100 bài hát progressive rock hay nhất mọi thời đại năm 2022

Rush là band nhạc rock Canada nổi tiếng và có nhiều ảnh hưởng nhất trên toàn thế giới. Thành lập từ năm 1968 tại Toronto nhưng mãi tận năm 1974 nhóm mới cho ra album đầu tiên. Thành phần là bộ ba huyền thoại: Geddy Lee – vocals,bass, Alex Lifeson – guitar, Neil Peart – drums. 

Heavy metal

Lee là một trong những tay guitar bass có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nhạc rock thế giới với phong cách và kỹ thuật chơi siêu hạng, ông trở thành một trong những anh hùng guitar bass đầu tiên trên thế giới. Những tay anh hùng guitar bass nổi tiếng sau này như: Steve Harris của Iron Maiden, Cliff Burton –Metallica, John Myung của Dream Theater hay Les Claypool của Primus đều chịu ảnh hưởng của Lee. Ông cũng được khen ngợi rất nhiều khi trong các buổi biểu diễn cùng 1 lúc chơi nhiều nhạc cụ khác nhau.

Tay trống Peart cũng là một người có rất nhiều ảnh hưởng trong làng nhạc rock với bộ trống riêng đã trở thành huyền thoại: 360 – độ, với dàn trống được đặt xung quanh người. Peart cũng rất nhiều lần được bầu là tay trống rock xuất sắc nhất trong năm của các tạp chí rock uy tín với tốc độ và phong cách chơi vô cùng riêng biệt. Đặc biệt là các đoạn solo trống hay việc tích hợp cả tiếng trống điện tử, hay glockenspiel và tubular bells vào bộ trống truyền thống để tạo ra âm thanh hoàn toàn mới. Chính vì thế Peart hiện tại vẫn được coi là một trong những tay trống xuất sắc nhất trong lịch sử.

Trong lịch sử kéo dài 40 năm của mình, âm nhạc của Rush chia thành 4 thời kỳ riêng biệt và chơi những thứ âm nhạc rất khác nhau. Tuy nhiên cả 4 thời kỳ này đều thành công rực rỡ và biến Rush trở thành một trong những tài năng đặc biệt và có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử nhạc rock và metal thế giới (mặc dù có thời kỳ Rush hoàn toàn không chơi Metal).

Thời kỳ này kéo dài trong 4 albums : Rush – 74, Fly By Night -75, Caress Of Steel – 75 và 2112 -76. Đây cũng là thời kỳ mà âm nhạc của Rush có sự phát triển vượt bậc, khởi đầu với Rush -74 với rất nhiều ảnh hưởng của Led Zeppelin và Budgie và chơi theo kiểu Metal truyền thống và lúc này Peart chưa nhập nhóm.

Album Fly By Night của nhóm với sự góp mặt của Peart chứng kiến sự tiến bộ vượt bậc của Rush và sự thay đổi trong âm nhạc của Rush khi Peart là người viết lời hát chính, và kèm thêm là những đoạn solo trống đầy dũng mãnh. Với album này, ảnh hưởng của Led Zeppelin đã không còn sâu đậm như trước. Nhưng với album Caress Steel ra cùng năm với Fly By Night, thì ảnh hưởng của Led Zeppelin không còn nữa, lúc này Rush chơi thứ âm nhạc lạ lùng của riêng họ với những bài hát rất dài, cấu trúc phức tạp và khác hẳn so với các band Metal khác . Lần đầu tiên trong lịch sử nhạc Metal, có bài hát kéo dài tới 20 phút The Fountain Of Lamneth, mà không chỉ một bài, nhạc phẩm The Necromancer trong album cũng kéo dài 13 phút.

Sự thay đổi của Rush gây shock cho không những cho fan hâm mộ của nhóm mà còn cho cả giới phê bình và hãng ghi âm. Những phản ứng ban đầu rất tiêu cực, khi Rush bị các fan hâm mộ ngoảnh mặt, giới phê bình thì chỉ trích album này là thiếu tập trung và vớ vẩn. Đến nỗi hãng đĩa của Rush phải tạo áp lực để album tiếp theo của họ cần phải trở lại thứ âm nhạc như trước. Mặc cho chỉ trích và áp lực từ giới chuyên môn, fan hâm mộ cũng như hãng đĩa, Rush tiếp tục phát triển những ý tưởng của riêng mình và một năm sau họ tung ra siêu phẩm 2112 với siêu phẩm cùng tên dài tới 21 phút.

Giới chuyên môn và người hâm mộ cũng như hãng đĩa tiếp tục bị shock, nhưng lần này thì khác, họ phải ngả mũ thán phục tài năng của Rush. Album này chứng kiến thành công vang dội của nhóm. Lần đầu tiên trong lịch sử của mình, Rush đạt đĩa bạch kim tại Canada và bán được hơn 3 triệu bản tại Mỹ, album cũng là album thành công thứ 2 trong lịch sử của nhóm, ngoài nhạc phẩm cùng tên 2112 thì “A Passage to Bangkok” và The Twilight Zone” cũng gặt hái được rất nhiều thành công. chỉ sau Moving Pictures sau này. Trong lịch sử của mình, đây không chỉ là lần đầu tiên Rush gây shock cho tất cả mọi người mà còn nhiều lần nữa.

Sau thành công vang dội của 2112, tất cả tưởng như Rush sẽ tiếp tục con đường thành công của nhóm nhưng không, Rush chuyển hẳn sang một giai đoạn khác của nhóm với rất nhiều thử nghiệm mới mẻ, nhóm chuyển sang chơi Heavy Prog mà không chơi nhạc Metal như trước nữa. Ngay lập tức nhóm chinh phục được các khán giả rất khó tính và trở thành một trong những band được yêu thích nhất của dòng này, nhóm chuyển sang thời kỳ thứ hai của mình: thời kỳ Heavy Progressive Rock. Cuối bài viết này là siêu nhạc phẩm 2112 kéo dài gần 21 phút.

Progressive Rock

Đây cũng là thời kỳ thành công rực rỡ nhất của Rush, và cũng với 4 albums: A Farewell To Kings -77, Hemispheres -78, Permanent Waves -80 và Moving Pictures -81. Sau khi thành công trong giai đoạn thứ nhất với đỉnh cao là siêu album 2112, Rush lại gây shock cho giới hâm mộ khi chuyển hẳn sang thể loại Heavy Prog Rock với hàng loạt album ấn tượng và ngay lập tức chinh phục trái tim của những người yêu thể loại Prog Rock vốn rất khó tính.

Để thấy rõ vai trò và tầm ảnh hưởng của Rush trước tiên ta cần phải điểm qua tình hình lịch sử trước đã. Lúc Rush chuyển sang chơi nhạc Prog Rock là một trong những thời kỳ đen tối nhất trong lịch sử của nhạc Prog Rock.

Sau khi hình thành và phát triển trong hơn 1 thập kỷ, đến cuối thập kỷ 70, các band Prog Rock gạo cội dần cạn kiệt ý tưởng và dẫn tới sự tan rã và sụp đổ của hàng loạt bands như: King Crimson, Van Der Graaf Generator… những band gạo cội còn lại phải chuyển sang chơi thể loại nhạc khác để tự cứu mình như: Genesis, Yes, ELP.

Với hoàn cảnh lịch sử như vậy, việc Rush chuyển sang chơi Prog Rock – một thể loại đang bị cho là hết thời – có lẽ là một trong những ý tưởng điên rồ nhất của band nhạc. Nhưng thật bất ngờ khi chính đây lại là giai đoạn thành công nhất của band nhạc với cả 4 albums đều được coi là đỉnh cao của Prog Rock, điều đó đã chứng tỏ tài năng và sự sáng tạo của Rush lớn đến mức nào. Cũng phải nói thêm rằng, tại thời điểm này Rush chuyển sang xứ Wales sống và thực sự ấn tượng với các âm nhạc của các band như Yes, một band Prog Rock chơi rất kỹ thuật, Van Der Graaf Generator, chơi thứ âm nhạc Prog rock u tối và buồn bã và King Crimson, một band chơi sáng tạo và mạnh mẽ. Để chơi được thể loại phức tạp này, Rush buộc phải thay đổi cách chơi nhạc khi Lee sử dụng syntherizer, Lifeson sử dụng classical 12 string guitar và Peart thì tích hợp rất nhiều nhạc cụ mới mẻ của dàn giao hưởng như chuông, cồng, turbular bells – một loại chuông gồm nhiều ống nhỏ mà khi dùng dùi trống gạt qua sẽ tạo ra âm thanh cao và trong… vào bộ trống của mình.

Các bài hát của Rush lúc này cũng mang rất nhiều đặc trưng của Prog rock như: nhịp điệu khác lạ, cấu trúc phức tạp, lối chơi phô diễn kỹ thuật và sử dụng nhiều syntherizer –một loại nhạc cụ điện tử (thường là có tích hợp keyboards và các bộ điều chỉnh âm thanh) . Nếu như 2 album A Farewell To King và Hemmispheres có thể coi như 1 album kép với rất nhiều điểm tương đồng đã mang đến thành công mới cho Rush, khi A Farewell To King trở thành album đầu tiên trong lịch sử giành được đĩa vàng ở Mỹ và sau này là đĩa bạch kim. Hai album có cấu trúc khá giống nhau với sự đan xen giữa những bài hát dài, cấu trúc phức tạp (Xanadu -dài hơn 11 phút -trong A Farewell To King và La Villa Strangiato – nhạc phẩm hòa tấu không lời đầu tiên của Rush dài hơn 9 phút, cả 2 nhạc phẩm này sau này đều trở thành các siêu phẩm. Và các bài hát ngắn với giai điêu và tiết tấu rất hay như: Farewell To King, Cinderella Man, Closer To The Heart hay Circumstances, The Trees).

Nhưng điểm nổi bật nhất trong 2 album này chính là siêu tác phẩm Cygnus X-1, một câu chuyện khoa học viễn tưởng gồm 2 phần: phần 1 – Book 1: dài 10 phút, là bài hát cuối cùng trong album A Farewell To King, kể về chuyến đi của Cygnus trên con tàu vũ trụ Rocinante và bị lỗ đen Cygnus X-1 hút vào. Đây là một siêu phẩm nổi tiếng nhất của Rush hoàn hảo kể từ khi bắt đầu tới lúc kết thúc.
Từ lúc khởi đầu với giọng nói như tiếng người máy, tới lúc kết thúc chuyến đi khi con tàu của Cygnus bị lỗ đen hút vào anh mất điều khiển và cảm giác đau đớn sợ hãi tột độ khi các tê bào thần kinh bị tan ra thành những mảnh nhỏ. Phần một câu chuyện chấm dứt ở đây nhưng tất nhiên là Cygnus chưa chết, anh chỉ bị ngất đi. Phần 2 – Book 2: dài hơn 18 phút và là bài đầu tiên trong album Hemmispheres – bán cầu não – bắt đầu khi Cygnus tỉnh lại và anh thấy mình đang ở một hành tinh với cuộc chiến sống còn giữa 2 thế lực: Apollo, người mang đến trí tuệ và Dionysus người mang đến tình yêu. Cygnus đã trở thành người hùng khi tìm được sự cân bằng giữa lý trí và trái tim để đạt đến những mục tiêu chung mà cả lý trí và trái tim cùng hướng tới. Khi lý trí và trái tìm trở nên thống nhất trong cùng một bộ não.

Chỉ với 2 albums này, Rush đã chinh phục được những người hâm mộ Prog Rock khó tính nhất. Dù rất khác so với âm nhạc thời kỳ đầu của nhóm, albums này cũng có những thành công vang dội và trở thành một trong những albums được mến mộ nhất, đặc biệt là các fan của dòng Progressive Rock.

Ngay sau hai albums đầu tiên chơi Prog Rock, Rush đã thu hút được thêm một lượng lớn fan hâm mộ. Thế nhưng đó chưa phải là thành công cuối cùng của Rush với dòng nhạc Progressive Rock mà họ còn đạt đến một đỉnh cao mới hơn khi cho ra đời 2 siêu phẩm : Permanent Waves -1980 và đạt đến đỉnh cao về mặt nghệ thuật lẫn thương mại với Moving Pictures -81.

So sánh với 2 albums trước thì 2 albums này ít tính progressive hơn với các bài hát ngắn hơn và không phải là concept album – album có cốt truyện – như 2 album trước. Với những siêu phẩm như: The Spirit Of Radio, Freewill, Tom Sawyer – tác phẩm phổ biến nhất của nhóm, Limelight hay bản hòa tấu YYZ thay đổi tempo được đưa vào sách giáo khoa dành cho các nhóm Progressive Metal, Rush cũng đạt đến thành công lớn nhất về mặt thương mại khi Moving Pictures bán được hơn 4 triệu bản chỉ riêng tại Mỹ. Đến nay, Moving Pictures vẫn được coi là đỉnh cao trong sự nghiệp âm nhạc của Rush, các buổi trình diễn của Rush không khi nào thiếu vắng Tom Sawyer, Red Barchetta hay YYZ. Với những màn trình diễn mà nếu không tận mắt chứng kiến thì khó có thể tin nổi chỉ với 3 thành viên mà Rush có thể chơi được một thứ âm nhạc phức tạp và sử dụng rất nhiều nhạc cụ như vậy.

Nhưng trong thành công tuyệt đỉnh của mình, cũng giống các lần trước Rush lại chuyển đổi âm nhạc của mình sang một thể loại âm nhạc hoàn toàn mới, thể loại này chủ yếu dựa trên syntherizer và lúc này âm nhạc của Rush không còn tính Metal nữa, nhưng cũng chỉ sau 4 albums với thời kỳ syntherizer, đỉnh cao của thời kỳ này là Signals -82 , Rush lại chuyển sang thể loại Rock bình thường với guitar là nhạc cụ chủ đạo và tiếp tục gặt hái thành công và thu hút nhiều khán giả mới, trẻ trung hơn.

Đỉnh cao thời kỳ này của Rush là album Counterparts năm 1993. Hiện tại, Rush vẫn tiếp tục ra các album mới với thể loại rock này, album gần nhất của nhóm là Clockwork Angels -2012. Trong lịch sử Metal, Rush vẫn là cái tên đem lại vô số cảm xúc và là những tài năng sáng chói không chỉ của dòng nhạc này mà còn của nền nhạc Rock thế giới. Năm 2013, Rush được đưa vào ngôi đền Rock And Roll Hall Of Fame – nơi tôn vinh những thần tượng của dòng nhac Rock. Rush thực sự là một huyền thoại.

SẢN PHẨM NỔI BẬT

Bài hát rock số 1 mọi thời đại là gì?

Ai là ban nhạc rock tiến bộ nhất mọi thời đại?

Ai là người lớn của prog?

Vua của Rock tiến bộ là ai?