4. Từ ngữ trong bài Bài học đường đời đầu tiên được dùng rất sáng tạo. Một số từ ngũ được dùng theo nghĩa khác vơi nghĩa thông thường. Chẳng hạn nghèo trong nghèo sức, mưa dầm sùi sụt trong điệu hát mưa dầm sùi sụt. Hãy giải thích nghĩa thông thường của nghèo, mưa dầm sùi sụt và nghĩa trong văn bản của những từ này.
5. Đặt câu với thành ngữ: ăn xôi ở thì, tắt lửa tối đèn, hôi như cú mèo.
Xem lời giải
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên chương trình lớp 6 mới 3 bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, Chân trời sáng tạo & Cánh diều:
Bài giảng: Bài học đường đời đầu tiên - Cô Trương San [Giáo viên VietJack]
Quảng cáo
- Tô Hoài [1920-2014] tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê nội ở huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây [nay thuộc Hà Nội], lớn lên ở quê ngoại - làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông, nay thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội
- Tô Hoài viết văn từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945
- Ông có khối lượng tác phẩm phong phú và đa dạng, gồm nhiều thể loại
- Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật
1. Xuất xứ
Quảng cáo
- “Bài học đường đời đầu tiên”[tên do người biên soạn đặt] trích từ chương I của “Dế Mèn phiêu lưu kí”
- “Dế Mèn phiêu lưu kí” được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm nổi tiếng và đặc sắc nhất của Tô Hoài viết về loài vật, dành cho lứa tuổi thiếu nhi
2. Tóm tắt
Dế Mèn là chàng dế thanh niên cường tráng biết ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực. Tuy nhiên Dế Mèn tính tình kiêu căng, tự phụ luôn nghĩ mình “là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Bởi thế mà Dế Mèn không chịu giúp đỡ Dế Choắt- người hàng xóm trạc tuổi Dế Mèn với vẻ ngoài ốm yếu, gầy gò như gã nghiện thuốc phiện. Dế Mèn vì thiếu suy nghĩ, lại thêm tính xốc nổi đã bày trò nghịch dại trêu chị Cốc khiến Dế Choắt chết oan. Trước khi chết, Dế Choắt tha lỗi và khuyên Dế Mèn bỏ thói hung hăng, bậy bạ. Dế Mèn sau khi chôn cất Dế Choắt vô cùng ân hận và suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.
3. Bố cục [2 phần]
- Phần 1 [từ đầu đến “sắp đứng đầu thiên hạ rồi”]: Vẻ ngoài và tính tình của Dế Mèn
- Phần 2 [còn lại]: Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
4. Giá trị nội dung
Quảng cáo
Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình
5. Giá trị nghệ thuật
- Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn
- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc
- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình
I. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Tô Hoài [tiểu sử, sự nghiệp sáng tác…]
- Giới thiệu về văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” [xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…]
II. Thân bài
1. Hình ảnh Dế Mèn
- Ngoại hình:
+ Càng: mẫm bóng
+ Vuốt:cứng, nhọn hoắt
+ Cánh: áo dài chấm đuôi
+ Đầu: to, nổi từng tảng
+ Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạm
+ Râu: dài, cong vút
→ Dế Mèn là một chàng thanh niên có vẻ ngoài tự tin, khỏe mạnh, cường tráng
- Hành động:
+ Đi đứng oai về, làm điệu, nhún chân, rung đùi
+ Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó
+ Co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, dáng điệu tỏ vẻ con nhà võ.
+ Nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt sâu
→ Sử dụng dày đặc các động từ và tính từ
- Ý nghĩ của Dế Mèn: sắp đứng đầu thiên hạ được rồi
⇒ Dế Mèn là một anh chàng khỏe mạnh,cường tráng, hùng dũng nhưng tính tình kiêu căng, hợm hĩnh, xốc nổi…
2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
- Hình ảnh Dế Choắt:
+ Trạc tuổi Dế Mèn
+ Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè bè, râu cụt
→ Dế Choắt là người xấu xí, yếu đuối, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn
- Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt: coi thường, trịch thượng.
+ Lời lẽ, giọng điệu bề trên, xưng hô “chú mày”.
+ Cư xử : ích kỷ, không thông cảm, bận tâm gì về việc giúp đỡ Choắt.
- Dế Mèn trêu chọc chị Cốc
+ Dế Mèn nghĩ kế trêu chọc chị Cốc
+ Kết quả:gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt
- Tâm trạng của Dế Mèn sau khi trêu chọc chị Cốc:
+ Hả hê vì trò đùa tai quái của mình: chui vào trong hang nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị…
+ Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt: nằm im thin thít
+ Hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ trước cái chết và lời khuyên của Dế Choắt
+ Ân hận, chân thành sám hối: đứng yên lặng trước mộ Dế Choắt
- Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản
+ Nội dung: Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình
+ Nghệ thuật: cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, miêu tả loài vật sinh động, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình…
- Bài học cho bản thân: không được kiêu căng, hợm hĩnh, phải biết yêu thương và giúp đỡ người khác…
Bài giảng: Bài học đường đời đầu tiên - Cô Nguyễn Ngọc Anh [Giáo viên VietJack]
Xem thêm các bài viết về Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 6 hay khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 6 có đáp án
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k10: fb.com/groups/hoctap2k10/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Các bài Soạn văn lớp 6 siêu ngắn được biên soạn bám sát câu hỏi sgk Ngữ Văn lớp 6 Tập 1, Tập 2 giúp bạn dễ dàng soạn bài Ngữ Văn 6 hơn.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
tac-gia-tac-pham-lop-6.jsp
Tô Hoài [1920 - 2014]
Tác giả
- Tô Hoài [1920 - 2014]
- Tên khai sinh là Nguyễn Sen. Các bút danh khác : Mai Trang, Mắt Biển, Thái Yên, Hồng Hoa, Vũ Đột Kích.
- Quê quán: huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây [nay thuộc Hà Nội].
- Lớn lên ở quê ngoại - làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông, nay thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội.
- Cuộc đời và con người:
- Tô Hoài trở thành nhà văn bằng con đường tự học.
- Với chặng đường đời gần trọn một thế kỉ, Tô Hoài có vốn hiểu biết phong phú và tấm lòng yêu thương hết mực với con người, thiên nhiên, loài vật.
- Đặc sắc ngòi bút trong các tác phẩm văn học thiếu nhi:
+ Tô Hoài viết rất nhiều đề tài khác nhau : thế giới loài vật, quê hương đất nước, nhân vật thiếu nhi, câu chuyện cổ tích viết lại, ...
+ Lối văn dí dỏm, tinh quái, đầy những phong vị và màu sắc trẻ thơ; cách kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn.
- Các tác phẩm chính : Tô Hoài là nhà văn có số lượng tác phẩm đạt kỉ lục trong nền văn học Việt Nam hiện đại với nhiều thể loại : "Dế Mèn phiêu lưu ký" [truyện dài, 1941]; các truyện ngắn : Võ Sĩ bọ ngựa, Đám cưới chuột, Mụ Ngan, Cá đi ăn thề, Dê và lợn, Bốn con gà, Chuyện cái đầu của tôi, Mực tàu giấy bản,...
- Giải thưởng : Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật [đợt 1 - 1996].
Tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tácTruyện sáng tác năm 1941
Xuất xứ
Văn bản trích từ chương I của truyện Dế mèn phiêu lưu kí - tác phẩm đặc sắc và nổi tiếng nhất của Tô Hoài viết về loài vật và dành cho lứa tuổi thiếu nhi.
Tóm tắt đoạn trích
Dế Mèn là một chàng dế thanh niên cường tráng, tính tình kiêu căng, xốc nổi. Hàng xóm có chàng Dế Choắt ốm yếu, gầy gò. Dế Mèn đã coi thường Dế Choắt, không giúp đỡ Dế Choắt lại còn bày trò nghịch ranh trêu chị Cốc. Dế Choắt bị chết oan vì trò nghịch đó. Trước khi chết, Dế Choắt khuyên nhủ Dế Mèn. Dế Mèn vô cùng ân hận và cảm kích, suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.
Bố cục
Đoạn trích được chia làm hai phần:
- Phần 1 [Từ đầu đến "sắp đứng đầu thiên hạ rồi"] : Bức chân dung tự họa của Dế Mèn.
- Phần 2 [Phần còn lại] : Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm
Ngôi kể và người kể chuyện
Truyện kể theo ngôi thứ nhất bằng lời của nhân vật chính - Dế Mèn.
NỘI DUNG [edit]
1. Bức chân dung tự họa của Dế Mèn
- Càng : mẫm bóng- Vuốt : cứng và nhọn
- Cánh : dài xuống tận chấm đuôi
- Đầu : nổi từng tảng
- Răng : đen nhánh
- Râu : dài và cong
- Cả thân hình : một màu nâu bóng mỡ soi gương được
→ Là một thanh niên cường tráng, tự tin về vẻ đẹp ngoại hình của mình.
- Muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.- Chốc chốc lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
- Đi đứng oai vệ.
- Cà khịa với tất cả mọi người [quát các chị Cào Cào, đá anh Gọng Vó,...].
- Suy nghĩ : Tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ.
→ Tính cách của Dế Mèn : kiêu căng, xốc nổi, hợm hĩnh, hung hăng và xem thường người khác.
=> Dế Mèn mang vẻ đẹp cường tráng, trẻ trung và chứa chất sức sống mạnh mẽ. Tuy nhiên, cậu còn kiêu căng, tự phụ về vẻ đẹp và sức mạnh của mình, xem thường mọi người và xốc nổi.
* Nghệ thuật :
- Nghệ thuật miêu tả sinh động đặc sắc bằng một hệ thống các tính từ : cường tráng, mẫm bóng, cứng, nhọn hoắt, hùng dũng, trịnh trọng, ...
- Nghệ thuật nhân hóa, so sánh thú vị.
- Tác dụng :
+ Góp phần làm nổi bật vẻ đẹp cường tráng và tính cách xốc nổi của Dế Mèn.
+ Khiến nhân vật Dế Mèn gần gũi với thế giới con người.
2. Nhân vật Dế Choắt
- Tầm tuổi với Dế Mèn
- Người gầy gò, cao lêu nghêu như nghiện thuốc phiện.
- Cánh ngắn ngủn, râu một mẩu, mặt mũi ngẩn ngơ
- Hôi như cú mèo
- Có lớn mà không có khôn
→ Dưới con mắt của Dế Mèn, Dế Choắt là một kẻ yếu ớt, xấu xí, lười nhác và đáng khinh.
3. Câu chuyện về bài học đầu tiên của Dế Mèn
- Nguyên nhân : Dế Mèn trên chị Cốc để ra oai với Dế Choắt.
- Dế Mèn hát trêu chị Cốc
- Dế Mèn chui tọt ngay vào hang trốn và để lại mình Dế Choắt hứng chịu cơn thịnh nộ của chị Cốc.
Hậu quả:
- Dế Choắt bị chị Cốc mổ đến chết.
- Dế Mèn xót thương và hối hận, chôn Dế Choắt ở vùng cỏ bm tum và suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.
- Bài học về thói kiêu căng : Kẻ kiêu căng, tự phụ có thể làm hại người khác, khiến mình phải ân hận.
- Bài học về tình thân ái : Nên biết sống đoàn kết với mọi người.
- Các bài học khác:
+ Trước khi hành động, chúng ta phải biết suy nghĩ chín chắn, kĩ càng.
+ Chúng ta phải biết chịu trách nhiệm với những việc mình làm.
→ Bài học đường đời đầu tiên Dế Mèn rút ra chính là sự trả giá cho những hành động ngông cuồng thiếu suy nghĩ. Bài học ấy thể hiện qua lời khuyên chân tình của Dế Choắt: "ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy".ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT - Ý NGHĨA TÁC PHẨM [edit]
1. Đặc sắc nghệ thuật- Truyện được kể bằng ngôi thứ nhất, lời của nhân vật Dế Mèn.
- Ngôi kể phù hợp với hình thức hồi kí của tác phẩm.
- Những điều được kể trở nên sinh động, chân thực hơn.
- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, hấp dẫn.
- Ngôn ngữ kể chuyện chính xác và giàu tạo hình.
2. Ý nghĩa tác phẩm
- Đoạn trích miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng, hùng dũng của con nhà võ nhưng tính nết kiêu căng, xốc nổi. Vì tính kiêu căng, xốc nổi đó, Dế Mèn đã gây ra cái chết của Dế Choắt và ân hận suy ngẫm về bài học đường đời.- Qua đoạn trích, tác giả đã đưa đến những bài học về thái độ và cách ứng xử trong cuộc sống của con người.
Page 2
Không có sự kiện nào sắp diễn ra
Page 3