Và những câu hỏi cần được trả lời là: Nhịn ăn uống như vậy có cơ sở khoa học không? Con người có thể nhịn thở, ăn, uống bao lâu?
Thở, ăn, uống là nhu cầu bắt buộc
Cơ thể con người cấu tạo với 60% nước, 6% chất khoáng, 16% chất béo, 18% chất đạm. Đây là một bộ máy sinh học rất tinh vi phức tạp với nhiều cơ quan, hệ thống khác nhau… Muốn hoạt động, bộ máy “người” phải được cung cấp năng lượng, thông qua sự chuyển hóa, “đốt cháy”, oxy hóa thức ăn, thức ăn.
Hệ hô hấp, hít thở, là nguồn cung cấp oxy cho việc “đốt cháy”, oxy hóa thức ăn tạo ra năng lượng và tống khứ chất thải cachonic ra bên ngoài. Hệ tiêu hóa cung cấp “nhiên liệu” là năm nhóm thức ăn cần thiết: carbohydrate [đường, bột], chất đạm [protein], chất béo [dầu, mỡ], chất khoáng, và các vitamin cho quá trình đốt cháy sinh năng lượng này. Do đó, thở, ăn, uống là nhu cầu bắt buộc phải có để con người có thể sống.
Các nhà dinh dưỡng đã tính cụ thể nhu cầu cho mỗi kg cơ thể/ ngày: Năng lượng tối thiểu để duy trì sự sống 30 kcalo; Nước 100-150 ml; Chất đạm 1-2 gam, Chất béo 3-5 gam, Chất carbohydrate 6-10 gam. Muối khoáng và vitamin là các yếu tố vi lượng đi kèm theo các món ăn con người sử dụng.
Có thể ngưng, nhịn thở bao lâu?
Khi ngừng thở như, do ngưng tim đột ngột, ngộp thở, siết cổ, và các thương tích đột ngột khác, cơ thể sẽ thiếu oxy, và cơ quan đầu tiên bị ảnh hưởng là hệ thần kinh trung ương, não bộ. Nói chung, tổn thương thường bắt đầu sau 1 phút bị hết oxy và càng lúc càng nặng dần: Từ 30-180 giây thiếu oxy sẽ mất ý thức; sau 1 phút, tế bào não bắt đầu chết; sau 3 ba phút, nơ-ron bị tổn thương nhiều hơn, và sẽ có di chứng; sau 5 phút, cái chết sắp xảy ra; sau 10 phút, hôn mê và chắc chắn có di chứng tổn thương não lâu dài, sau 15 phút, không thể nào cứu sống.
Trong y học, mức bão hòa oxy trong máu là thước đo nguy cơ não bị tổn thương khi bị thiếu dưỡng khí oxy. Bình thường máu động mạch bão hòa oxy đến 100%, khi bảo hòa oxy còn 70% nguy cơ tổn thương não và tim bắt đầu xuất hiện và tỷ lệ nghich với độ bão hòa oxy của máu. Trong phòng mổ, độ bão hòa õy máu là một chỉ tiêu bắt buộc phải theo dõi liên tục [monitoring].
Nín thở là động thái ngưng thở tạm thời như khi lặn nước, khi bị ngạt khói, đi vùng khí độc… Người thường khỏe mạnh, trung bình có thể nín thở từ 3-5 phút. Dĩ nhiên, có những trường hợp ngoại lệ: Một số người tập luyện thường xuyên có khả năng sử dụng oxy hiệu quả hơn, cho phép não có thể chịu thiếu oxy lâu hơn. Những người thợ lặn, vận động viên thường xuyên tập luyện có thể nín thở dài hơn: Tanya Streeter, quần đảo Cayman, Anh, phá kỷ lục thế giới về lặn tự do, hít vào một hơi cô đã nín thở lặn sâu 160m trong 6 phút 16 giây. David Blaine, Chicago, Hoa Kỳ, được ghi danh kỷ lục Guiness với nín thở lâu nhất dưới nước tới 17 phút 4 giây! Y học thể thao chỉ ra rằng Tania Streeter và David Blaine đều có dung tích toàn phổi [total lung capacity, TLC] rất lớn và khả năng chịu đựng được máu có bảo hòa oxy rất thấp, người bình thường chỉ chịu đựng được với độ bảo hòa ≥70% trong khi các vận động viên này chịu được ≥ 40%.
Có thể nhịn uống mấy ngày?
Hơn 60% cơ thể người là nước, và mọi quá trình chuyển hóa, phát triển của tế bào xảy ra trong nước: là môi trường cho các phản ứng sinh hóa, điều hòa nhiệt độ cơ thể qua việc thải mồ hôi và hô hấp, chất bôi trơn cho khớp, giúp tẩy rửa và thải chất độc qua nước tiểu.v.v….
Trong cơ thể con người luôn luôn có sự cân bằng động [homeostasis] giữa lượng nước mất đi qua nước tiểu, phân, nước bọt, mồ hôi, thở, và lượng nước bù đắp lại qua thức ăn, nước uống và chuyển hóa thức ăn tạo ra. Hằng ngày, lượng nước luân chuyển, mất đi [thải ra] và thu nhận [uống vào] trung bình là 2.500 ml. Mất sự cân bằng động này con người sẽ lâm bệnh.
Mất nước [dehydration] là tình trạng nước cấp vì các bệnh lý như tiêu chảy, nôn mửa nhiều, xuất huyết, đái tháo nhạt…. Các dấu hiệu bệnh lý, bắt đầu xuất hiện khi bị mất nước từ 10% trọng lượng cơ thể, và tăng dần tỷ lệ thuận với mức độ mất nước, gồm: khô miệng, khát nước nhiều; da khô, tim đập nhanh[đánh trống ngực]; tiểu ít, nước tiểu sậm, yếu cơ…..
Khi nhịn khát, cơ thể không đủ nước, nhiều hệ thống chức năng bị ảnh hưởng: Các tế bào thần kinh não, neuron, bị “teo lại” và sẽ điều khiển thận giảm lọc, nước tiểu sẽ ít đi; Hệ thống điều hòa thân nhiệt bị rối loạn, cơ thể sẽ tăng nhiệt độ gây trúng nóng; Chất điện giải bị mất cân bằng; Huyết áp thay đổi…
Theo thống kê khoa học, con người trung bình có thể nhịn uống từ 3 đến 5 ngày. Theo GS Randall K. Packer, Đại học George Washington, thời gian tối đa mà một cá nhân có thể nhịn khát là một tuần, và "trời mát có thể đi lâu hơn một chút, và trực tiếp dưới ánh sáng mặt trời sẽ ngắn hơn."
Và nhịn ăn được mấy tuần?
Hiện nay, vì lý do đạo đức, chưa có nghiên cứu khoa học về nhịn và nạn đói. Một số khảo sát về đói qua các vụ đình công, chay tịnh tôn giáo…có kết luận: Theo Archiv Fur Kriminologie con người có thể nhịn ăn từ 8-21 ngày, nhưng phải uống nước đầy đủ. Theo Tạp chí Y học Anh BMJ tuyệt thực từ 21-40 ngày sẽ có dấu hiệu đe dọa mạng sống; khi mất 10% thể trọng bắt đầu có dấu hiệu và sẽ nguy hiểm tính mạng khi mất đến 18%. Theo tạp chí Dinh dưỡng, nam giới sẽ chết khi Chỉ số khối cơ thể BMI dưới 13, và phụ nữ khi BMI dưới 11.
Lịch sử ghi nhận những trường hợp sống sót sau nhịn ăn sau: [1] Danh tướng Nguyễn Tri Phương dứt bỏ băng bó, phun thuốc và chịu đói, chịu đau đến cả tháng trời mới mất, [2] Năm 1940, Mahatma Gandhi, Ấn Độ, 74 tuổi đã sống sót qua 21 ngày tuyệt thực chỉ nhấm ít nước, [3] Trong cuộc tuyệt thực năm 1981 của các tù nhân chính trị chống lại sự hiện diện của Anh tại Đông Bắc Ai Len có người còn sống đến 73 ngày, [4] Năm 2003, ảo thuật gia David Blaine, Mỹ đã trải qua 44 ngày nhịn đói trong một hộp bằng thủy tinh dưới sông Thames ở London, [5] Năm 2006, Mitsutaka Uchikoshi, Nhật, sống sót sau 3 tuần lễ chịu đói vì rơi xuống sườn núi tuyết và rơi vào trạng thái ngủ đông [mà không có lương thực và nước sau khi những chuyên gia mô tả là rơi vào trạng thái giống như ngủ đông [hibernation] với thân nhiệt chỉ còn 22oC, [6] Năm 2011, Rita Chretien, British Columbia, dù mất đến 15 kg nhưng sống sót sau khi đói 50 ngày vì lạc trong vùng hoang dã Nevada.
Đôi điều bàn luận
Để dễ nhớ về khả năng chịu đựng của con người, chúng ta nên theo quy tắc ước lượng gần đúng “số 7” : Nín thở tối đa 7 phút, nhịn khát tối đa 7 ngày và đói ăn tối đa 70 ngày. Những trường hợp đặc biệt đương nhiên là ngoại lệ, cá biệt và “xưa nay hiếm”. Tiến sĩ Mike Stroud, giảng viên cao cấp về Y học và Dinh dưỡng, Đại học Southampton, Anh, cho rằng: "Đây là khả năng ngoại lệ, không phải là quy luật phổ quát tự nhiên”.
Theo tôi, cần phân biệt khả năng nhịn đói với nhịn đói để “cải thiện” thể chất và tinh thần. Câu chuyện “49 ngày nhịn ăn, chỉ uống nước mè đen, ngồi thiền” rất mơ hồ, thiếu cơ sở khoa học vì các lẽ: [1] một là mè đen là một thực phẩm tốt về số lượng lẫn chất lượng dinh dưỡng [carbs 26%, lipid 48%, protein 18%, khoáng và vitamin nhiều..], cho nên nước mè đen cũng là một dạng thức ăn, [2] hai là khác với nín thở và nhịn khát, nhịn ăn là một tình trạng “đảo thác sinh lý” [paraphysiology] trong đó cơ thể tự tiêu hóa chính thành phần cấu tạo cơ thể [autodigestion] để tạo ra năng lượng đầy đủ yêu cầu, và chắc chắn người nhịn đói phải sụt cân, [3] ba là các neuron của não bộ rất nhạy cảm với tình trạng thiếu năng lượng. Do đó, trong tình huống đảo thác sinh lý phải “ăn tự thân” chắc chắn sẽ không hoạt động tốt như bình thường, khó có thể “sáng ý ra” như mô tả. Các cụ ta nhận định “Tinh thần minh mẫn chỉ có trong thân thể tráng kiện” cũng không ngoài lý do này.
Thay lời kết
Hiện nay, cùng với sự phát triển kinh tế xã hội, các bệnh nội tiết và chuyển hóa, đặc biệt là béo phì và đái tháo đường đang tăng lên như bệnh dịch. Giảm ăn uống, tiết thực, thậm chí thỉnh thoảng nhịn ăn cũng là một phương cách tốt để giảm cân và ngừa phòng các bệnh chuyển hóa hiệu quả.
Cho đến nay, chưa có công trình khoa học nghiêm túc nào công bố tác dụng thải các loại độc tố trong cơ thể bằng cách nhịn ăn và chỉ uống nước lọc. Cũng không có tài liệu rằng Thiền và Khí công đòi hỏi phải nhịn ăn cả.
Các nhà khí công nổi tiếng Việt Nam như Lương y Vũ Quốc Trung, Lương y Phan Cao Bình, Bác sĩ Lê Văn Vĩnh đều nhận xét: “Phần lớn sự truyền miệng về nhịn ăn khi tập khí công là không có xuất xứ”; “Cả hai trường phái khí công Ấn Độ lẫn Trung Quốc đều buộc phải nhịn ăn, mà nhắc đến phương pháp dinh dưỡng hợp với dưỡng sinh bốn mùa; và “Nếu nói khí công mà nhịn ăn là phi khoa học, vì kinh tỳ [tỳ vị] là nơi vận chuyển khí từ thức ăn để đi qua kinh lạc nuôi cơ thể. Thức ăn biến thành khí gọi là thủy cốc khí, thì cần phải có thủy cốc khí [rau quả, cơm nước…] để nuôi cơ thể. Nếu thiếu nó thì cơ thể sẽ không có khí, bị diệt vong”.
Rõ ràng, hít thở, nước uống, thức ăn là nhu cầu cơ bản của cơ thể. Thiếu chúng con người không thể nào tồn tại. Nhưng cần chọn một khẩu phần ăn cân bằng về số lượng lẫn chất lượng, hợp lý, cá nhân hóa theo tuổi tác, công việc, và tình trạng sức khỏe cá nhân.
TS.BS Trần Bá Thoại
Uỷ viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam
Tai nạn, đau tim và đột quỵ có thể làm mất oxy của não, dẫn đến thiếu oxy não. Thiếu oxy não là một cấp cứu y tế. Nó có thể là nguyên nhân dẫn đến chấn thương não vĩnh viễn. Vậy não thiếu oxy bao lâu thì chết? Hãy cùng Medjin đi tìm câu trả lời cho câu hỏi trên nhé!
Các bác sĩ thường phân biệt giữa hai hình thức thiếu oxy. Thứ nhất, tổn thương thiếu oxy xảy ra khi não bị thiếu oxy hoàn toàn do ngừng tim đột ngột, ngạt thở, và các chấn thương đột ngột khác. Thứ hai, tổn thương do thiếu oxy xảy ra khi cơ quan này nhận được ít oxy hơn mức cần thiết, nhưng không hoàn toàn bị thiếu oxy. Bởi vì tác động của hai chấn thương là tương tự nhau cho nên nhiều chuyên gia não bộ sử dụng các thuật ngữ này thay thế cho nhau.
Việc thiếu oxy trong vài giây sẽ không gây hại lâu dài, vì vậy một đứa trẻ bị suy hô hấp hoặc thợ lặn mất thêm một vài giây để hít thở không khí khó có thể bị tổn thương não. Thời gian chính xác cho tổn thương thiếu oxy đối với cơ quan này phụ thuộc vào một số đặc điểm cá nhân, bao gồm tình trạng chung của não và hệ thống tim mạch, cũng như mức độ oxy của máu trong thời gian bị thương. Nói chung, chấn thương bắt đầu ở mốc một phút, và dần dần trở nên tồi tệ hơn sau đó:
- Bạn có thể bất tỉnh trong khoảng 30-180 giây khi thiếu oxy.
- Vào thời điểm 1 phút, các tế bào não bắt đầu chết.
- Sau 3 phút, các tế bào thần kinh bị tổn thương nhiều hơn và tổn thương não lâu dài sẽ trở nên nhiều hơn.
- Sau 5 phút, cái chết là không thể tránh khỏi.
- Sau 10 phút, ngay cả khi bộ não vẫn còn sống, tình trạng hôn mê và tổn thương lâu dài đối với nó là điều gần như không thể tránh khỏi.
- Sau 15 phút, việc sống sót trở là gần như không thể.
Tất nhiên, cũng có những ngoại lệ cho mọi quy tắc. Một số thói quen tập thể dục giúp cơ thể sử dụng oxy hiệu quả hơn, cho phép não hoạt động trong thời gian dài hơn mà không cần đến yếu tố quan trọng này. Các thợ lặn tự do thường tập luyện trong thời gian dài mà không có oxy và người giữ kỷ lục hiện tại đã nín thở trong 22 phút mà không gây tổn thương não.
2. Tại sao não cần oxy?
Chất xám chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể, nhưng nó sử dụng khoảng 20% - 25% oxy. Nếu không có điều này, não không thể thực hiện ngay cả những chức năng cơ bản nhất. Bộ não dựa vào glucose để kích thích các tế bào thần kinh kiểm soát mọi thứ từ các chức năng có ý thức như lập kế hoạch và suy nghĩ đến các quá trình vô thức tự động như nhịp tim và tiêu hóa.
Nếu không có oxy, các tế bào của cơ quan này không thể chuyển hóa glucose và do đó không thể chuyển hóa glucose thành năng lượng. Khi não của bạn bị thiếu oxy, nguyên nhân cuối cùng dẫn đến cái chết là không đủ năng lượng để cung cấp năng lượng cho các tế bào của bạn.
3. Não sống được bao lâu sau khi ngừng tim?
Hầu hết các nghiên cứu đều chỉ ra rằng quá trình hoạt động của não bộ sau khi tim ngừng đập là khác nhau ở mỗi người. Mặc dù việc ngừng cung cấp oxy gần như ngay lập tức, nhưng không có thời gian chết lâm sàng cụ thể mà tại đó não đang hoạt động rõ ràng sẽ chết. Các tế bào dễ bị tổn thương nhất là các tế bào thần kinh bị tổn thương nghiêm trọng chỉ trong 10 phút nếu không có oxy. Tuy nhiên, các tế bào bị tổn thương không thực sự chết trong một thời gian rất dài.
4. Hậu quả sau khi tim ngừng đập 10 phút
Tiên lượng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng thiếu oxy, mức độ chết của tế bào thần kinh, chất lượng chăm sóc y tế và phục hồi chức năng. Với vật lý trị liệu chất lượng, não của bạn có thể học cách bù đắp cho những vùng bị tổn thương, vì vậy ngay cả những chấn thương nghiêm trọng cũng cần phải tuân thủ vật lý trị liệu liên tục.
Các tác động lâu dài phổ biến của việc thiếu oxy có thể bao gồm:
- Thiệt hại cho các khu vực cụ thể của não bị thiếu oxy. Các khu vực khác nhau của cơ quan này có xu hướng phối hợp các chức năng khác nhau, vì vậy một số trong số chúng có thể bị tê liệt nghiêm trọng, trong khi những cơ quan khác vẫn còn nguyên vẹn. Ví dụ, một nạn nhân có thể hiểu ngôn ngữ nhưng không thể nói được.
- Thay đổi tâm trạng hoặc tính cách.
- Khó khăn với trí nhớ, bao gồm khả năng nhớ lại các sự kiện, tên, đồ vật hoặc con người, nhận dạng khuôn mặt, tìm hiểu thông tin mới hoặc nhớ lại các sự kiện tự truyện.
- Những thay đổi về kỹ năng vận động: Một số khu vực của não giúp phối hợp chuyển động, vì vậy nếu những khu vực này bị tổn thương, bạn sẽ không thể vận động, đi lại, viết hoặc thực hiện các chức năng khác.
- Đau mãn tính: Khi não bị tổn thương, nó có thể không xử lý đúng các tín hiệu đau, khiến bạn cảm thấy đau ngay cả khi không có chấn thương.
- Không có khả năng cảm thấy đau hoặc phản ứng chính xác với các tín hiệu đau. Ví dụ, đau ở cánh tay có thể giống như đau ở chân.
- Khó khăn trong việc kiểm soát xung động. Nhiều người sống sót sau chấn thương não phát triển chứng nghiện, hành vi bạo lực hoặc cưỡng bức tình dục không phù hợp.
- Các triệu chứng của bệnh tâm thần như trầm cảm hoặc lo lắng.
- Các triệu chứng liên quan đến chứng sa sút trí tuệ, bao gồm lú lẫn, khó ghi nhớ và các dấu hiệu lão hóa nhanh của cơ quan.
5. Phương pháp điều trị não thiếu oxy
Việc điều trị phải luôn bắt đầu bằng việc xác định nguồn gốc của tình trạng thiếu oxy, vì tình trạng thiếu oxy càng kéo dài, tổn thương có thể càng nghiêm trọng. Bác sĩ có thể sử dụng phương pháp mở khí quản để đảm bảo cung cấp đủ oxy. Các lựa chọn điều trị khác có thể bao gồm phẫu thuật để loại bỏ tắc nghẽn hoặc tổn thương, và steroid để giảm sưng trong não.
Vài ngày sau chấn thương, cần chú ý phục hồi lâu dài. Chất xám có khả năng thích nghi cao với môi trường của nó, vì vậy những vấn đề đang diễn ra là cách tốt nhất để giúp nó chữa lành và khắc phục những tổn thương đã phát sinh. Kế hoạch điều trị thiếu oxy não có thể bao gồm:
- Vật lý trị liệu để tăng lượng máu lên não và phục hồi chức năng vận động.
- Liệu pháp chuyên nghiệp để giúp bạn tìm ra những cách mới để hoàn thành công việc hàng ngày của mình.
- Liệu pháp ngôn ngữ để giúp khôi phục khả năng nói và ngôn ngữ đã mất.
- Tâm lý trị liệu để giúp bạn học cách đối phó với chấn thương.
- Nó cũng có thể yêu cầu các thủ tục tiếp theo, chẳng hạn như hóa trị để giảm thêm tổn thương não, dùng thuốc để ngăn ngừa cục máu đông hoặc quét MRI thường xuyên để đánh giá tổn thương não.
6. Câu hỏi thường gặp
Bộ não của bạn điều hành hệ thống thần kinh của bạn . Nó cần oxy để hoạt động. Trên thực tế, não sử dụng khoảng 1/5 tổng lượng oxy cung cấp cho cơ thể bạn. Oxy giúp gửi tín hiệu thần kinh và thông điệp khắp cơ thể.
Khi não không nhận đủ oxy, các tế bào não bắt đầu chết. Sự chết của tế bào xảy ra trong vòng 5 phút khi thiếu oxy.
Để chẩn đoán tình trạng thiếu oxy lên não, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm để xác định mức độ nghiêm trọng của chấn thương não. Các bài kiểm tra này bao gồm:
- Chụp mạch để kiểm tra lưu lượng máu lên não.
- Chụp CT hoặc MRI để tìm ra các dấu hiệu của đột quỵ, chảy máu trong não , sưng não hoặc chấn thương khác.
- Điện não đồ [EEG] để đo hoạt động điện trong não.
- Kiểm tra các tiềm năng được khơi gợi để đánh giá phản ứng của não đối với các cảm giác như xúc giác.
Nếu không có oxy, các tế bào não sẽ chết và có thể bị chấn thương sọ não. Nó có thể xảy ra ngay cả khi có đủ máu đến não, chẳng hạn như khi bạn hít phải khói hoặc khí carbon monoxide. Phương pháp điều trị có thể giúp những người bị chấn thương não do thiếu oxy não. Nhưng không ai có thể mang lại các tế bào não đã chết hoặc đảo ngược chấn thương não.
Như vậy bài viết trên chúng tôi cho đã cho bạn biết câu trả lời về não thiếu oxy bao lâu thì chết. Hy vọng những thông tin chúng tôi đưa ra sẽ bổ ích cho các bạn. Nếu có bất kỳ câu hỏi liên quan nào đến bài viết thì bạn có thể liên hệ với chúng tôi theo số Hotline 0917992556 để được giải đáp nhé!