Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng [1917-1921], Vì sao năm 1917 ở nước Nga đã diễn ra hai cuộc cách mạng, Bài 9: Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 nước Nga Liên Xô từ năm 1917 đến năm 1941, Trình bày cách mạng tháng 10 Nga năm 1917, Sử 11 Bài 10, Giáo án sử 11 bài 9, Lịch sử 11 Bài 9 trắc nghiệm, Sử 11 Bài 9 violet, Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917A. Tóm tắt lý thuyết a. Chính trị
- Chế độ quân chủ chuyên chế vẫn được duy trì – đứng đầu nhà nước là Nga hoàng Ni-cô-lai II.
- 1914, Nga hoàng tham gia vào cuộc chiến tranh đế quốc => gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng cho đất nước.
Những người lính nga ngoài mặt trận, tháng 1/1917
b. kinh tế
- Kinh tế suy sụp, lạc hậu:
+ Quan hệ sản xuất phong kiến vẫn được duy trì; Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa bị kìm hãm nặng nề.
+ Nông nghiệp sa sút; nạn đói xảy ra khắp nơi; sản xuất công – thương nghiệp đình đốn.
Những người nông dân Nga đầu thế kỉ XX
c. Xã hội
- Trong xã hội tồn tại nhiều mầu thuẫn:
+ Mâu thuẫn dân tộc: giữa hơn 100 dân tộc trong đế quốc Nga với chính quyền phong kiến Nga hoàng.
+ Mâu thuẫn giai cấp: giữa nông dân với địa chủ phong kiến; giai cấp vô sản với giai cấp tư sản.
+ Mâu thuẫn giữa đế quốc Nga với các nước đế quốc khác.
⇒ Ở đầu thế kỉ XX, Nga là nơi tập trung cao độ các mâu thuẫn của chủ nghĩa đế quốc.
- Đời sống của các tầng lớp nhân dân khổ cực ⇒ phong trào đấu tranh đòi lật đổ chế độ Nga hoàng diễn ra khắp nơi.
⇒ Kết luận: Nước Nga trở thành “khâu yếu nhất trong sợi dây chuyền đế quốc chủ nghĩa”.
| Cách mạng tháng hai [1917] | Cách mạng tháng Mười [1917] | |
| Nguyên nhân | - Chế độ phong kiến Nga hoàng lâm vào khủng hoảng, suy yếu nghiêm trọng. - Nga tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất → đời sống nhân dân thêm cơ cực, mâu thuẫn xã hội ngày càng sâu sắc. | - Cục diện hai chính quyền song song tồn tại. - Chính phủ tư sản lâm thời không đáp ứng những quyền lợi cơ bản của nhân dân. |
| Mục tiêu | - Lật đổ chế độ phong kiến Nga hoàng. - Chống chiến tranh đế quốc. | - Lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản. - Tạo điều kiện đưa Nga tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. |
| Lãnh đạo | Giai cấp vô sản thông qua Đảng Bônsêvích. | Giai cấp vô sản thông qua Đảng Bônsêvích |
| Diễn biến chính | - Ngày 23/2/1914 theo lịch Nga, hơn 9 vạn nữ công nhân thành phố Petorograt đã xuống đường biểu tình. - Dưới sự lãnh đạo của đảng Bônsêvich, phong trào đấu tranh nhanh chóng lan rộng ra toàn thành phố và chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang. - Quân khởi nghĩa đã đánh chiếm các công sở, bắt giam các bộ trưởng và tướng tá của nga hoàng. Chế độ phong kiến bị lật đổ và Nga trở thành nước Cộng hòa. | - Trải qua 1 thời gian đấu tranh hòa bình để tập hợp lực lượng, tháng 10/1917, Đảng Bôsêvich Nga đã quyết định chuyển cuộc đấu tranh của nhân dân Nga sang giai đoạn khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền. - Ngày 7/10/1917, Lênin bí mật rời Phần lan về nước để trực tiếp chỉ đạo cách mạng. - Đêm 24/10/ 1917, cuộc khởi nghĩa của nhân dân Nga đã bùng nổ tại thàng phố Matxcova và nhanh chóng giành thắng lợi. - Đầu năm 1918, cách mạng đã giành thắng lợi hoàn toàn trên nước Nga rộng lớn. |
| Kết quả | Thắng lợi | Thắng lợi |
| Ý nghĩa | - Lật đổ chế độ phong kiến Nga. - Tạo điều kiện tiền đề để tiến hành cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. | - Lật đổ chính phủ tư sản lâm thời, thiết lập nền chuyên chính vô sản. - Giải phóng nhân dân lao động khỏi mọi ách áp bức, bóc lột. - Làm thay đổi cục diện chính trị thế giới. - Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho phong trào cách mạng thế giới. |
| Tính chất | Cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới | Cách mạng xã hội chủ nghĩa |
Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai [25/10/1917]
- Đêm 25/10/1917 chính quyền Xô viết được thành lập do Lê-nin đứng đầu.
- Nhiệm vụ hàng đầu của chính quyền Xô viết:
+ Đập tan bộ máy Nhà nước cũ của giai cấp tư sản và địa chủ.
+ Xây dựng bộ máy Nhà nước mới của nhân dân lao động.
- Biện pháp thực hiện nhiệm vụ cách mạng:
+ Thông qua:”Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất”.
+ Xóa bỏ những tàn tích phong kiến, xoá bỏ chế độ đẳng cấp và đặc quyền của giáo hội.
+ Thực hiện nam nữ bình quyền , các dân tộc có quyền bình đẳng và quyền tự quyết.
+ Thành lập Hồng quân để bảo vệ chính quyền cách mạng.
+ Quốc hữu hóa các nhà máy xí nghiệp của giai cấp tư sản, thành lập Hội đồng kinh tế quốc dân tối cao để xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa.
⇒ Nhận xét: Các chính sách của Chính quyền Xô viết đã đem lại lợi ích và bảo vệ quyền lợi cho nhân dân lao động; Thể hiện tính ưu việt tiến bộ của một chính quyền mới, chính quyền của dân, do dân, vì dân.a. Bối cảnh lịch sử:
- Cuối năm 1918 quân đội 14 nước đế quốc cấu kết với các lực lượng phản cách mạng trong nước mở cuộc tấn công nhằm tiêu diệt nước Nga Xô viết.
Tấm áp phích “bạn đã ghi tên tình nguyện chưa?” – kêu gọi
Thanh niên Xô viết nhập ngũ bảo vệ đất nước
b. Chủ trương, chính sách của chính quyền Xô viết: thực hiện chính sách “Cộng sản thời chiến”.
* Nội dung của chính sách cộng sản thời chiến:
- Nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công nghiệp.
- Trưng thu lương thực thừa của nông dân.
- Thi hành chế độ cưỡng bức lao động.
⇒ Tác dụng của chính sách Cộng sản thời chiến: động viên tối đa nguồn của cải nhân lực của đất nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp, đến cuối năm 1920 Nga đẩy lùi sự can thiệp của các nước đế quốc, bảo vệ chính quyền non trẻ.
B. Bài tập rèn luyện kỹ năng
Câu 1. Thể chế chính trị của nước Nga sau cuộc Cách mạng 1905 -1907 là
A. Dân chủ tư sản B. Dân chủ cộng hòa C. Quân chủ lập hiến D. Quân chủ chuyên chế
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 2. Sau cuộc Cách mạng 1905- 1907, người đứng đầu nước Nga là
A. Nga hoàng Nicôlai I B. Nga hoàng Nicôlai II
C. Nga hoàng Alếchxanđra III D. Nga hoàng Alếchxanđrôvích
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 3. Yếu tố kìm hãm sự phá triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga đầu thế kỉ XX là
A. Làn song phản đối của nhân dân lan rộng
B. Chính sách thỏa hiệp với bên ngoài của Chính phủ
C. Sự phát triển mạnh mẽ của phong trào công nhân
D. Sự tồn tại của chế độ quân chủ và những tàn tích phong kiến
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 4. Nga hoàng tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất vào năm nào?
A. 1914 B. 1915 C. 1916 D. 1917
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 5. Tình hình nước Nga khi tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất như thế nào?
A. Nhân dân tin tưởng, ủng hộ Nga hoàng
B. Địa vị kinh tế, chính trị của nước Nga được tăng cường
C. Vơ vét được nhiều tài nguyên của các nước bại trận
D. Nền kinh tế suy sụp, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi, quân đội Nga thua trận liên tiếp
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 6. Thái độ của hơn 100 dân tộc Nga khi Nga hoàng tham gia cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất ra sao?
A. Ủng hộ Nga hoàng để mở rộng lãnh thổ
B. Phản đối chiến tranh, đòi lật đổ chế độ Nga hoàng
C. Yêu cầu Nga hoàng phải tiến hành một cuộc cải cách
D. Biểu tình đòi Nga hoàng phải nhường ngôi cho người khác
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 7. Ý nào không phản ánh đúng tình hình nước Nga đầu thế kỉ XX – “đã tiến sá tới một cuộc cách mạng”
A. Phong trào phản đối chiến tranh, đòi lật đổ chế độ Nga hoàng lan rộng
B. Chính phủ Nga hoàng bất lực không còn thống trị như cũ được nữa
C. Đời sống của công dân, nông dân và hơn 100 dân tộc Nga cùng cực
D. Nga hoàng tiến hành cải cách kinh tế để giải quyết những khó khăn của đất nước
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 8. Đầu thế kỉ XX, ở nước Nga tồn tại nhiều mâu thuẫn xã hội, ngoại trừ
A. Mâu thuẫn giữa vô sản với tư sản
B. Mâu thuẫn giữa nông nô với chế độ phong kiến
C. Mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ phong kiến
D. Mâu thuẫn giữa hơn 100 dân tộc Nga với chế độ Nga hoàng
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 1 [phần I] Trang 48 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 9. “Tự do cho nước Nga” là khẩu hiệu trong cuộc đấu tranh cách mạng nào ở nước Nga?
A. Cách mạng 1905 – 1907 B. Cách mạng tháng Hai năm 1917
C. Cách mạng tháng Mười năm 1917 D. Cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền Xô viết
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 49 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 10. Ý nào không phản ánh đúng nhiệm vụ đặt ra cho cuộc Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga?
A. Giải quyết những mâu thuẫn tồn tại trong xã hội Nga
B. Lật đổ chế độ Nga hoàng do Nicôlai II đứng đầu
C. Tiến hành cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa
D. Đem lại quyền lợi cho nhân dân lao động
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 11. Sự kiện mở đầu cho Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở nước Nga là
A. Cuộc biểu tình của 9 vạn nữ nông dân Pêtơrôgrát
B. Cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pêtơrôgrát
C. Cuộc biểu tình của 9 vạn nam, nữ công nhân Pêtơrôgrát
D. Cuộc biểu tình của 9 vạn nam, nữ nông dân Pêtơrôgrát
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 49 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 12. Hình thức đấu tranh chủ yếu trong Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở nước Nga là
A. Biểu tình tuần hành thị uy rồi chuyển sang khởi nghĩa vũ trang
B. Tổng bãi công chính trị rồi chuyển sang khởi nghĩa vũ trang
C. Bãi khóa, bãi thị rồi chuyển sang khởi nghĩa vũ trang
D. Đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 13. Kế quả lớn nhấ mà Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga giành được là
A. Quân cách mạng đã chiếm được các công sở
B. Chế độ quân chủ chuyên chế sụp đổ
C. Bắt giam các bộ trưởng và tướng tá của Nga hoàng
D. Nhân dân tiếp tục đấu tranh, thành lập chính quyền cách mạng
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 14. Lực lượng tham gia Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là
A. Tư sản, công nhân, nông dân, binh lính,… B. Tư sản và nông dân
C. Nông dân và công nhân D. Công nhân, nông dân và binh lính
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 15. Tính chất của Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là
A. Cách mạng tư sản B. Cách mạng vô sản
C. Cách mạng dân chủ tư sản D. Cách mạng giải phóng dân tộc
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 16. Chính quyền cách mạng do quần chúng nhân dân thiết lập nên sau Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở Nga là
A. Chính phủ lâm thời
B. Nhà nước dân chủ nhân dân
C. Nhà nước cộng hòa dân chủ nhân dân
D. Các Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 17. Nét nổi bật của tình hình nước Nga sau Cách mạng tháng Hai năm 1917 là
A. Tình hình chính trị, xã hội ổn định
B. Các đế quốc bên ngoài đua nhau chống phá
C. Tình trạng hai chính quyền song song tồn tại
D. Nhân dân bắt tay ngay vào xây dựng chế độ mới
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 18. Hai chính quyền song song tồn tại ở nước Nga sau Cách mạng tháng Hai năm 1917 vì
A. Đất nước rộng lớn đòi hỏi có hai chính quyền
B. Bị các nước đế quốc bên ngoài chi phối, can thiệp
C. Hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau
D. Tạo tiền đề để thành lập chính quyền thống nhất trong cả nước
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 19. Chính đảng nào tiếp tục chuẩn bị kế hoạch làm cách mạng để giải quyết tình trạng hai chính quyền song song tồn tại ở nước Nga sau Cách mạng tháng Hai năm 1917?
A. Đảng Mensêvích B. Đảng Bônsêvích
C. Đảng Xã hội dân chủ D. Đảng Thống nhất công nhân
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 20. Bản báo cáo quan trọng của Lênin trước Trung ương Đảng Bônsêvích [4-1917] là
A. Chính cương tháng tư B. Cương lĩnh tháng tư
C. Luận cương tháng tư D. Báo cáo chính trị tháng tư
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 21. Văn kiện đó đã xác định mục tiêu và đường lối của cách mạng Nga năm 1917 là
A. Chuyển từ cách mạng tư sản sang cách mạng vô sản
B. Chuyển từ cách mạng ruộng đất sang cách mạng xã hội chủ nghĩa
C. Chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa
D. Chuyển từ cách mạng tư sản dân quyền sang cách mạng xã hội chủ nghĩa
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 22. Đảng Bônsêvích Nga đã quyết định chuyển sang khởi nghĩa giành chính quyền khi nào?
A. Khi Chính phủ lâm thời tư sản đã suy yếu, không đủ sức chống lại cuộc đấu tranh của nhân dân
B. Khi quần chúng nhân dân đã sẵn sang tham gia cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôsêvích Nga
C. Khi cuộc đấu tranh hòa bình nhằm tập hợp lực lượng quần chúng đông đảo đã đủ sức lật đổ giai cấp tư sản
D. Khi Đảng Bônsêvích Nga đã đủ sức mạnh và sẵn sang lãnh đạo quần chúng tiến hành cách mạng đến thắng lợi
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 23. Lực lượng đi đầu trong Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 là
A. Nông dân B. Công nhân C. Tiểu tư sản D. Đội Cận vệ đỏ
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 24. Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa trong cả nước Nga năm 1917 là
A. Trung tâm Quân sự cách mạng B. Ủy ban hành chính cách mạng
C. Uỷ ban Quân sự cách mạng D. Bộ Tổng tham mưu
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 25. Đêm 24-10-1917, ở nước Nga đã diễn ra sự kiện lịch sử gì?
A. Nhân dân Pêtơrôgrát đập phá cung điện Mùa Đông
B. Quân khởi nghĩa bao vây và tấn công Cung điện Mùa đông
C. Nhân dân Nga ăn mừng chiến thắng tại Cung điện Mùa đông
D. Nhân dân Nga thất bại tại Cung điện Mùa đông
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 26. Vì sao ngày 25-10-1917 [tức ngày 7-11-1917] đi vào lịch sử là ngày thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga?
A. Ngày cách mạng cùng nổ
B. Ngày cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên đất nước Nga rộng lớn
C. Ngày quân cách mạng tiến công vào thủ phủ Chính phủ lâm thời tư sản
D. Ngày cách mạng giành thắng lợi ở Thủ đô Pêtơrôgrát
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 27. Sau đó, cuộc khởi nghĩa đã giành thắng lợi ở thành phố nào?
A. Kiép B. Minxcơ C. Mátxcơva D. Pêtơrôgrát
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 28. Sự kiện nào đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử nước Nga đầu năm 1918?
A. Thủ tướng Kêrenxki [của Chính phủ lâm thời tư sản] bị bắt
B. Lênin từ Phần Lan trở về nước
C. Cách mạng tháng Mười Nga giành thắng lợi hoàn toàn
D. Quân khởi nghĩa chiếm Mátxcơva
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Giải thích: Mục 2 [phần I] Trang 50 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 29. Ý nào không phản ánh đúng ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga
A. Làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước Nga
B. Giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc Nga khỏi ách áp bức bóc lột
C. Đưa người lao động trở thành người làm chủ đất nước và vận mệnh của mình
D. Đưa đến sự thành lập Liên bang Xô viết [Liên Xô]
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Giải thích: Mục phần III Trang 52 SGK Lịch sử 11 cơ bản
Câu 30. Một trong những ý nghĩa quốc tế to lớn của Cách mạng tháng Mười Nga là
A. Đập tan ách áp bức bóc lột phong kiến, đưa nhân dân lao động lên làm chủ
B. Tạo thế cân bằng trong so sánh lực lượng giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản
C. Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệp quý báu cho phong trào cách mạng thế giới
D. Đưa đến sự thành lập tổ chức quốc tế mới của giai cấp công nhân quốc tế
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Câu 31. Người Cộng sản Việt Nam đầu tiên tiếp thu lí luận Cách mạng tháng Mười Nga là
A. Nguyễn Ái Quốc B. Trần Phú
C. Lê Hồng Phong D. Nguyễn Thị Minh Khai
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Giải thích: Câu liên hệ
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn