Khẩu hiệu Biến chiến tranh đế quốc thành nội chiến cách mạng mà Đảng Bôn-sê-vích đưa ra có nghĩa là

Vận dụng bài học của Cách mạng Tháng Mười Nga trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ở Việt Nam hiện nay

Thứ 6, 06/11/2020 08:52 [GMT +7]

- Bài học từ thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga có ý nghĩa rất quan trọng đối với Việt Nam trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa nói chung và trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói riêng.

TẦM VÓC VĨ ĐẠI CỦA CỦA CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA

Ngày 7/11/1917, Cách mạng Tháng Mười Nga do V.I.Lênin và Đảng Bôn-sê-vích lãnh đạo đã giành thắng lợi, lập nên nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.Từ chỗ chỉ là ước mơ cao đẹp của loài người, sau Cách mạng Tháng Mười Nga, chủ nghĩa xã hội [CNXH] đã trở thành hiện thực và có sức mạnh vô cùng to lớn, mở đườngchocác dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh giành độc lập, tự do.

Cách mạngTháng Mười Nga nổ ra đã đáp ứng đầy đủ nhất những yêu cầu cấp thiết của lịch sử là xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa để xây dựng một chế độ xã hội mới - chế độ xã hội cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn đầu làCNXH. Để có được thắng lợi vang dội đó, những người Bôn-sê-vích Nga dưới sự lãnh đạo của V.I.Lêninđãchuẩn bị về mọi mặt như chính trị, tư tưởng, tổ chức, quân sự... Dưới ánh sáng của“Luận cương tháng Tư”và sự chỉ đạo của V.I.Lênin, những người Bôn-sê-vích xác định nhiệm vụ cấp bách và quan trọng nhất cho toàn Đảng là phải lôi cuốn đông đảo giai cấp công nhân và nhân dân lao động về phía cách mạng; thành lập đội quân chính trị đông đảo đủ sức mạnh đánh bại lực lượng phản cách mạng; thành lập lực lượng vũ trang cách mạng làm chỗ dựa vững chắc cho cuộc đấu tranh chính trị và chủ động đối phó với sự thay đổi của tình hình.

Sau Cách mạng Tháng Mười, V.I.Lênin và Đảng Bôn-sê-vích Nga đã tập trung củng cố chính quyền Xô-viết, xây dựng chế độ xã hội mới, đem lại cuộc sống tốt đẹp cho quần chúng nhân dân.“Sắc lệnh hòa bình”và“Sắc lệnh ruộng đất”được ban hành ngay sau khi cách mạng thành công đáp ứng được ý nguyện của quần chúng nhân dân lao động Nga về một cuộc sống hòa bình, tự do và hạnh phúc. Sự thống nhất về mặt lợi ích của giai cấp vô sản với nhân dân lao động đã hình thành và phát triển một nguyên tắc đạo đức mới, đó là chủ nghĩa tập thể.

Trong hơn 70 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa đã đạt được sự phát triển mạnh mẽ về tiềm lực kinh tế, xây dựng cơ sở vật chất củaCNXHtrên quy mô lớn với trình độ hiện đại, bảo đảm ngày càng tốt hơn đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Với sự lớn mạnh toàn diện,CNXHcó ảnh hưởng sâu sắc trong đời sống chính trị thế giới, đóng vai trò quan trọng đối với sự sụp đổ hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc và thời đại quá độ lênCNXHtrên phạm vi toàn thế giới. ChínhCNXHvà cuộc đấu tranh rộng lớn, mạnh mẽ của nhân dân lao động đã là động lực to lớn buộc các thế lực thực dân, đế quốc phải thừa nhận quyền độc lập, tự do của các dân tộc thuộc địa; chính quyền các nước tư bản có những cải cách xã hội để cải thiện đời sống của người lao động… Từ sau Cách mạng Tháng Mười, Liên Xô đã giành được những thành tựu to lớn về nhiều mặt, nhất là đã huy động được lực lượng vật chất và tinh thần đánh thắng liên minh các thế lực đế quốc trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, các thế lực phát xít tàn bạo trong Chiến tranh thế giới thứ hai, hình thành hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa, góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Cách mạng Tháng Mười để lại nhiều bài học quý giá, trong đó quan trọng nhất là bài học về công tác xây dựng Đảng.Thực tế lịch sử cho thấy,V.I.Lêninvà Đảng Bôn-sê-vích Ngađã chủ động chuẩn bị mọi mặt cho thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười. Trước sự biến động của tình hình cách mạng, cùng với việc đề ra chiến lược, sách lược cụ thể, Đảng Bôn-sê-vích Nga đã sáng suốt khi xác định rõ, cách mạng Nga phải chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa mà nhiệm vụ trọng tâm là lật đổ chính quyền lâm thời tư sản, bảo vệ các Xô viết đại diện. Đồng thời, công tác vận động, tập hợp quần chúng cũng được những người Bôn-sê-vích Nga chú trọng gắn với việc đấu tranh vạch trần bộ mặt cải lương, phản động của giai cấp tư sản và chính quyền lâm thời tư sản. Với hàng loạt khẩu hiệu cách mạng, nhất là khẩu hiệu “Chính quyền về tay các Xô viết”, Đảng Bôn-sê-vích Nga đã thành công trong việc tập hợp và phát huy sức mạnh của các lực lượng cách mạng như công nhân, nông dân, các dân tộc bị áp bức cùng kiên quyết đấu tranh lật đổ chính quyền lâm thời tư sản.

Từ sau Cách mạng Tháng Mười, V.I.Lênin đã nhiều lần nhấn mạnh,để xứng đáng với tư cách là một đảng cách mạng chân chính, các đảng cộng sản phải luôn đề phòng và kiên quyết đấu tranh ngăn chặn mọi biểu hiện tiêu cực trong nội bộ đảng như: suy thoái về tư tưởng chính trị, đặc quyền, đặc lợi, xa dân, quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cơ hội chủ nghĩa; phải nghiêm túc thực hiện tự phê bình và phê bình; phải thường xuyên tựđiều chỉnh sao cho phù hợp với tình hình thực tiễn. Đây là những chỉ dẫn hết sức quý báu của V.I.Lênin được rút ra từ thành công của Cách mạng Tháng Mười.

Về ý nghĩa của Cách mạng Tháng Mười đối với phong trào cách mạng trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, ngay từ những năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã chỉ rõ: “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật không phải tự do, bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang ở bên An Nam..”[1]. Vì vậy, trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam,Nguyễn Ái Quốcđặc biệt coi trọng việc vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Mười, nhất là bài học về công tác xây dựng Đảng.Người cho rằng: “Cách mệnh Nga dạy chúng ta rằng muốn cách mệnh thành công thì dân chúng [công nông] làm gốc, phải có đảng vững bền, phải bền gan, phải hy sinh, phải thống nhất”[2]; chỉ rõ việc cần kíp trước hết mà cách mạng đòi hỏi là “phải có Đảng cách mệnh”, “Đảng có vững thì cách mạng mới thành công… Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt”, “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là Chủ nghĩa Lênin”[3].

Dù đã hơn một thế kỷtrôi qua với muôn vàn biến động và những thay đổi liên quan đến “địa- chính trị” thế giới, nhưng không ai có thể phủ nhận được ý nghĩa to lớn củaCách mạng Tháng Mười Nga đối với phong trào cách mạng thế giới lúc bấy giờ. Đối với Việt Nam, Cách mạng Tháng Mười chính là ánh sáng soi đường cho nhân dân ta đi đến một cuộc cách mạng vĩ đại trong lịch sử dân tộc - cách mạng vô sản do giai cấp công nhân và nhân dân lao động khởi xướng để xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa. Cho đến nay, trải qua chặng đường hơn 90 năm, Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn luôn kiên trì, kiên định con đường này và luôn quán triệt, vận dụng bài học thành công từCách mạng Tháng Mười đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay.

BÀI HỌC VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Kế thừa những giá trị quý báu của Cách mạng Tháng Mười Nga về vai trò lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng, từ khi thành lập đến nay, Đảng ta luôn coi trọng nhiệm vụ xây dựng Đảng. Trong sự nghiệp đổi mới, Đảngchủ trương lấy phát triển kinh tế làm nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng làm nhiệm vụ then chốt. Ngoài ra, Đảng luôn quán triệt sâu sắc chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng và vận dụng sáng tạo vào điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam, đề ra đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn, lãnh đạo nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Từ thực tiễn Cách mạng Tháng Mười chứng minh rằng, bất cứ một chế độ nào đi ngược lại lợi ích chân chính của dân tộc, của nhân dân, cản trở tiến bộ xã hội tất yếu bị đào thải, thay thế bởi một chế độ xã hội khác tốt đẹp hơn. Ngoài ra, để một tổ chức Đảng có thể tập hợp được sức mạnh của quần chúng nhân dân, tất yếu phải vì những mục tiêu cao đẹp, nhân văn. Nếukhi tiến hành Cách mạng Tháng Mười,ĐảngBôn-sê-vích Nga luôn nêu cao khẩu hiệu“Chính quyền về tay các Xô viết” thì ngay nay, Đảng Cộng sản Việt Nam khi lãnh đạo nhân dân ta tiến hành công cuộc đổi mới và phát triển đất nước luôn hướng đến mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Những mục tiêu cao đẹp đóchínhlà ngọn cờ tập hợp lực lượng để Đảng ta kế thừa những bài học quý giá củaĐảngBôn-sê-vích Nga trong việc phát huy sức mạnh của đông đảo quần chúng nhân dân tham gia cách mạng.

Nếu chủ nghĩa Mác - Lênin đã soi đường cho cách mạng Nga thành công từ năm 1917 thì chủ nghĩa Mác - Lênin cùng với tư tưởng Hồ Chí Minh đã dẫn đường cho cách mạng Việt Namgiành được nhữngthắng lợiquan trọng và vĩ đạitrong suốt hơn 90 nămqua. Đảng ta luôn tự hào mà khẳng định rằng:“Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng và cách mạng Việt Nam, là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta”[4].

Ngay sau Cách Mạng tháng Mười thành công,ĐảngBôn-sê-vích Nga đã đứng trước sự chống phá quyết liệt của các phe phái đối lập. Do đó, một vấn đề đặt ra liên quan đến sự tồn vong của Đảng làĐảngvừa phải bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, vừa phải đấu tranh chống những phe phái phi mácxít như chủ nghĩa Ma-khơ, chủ nghĩa dân túy, chủ nghĩa cơ hội… để bảo vệ nền tảng tư tưởng của mình. Tinh thần đó hiện đang được Đảng ta kế thừa một cách sâu sắc.

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng,Đảng Cộng sản Việt Namcũng luôn nhận thức rõ và xác định:một mặt cần phải bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; một mặt phải đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái của các thế lực phản động, cơ hội chính trị đang ra sức tấn công nhằm phủ nhận, xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng.

Không chỉ kế thừa bài học xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị; thành công củaCách mạng Tháng Mười còn để lại bài học quý giá cho Đảng tatrongxây dựng, chỉnh đốn Đảng về tổ chức, đạo đức và cán bộ.Hơn một thế kỷ trước -ngay từ sau thành công của Cách mạng Tháng Mười, V.I.Lênin đãnhận rõmột“căn bệnh tất yếu”của những người chiến thắng - đó là bệnh kiêu ngạo của người cộng sản.Trong bài viết“Chính sách kinh tế mớivànhững nhiệm vụ của các ban giáo dục chính trị”để báo cáo tại Đại hội II toàn Nga các ban giáo dục chính trị ngày 17/10/1921, V.I.Lênin đã vạch ra ba thứ kẻ thù chính - kẻ thù “nội xâm” mà những người cộng sản Nga phải kiên quyết đấu tranh tiêu diệt chúng. Một trong ba thứ kẻ thù ấy - kẻ thù mà V.I.Lênin nói đến đầu tiên - chính là “tính kiêu ngạo cộng sản chủ nghĩa” khi “tưởng rằng chỉ bằng những pháp lệnh cộng sản là có thể giải quyết được tất cả mọi nhiệm vụ của mình”. V.I.Lênin cảnh báo rằng “Không có gì nguy hại và tai hại đối với chủ nghĩa cộng sản bằng thói lên mặt ta đây là cộng sản”[5]. Theo V.I.Lênin, bệnh này tất yếu dẫn đến sự chủ quan, buông lỏng tổ chức, suy thoái đạo đức của cán bộ, đảng viên vì“nếu một người cộng sản cứ tưởng rằng ta biết tất cả rồi… thì chính cái tâm trạng ngự trị trong chúng ta đó làm cho chúng ta thất bại”[6].

Kế thừa bài học đó, trong thời gian qua, ĐảngCộng sản Việt Namđã luôn đặc biệt coi trọng công tác xây dựng Đảng về tổ chức, đạo đức và cán bộ.Điều đóxuất phát từ“tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng với biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn; một số rất ít cán bộ, đảng viên bị phần tử xấu lợi dụng, lôi kéo, kích động, xúi giục, mua chuộc đã có tư tưởng, việc làm chống đối Đảng và Nhà nước”[7]; “Đã xuất hiện những việc làm và phát ngôn vô nguyên tắc, trái với Cương lĩnh, đường lối, Điều lệ Đảng ở một số cán bộ, đảng viên”[8]. Đảngta đãthừa nhậntình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viênlà một trong những hạn chế rất nghiêm trọng làm suy giảm niềm tin của nhân dân với Đảng và là một nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và của chế độ: “Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc”[9].Thời gian qua, Đảng tađãban hành nhiều nghị quyết quan trọng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng,như: Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIvề“Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”[năm 2012], Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về“Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”[năm 2016]; trước tình trạng suy thoái của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, Đảngcũngđã ban hành một số Quy định về nêu gương như:Quy định 101-QĐ/TWvề“Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”[năm 2012],Quy định số 55-QĐ/TW về“Một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên”[năm 2016], Quy định số 08-QĐi/TW về“Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”[năm 2018]… Những nghị quyết, quy định đólà sự khẳng định, thể hiện ý chí quyết tâm, kiên trìcủa Đảng trong công tác xây dựng, chỉnh đốntổ chức, đội ngũ của Đảng.

Kỷ niệm 103Cách mạng tháng Mười Nga là dịp để chúng ta cùng nhìn nhận lại ý nghĩa lịch sử to lớn mà cuộc cách mạngnàyđã mang lại cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, giai cấp, giải phóng con người trên toàn thế giới; đồng thời cùng soi chiếu bài học từ thành công đó đối với công tác xây dựng Đảng ở Việt Nam hiện nay./.

ThS. HÀ THỊ BÍCH THỦY

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

______________________________

[1] [2] [3]Hồ Chí Minh:Toàn tập, Nxb.Chính trị Quốc gia-Sự thật, H,2011, t.2,tr. 304, 304, 289.

[4] [7] [8]Đảng Cộng sản Việt Nam:Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H,2016,tr.5-6, 185, 195.

[5]V.I.Lênin:Toàn tập,Nxb.Chính trị quốc gia, H,2006, t.52,tr.159.

[6]V.I.Lênin:Toàn tập,Nxb.Chính trị quốc gia, H,2006, t.45,tr.117.

[9]Đảng Cộng sản Việt Nam:Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng,H, 2016,tr.22.

[10]Hồ Chí Minh:Toàn tập,sđd,t.12, tr. 300.

Mục lục

• 1 Nguyên nhân
• 2 Diễn biến
• 3 Những diễn biến sau cách mạng
• 4 Đánh giá
• 5 Ghi chú
• 6 Chú thích
• 7 Xem thêm
• 8 Tham khảo
• 9 Liên kết ngoài

Nguyên nhânSửa đổi

Ý nghĩa trọng đại của Cách mạng Tháng Mười

Ngày phát hành: 06/11/2020 Lượt xem 631

"…Dù người ta nghĩ thế nào về chủ nghĩa bônsêvích chăng nữa cũng không thể chối cãi được tằng: Cách mạng Tháng Mười Nga là một trong những sự kiện lớn của lịch sử nhân loại…"

Giôn Rít

Một thế kỷ đã trôi qua, kể từ thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười vĩ đại, cuộc cách mạng đã làm cho mơ ước ngàn đời của quần chúng bị áp bức và bị bóc lột về cuộc sống tốt đẹp, về khả năng xây dựng một xã hội mới công bằng, văn minh đã trở thành hiện thực. Vì thế Cách mạng Tháng Mười được ghi nhận là cuộc cách mạng giải phóng xã hội, giải phóng con người. Nhưng chính vào những ngày kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười, trong gần ba thập kỷ qua, đã xuất hiện không ít những luận điệu xuyên tạc, bôi đen Cách mạng Tháng Mười, công kích quyết liệt lý tưởng và sự nghiệp cao cả của cuộc cách mạng vĩ đại này. Những luận điệu đó đổi trắng thay đen, coi Cách mạng Tháng Mười là một thể nghiệm sai lầm, là cuộc cách mạng phi lý, không tưởng , kéo lùi sự phát triển của loài người. Cái cớ mà họ đưa ra vẫn chỉ là coi sự sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu đã đặt dấu chấm hết đối với Cách mạng Tháng Mười. Đúng là kể từ khi Cách mạng Tháng Mười thành công, gần ba thập niên vừa qua là tổn thất nặng nề nhất và đau buồn nhất đối với các đảng cộng sản, nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa và các lực lượng tiến bộ trên thế giới. Nhưng không vì thế mà Cách mạng Tháng Mười mất đi ý nghĩa lịch sử nhân loại.

I

1. Cách mạng Tháng Mười là sự đột phá quan trọng tạo ra sự thay đổi trình tự phát triển của các nấc thang trong xã hội

Nghiên cứu lịch sử xã hội loài người, Mác đã khái quát nó qua sự phát triển các phương thức sản xuất kế tiếp nhau và gọi đó là các hình thái kinh tế - xã hội. Quá trình phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội là quá trình lịch sử, tự nhiên. Sự thay đổi hình thái kinh tế - xã hội này bằng hình thái kinh tế - xã hội khác nhất định sẽ diễn ra và phải có điều kiện: hình thái cũ đã mất hết khả năng tự phát triển và trở thành lực cản xã hội. Chủ nghĩa tư bản tất yếu sẽ bị chủ nghĩa xã hội thay thế, và điều đó sẽ xảy ra ở những nước mà chủ nghĩa tư bản phát triển đến đỉnh cao.

Trước Cách mạng Tháng Mười, chủ nghĩa tư bản Nga còn ở giai đoạn phát triển thấp. Phải có sự phát triển hơn nữa thì chủ nghĩa tư bản ở đây mới có thể tạo ra những tiền đề cho xã hội mới. Cũng vì vậy, không ít các nhà dân chủ - xã hội Nga cho rằng: trước tên, cần tạo ra những tiền đề văn minh cho chủ nghĩa xã hội, sau đó giai cấp công nhân mới có thể giành chính quyền và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Lênin và Đảng bônsêvích Nga đã vận dụng sáng tạo các luận điểm của Các Mác vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể của nước Nga bằng việc trước tiên giai cấp công nhân giành lấy chính quyền, rồi sau đó dựa vào chính quyền của mình, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.

Sự vận dụng sáng tạo đó của Lênin là có căn cứ thực tế. Nước Nga Sa hoàng lạc hậu hơn các nước tư bản rất nhiều, xã hội vô cùng thối nát. Đã thế, nó lại bị cuốn vào cuộc chiến tranh đế quốc nên càng gặp khó khăn gấp bội. Mặc dù ở Nga, mâu thuẫn cơ bản của chủ nghĩa tư bản chưa thật sâu sắc nhưng đã xuất hiện tình thế cách mạng vì mâu thuẫn trong lòng xã hội đã gay gắt đến tột độ. Đó là mâu thẫn giữa giai cấp thống trị với các tầng lớp lao động và binh lính. Khẩu hiệu “Biến chiến tranh đế quốc thành nội chiến tranh cách mạng” là khẩu hiệu sáng tạo. Cách mạng Tháng Mười đã nổ ra và thành công. Sự "đột phá Tháng Mười" mở đầu cho một xu thế mới của lịch sử thế giới. Nước Nga đứng trước một thách thức vĩ đại của lịch sử: chủ nghĩa xã hội khoa học vượt ra ngoài lý thuyết, đi vào thực tiễn trong một nước tư bản chủ nghĩa chưa phát triển, tàn dư phong kiến còn nhiều, lại bị kiệt quệ sau chiến tranh. Nó phải giải quyết một cách rất sáng tạo hàng loạt vấn đề chưa có tiền lệ.

2. Cách mạng Tháng Mười tạo xung lực mạnh mẽ làm thay đổi thế giới

Sự phát triển của xã hội loài người từ sau Cách mạng Tháng Mười đã chứng tỏ những đóng góp của Cách mạng tháng Mười là rất to lớn.

Thế giới trước Cách mạng Tháng Mười la thế giới của chủ nghĩa tư bản ở châu Âu sau chiến thắng chủ nghĩa phong kiến đã bành trướng ra khắp thế giới với sức mạnh kinh tế, chính trị, quân sự chưa từng có. Các nước tư bản phát triển trở thành trung tâm vũ trụ, chi phối mọi mặt đời sống quốc tế. Cách mạng Tháng Mười nổ ra và thắng lợi đã làm cho hệ thống tư bản chủ nghĩa bị phá vỡ một mảng lớn. Các dân tộc bị áp bức bừng tỉnh, bung ra với một động lực mới. Các nước tư bản phát triển không còn có thể mặc sức bành trướng, tự do "tranh ăn" với nhau bằng những xung đột, kể cả chiến tranh thế giới. Không có Cách mạng Tháng Mười thì không thể có phong trào giải phóng dân tộc quốc tế lớn mạnh, dẫn tới sự sụp đổ hoàn toàn hệ thống thuộc địa, giải phóng hàng loạt nước trên thế giới như gần thế kỷ vừa qua đã chứng thực.

Cách mạng Tháng Mười tạo ra một khả năng mới cho sự phát triển của các dân tộc, tạo ra đối trọng mới để thế giới cân bằng. Trước Cách mạng Tháng Mười, chế độ tư bản chủ nghĩa hiện diện như một định mệnh. Các nước nhỏ, nghèo nàn, lạc hậu, các nước thuộc địa nhìn thấy thực trạng của nhà nước tư bản chính quốc mà kinh hãi. Chủ nghĩa tư bản phát triển trên máu và nước mắt của người lao động. Tích lũy tư bản là tích lũy sự giàu sang, cũng là tích lũy sự khốn khó. Sự xuất hiện một nước Nga Xô viết, tiếp theo là hàng loạt các nước xã hội chủ nghĩa khác, đã thành tấm gương lớn, thành một sức hút mạnh mẽ. Chủ nghĩa xã hội chưa mang lại sự giàu có hơn chủ nghĩa tư bản vì điểm xuất phát quá thấp, nhưng nó cũng đã làm được nhiều việc hơn chủ nghĩa tư bản trong việc xóa bỏ áp bức, bất công. Đó là sự đáp ứng nhiều mặt khát vọng của con người.

Không ai có thể phủ nhận sự thật sau đây:

Chủ nghĩa xã hội đã từng là một hệ thống hùng mạnh trên thế giới. Với hơn 10 nước, trên 1,5 tỷ người, trong đó có nước đứng vào hàng siêu cường, là một trong hai khối kinh tế chính trị quân sự hùng mạnh. Chủ nghĩa xã hội hiện thực trong một thời gian dài đã là chỗ dựa tin cậy của các nước thuộc địa, của phong trào giải phóng dân tộc, vì thế, đã làm cho chủ nghĩa tư bản phải kiêng nể. Chính nhờ có đối trọng ấy mà thế giói vừa qua có sự cân bằng nhất định, đỡ bị áp đặt, chèn ép, đe dọa từ phía các thế lực tư bản từng thống trị thế giới trước đây, ngăn ngừa được thảm họa chiến tranh hạt nhân. Chủ nghĩa xã hội hiện thực không chỉ là nhân tố cần thiết cho hòa bình và ổn định thế giới, mà còn là điều kiện không thể thiếu để các nước nhỏ có được độc lập, tự do thật sự.

Cách mạng Tháng Mười đã làm cho ngay các nước tư bản chủ nghĩa cũng phải có sự thay đổi cần thiết. Chủ nghĩa tư bản tới nay còn đứng vững và phát triển được là vì bản thân nó đã có nhiều thay đổi khác trước. Chủ nghĩa tư bản hiện đại là chủ nghĩa tư bản có sự điều chỉnh và thích nghi. Có một điều chắc chắn là: ngày nay chủ nghĩa xã hội vẫn là một yếu tố quan trọng tham gia quyết định chiều hướng phát triển của thế giới, chủ nghĩa tư bản đã không thể "tự nó", mà phải "vì nó". Những thay đổi của chủ nghĩa tư bản trong chiến lược kinh tế, chính trị và trong các chính sách về phúc lợi xã hội, về lương, về bảo hiểm… đều do kết quả đấu tranh của gia cấp những người lao động và cùng với nó, là có phần tác động của chủ nghĩa xã hội.

II

Thế giới trong những thập kỷ qua đã thay đổi chưa từng thấy, đặc biệt là xảy ra sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu, thành quả trực tiếp do cách mạng Tháng Mười đem lại.

Trước hết cần xác định: sự sụp đổ đó, tuyệt nhiên không thể quy tội cho Cách mạng Tháng Mười. Đó cũng không phải là sự tiêu vong của chủ nghĩa xã hội. Lịch sử đã chứng tỏ Châu Âu sau một loạt cuộc cách mạng tư sản đâu đã thuần chất tư sản. Ở Pháp, không ít năm sau Cách mạng tư sản, thế lực quân chủ phong kiến vẫn còn trỗi dậy. Thành quả do Cách mạng Tháng Mười đem lại có thể bị mất đi ở nơi này, nơi khác, nhưng Cách mạng Tháng Mười trước sau vẫn là cột mốc lịch sử báo hiệu một chiều hướng và khả năng phát triển mới của nhân loại.

Cách mạng Tháng Mười đã đặt ra những nhiệm vụ cụ thể và đã thực hiện được sứ mệnh của nó. Những thành quả của nó không thế lực nào có thể phủ nhận, cho dù đang bị thử thách. Sự khủng hoảng và đổ vỡ của hệ thống xã hội chủ nghĩa hiện nay do nhiều nguyên nhân. Có những nguyên nhân khách quan và có những nguyên nhân chủ quan.

1. Những nguyên nhân khách quan

Cách mạng Tháng Mười mang tính chất đặc thù. Đây không phải là cuộc cách mạng thủ tiêu xã hội tư bản chủ nghĩa khi xã hội đó đã phát triển đến tột đỉnh và mâu thuẫn nội tại gay gắt tới mức không thể điều hòa, mà đây là cuộc cách mạng chống chiến tranh đế quốc diễn ra ở một nước tư bản chủ nghĩa thuộc loại lạc hậu ở châu Âu. Và chính điều đó đặt cuộc cách mạng sau đó trước những nhiệm vụ khó khăn chưa từng thấy. Nếu không có sự nỗ lực lớn, không có bước đi, phương pháp thích hợp, thì việc phải trả giá nặng nề, thậm chí bi đát là điều khó tránh.

Hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa không chỉ phải vượt qua sức ỳ to lớn của các thực trạng kinh tế- xã hội lạc hậu, thua kém xa các nước tư bản chủ nghĩa phát triển, mà chủ nghĩa xã hội hiện thực còn phải thường xuyên đương đầu với sự chống phá điên cuồng mang tính phục thù của chủ nghĩa tư bản. Bằng mọi thủ đoạn kinh tế- chính trị, quân sự, văn hóa, tư tưởng, các thế lực đế quốc đã không ngừng gây sức ép, làm suy yếu, và là nhân tố dẫn đến làm tan rã nhiều nước xã hội chủ nghĩa.

2. Những nguyên nhân chủ quan

Sự lãnh đạo của một số Đảng cộng sản cầm quyền ở các nước xã hội chủ nghĩa, bên cạnh những thành tích và ưu điểm, còn có nhiều thiếu sót, sai lầm, thể hiện ở một số điểm sau:

Một là, duy ý chí, cứng nhắc và chủ quan. Các Đảng khi nắm quyền thường tự đưa ra nguyên tắc, quy luật, mô hình theo một dạng, một kiểu, rồi tự buộc mình phải vận động trong khuôn khổ và theo tiêu chí đã định. Như vậy, chủ nghĩa xã hội tại các nước đó đã không tránh khỏi trì trệ, rập khuôn, thiếu khoa học, mất khả năng sáng tạo, làm cạn kiệt tiềm năng vốn có, ngày càng lạc hậu với thời đại, thua kém chủ nghĩa tư bản về nhiều mặt.

Mặt khác, cầm quyền mà duy ý chí, cứng nhắc và chủ quan thì cũng rất dễ dẫn tới chuyên quyền, độc đoán, gia trưởng, sùng bái cá nhân, quan liêu, xa rời quần chúng, đứng trên giai cấp. Và đã "sai lầm kép" như vậy thì Đảng cầm quyền sẽ dần dần mất đi sức mạnh của mình là sự ủng hộ của quần chúng nhân dân, không thể đứng vững trước thủ đoạn mị dân và sức ép về mọi mặt của các lực lượng thù địch.

Hai là, vi phạm, xa rời và từ bỏ những nguyên tắc cơ bản chủ nghĩa Mác- Lênin, của chủ nghĩa xã hội. Có thể nêu một số trường hợp.

Cải tổ, cải cách là cần thiết để chủ nghĩa xã hội khắc phục được những biến dạng tai hại. Nhưng coi cải tổ như một sự phủ định sạch trơn thì chẳng khác gì từ bỏ, chống lại Cách mạng Tháng Mười, đi chệch mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.

Phát triển nhận thức, tư duy mới là cần thiết nhưng không thể nhân danh tư duy mới đi đến phủ nhận tất cả, phủ nhận quan điểm, lập trường giai cấp, rồi phủ nhận luân học thuyết cách mạng là chủ nghĩa Mác-Lênin.

Dân chủ là cần, là hoài bão, là nhu cầu bức xúc của xã hội văn minh. Nhưng dân chủ tràn lan, vô tổ chức, không có van hãm, thì lại thành vô chính phủ.

Không thể không cảnh giác với vấn đề đa nguyên chính trị, đa Đảng đối lập. Không ít Đảng cộng sản cầm quyền vì thực hiện đa nguyên, đa Đảng như thế nên đã mất chính quyền, và sau đó lại không được hưởng chính chế độ đa nguyên, đa Đảng do mình đã đề ra.

III

Tình hình trên làm nổi rõ một số bài học lớn:

Bài học về nguyên tắc. Phải tránh cả hai cực đoan : một phía là nguyên tắc hóa vô tội vạ, quy luật hóa tràn lan, mô hình hóa cứng nhắc; và cực đoan phía khác là vi phạm và xa rời nguyên tắc, từ bỏ nguyên tắc và vô nguyên tắc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nói; "Dĩ bất biến, ứng vạn biến". Phải có nguyên tắc bất di bất dịch. Đó là sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ; là việc bảo vệ và củng cố chính quyền nhân dân. Phải phân biệt được những gì là nguyên tắc, định hướng, những gì là giải pháp tình thế. Phong trào cộng sản phải tiếp tục sự nghiệp Cách Mạng Tháng Mười, nhưng không khát khao đeo bám những kinh nghiệm quá khứ, mà luôn luôn sáng tạo, mở cửa, để bước đi theo nhịp bước của thời đại.

Bài học về sự đổi mới. Chủ nghĩa xã hội là sự vận động không ngừng. Chủ nghĩa xã hội cần phải đổi mới. Sự nghiệp đổi mới cần được tiến hành thường xuyên liên tục. Nhưng đổi mới cũng phải có định hướng, chỉ đạo. Đổi mới sáng tạo có kế thừa chứ không phải là xóa bỏ sạch trơn. Đổi mới phải đảm bảo tình hình ổn định, bảo đảm trật tự, kỷ cương chứ không thể là sự đảo lộn, hỗn loạn vô chính phủ.

Bài học cảnh giác. Cách mạng đã thành công - chưa đủ. Cách mạng đã đứng vững và đã trải qua những thử thách - cũng vẫn chưa đủ. Chúng ta đều biết, cách mạng Tháng Mười có sức sống vô cùng mạnh mẽ; chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô đã từng chiến thắng chủ nghĩa phát xít; Liên Xô đã xây dựng được cơ sở vật chất kỹ thuật hùng hậu và trở thành một cường quốc hàng đầu thế giới. Thế mà chúng ta đã chứng kiến sự tan rã nhanh chóng của Liên Xô và chế độ xã hội chủ nghĩa ở các nước Đông Âu. Vậy luôn luôn phải đề cao cảnh giác. Cảnh giác với nhiều loại kẻ thù chính trị, tư tưởng, gây sức ép từ ngoài và đục phá từ trong. Cảnh giác với các thế lực hiếu chiến, phản động, không bao giờ từ bỏ dã tâm tiêu diệt chủ nghĩa xã hội hòng giành lại vị trí đã mất.

Chúng ta lại còn cảnh giác với chính mình, với những căn bệnh nảy sinh trong xã hội như bệnh quan liêu, bệnh tham nhũng, bệnh kiêu ngạo cộng sản, “tự diễn biến”. Những căn bệnh đó luôn rình rập, luôn có khả năng lây lan làm suy yếu Đảng, làm Đảng mất đi niền tin và sự ủng hộ của quần chúng nhân dân, do đó, dễ dàng mất chính quyền trước thủ đoạn mị dân và sự tấn công điên cuồng của các lực lượng thù địch.

Dân tộc Việt Nam có truyền thống "Uống nước nhớ nguồn". Chúng ta nhớ và luôn luôn nhớ rằng nhờ có Cách mạng Tháng Mười, nhân dân ta đã tìm ra con đường giải phóng; nhờ có chiến thắng của Hồng quân Liên Xô đánh tan chủ nghĩa phát xít, chúng ta đã làm Cách mạng Tháng Tám thành công, lập ra Nhà nước của mình; nhờ có sự giúp đỡ to lớn của Đảng cộng sản và nhân dân Liên Xô của các Đảng cộng sản và nhân dân các nước bầu bạn xa gần, chúng ta đã đánh thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ, thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội như hôm nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: "Càng nhớ lại những ngày tủi nhục mất nước, nhớ lại mỗi bước đường đấu tranh cách mạng đầy hy sinh, gian khổ mà cũng đầy thắng lợi vẻ vang thì giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam càng thấm thía công ơn to lớn của Lênin và Cách mạng Tháng Mười"./.

GS.TS Vũ Văn Hiền

Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương

V.I. Lênin và những cống hiến đối với Cách mạng Tháng mười Nga vĩ đại

03:01 07/11/2021

• Phê phán quan điểm đối lập, tách rời chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh
• Không thể phủ nhận thành quả phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
• Một số vấn đề về “Nhà nước kiến tạo phát triển” với khát vọng Việt Nam thịnh vượng

ThS. Dương Xuân Dũng -

Trưởng Khoa Lý luận cơ sở

1. Khái quát cuộc đời và sự nghiệp của V.I. Lênin

V.I. Lênin sinh ngày 24 tháng 4 năm 1870 tại Simbirsk [nay là Ulianovsk], người kế tục thiên tài học thuyết và sự nghiệp của Các Mác và Ăngghen, người sáng lập và lãnh tụ của Đảng Cộng sản Liên Xô. Ông cũng chính là người nâng học thuyết cách mạng xã hội chủ nghĩa nói riêng, toàn bộ chủ nghĩa Mác nói chung lên một tầm cao mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cách mạng và nhiệm vụ cách mạng của thế kỷ XX.

Ngay từ nhỏ V.I. Lênin đã bộc lộ trí tuệ uyên bác, có ý chí tự học rất cao. V.I.Lênin tốt nghiệp bậc Trung học đạt loại xuất sắc và được tuyển thẳng vào trường Đại học Tổng hợp Kazan, học khoa Luật. Vì tham gia tuyên truyền cách mạng trong sinh viên, V.I.Lênin bị đuổi học và bị phát lưu đến làng Kokushino Kazan. Trong vòng hai năm, Lênin đã thi đỗ tất cả các môn học của chương trình 4 năm khoa Luật.

Mùa thu 1895, V.I.Lênin thành lập Hội liên hiệp đấu tranh giải phóng giai cấp công nhân, tập hợp các nhóm cách mạng ở Saint Petersburg. Năm 1900, Lênin lại tập hợp những người Mácxít cách mạng để thành lập đảng. Cũng trong năm này, V.I.Lênin ra nước ngoài cùng với Plekhanov và lập ra tờ báo “Tia lửa”.

Tháng 4/1905, tại Luânđôn tiến hành Đại hội lần thứ III Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga, V.I.Lênin được bầu là Chủ tịch Đại hội. Tại Đại hội này, Uỷ ban Trung ương đã được bầu do V.I.Lênin đứng đầu. Tháng 11/1905, V.I.Lênin bí mật trở về Saint Petersburg để lãnh đạo cách mạng Nga. Tháng 12/1907, V.I.Lênin sống ở nước ngoài tiếp tục đấu tranh bảo vệ và củng cố trong thời kỳ bí mật. Tháng 1/1912 lãnh đạo Hội nghị lần thứ VI [Praha] toàn Nga Đảng Công nhân xã hội dân chủ. Tháng 6/1912 từ Paris chuyển về Krakov lãnh đạo tờ Pravda [Sự thật]. Thời kỳ này, V.I.Lênin soạn thảo xong Đề cương Mácxít về vấn đề dân tộc. Cuối tháng 7/1914, bị cảnh sát Áo bắt nhưng sau đó ít lâu được trả lại tự do và đi Thụy Sĩ. Trong thời gian Đại chiến thế giới lần thứ I, V.I.Lênin đưa ra khẩu hiệu biến chiến tranh đế quốc thành nội chiến cách mạng.

Ngày 16/4/1917, V.I.Lênin đến Petrograd để trình bày Luận cương Tháng Tư thực chất là một văn kiện mang tính cương lĩnh đề ra đường lối giành chiến thắng cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa với khẩu hiệu: “Toàn bộ chính quyền về tay các Xô Viết!”. Hội nghị lần thứ VII toàn Nga [tháng 4/1917] của Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga đã nhất trí thông qua đường lối do V.I.Lênin đề ra.

Đầu tháng 8/1917, Đại hội lần thứ VI Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga họp bán công khai ở Petrograd, V.I.Lênin tuy không tham dự nhưng vẫn lãnh đạo Đại hội tiến hành và thông qua đường lối phải khởi nghĩa vũ trang giành lấy chính quyền. Đầu tháng 10/1917, V.I.Lênin từ Phần Lan bí mật trở về Petrograd. Ngày 23/10/1917, kế hoạch khởi nghĩa vũ trang của V.I.Lênin đề ra được Hội nghị Uỷ ban Trung ương Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga thông qua.

Tối ngày 6/11/1917, V.I.Lênin đến Cung điện Smolnưi trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa. Đến rạng sáng ngày 7/11/1917, toàn thành phố Saint Petersburg nằm trong tay những người khởi nghĩa, và đến đêm ngày 7/11/1917, Cách mạng Tháng Mười Nga đã toàn thắng. Chính quyền đã về tay nhân dân. Nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới do Đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo đã ra đời. Tại Đại hội các Xô Viết toàn Nga lần thứ II, V.I.Lênin được bầu là Chủ tịch Hội đồng các Uỷ viên nhân dân [Hội đồng Dân uỷ].

Ngày 11/3/1918, V.I.Lênin cùng với Trung ương Đảng và Chính phủ Xô Viết trở về Moskva lãnh đạo cuộc đấu tranh của nhân dân lao động nước Nga Xô Viết chống sự can thiệp quân sự của nước ngoài và lực lượng phản cách mạng trong nước trong việc lãnh đạo quá trình cải tạo xã hội chủ nghĩa ở nước Nga. V.I.Lênin thi hành chính sách đối ngoại Xô Viết, đề ra những nguyên tắc cùng tồn tại hoà bình giữa các quốc gia có chế độ xã hội khác nhau.

Ngày 30/8/1918, V.I.Lênin bị ám sát và bị thương nặng, nhưng sau đó ít lâu sức khoẻ hồi phục. Tháng 3/1919, Đại hội lần thứ VIII của Đảng Cộng sản Nga đã thông qua Cương lĩnh mới của Đảng, V.I.Lênin được bầu là Chủ tịch Uỷ ban soạn thảo Cương lĩnh mùa xuân năm 1920. Thời gian này, V.I.Lênin soạn thảo xong kế hoạch xây dựng chủ nghĩa xã hội [công nghiệp hóa đất nước, hợp tác hóa giai cấp nông dân, cách mạng văn hóa] là người sáng lập ra Kế hoạch điện khí hóa toàn Nga [GOELRO], người đề ra chính sách kinh tế mới [NEP]. Năm 1921, chính sách NEP của V.I.Lênin được thông qua tại Đại hội lần thứ X Đảng Cộng sản Nga.

Ngày 21/4/1924, V.I.Lênin qua đời ở làng Gorki, gần Thủ đô Moskva. Thi hài Người được lưu giữ trong Lăng trên Quảng trường Đỏ, Moskva.

2. Những cống hiến của V.I. Lênin đối với cách mạng tháng Mười Nga

Ngược dòng thời gian, quay lại nước Nga năm 1917, lúc ấy, nước Nga đã đứng trước tình trạng hỗn loạn, vô chính phủ và sự đổ vỡ, đế quốc Nga tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất của chủ nghĩa đế quốc và nằm trong khối đồng minh cùng với Anh, Pháp… nhằm phân chia lại thuộc địa và sự ảnh hưởng của hai phe đế quốc nhưng liên tiếp thua trận, thiếu vũ khí, thiếu lương thực trầm trọng, đẩy nhân dân vào con đường đói khổ. Nhân dân Nga chán ghét chiến tranh đế quốc, chán ghét chế độ Nga Hoàng. Tháng 2 theo lịch Nga năm 1917, Nga Hoàng bị lật đổ, giai cấp tư sản lên nắm quyền, nhưng giai cấp tư sản đã phản bội nhân dân, những người làm nên thắng lợi của cuộc cách mạng. Trong khi đó, các nghị quyết Đại hội của xã hội chủ nghĩa quốc tế như: "Đại hội Stut-ga [1907], Cô-pen-ha-gen [1910], Ba-lơ [1912] đã xác định sách lược của những người xã hội chủ nghĩa trong điều kiện có chiến tranh, đề ra chủ trương lợi dụng khủng hoảnh kinh tế và chính trị để làm cách mạng, lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa"Tuy nhiên, Chính phủ lâm thời tư sản không thể và không muốn giải quyết một vấn đề nào trong số những vấn đề mà cách mạng đề ra, "nó không thể mang lại hoà bình, bánh mì cũng như ruộng đất cho nhân dân", không thể khắc phục nổi sự phá sản về kinh tế đang ngày càng trầm trọng thêm. Mặt khác, Lênin cũng nhận định "nhiều thủ lĩnh quốc tế xã hội đã quên đi, đã phản bội giai cấp công nhân, đã ủng hộ giai cấp tư sản tiến hành chiến tranh ăn cướp giữa các nước". Trước tình thế như vậy, V.I. Lênin và những người cộng sản chân chính đã quyết định tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Mười và đã giành thắng lợi vang dội khắp toàn cầu, làm nức lòng hàng triệu trái tim của những người cần lao bị áp bức trên toàn thế giới. Sự thắng lợi đó do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó không thể không nói đến vai trò của V.I. Lênin, vai trò ấy thể hiện qua những nội dung cốt lõi sau đây:

Thứ nhất, vai trò của V.I. Lênin đối với việc thành lập chính đảng của giai cấp công nhân.

Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác đã được bảo vệ và phát triển, V.I. Lênin nhận thấy, cách mạng muốn thắng lợi phải có Đảng lãnh đạo. Đó là những con người ưu tú được tuyển chọn từ các phong trào quần chúng, có khả năng tập hợp lực lượng và đề ra những chủ trương đúng đắn lãnh đạo cách mạng. Do vậy, vào tháng Giêng năm 1912, Hội nghị đại biểu lần thứ VI toàn Nga và được xem như một Đại hội, họp tại Pra-ha nhằm phục hồi Ban Chấp hành Trung ương, củng cổ tổ chức Đảng và đoàn kết nội bộ. Tại đây, Người đã tiến hành thành lập một đảng mác-xít chân chính - đảng Bôn-sê-vích và được đông đảo người dân Nga ủng hộ, tán thành. Từ thời điểm lịch sử này, dưới sự lãnh đạo của Đảng Công nhân dân chủ - xã hội Nga [Bôn-sê-vích], phong trào đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga đã bước vào thời kỳ phát triển một cao trào cách mạng mới. Dưới sự lãnh đạo của Người, đảng Bôn-sê-vích đã biết hoà cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân vì chủ nghĩa xã hội, phong trào toàn dân vì hoà bình, cuộc đấu tranh của nông dân vì ruộng đất, cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của những dân tộc bị áp bức ở Nga vào cùng một dòng thác cách mạng và Đảng đã biết hướng toàn bộ những lực lượng ấy vào việc đánh đổ chủ nghĩa tư bản, các thế lực phản cách mạng và thực sự đã giành được những thắng lợi vang dội. Có thể khẳng định, Cách mạng Tháng Mười Nga nổ ra và giành thắng lợi gắn liền với vai trò tổ chức và lãnh đạo của Ðảng Bôn-sê-vích do V.I. Lênin thành lập và lãnh đạo.

Thứ hai, tư duy uyên bác của V.I. Lênin trong việc xác định đường lối, sách lược cách mạng rõ ràng cho Cách mạng Tháng Mười.

Về lực lượng cách mạng: Người đã tập hợp đông đảo quần chúng đứng về phía những người Bôn-sê-vích. Người đã vạch trần tính chất đế quốc chủ nghĩa của chiến tranh, bản chất phản nhân dân của Chính phủ lâm thời và của các đảng tư sản, những kẻ ra sức kéo dài chiến tranh, cũng như của các đảng tiểu tư sản - bọn xã hội chủ nghĩa - cách mạng và bọn Men-sê-vích là những kẻ tiếp tay cho Chính phủ lâm thời và các đảng tư sản trong việc lừa dối quần chúng nhân dân. Người đã vạch ra rằng lối thoát duy nhất ra khỏi cuộc chiến tranh đế quốc chủ nghĩa là cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân và nông dân nghèo để giành lấy chính quyền thông qua các Xô Viết. Lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản ở nước Nga, thiết lập nền chuyên chính vô sản và nêu một tấm gương thực tiễn cho công nhân các nước khác - đó chính là thực chất của cuộc đấu tranh của công nhân Nga vì hoà bình.

Về liên minh giai cấp: Để cách mạng nổ ra và giành thắng lợi trong điều kiện chủ nghĩa đế quốc thì nhất định phải có sự liên minh giữa các giai tầng xã hội. Các Mác và Ăngghen khi nghiên cứu về lực lượng cách mạng đã thấy được vai trò, sức của liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân, chính sự liên minh này là sức mạnh vật chất to lớn thực hiện thành công cách mạng xã hội chủ nghĩa như Các Mác đã khẳng định: một khi liên minh được thực hiện thì “cách mạng vô sản mới thực hiện được bài đồng ca mà nếu không có được bài đồng ca này thì, trong tất cả các quốc gia nông dân, bài đơn ca của cách mạng vô sản sẽ trở thành một bài ai điếu”

Người chỉ ra rằng: "Không có sự đồng tình và ủng hộ của đại đa số nhân dân lao động đối với đội tiên phong của mình, tức là đối với giai cấp vô sản, thì cách mạng vô sản không thể thực hiện được". Lênin cũng chỉ rõ một trong những điều kiện quan trọng để đánh thắng giai câp tư sản là giai cấp vô sản phải tạo được sự liên hệ gần gũi với đông đảo quần chúng, Người yêu cầu các đảng cách mạng phải biết: "liên hệ, gần gũi và có thể nói là hoà mình tới một mức độ nào đó với quần chúng lao động rộng rãi nhất, trước hết là với quần chúng vô sản, nhưng cũng cả với quần chúng lao động không phải là vô sản". Để thúc đẩy phong trào đấu tranh, V.I. Lênin xem việc thiết lập liên minh bền vững của công nhân và nông dân nghèo trong cuộc đấu tranh vì chủ nghĩa xã hội là một đảm bảo vững chắc nhất để giải quyết đúng đắn vấn đề ruộng đất, phát triển có hiệu quả cuộc cách mạng ở nông thôn. Người chỉ ra rằng "không có sự đoàn kết đó thì không thể nào đánh bại bọn tư bản được. Và nếu chúng không bị đánh bại, thì việc đưa lại ruộng đất cho nông dân cũng sẽ không chấm dứt được cảnh nghèo khổ". Và do vậy, Lênin đặt biệt chú ý đến liên minh của công nhân và nông dân ở nước Nga, cho rằng cái quyết định phần lớn vận mệnh của công cuộc cải tạo mạng của nước Nga lúc bấy giờ là vị trí, vai trò của người nông dân.

Về mục tiêu, đường lối cách mạng: Mục tiêu, đường lối cách mạng được V.I. Lênin nêu trong “Luận cương tháng Tư” và các Luận cương Đảng Cộng sản, Người đã vạch ra đường lối rõ rệt cho cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga. Luận cương đã đề ra mục tiêu và đường lối giành chiến thắng cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa với khẩu hiệu "Toàn bộ chính quyền về tay các Xô Viết", đề ra mục tiêu lật đổ chính phủ lâm thời do A-le-xan-der Ke-ren-sky đứng đầu, chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa – đó là tư tưởng lớn của V.I. Lênin. Quan điểm này của Lênin đã được hiện thực hoá bằng thắng lợi của Cách mạng tháng Mười vĩ đại, đồng thời cũng là đóng góp quý báu vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin.

Thứ ba, Lênin là người trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo Cách mạng Tháng Mười Nga và tuyên bố thành lập chính phủ Xô-Viết.

Cuối tháng 7-1917, khi mâu thuẫn giữa đại đa số nhân dân với Chính phủ lâm thời đã trở nên gay gắt, những người Bô-sê-vích bí mật tổ chức Đại hội Đảng, thông qua phương hướng mới của cuộc đấu tranh cách mạng mà Xta-lin, theo chỉ thị của V.I. Lênin, đã báo cáo: "Phát động đấu tranh vũ trang giành chính quyền". Lúc này, từ Phần Lan, nơi V.I. Lênin tạm lánh, V.I. Lênin vẫn theo dõi sát diễn biến của tình hình và đề ra những chỉ thị cho Trung ương Đảng chuẩn bị khởi nghĩa. V.I. Lênin nhận định được tình thế cách mạng. Người nói: Những điều kiện cho cuộc khởi nghĩa vũ trang thắng lợi đã chín muồi; giai cấp tiên phong đã sẵn sàng, nhân dân đã giác ngộ quyền lợi và đang hăng hái tham gia cách mạng; hàng ngũ địch đã phân hoá, tầng lớp trung gian đã ngã theo cách mạng...

Ngày 7 tháng 10, V.I. Lênin bí mật trở về Pê-tơ-rô-grat, trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa. Tại đây, một Ủy ban Quân sự cách mạng của Xô Viết Pê-tơ-rô-grat được thành lập làm Bộ tổng tham mưu chính thức của cuộc khởi nghĩa. Lực lượng chính là Hồng vệ đội gồm 23 nghìn người vũ trang, ngoài ra còn có sự giúp sức của thủy quân Ban-tích được trang bị nhiều vũ khí hiện đại tham gia cuộc cách mạng.

Chuẩn bị xong, Đảng quyết định khởi nghĩa vào ngày 25-10 tức là ngày khai mạc Đại hội Xô Viết toàn Nga lần thứ hai ở Pê-tơ-rô-grát. Nhưng bọn phản bội trong đó có hai tên là Tơ-rô-xki và Ca-mê-nhép làm lộ ngày khởi nghĩa, chính phủ Kê-ren-ski vội vã bố trí dập tắt phong trào. Chúng cho điều động quân đội ở mặt trận về [43 tiểu đoàn xung kích] tập trung ở thủ đô và ra lệnh cắt đứt các cầu nối các khu lao động với trung tâm thành phố. Sáng sớm 24-10 bọn phản cách mạng kéo đến trụ sở tờ báo Đảng định tịch thu số báo sắp ra nhưng công nhân đánh lui được chúng và tờ báo vẫn phát hành mang lời kêu gọi khởi nghĩa đến nhân dân trong thành phố.

Trước tình hình khẩn cấp của cách mạng, V.I. Lênin ra lệnh khởi nghĩa ngay ngày 24-10 để làm bất ngờ kẻ thù. Lênin chỉ thị: “Cuộc khởi nghĩa phải nổ ra ngay đêm nay chứ không phải ngày mai". Ngay đêm ấy, Lênin đến điện Xmôn-nưi, nắm quyền chỉ huy. Suốt đêm các đơn vị rầm rập kéo đến Xmôn-nưi, nhận lệnh tỏa đi đánh chiếm các khu vực đầu mối, các công sở, tổng đài điện thoại, ngân hàng quốc gia, các nhà ga...

Sáng 25-10, Hồng vệ đội, thuỷ và lục quân theo cách mạng bao vây Cung điện Mùa đông, trụ sở và là nơi ẩn nấp cuối cùng của chính phủ lâm thời. Cuộc chiến đấu diễn ra đến 2 giờ sáng hôm 26-10 thì chấm dứt. Toàn bộ Chính phủ lâm thời đã bị bắt. Chính phủ công- nông do V.I. Lênin đứng đầu đã ra đời.

Quyết định khởi nghĩa trong tình huống cấp bách đó là một quyết định lịch sử thể hiện trí tuệ thiên tài và bản lĩnh của V.I. Lênin. Chính nhờ việc xác định và chớp đúng thời cơ nên cuộc cách mạng đã nhanh chóng thắng lợi mà không gặp tổn thất nào đáng kể.

Thứ tư, vai trò của V.I. Lênin trong việc bảo vệ thành quả cách mạng và chính quyền Xô-Viết.

Với thắng lợi của Cách mạng tháng Mười, Đảng Bôn-sê-vích đã lên nắm quyền lãnh đạo nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới. Đây là nhiệm vụ vẻ vang nhưng cũng gặp rất nhiều những khó khăn, thách thức trong việc "thiết lập và củng cố nhà nước Xô Viết, tổ chức bảo vệ chính quyền, bảo vệ tổ quốc của nhân dân lao động, cải thiện những quan hệ quốc tế đối với giai cấp công nhân và với tất cả các chính phủ nước ngoài, bước đầu thử nghiệm những cải tạo xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa". V.I. Lênin xác định: Giành chính quyền đã khó, giữ vững chính quyền càng khó hơn. Để bảo vệ nhà nước còn non trẻ, trong bối cảnh thù trong, giặc ngoài nên sau khi giành được chính quyền, V.I. Lênin đã trực tiếp đề ra các chính sách, biện pháp nhằm bảo vệ và phát huy thành quả của Cách mạng Tháng Mười Nga, đưa đất nước và nhân dân Nga vượt qua những khó khăn, thử thách. Những chính sách ấy có thể kể đến là:

Về văn hóa - xã hội, Chính phủ công - nông - binh do V.I. Lênin đứng đầu đã long trọng công bố hai sắc lệnh nổi tiếng về hòa bình và ruộng đất, công bố những chính sách cơ bản như quốc hữu hóa nhà máy, công xưởng và do công nhân làm chủ; thực hiện ngày làm việc tám giờ, giáo dục không mất tiền, chữa bệnh không mất tiền, nam nữ bình quyền, các dân tộc bình đẳng, bảo hiểm xã hội, tự do tín ngưỡng... Ðó là những hình ảnh đầu tiên của chế độ mới, tạo nên động lực to lớn trong bảo vệ và xây dựng nước Nga Xô-Viết [tên gọi đầy đủ là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô Viết Liên bang Nga].

Về chính trị, quân sự, nước Nga Xô-Viết do nhân dân làm chủ dưới sự lãnh đạo của Ðảng Cộng sản; rút khỏi cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất của chủ nghĩa đế quốc. Nhưng hậu quả của chiến tranh quá nặng nề, lại còn xuất hiện tình huống mới đó là phải đấu tranh chống lại bọn Bạch Vệ và sự can thiệp vũ trang của các nước đế quốc muốn bóp chết nhà nước Xô-viết non trẻ, cho nên nước Nga đã phải áp dụng chính sách cộng sản thời chiến, đồng cam cộng khổ, để giành thắng lợi.

Về kinh tế, khi tình thế đã ổn định, chính quyền Xô -Viết được bảo vệ, V.I. Lênin nhanh chóng xóa bỏ chính sách cộng sản thời chiến, cùng các nước trong Liên bang thực hiện chính sách kinh tế mới, làm cho nền kinh tế phục hồi nhanh chóng, đời sống nhân dân được cải thiện, kinh tế Nga nói riêng, kinh tế Liên Xô nói chung phát triển chưa từng thấy, đạt những thành tựu kỳ diệu. Chỉ trong mười năm, từ một nước kiệt quệ về kinh tế, Liên-Xô đã trở thành một nước có tiềm lực về kinh tế khá vững chắc. Di sản mà Người để lại cho Sta-lin và nhân dân Nga là một đất nước hòa bình, ổn định về chính trị, kinh tế đang trên đà tăng tốc trở lại, toàn dân đồng tâm nhất trí, một việc mà không phải lãnh tụ nào cũng làm được.

3. Thay lời kết

Đã hơn một thế kỷ trôi qua, tính từ ngày V.I. Lênin lãnh đạo thành công cuộc cách mạng tháng Mười vĩ đại. Theo dòng chảy thời gian, lịch sử sẽ lùi dần vào quá khứ. Nhưng mỗi khi nhắc đến những ngày tháng Mười năm ấy, người dân Nga cũng như những người yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới không thể quên được công lao của một vị lãnh tụ thiên tài, người có tầm nhìn xa, trông rộng, có tính quyết đoán và nghị lực phi thường đã tạo được bước ngoặc trong lịch sử nhân loại. Chính điều này đã tác động và cổ vũ mạnh mẽ đến phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, tiến lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới, đưa loài người tiến lên giai đoạn mới, giai đoạn quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Đó chính là V.I. Lênin - Người đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử nhân loại cuối thế XIX, đầu thế XX. Nhận định điều này, Hồ Chí Minh đã viết những dòng xúc động về tấm gương đạo đức vĩ đại của V.I. Lênin: "Không phải chỉ thiên tài của Người, mà chính là tính coi khinh sự xa hoa, tinh thần yêu lao động, đời tư trong sáng, nếp sống giản dị, tóm lại là đạo đức vĩ đại và cao đẹp của người thầy đã có ảnh hưởng lớn lao với các dân tộc châu Á và đã khiến cho con tim của họ hướng về Người, không gì ngăn cản nổi"; và "người dũng cảm nhất là V.I. Lênin. Chỉ có V.I. Lênin vậy thôi cũng đủ để làm cho họ ngưỡng mộ sâu sắc và đầy nhiệt tình đối với nước đó và lãnh tụ nước đó... Khi còn sống, Người là người cha, thầy học, đồng chí và cố vấn của chúng ta. Ngày nay, Người là ngôi sao sáng chỉ đường cho chúng ta đi tới cuộc cách mạng xã hội".

Tài liệu tham khảo

1. C.Mác - Ph.Ăngghen:Tuyển tập, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1980, t.2, tr.410

2. Ban Tuyên giáo Trung ương: Đề cương tuyên truyền kỷ niệm 150 năm ngày sinh V.I.Lênin [22/4/1870 - 22/4/2020]

3. Hồ Chí Minh toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, H.2002, tập 1.

4. Học thuyết về cách mạng xã hội chủ nghĩa của Lênin và thời đại ngày nay, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội, năm 1987.

5. V.I. Lênin. Toàn tập, tiếng việt, Nhà xuất bản tiến bộ, Mát-xcơ-va, t.5

6. V.I. Lênin. Toàn tập, tiếng việt, Nhà xuất bản tiến bộ, Mát-xcơ-va, t.39

7. V.I. Lênin. Toàn tập, tiếng việt, Nhà xuất bản tiến bộ, Mát-xcơ-va, t.41

8. Trích bài báo của Nguyễn Ái Quốc đăng ở Báo Pravda ngày 24/1/1924 nhan đề “Lênin với các dân tộc thuộc địa”.

9. Trích "Diễn biến của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga", Website //www.nhandan.com.vn/thegioi/ho-so-tu-lieu/item/7015802-.html.

10. GS. Đỗ Tư: "Tư tưởng chính trị của Lênin từ cách mạng Nga đến cách mạng Việt Nam", Nhà xuất bản Lý luận chính trị, Hà Nội, Năm 2004.