Cửa biển đề gi bình định nằm ở huyện nào năm 2024

Dài 400 m với tốc độ lưu thông khoảng 80 km/h, cầu vượt biển Đề Gi ở Bình Định đã rút ngắn hơn 40 phút để đi từ xã Cát Khánh, huyện Phù Cát đến xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ.

Sau 18 thi công, cầu vượt cửa biển Đề Gi đã hoàn thành, biến ước mơ bao đời của người dân vùng ven biển xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ và xã Cát Khánh, huyện Phù Cát (Bình Định) trở thành hiện thực.

Cầu Đề Gi có tổng vốn đầu tư gần 250 tỷ đồng, dài khoảng 400 m.

Công trình có 8 nhịp, trong đó có 5 nhịp dẫn SuperT dài 197 m và ba nhịp đúc hẫng dài 200 m.

Đầu cầu Đề Gi nằm ở địa phận xã Cát Khánh, huyện Phù Cát. Ông Lưu Nhất Phong, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Bình Định, cho hay công trình được bàn giao mặt bằng vào ngày 10/10/2020. Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc trong giải phóng mặt bằng nên đến tháng 3/2021, các nhà thầu mới tiếp cận được mặt bằng thi công. Đến nay, công trình đã hoàn thành và đang trong giai đoạn vận hành thử.

Mặt cầu được thảm nhựa rộng 17,5 m, vận tốc lưu thông qua cầu khoảng 80 km/h. "Quá trình thi công, các nhà thầu liên tục huy động kỹ sư, công nhân thi công ba ca. Vùng cửa biển Đề Gi liên tục chịu tác động của sóng biển và bão, lũ nên thi công móng, khoan cọc nhồi dưới nước gặp nhiều khó khăn", ông Phong nói.

Giữa lòng cầu, các nhà thầu bố trí gờ giảm tốc độ, kẻ hai vạch vàng phản quang thay cho dải phân cách cứng.

Bà Trần Thị Hải, người dân sống gần công trình này cho hay trước đây xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ và xã Cát Khánh, huyện Phù Cát bị cách trở cửa biển và cảng cá Đề Gi. Người dân muốn đi qua lại phải đi đò hoặc đi đường bộ vòng khoảng 30 km.

"Bây giờ, cây cầu xong rồi, người dân nơi đây vui mừng nhiều lắm. Họ qua lại thăm nhau hoặc đi công việc chỉ mất vài phút", bà Hải nói.

"Vào buổi sáng sớm hay hoàng hôn về, chúng tôi đi bộ trên thành cầu này, vừa tập thể dục, vừa ngắm cảnh quê hương", chị Nguyễn Thị Hà (ngụ xã Cát Khánh, huyện Phù Cát) nói.

"Từ ngày cây cầu Đề Gi hoàn thành, đưa vào vận hành thử, vợ chồng tôi buôn bán có thu nhập mỗi ngày khoảng 500.000 đến 600.000 đồng, tăng gấp đôi so với trước", ông Trần Văn Trí (ngụ xã Cát Khánh, huyện Phù Cát) chia sẻ.

Ông Hồ Quốc Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định, cho hay địa phương đặt mục tiêu từ nay đến năm 2025 sẽ hoàn thành gần 120 km tuyến đường ven biển. Các thế hệ lãnh đạo của tỉnh cũng như người dân Bình Định mơ ước có một cây cầu vượt biển thứ hai (sau cầu vượt biển đầm Thị Nại) để nối liền hai huyện Phù Mỹ, Phù Cát.

"Thời gian qua, chúng tôi quyết tâm đầu tư tuyến đường ven biển, trong đó có cầu Đề Gi, mở ra một không gian phát triển mới cho Bình Định. Công trình này kết nối TP Quy Nhơn, tạo cú hích, mở ra không gian phát triển du lịch, đô thị, kinh tế biển cho địa phương”, ông Dũng thông tin.

Cầu vượt cửa biển Đề Gi rút ngắn khoảng cách từ xã Cát Khánh, huyện Phù Cát đi Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ (Bình Định) hơn 40 phút so với trước. Ảnh: Google Maps.

Đầu năm nay, tỉnh Bình Định đưa vào sử dụng tuyến đường ven biển dài hơn 100 km nối liền từ TP.Quy Nhơn đi TX.Hoài Nhơn. Con đường này đi qua các làng chài ven biển và những thắng cảnh hoang sơ, bãi biển tuyệt đẹp… khiến nhiều người yêu thích. Trong đó, làng biển Đề Gi là điểm dừng gây không ít "thương nhớ" cho du khách.

Cầu vượt biển Đề Gi

Dũng Nhân

Nhiều vị cao niên ở làng chài Đề Gi kể, khoảng vài trăm năm trước, có vị đại thần của nhà Lê vì đắc tội chúa Trịnh phải bỏ trốn vào nam rồi lập nên làng biển Đề Gi. Đầm nước mặn Đề Gi nằm sát bên cạnh là nơi người dân trong làng kiếm kế sinh nhai bằng nghề đánh bắt, nuôi trồng thủy sản suốt mấy trăm năm qua. Nghề làm muối, làm nước mắm… cũng hình thành trong quá trình lập làng.

Ông Đỗ Thanh Trúc nói về nghề làm nước mắm thủ công ở Đề Gi

Hoàng Trọng

Bây giờ, nhiều gia đình ở sát bờ đầm Đề Gi vẫn giữ nghề làm nước mắm thủ công, được trao truyền qua 3, 4 thế hệ. Ông Đỗ Thanh Trúc (67 tuổi, ở thôn An Quang Tây) cho biết gia đình có truyền thống làm mắm từ nhiều thế hệ và bí quyết để giữ bạn hàng là mắm phải sạch, đảm bảo chất lượng. Cá nguyên liệu làm mắm phải là cá tươi, rửa sạch, để ráo nước. Tùy theo kích thước con cá cơm mà muối theo tỷ lệ ba cá - một muối, hoặc ba cá rưỡi - một muối. Khi muối mắm phải trộn đều cá và muối, sau đó cho vào chum, vại, rồi bịt kín, ủ trên 6 tháng đến một năm. Mỗi tháng gia đình ông Trúc bán khoảng 500 - 700 lít nước mắm.

Khu nuôi trồng thủy sản dưới chân cầu vượt biển Đề Gi

Hoàng Trọng

Theo ông Nguyễn Hữu Dự, Trưởng thôn An Quang Tây, thôn có khoảng 650 hộ, trong đó có hơn 200 hộ làm nước mắm truyền thống, các hộ còn lại chủ yếu làm nghề đánh bắt, nuôi trồng thủy sản trên biển và đầm Đề Gi. Cũng là nước mắm cá cơm nhưng mắm Đề Gi luôn có mùi nồng nàn hơn mắm ở làng khác một chút. Có thể là do muối Đề Gi mặn hơn, cá cơm đánh bắt ở Đề Gi tươi hơn và được chuyển đến tay người làm mắm trong thời gian rất ngắn.

Ông Nguyễn Trung Hiếu, Phó chủ tịch UBND xã Cát Khánh, cho biết làng nghề nước mắm truyền thống Đề Gi được UBND tỉnh Bình Định công nhận vào năm 2016. Năm 2017, làng nghề được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) trao chứng nhận nhãn hiệu, thương hiệu nước mắm Đề Gi. Hiện làng nghề này có khoảng 312 hộ tại 2 thôn An Quang Đông và An Quang Tây làm nước mắm bằng phương pháp thủ công. Bình quân mỗi năm làng nghề nước mắm Đề Gi bán được khoảng 100.000 lít nước mắm ra thị trường.

Phát triển ðô thị du lịch, dịch vụ kinh tế biển

Theo ông Nguyễn Trung Hiếu, khu vực đầm Đề Gi có nhiều tiềm năng du lịch chưa được khai thác. Đề Gi vốn nổi tiếng về các loại đặc sản, như: cá chua, cá bống mú, cá hồng, sò huyết, lịch huyết, ghẹ… Đặc biệt, món gỏi cá mai ở Đề Gi rất ngon. Mấy mươi năm trước, trong sách Nước non Bình Ðịnh, nhà thơ Quách Tấn có nhận xét rằng đầm Đề Gi có rất nhiều cá, nhiều hơn các đầm khác. Cá cũng ngon hơn tất cả các đầm, và ngon nhất là cá làm gỏi.

Giữa đầm Đề Gi có Vũng Bồi được ví như một ốc đảo nhỏ, là nơi nhiều người đến để trải nghiệm cuộc sống nơi hoang đảo với các hoạt động như: câu cá, tắm biển, lặn san hô, cắm trại rồi đốt lửa trại xuyên đêm, chèo sup… Sáng sớm có thể ngắm bình minh tại Hòn Lang nằm ngay giữa cửa biển Đề Gi, tham quan cảng cá Đề Gi, đi dạo làng biển, thăm Miếu cổ Thành Hoàng, lăng ông Nam Hải, thăm làng nghề nước mắm Đề Gi…

Từ khi có tuyến đường ven biển và cầu vượt biển Đề Gi (nối liền các xã khu đông của huyện Phù Cát, Phù Mỹ), nhiều gia đình ở Đề Gi đã phát triển dịch vụ ăn uống để phục vụ khách du lịch. Số lượng khách du lịch đến Đề Gi để tham quan, tắm biển, thưởng thức hải sản cũng tăng lên. Một số gia đình đã tổ chức các tour đưa du khách đi tham quan, câu cá, thưởng thức hải sản trên đầm Đề Gi. Nhiều nhà đầu tư tìm đến xã Cát Khánh tìm hiểu cơ hội đầu tư trên các lĩnh vực thương mại, đô thị, du lịch ven biển.

Làng biển Đề Gi

Dũng Nhân

UBND xã Cát Khánh đã quy hoạch và kêu gọi đầu tư các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, du lịch... Hiện UBND tỉnh Bình Định đã chấp thuận quy hoạch Dự án khu đô thị và du lịch An Quang (xã Cát Khánh) rộng 89,2 ha, tổng vốn đầu tư 5.228 tỉ đồng và giao UBND H.Phù Cát phối hợp với nhà đầu tư để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.

"Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã phê duyệt đề án thành lập thị trấn Cát Khánh. Trong đó, xã Cát Khánh được định hướng phát triển thành trung tâm đô thị du lịch, dịch vụ kinh tế biển gắn với chế biến thủy hải sản và phát triển du lịch, dịch vụ... Phát triển mạnh các loại hình dịch vụ để thúc đẩy sản xuất phát triển nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế của thị trấn. Khuyến khích nhân dân mở rộng kinh doanh dịch vụ, nhất là các địa bàn đông dân cư như: An Quang Tây, An Quang Đông, Thắng Kiên, Ngãi An; phát triển chợ Đồng Lâm, chợ Đề Gi, cảng cá Đề Gi vừa cung ứng hàng hóa tiêu dùng cho người dân, vừa tiêu thụ nông, hải sản và những sản phẩm người dân sản xuất ra…", ông Nguyễn Trung Hiếu nói.

Đầm nước mặn có tên là Đạm Thủy (nước ngọt)

Đầm Đề Gi rộng hơn 2.000 ha, được bao bọc bởi 5 xã, gồm: Cát Khánh, Cát Minh (H.Phù Cát) và Mỹ Cát, Mỹ Chánh, Mỹ Thành (H.Phù Mỹ, Bình Định). Phía bắc đầm Đề Gi là núi Lạc Phụng (Phù Mỹ), phía nam là núi Bà, phía tây là lưu vực sông La Tinh với các con sông nhỏ nước ngọt, phía đông là động Bạch Sa.

Đề Gi là đầm nước mặn nhưng trong các sách sử, trong đó có Đại Nam nhất thống chí, ghi chép là đầm Đạm Thủy (nước ngọt). Theo truyền thuyết dân gian được ghi chép trong sách Nước non Bình Định của Quách Tấn, tên gọi Đạm Thủy có liên quan đến vua Gia Long của triều Nguyễn.

Khi chúa Nguyễn là Định Vương bị chúa Trịnh đánh ở phía bắc, quân Tây Sơn đánh phía nam nên đã cùng cháu nội là Nguyễn Ánh (sau này lên ngôi lấy niên hiệu là Gia Long) xuống thuyền chạy vào Gia Định. Do không kịp chuẩn bị, nửa đường cả đoàn khát nước phải ghé thuyền vào động Bạch Sa. Nhưng bốn bề đều là nước mặn, vào làng sợ gặp quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh mới ngửa mặt lên trời mà khấn: "Nếu Hoàng Thiên chưa dứt nhà Nguyễn thì xin ban cho nước ngọt". Lời vừa dứt, Nguyễn Ánh sai quân đào sâu xuống động cát thì thấy nước ngọt phun trào. Vì vậy đặt cho tên đầm là Đạm Thủy (nghĩa là Nước Ngọt).