Bướu giáp là bệnh lý nội tiết thường gặp hiện nay. Có nhiều loại bướu giáp, nhưng bướu giáp đơn thuần là phổ biến nhất. Đa phần bệnh lý là lành tính, nhưng số khác có thể gây ra nhiều khó chịu cho bệnh nhân. Vậy bướu giáp đơn thuần là gì? ThS.BS Vũ Thành Đô sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi qua bài viết sau.
Nội dung bài viết
- Bướu giáp là gì?
- Thế nào là bướu giáp đơn thuần?
- Triệu chứng bướu giáp đơn thuần
- Chẩn đoán bướu giáp đơn thuần
- Nguyên nhân gây ra bướu giáp đơn thuần
- Những cách điều trị bệnh
Bướu giáp là gì?
Bướu giáp là sự phát triển bất thường kích thước tuyến giáp. Đa số bướu giáp thường đi kèm với sự bất thường chức năng tuyến giáp. Một số trường hợp, có thể sờ thấy nhân giáp trong bướu. Khi sờ thấy nhân giáp, người bệnh nên nghi ngờ bệnh bướu giáp nhân. Ngược lại, nếu không có nhân, bướu sẽ là bướu giáp đơn thuần.
Thế nào là bướu giáp đơn thuần?
Bướu giáp đơn thuần là sự to ra của tuyến giáp không kèm nhân giáp trong mô tuyến. Tuy nhiên, một số trường hợp nhân giáp nhỏ không thể phát hiện bằng cách sờ khám bình thường. Trong trường hợp này, người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra kỹ hơn.
Bướu giáp có thể gây triệu chứng cho bệnh nhân hoặc không. Bệnh nhân khi có dấu hiệu đặc biệt nên chú ý đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác loại bướu giáp.
Triệu chứng bướu giáp đơn thuần
Bệnh nhân mắc bướu giáp đơn thuần thường có những triệu chứng sau đây:
Triệu chứng rối loạn chức năng tuyến giáp
Triệu chứng suy giáp nếu hormone tuyến giáp thấp trong máu. Những triệu chứng này bao gồm:
- Khô da, sạm da.
- Mất lông tóc.
- Móng giòn, dễ gãy.
- Nhịp tim chậm.
- Mau mệt khi làm việc gắng sức.
- Táo bón.
- Rối loạn kinh nguyệt. Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp của bệnh
Triệu chứng cường giáp nếu hormone tuyến giáp tăng cao trong máu. Những triệu chứng này bao gồm:
- Run tay chân.
- Đánh trống ngực, hồi hộp.
- Sụt cân không do ăn kiêng.
- Sợ nóng.
- Rối loạn cảm xúc.
Triệu chứng tắc nghẽn các cơ quan lân cận
Người mắc bệnh lâu ngày có thể mắc những triệu chứng này nếu không được điều trị kịp thời.
Khi tuyến giáp to chèn ép vào các cấu trúc xung quanh sẽ gây ra các triệu chứng tương ứng. Khi nó chèn vào khí quản, người bệnh sẽ cảm thấy khó thở, khi chèn vào thực quản sẽ thấy khó nuốt. Một số khác không có triệu chứng gì ngoài trừ một bướu giáp rất to làm biến dạng cổ
Bệnh nhân có thể mắc bệnh nhưng không có triệu chứng gì nếu bệnh giai đoạn sớm và nhẹ. Những nhóm người thường không cần điều trị
Chẩn đoán bướu giáp đơn thuần
Bác sĩ sẽ nghi ngờ người bệnh mắc bướu giáp đơn thuần nếu có những triệu chứng phù hợp và sờ thấy bướu trên cổ. Một số chỉ định sẽ được áp dụng sau đó để đánh giá chính xác hơn như:
Xét nghiệm chức năng tuyến giáp
Bằng cách lấy máu xét nghiệm, bác sĩ có thể kiểm tra được lượng hormone giáp trong cơ thể. Tùy vào lượng hormone cao hay thấp, người bệnh sẽ được chẩn đoán cường giáp hay suy giáp tương ứng. Hơn nữa, lượng hormone tuyến giáp còn giúp đánh giá khả năng điều trị của bệnh nhân.
Xét nghiệm các tự kháng thể tuyến giáp
Xét nghiệm hầu hết có giá trị khi tìm nguyên nhân bệnh lý. Mỗi loại kháng thể trong máu đặc trưng cho từng tình trạng bệnh khác nhau. Do đó nếu nghi ngờ bệnh lý gì, bác sĩ sẽ có chỉ định phù hợp.
Siêu âm tuyến giáp
Siêu âm giúp đánh giá hình thái tuyến giáp rõ ràng. Các bướu giáp đơn thuần thường có mật độ đồng nhất trên hình ảnh siêu âm. Hơn nữa, siêu âm có thể giúp kiểm tra mức độ xâm lấn của bướu giáp đến các cơ quan lân cận.
CT tuyến giáp
CT rất hữu ích khi đánh giá một tuyến giáp quá to thòng vào trong trung thất. CT sẽ là chỉ định bổ sung nếu siêu âm tuyến giáp không thể quan sát được hết toàn bộ tuyến. Tuy nhiên, đây là một phương pháp đắt tiền và nâng cao, do đó khi áp dụng sẽ có những lưu ý đặc biệt. Với những kỹ thuật cao của siêu âm hiện nay, CT ít cần thiết khi đánh giá bướu giáp đơn thuần.
Nguyên nhân gây ra bướu giáp đơn thuần
Những nguyên nhân của bệnh có thể bao gồm triệu chứng cường giáp hay suy giáp. Những bệnh lý của bướu giáp đơn thuần có thể bao gồm:
- Bệnh giáp Graves.
- Viêm giáp Hashimoto.
- Bướu cổ do thiếu iod.
- Viêm giáp Reidel.
- Cường giáp thứ phát sau cường tuyến yên.
Trong số bướu giáp đơn thuần có cường giáp thường gặp nhất là bệnh Graves. Và đối với suy giáp thường gặp là viêm giáp Hashimoto.
Những cách điều trị bệnh
Mục đích chính của việc điều trị bướu giáp đơn thuần là giảm kích thước tuyến giáp, giảm triệu chứng cho bệnh nhân. Có ba cách hiện nay giúp điều trị bướu giáp là:
Phẫu thuật
Hầu hết bệnh nhân mắc bướu to hay cường giáp nặng sẽ được điều trị phẫu thuật triệt căn. Phẫu thuật có thể một phần hay toàn bộ tuyến giáp. Bác sĩ sẽ trực tiếp lấy khối bướu ra khỏi cơ thể người bệnh nhanh nhất và tất cả các triệu chứng sẽ giảm ngay tức thì. Tuy nhiên, đây là một thủ thuật gây đau và mất máu. Do đó đối với người có bệnh lý nền nặng hay già yếu thì cần được bác sĩ chỉ định và không khuyến cáo thực hiện.
Xạ trị
Bướu giáp đơn thuần được xạ bằng cách đưa chất phóng xạ vào cơ thể. Từ đó, chúng sẽ theo dòng máu đến tuyến giáp và phá hủy bớt nhu mô tuyến, giảm kích thước tuyến. Các triệu chứng cũng theo đó mà giảm dần mức độ. Xạ trị áp dụng cho bệnh nhân chống chỉ định với phẫu thuật và không đáp ứng với thuốc.
Thuốc
Tùy vào loại bệnh lý cường giáp hay suy giáp mà người bệnh đang mắc, thuốc có hai loại tương ứng. Thuốc thường dùng cho bệnh nhân bướu không quá to, chưa gây ra những triệu chứng nặng nề.
- Thuốc kháng giáp trong điều trị cường giáp giúp làm giảm lượng hormone giáp trong cơ thể.
- Thuốc bổ sung hormone giáp trong điều
trị suy giáp giúp tăng lượng hormone giáp trong cơ thể. Dùng thuốc là một trong những cách điều trị phổ biến
YouMed đã cung cấp cho bạn những kiến thức về bướu giáp đơn thuần qua bài viết trên. Đa số bệnh thường ít nặng nề, bạn đừng quá lo lắng. Tuy vậy, bạn nên đi khám bác sĩ khi có những triệu chứng nghi ngờ ban đầu trên cơ thể để được tư vấn kỹ hơn.