Sáng kiến kinh nghiệm cho trẻ trải nghiệm

Skkn tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi

• docx
• 27 trang

MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
1.1. Lí do chọn đề tài.............................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu......................................................................................1
1.3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................1
1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................1
1.5. Những điểm mới của sáng kiến......................................................................2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM..................................................2
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm........................................................2
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm........................3
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm đã sử dụng để giải quyết vấn đề.........................4
2.3.1. Lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ..................................4
2.3.2. Cho trẻ trải nghiệm thông qua hoạt động tự làm đồ dùng đồ chơi.............6
2.3.3. Cho trẻ tham gia hoạt động thực hành thử nghiệm.....................................7
2.3.4. Cho trẻ trải nghiệm thông qua hoạt động ngoài trời..................................8
2.3.5. Kinh nghiệm thiết kế bộ sưu tập các trò chơi............................................11
2.3.6. Cho trẻ trải nghiệm thông qua hoạt động tham quan dã ngoại................12
2.3.7. Kinh nghiệm phối hợp với các bậc phụ huynh để tạo cơ hội cho trẻ được
trải nghiệm...........................................................................................................13
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.........................................................................15
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ............................................................................16
3.1. Kết luận........................................................................................................16
3.2. Kiến nghị......................................................................................................16
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................17

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục mầm non hiện đại nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục
tình cảm và kĩ năng xã hội.Đó là việc phát triển năng lực nhận biết, bày tỏ cảm
xúc tình cảm của mình; hiểu và đáp lại tình cảm cảm xúc của người khác, hình
thành và rèn luyện tính tự tin. Kỹ năng sống như những nhịp cầu giúp trẻ biến
kiến thức, tình cảm của trẻ thành thái độ, giá trị, hành vi và thói quen tốt. Từ đó
giúp trẻ mầm non làm chủ cuộc sống an toàn, lành mạnh và có chất lượng hơn
trong xã hội hiện đại với nền văn hóa đa dạng và kinh tế phát triển như hiện nay.
Trong các độ tuổi trẻ mầm non thì trẻ mẫu giáo lớn có mối quan hệ với
những người xung quanh được mở rộng một cách đáng kể.Vì vậy tình cảm của
trẻ trở nên muôn hình muôn vẻ, mạnh mẽ và sâu sắc hơn so với các lứa tuổi
trước. Đây cũng là giai đoạn trẻ ham học hỏi, có nhu cầu được tiếp thu và lĩnh
hội những giá trị sống để phát triển nhân cách và có hành vi ứng xử phù hợp với
các hoàn cảnh sống của mình.
Mỗi trẻ có những yếu tố cá nhân và có sự ảnh hưởng của các quan hệ xã hội
cũng như hoàn cảnh sống, môi trường trải nghiệm khác nhau. Bởi vậy, là nhà
giáo dục, tôi thiết nghĩ cần có những biện pháp linh hoạt, hợp lý và tận dụng các
điều kiện để tạo ra nhiều cơ hội cho trẻ được tự trải nghiệm, khám phá và tự
khẳng định bản thân mình.
Hoạt động trải nghiệmlà một trong những hoạt động giáo dục tạo cho trẻ có
niềm say mê tìm hiểu, thích khám phá và biết cách lĩnh hội những kiến thức
mới, tình cảm mới và hình thành kĩ năng mới. Ngoài ra, hoạt động trải nghiệm
còn giúp trẻ thẩu hiểu ý nghĩa củalao động, biết sáng tạo khi làm ra một sản
phẩm, biết trân trọng sản phẩm đó và biết yêu quý người lao động. Đây là con
đường, là cách thức để đưa trẻ đến mục tiêu phát triển toàn diện: đức, trí, thể,
mỹ, ngữ và lao động. Tất cả đó là nền móng để xây thành nhân cách đầu tiên của
con người mới - con người hiện đại ngay từ khi lứa tuổi còn thơ.

1

Chính vì lẽ đó, tôi đã mạnh dạn thực nghiệm để đúc kết nên đề tài “Một số
kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Tìm ra một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ
mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Giúp cho giáo viên tích lũy thêm được những biện pháp, thủ
thuật giáo dục trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ. Để trẻ có
được những cơ hội tốt nhất để thực hành, trải nghiệm, tiếp thu kiến thức và hình
thành các kĩ năng xã hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại trường mầm non tôi đang công tác.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực thi đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu [phân tích, tổng hợp tài liệu trên Internet, tập
san, sách, báo có liên quan đến đề tài]
- Phương pháp điều tra giáo dục
- Phương pháp quan sát sư phạm
- Phương pháp thực hành, thực nghiệm sư phạm
- Phương pháp điều tra thực trạng học sinh
1.5. Những điểm mới của sáng kiến
Đem đến một số kinh nghiệm được rút ra từ chính trong quá trình tổ chức
hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động trải nghiệm là hoạt động
giáo dục, trong đó có sự hướng dẫn và tổ chức của giáo viên, từng cá nhân trẻ
được tham gia trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia
2

đình, nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động.
Qua đó phát triển năng lực thực tiễn, năng lực tâm lý xã hội [kĩ năng sống],
phẩm chất nhân cách giúp trẻ thích nghi, thích ứng với xã hội, làm chủ bản thân,
biết tích cực, ham học hỏi... Đây là những mặt vô cùng quan trọng để tạo nên
cuộc sống có ý nghĩa của mỗi trẻ.
Hoạt động trải nghiệm coi trọng các hoạt động thực tiễn mang tính tự chủ
của trẻ, về cơ bản là hoạt động mang tính tập thể trên tinh thần tự chủ cá nhân,
với sự nỗ lực giáo dục giúp phát triển toàn diện. Đây là những hoạt động giáo
dục được tổ chức gắn liền với kinh nghiệm, với cuộc sống để trẻ được trải
nghiệm và sáng tạo.
Tuy nhiên, trẻ chưa phải là người trải nghiệm đích thực mà đứng trước mỗi
đối tượng cần được trải nghiệm, trẻ luôn cần có sự kích thích hứng thú và sự
định hướng khám phá của giáo viên để lĩnh hội được những kiến thức, tình cảm,
kỹ năng xã hội. Trẻ tuổi mầm non luôn ham thích đến những chân trời mới,
thích tự tay mình làm những đồ dùng đồ chơi mới, thích được chơi các trò chơi
mới, thí nghiệm mới. Tất cả đó đều là những nguồn cảm hứng kích thích tính tò
mò, khám phá của trẻ. Trẻ ở độ tuổi mẫu giáo lớn vốn ngôn ngữ đã dần hoàn
thiện, trẻ cũng được giao tiếp với nhiều người hơn, không gian giao tiếp rộng
hơn nên kinh nghiệm sống của trẻ đã trở nên phong phú hơn để sẵn sàng đến với
việc học hỏi những điều mới mẻ.
Trong hoạt động trải nghiệm trẻ sẽ được đi đến địa điểm triến hành trải
nghiệm; được tiếp nhận những kiến thức mới mà giáo viên định hướng nhận
thức cho trẻ; được vui chơi cùng cô giáo, cùng các bạn; sử dụng ngôn ngữ để
thể hiện vốn kiến thức và tình cảm của mình; được sống trong những tình
huống và hoàn cảnh thực tế để rèn luyện các kĩ năng xã hội. Và cuối cùng,
trong chính bản thân hoạt động trải nghiệm của trẻ mang hình hài tất thảy cái
“mỹ” của con người, của thế giới đồ vật, của thiên nhiên và của cả vốn ngôn
ngữ Việt Nam giàu đẹp. Chính những vẻ đẹp sống động ấy sẽ kiến tạo nên
những suy nghĩ tích cực, những tâm hồn biết yêu, biết trân quý và có năng lực
sáng tạo nên cái đẹp.
3

Như vậy, hoạt động trải nghiệm là một hoạt động giáo dục có ý nghĩa hết
sức quan trọng, là một trong những con đường để tiến đến mục tiêu phát triển
toàn diện cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Ở trường tôi, hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi mặc dù luôn
được Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo sát sao trong quá trình thực hiện. Tuy
nhiên để tìm ra phương cách nào cho các giáo viên có thể khai thác triệt để mục
đích giáo dục của hoạt động này cũng như việc nâng cao hiệu quả giáo dục của
hoạt động. Bản thân tôi khi tiến hành nghiên cứu một số kinh nghiệm trong quá
trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi, tôi thấy được
những thuận lợi và khó khăn như sau:
* Thuận lợi
- Ban giám hiệu nhà trường luôn chỉ đạo sát sao việc tổ chức hoạt động trải
nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi.
- Các bậc phụ huynh luôn quan tâm đến sự phát triển của con em mình.
- Bản thân là một giáo viên trẻ, năng động, rất tâm huyết và luôn cập nhật
những đổi mới vào công tác giảng dạy trong đó có việc tổ chức hoạt động trải
nghiệm cho trẻ
- Thời đại công nghiệp 4.0 giúp tôi có thể tìm kiếm hình thức và liên hệ
nhanh chóng với một số địa điểm để tổ chức hoạt động trải nghiệm phù hợp nhất
cho trẻ.
* Khó khăn
- Cùng một độ tuổi nhưng tính tích cực, cách tiếp nhận và mức độ hoạt
động của mỗi trẻ khác nhau khiến giáo viên gặp khó khăn trong quá trình định
hướng và tổ chức cho trẻ.
- Đặc thù của trẻ mầm non là học bán trú, một số hoạt động trải nghiệm có
thể được tổ chức ở trường nhưng một số hoạt động cần tổ chức ngoài buổi học
của trẻ nênrất khó sắp xếp về mặt thời gian.
- Công tác phối kết hợp giữa tôi và phụ huynh trong lớp để tổ chức hoạt
động trải nghiệm cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn do cha mẹ trẻ bận đi làm.
4

* Kết quả thực trạng
Sau đây là bảng khảo sát về sự tích cực và kĩ năng của trẻ vào đầu năm học
2018 - 2019 trên tổng số điều tra 35 cháu tại lớp tôi giảng dạy.
Bảng 1. Bảng khảo sát tính tích cực và kĩ năng của trẻ vào đầu năm học
2018 - 2019
Đạt
Khá giỏi
TT

Nội dung khảo sát

Trung

Chưa đạt

bình
Tỉ

Số

Tỉ lệ

Số

Tỉ lệ

Số

trẻ

%

trẻ

%

trẻ

1 Trẻ tích cực hoạt động

20

57

10

28,5

5

14,5

2 Kĩ năng hoạt động nhóm của trẻ

11

31,5

20

57

4

11,5

3 Kĩ năng vận động qua các trò chơi

20

57

14

40

1

3

lệ
%

Qua kết quả khảo sát thực trạng, tôi thấy tỉ lệ trẻ có nhận thức, tình cảm và kĩ
năng xã hội của trẻ trên tổng số điều tra tại lớp tôi vào đầu năm học 2018 - 2019 ở
mức độ trung bình và chưa đạt khá cao. Với vai trò và trách nhiệm của một cô
giáo mầm non, tôi trăn trở và mong muốn đổi mới trong cách giáo dục của mình
để nâng cao năng lực nhận thức, tình cảm và kĩ năng xã hội của trẻ.Vì vậy, tôi
đã tiến hành các hoạt động trải nghiệm để đẩy mạnh sự thoải mái, tự tin và lĩnh
hội kiến thức, kinh nghiệm sống cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ
Hiệu quả của hoạt động trải nghiệm phụ thuộc khá lớn vào việc hướng dẫn
của giáo viên. Để công tác tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ có hiệu quả,
trước hết tôi chú trọngthực hiện tốt các vai trò sau:
Lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ sao cho: kế hoạch tổ
chức hoạt động phải phù hợp với mục tiêu, nội dung chủ đề giáo dục, phù hợp với
trẻ, với thời gian, thời điểm tổ chức hoạt động, phù hợp với điều kiện cơ sở vật

5

chất của trường lớp, địa phương. Trên cơ sở đó, tôi tiến hành xây dựng kế hoạch
tổ chức hoạt động trải nghiệm theo năm học, theo tháng, theo tuần và theo ngày.
Ví dụ: Dựa vào khung chương trình mà ban giám hiệu đã xây dựng vào đầu
năm học 2018 - 2019, tôi tự xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm theo năm,
theo chủ đề cho trẻ lớp tôi như sau:
Bảng 2. kế hoạch hoạt động trải nghiệm của trẻ lớp C1 [5 - 6 tuổi]
năm học 2018 - 2019
Chủ đề
Trường
mầm non

Bản thân

Thời gian

Tên hoạt

tổ chức

động

Tháng 9

Tháng 10

Dòng nước
mát lành
Những cầu
thủ nhí

Nội dung

Địa điểm tổ chức
hoạt động
Trẻ cùng nhau lội Dòng suối trong
suối, bắt trai hến, vườn cổ tích của
khám phá nước

trường
Sân vận

Vui chơi trên sân cỏ Bảo An - P. Ba
Đình

Những gia Trẻ cùng cô đi bộ dạo
Gia đình

Tháng 11

đình trong qua những khu nhà
phố

Nghề
nghiệp
Thế giới
động vật
Thế giới
thực vật
Giao thông
Hiện tượng
tự nhiên
Quê hương

Tháng 12

Tháng 1

xung quanh trường

Em yêu chú Tham quan doanh
bộ đội
Người bạn
nhỏ

động

trại 368

Khu phố 5 quanh
trường học
Phường

Ngọc

Trạo - Tx Bỉm

Sơn
Nuôi chú thỏ trong Góc thiên nhiên
chiếc lồng: cho thỏ của lớp C1 [5 - 6

ăn, uống nước…
tuổi]
Em rất thích Thực
hành
thí Góc thiên nhiên
Tháng 2

trồng nhiều nghiệm
cây xanh

Tháng 3

Tháng 4
Tháng 5

Quá

trình của lớp C1 [5 - 6

phát triển của cây

Xe trên phố Tham quan dạo phố
Bé yêu
biển lắm
Bác Hồ

tuổi]
Đường

Lê

Lợi

trước cổng trường
Phối hợp cùng phụ Biển Sầm Sơn huynh đưa trẻ đi Thành phố Sầm
biển
Sơn - Thanh Hóa
Tham quan lăng Chủ Lăng Chủ tịch Hồ
6

đất nước
Bác Hồ Trường tiểu

kính yêu!

tịch Hồ Chí Minh

Chí Minh - thủ đô
Hà Nội

học
Bản kế hoạch trên được xây dựng vào đầu năm học 2018 - 2019. Tuy
nhiên, tôi vẫn dành cho bản kế hoạch một sự linh hoạt sao cho phù hợp với các
điều kiện thực tế để không chỉ hướng trẻ đến những chuỗi hoạt động trải nghiệm
logic với nhau mà còn phải đem lại hiệu quả giáo dục cao nhất cho trẻ.
Ví dụ vào đầu năm học, khi trời thu nắng nhẹ, suối nước trong mát giữa
vườn cổ tích giàu vẻ đẹp và thơ mộng của trường được tôi vận dụng trở thành
nơi trải nghiệm thú vị cho những bạn nhỏ lớp tôi. Nơi đó, trẻ được hòa mình vào
nắng, gió, nước; được ngắm nhìn, nâng niu và tự khám phá trên đôi bàn taynhỏ
những sinh vật sống trong môi trường nước như trai, hến….

Ảnh trẻ hoạt động trải nghiệm vào tháng 9
Qua những trải nghiệm của trẻ, tôi cảm nhận bản thân đã thành công trong
việc xây dựng và tiến hành thực nghiệm kế hoạch hoạt động trải nghiệm của tôi.
Bởi lẽ tôi nhìn thấy sự hứng khởi của trẻ khi chuẩn bị bước vào trải nghiệm.
Những đứa trẻ đã thông qua việc khám phá nguồn nước suối mát lành mà nhận
7

thức được tính chất của nước là không màu, không mùi, không vị. Trẻ có thể
nhìn thấy cả những chú trai, chú hến dưới dòng suối để tự nhận xét được về màu
của nước.Khi trẻ dùng lòng bàn tay của mình để đưa nước lên và dùng khứu
giác để cảm nhận nước đồng nghĩa với việc trẻ hiểu ra rằng: nước không có mùi
và không có vị. Điều tôi khẳng định hoạt động của mình thành công trên hết
thảy đó chính là trên những gương mặt thơ ngây với miệng cười của những đứa
trẻ. Ở đó chúng đang mãn nguyện, hứng thú, khoái chí, đang được cùng nhau
vui chơi, trải nghiệm vàđược tự chiếm lĩnh tri thức.
Bản kế hoạch trên có rất nhiều những hoạt động trải nghiệm, mỗi một hoạt
động có những ưu thế và đem lại cho trẻ khối lượng kiến thức, tình cảm và kĩ
năng xã hội nhất định. Bởi vậy, cần khai thác triệt để mục đích giáo dục của
từng hoạt động trải nghiệm và phối hợp các hoạt động với nhau để hướng đến
mục tiêu phát triển toàn diện cho trẻ.
2.3.2. Tổ chức cho trẻ trải nghiệm thông qua hoạt động
tự làm đồ dùng đồ chơi
Việc tổ chức cho trẻ tự làm đồ dùng đồ chơi trong trường mầm non nói chung
và trong lớp nói riêng theo tôi là một hoạt động hấp dẫn, phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lí của trẻ. Đây là một hoạt động giáo dục trong chuỗi những hoạt động trải
nghiệm giúp trẻ nhận biết được chất liệu, cách làm nên một sản phẩm, hình thành và
rèn luyện cho trẻ những phẩm chất tốt đẹp như tính chủ động, kiên trì, sáng tạo…
Hiện nay trong trường mầm non, việc tổ chức cho trẻ tự làm đồ dùng đồ
chơi cũng đã được giáo viên chú ý, tuy nhiên chưa được đều đặn và chưa thực
sự đạt hiệu quả như mong muốn. Bản thân tôi, trong công tác tổ chức cho trẻ tự
làm đồ dùng đồ chơi đã đúc rút được một số kinh nghiệm như sau:
Trước tiên, tự bản thân giáo viên phải là người luôn tăng cường nâng cao
trình độ năng lực chuyên môn, tự bồi dưỡng, tham quan, học hỏi, tham khảo tài
liệu, sách báo nhằm làm giàu ý tưởng, tích lũy thêm được nhiều thông tin về đồ
chơi và kinh nghiệm hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đồ chơi. Sau đó, giáo viên là
người lập kế hoạch, tổ chức hướng dẫn trẻ, gợi ý và hỗ trợ trẻ hoạt động.

8

Việc tổ chức cho trẻ tự làm đồ dùng đồ chơi được tôi lồng ghép trong ba
hình thức họat động đó là: hoạt động tạo hình, hoạt động góc và hoạt động chiều.
Trong ba hình thức trên, tôi tâm đắc nhất là cách thức lồng ghép vào hoạt động
góc. Bởi lẽ trong đó, ngoài được tự làm đồ dùng đồ chơi trẻ còn được tham gia
vào thế giới của một xã hội thu nhỏ với các vai chơi ở góc phân vai: người bán
nguyên vật liệu, những người làm đồ dùng đồ chơi, một số bạn vẫn tham gia nhặt
lá hay cành khô ở góc thiên nhiên để tham gia vào việc cung cấp nguyên vật liệu
làm đồ dùng đồ chơi. Khi đó, các nhóm chơi sẽ có sự hợp tác tự nguyện, được
thỏa mãn các lựa chọn khác nhau và tự thay đổi trong cách thể hiện với từng đồ
dùng đồ chơi chúng làm ra. Bên cạnh đó, chính phương cách cho trẻ tự tạo đồ
dùng đồ chơi ngay trong quá trình chơi để tạo thêm những chi tiết mới, mối quan
hệ mới, là cơ sở sáng tạo nên những cái mới được nảy sinh từ hoạt động chơi.

Trẻ tự tay làm những chiếc lá
Để tổ chức trải nghiệm cho trẻ một cách có hiệu quả, trước đó tôi có thể
trao đổi, trò chuyện với trẻ bằng một câu chuyện, câu đố, câu thơ hay một tình
huống nào đó hoặc cho trẻ chơi với đồ dùng, đồ chơi để hướng trẻ đến những
vấn đề xung quanh đồ dùng, đồ chơi mà trẻ cần làm.
Tôi chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi mẫu chuẩn đẹp và chuẩn bị nguồn nguyên
liệu phong phú cho hoạt động của cô và trẻ bằng cách tự tìm kiếm, sưu tầm hay
vận động sự hỗ trợ từ phụ huynh. Với những nguồn nguyên vật liệu khác nhau,
tôi tạo cho trẻ cơ hội được cầm, nắm, nhìn, sờ, ngửi, nghe… để trẻ được tự
9

khám phá tính chất, tự đặt câu hỏi với giáo viên, tự đoán và tự làm thử… Đây
chính là cách trải nghiệm trực tiếp để đưa trẻ đến với lao động sáng tạo nghệ
thuật và cách trân quý sản phẩm.
Tôi chú ý giới thiệu hay hướng dẫn chi tiết về đồ dùng, đồ chơi đó, giải
thích ngắn gọn, minh họa cách làm sao cho mọi trẻ đều nhìn thấy đồ dùng, đồ
chơi. Ví dụ: Trong chủ đề Bản thân, tôi tổ chức hướng dẫn cho trẻ làm đồ dùng
đò chơi về Cảm xúc trên khuôn mặt, tôi trò chuyện với trẻ về khuôn mặt có hình
gì? Trên khuôn mặt có những bộ phận gì? Cách tạo nên khuôn mặt như thế nào
và bằng cái gì? Có thể dùng bút dạ vẽ lên mảnh giấy hình tròn, đặt mảnh giấy
lên miếng bìa đã được phết hồ, dùng kéo cắt theo đường viền, dùng dây nilong
làm tóc, tạo khuôn mặt già nua, mặt con gái, con trai, mặt đeo kính, kiểu mặt
méo mó, khóc nhè hay đang cười tươi xinh.
Bên cạnh đó, tôi chú ý tạo cho trẻ thói quen tự làm và giữ gìn những đồ
chơi chung. Những sản phẩm dù đã làm xong hay chưa hoàn thiện cũng cần
được sắp xếp gọn gàng và đúng chỗ quy định. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, các
nhóm sẽ tự giới thiệu về đồ dùng đồ chơi mà cả nhóm đã làm được [bằng chất
liệu gì? Làm như thế nào? Chơi trong trò chơi gì?...].
Điều tôi chú tâm nhất trong quá trình tổ chức hoạt động làm đồ dùng đồ
chơi cho trẻ chính là việc thay đổi các hình thức, sử dụng hợp lí các thủ thuật
giáo dục đểcó bầu không khí tích cực, thoải mái, vui vẻ xuyên suốt cả quá trình
hoạt động. Sau cùng, tôi luôn giành riêng một góc để trưng bày những thành quả
của trẻ như những món đồ kỉ niệm về giá trị sức lao động của “tuổi nhỏ làm việc
nhỏ, tùy theo sức của mình”.
2.3.3. Tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động thực hành thử nghiệm
Thử nghiệm là một dạng hoạt động thực hành, trong đó trẻ được tự tay thực
hiện, trực tiếp quan sát hiện tượng xảy ra. Điều này mang lại cho trẻ vô vàn hứng
thú và kích thích trẻ tiếp tục tìm tòi khám phá những điều mới mẻ ở xung quanh
mình. Hoạt động thử nghiệm giúp trẻ phát hiện những tính chất không thấy được
nếu chỉ quan sát bên ngoài, tìm hiểu nguyên nhân của hiện tượng, thấy được các
mối quan hệ giữa các sự vật. Không những thế, trong lĩnh vực giáo dục bảo vệ
10

môi trường, thử nghiệm còn giúp trẻ nhận ra sự biến đổi không ngừng trong thiên
nhiên xung quanh và tìm hiểu nguyên nhân của những biến đổi khí hậu, cố gắng
vận dụng những hiểu biết đã có của mình để dự đoán kết quả. Qua đó, trẻ sẽ hình
thành thái độ quan tâm, bảo vệ các đối tượng trong thiên nhiên, giúp trẻ hiểu tại
sao phải chăm sóc, tại sao phải hành động bảo vệ môi trường.
Trọng tâm của hoạt động thử nghiệm được tôi tiến hành bao gồm ba bước:
Dự đoán điều gì có thể xảy ra: nếu chúng ta làm thế này thì sẽ…
Làm thử để kiểm chứng dự đoán trong những điều kiện có kiểm soát.
Cố gắng giải thích những gì quan sát được và rút ra bài học về hành vi cần
thiết để bảo vệ môi trường.

Giai đoạn gieo hạt

Giai đoạn cây 5 ngày tuổi

Việc được trải nghiệm thông qua hoạt động thí nghiệm là một kho tàng
khám phá thú vị đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng. Còn
gì thú vị hơn khi trẻ được tự tay thao tác, chứng kiến và tự trải nghiệm với
những tính chất của sự vật, hiện tượng xung quanh cuộc sống. Trong đó bao
gồm những sự vật, hiện tượng mà nếu chỉ quan sát và không tiến hành thí
11

nghiệm thì trẻ sẽ không hiểu được tính chất của vạn vật. Phía sau tất cả sự tích
cực nhận thức đó chính là những bài học giáo dục cho mai này với những suy
nghĩ và hành động đúng đắn.
2.3.4. Tổ chức cho trẻ trải nghiệm thông qua hoạt động ngoài trời
Nhìn lại những năm tháng đầu đời của trẻ, ngay khicòn là một đứa bé nằm
trong nôi thì những người chăm sóc bé đều đưa bé đi dạo chơi và hít thở không
khí trong lành của những công viên, bờ hồ, những dãy phố hay trên con đường
làng hàng cây thân thuộc… Đến khi trẻ lớn hơn thì đây vẫn là cơ hội để trẻ được
tiếp xúc, được trải nghiệm với nhiều điều bổ ích và thú vị.
Trên một diện tích rộng lớn như khuôn viên của trường mầm non Xi Măng
thì việc dạo chơi ngoài trời cũng có thể giáo dục làm quen chữ cái. Bởimỗi thân
cây cảnh, mỗi cành cây hoa, mỗi bụi tre ngà… trong vườn trường là một biển tên.
Ở đó có những chữ cái mà giáo viên có thể tích hợp hỏi trẻ về những chữ
cái mà trẻ đã học và giới thiệu cho trẻ những chữ cái trẻ chưa học.

Hàng cây tùng có các biển tên và đánh số cây
Hoạt động dạo chơi ngoài trời là khoảng thời gian yêu thích của trẻ nhỏ,
giúp trẻ được thỏa mãn nhu cầu vận động: chạy, nhảy, đi, tung, leo, trèo, ném…
Giúp trẻ tìm hiểu những điều cơ bản về thiên nhiên, môi trường, sự vật, hiện
tượng. Trong khung cảnh ngoài trời trẻ được tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt
trời, gió, mây. Đây chính là những món quà mà tạo hóa ban cho con người nói
chung và cho trẻ nhỏ nói riêng để chúng được thoải mái, khoan khoái trải
12

nghiệm giữa mênh mang không khí trong lành. Trong không gian ấy, tôi còn
cùng trẻ trò chuyện về bầu trời, khí hậu, ông mặt trời hay đám mây đen, vì sao
lại có mưa… Đó là những bài học về cuộc sống bổ ích, thú vị đối với trẻ.

Ảnh trẻ cùng nhau dạo chơi ngoài trời
Với những trải nghiệm cùng thiên nhiên, tôi cũng không quên cùng trẻ tìm
hiểu về các loại chim và côn trùng. Những chú chim nhỏ, những con chim bồ
câu, chim sẻ luôn tạo cho trẻ những niềm vui lớn. Niềm vui lớn ấy được tìm
thấy trong hoạt động lặng lẽ quan sát loài chim đang chao lượn trên bầu trời.
Hay chỉ với một tổ kiến nhỏ, ngoài việc đảm bảo cho sự an toàn của trẻ, tôi còn
tạo cơ hội để trẻ được quan sát những cư dân nhỏ bé của xã hội côn trùng, cùng
trẻ trò chuyện về những chú kiến siêng năng, luôn chăm chỉ làm việc trong một
gia đình kiến hạnh phúc.
Có một điều mà nếu trước đây tôi chưa nghiên cứu hoạt động trải nghiệm
của trẻ thì tôi và các giáo viên khác đã không nghĩ tới đó là việc đưa trẻ đến
cùng một địa điểm nhưng vào những khoảng thời gian khác nhau. Bằng cách
này nhà giáo dục chúng ta sẽ giúp trẻtự trải nghiệm được rằng: cùng một địa
điểm nhưng với những mốc thời gian khác nhau như sáng, chiều hay các mùa
xuân, hạ, thu, đông thì cảnh tượng thiên nhiên sẽ khác nhau. Ví dục như mùa
xuân cây cối đâm chồi nảy lộc; mùa đông không khí lạnh cành lá khô; mùa thulá
13

vàng rụng, khí trời se lạnh; mùa hạ đất khô và khí trời nóng nực, mặt trời chiếu
rọi những tia nắng chói chang.
Tất cả những sự vật, sự việc hiện tượng có trở thành phương tiện để giáo
dục trẻ hay không tùy thuộc vào sự định hướng tư duy của giáo viên đối với trẻ.
Đây chính là biện pháp, là lối đi, là thủ thuật giáo dục. Hoạt động ngoài trời có
trở thành một hoạt động trải nghiệm nhằm giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ
hay không tùy thuộc vào cách thức tổ chức hoạt động của giáo viên.
Bằng một số biện pháp định hướng tư duy, tôi còn “biến” hoạt động đi dạo
trở thành cơ hội để giúp trẻ học toán. Trẻ có thể học đếm, học so sánh số lượng,
kích thước, so sánh hình dạng, đo lường... Đếm xem có bao nhiêu cây bạch đàn?
Bao nhiêu cây tùng? Cây nào nhiều hoa hơn?... Khi đó, thiên nhiên và cảnh vật
chính là một cuốn sách lớn để trẻ được học toán bằng những trải nghiệm với đối
tượng thực tế.
Trên các khoảng sân rộng được lát gạch sạch sẽ và có bóng cây che mát, tôi
hướng trẻ đến với các cách để tạo hình bằng những mẩu que, cành cây nhỏ hoặc
bằng phấn để yêu cầu trẻ tự vẽ những hình hình học: hình tam giác, hình tròn,
hình vuông, hình thoi, hình chữ nhật…
Hay từ những chiếc xô, chiếc bình đựng nước trong bộ sưu tập đồ chơi của
trẻ cũng được tôi sử dụng để trẻ được trải nghiệm phép đo lường, phép so sánh.
Nếu trong hoạt động tạo hình với chủ đề Vẽ phong cảnh thiên nhiên thì bạn
cần cho trẻ nhìn tranh mẫu, xem ảnh, xem video về cảnh vật thiên nhiên để bổ
sung vào kiến thức của trẻ. Thế nhưng, đối với hoạt động dạo chơi ngoài trời, dù
là đề tài yêu cầu vẽ phong cảnh, vẽ hoa, vẽ cây, vẽ chim và côn trùng, vẽ suối
nước… thì đâu đó xung quanh trẻ chính là cảnh thực và là cơ hội để trẻ được
mặc sức tư duy, tưởng tượng. Chỉ cần viên phấn với những mảng sân, trẻ sẽ đưa
mọi thứ trẻ nhìn thấy được vào trong các bức vẽ của mình. Với nguồn nguyên
liệu giàu có là được hòa mình trải nghiệm với thiên nhiên sống động xung quanh
thì sức sáng tạo của trẻ là vô bờ bến.

14

Ảnh trẻ đang cùng nhau vẽ trên sân

Ảnh bức vẽ trên sân của trẻ

Thiên nhiên là người bạn hiền hòa và thân thiết của trẻ nhỏ. Bởi vậy, tôi
luôn chú trọng tạo nhiều cơ hội để trẻ được trải nghiệm, học hỏi những điều bổ
ích từ thiên nhiên, được sống cùng thiên nhiên.Từ đó giáo dục cho trẻ tình yêu
thiên nhiên, yêu quê hương đất nước.
2.3.5.Thiết kế bộ sưu tập các trò chơi
Nếu hoạt động học tập là linh hồn của chương trình giáo dục phổ thông thì
hoạt động vui chơi là linh hồn của chương trình giáo dục mẫu giáo. Bởi lẽ chơi
là hoạt động đặc trưng của trẻ ở trường mầm non, đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo,
chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ. Bởi chính sự “học mà chơi, chơi mà học”, lao
động theo kiểu “làm mà vui, vui mới làm”… khiến cho tâm hồn trẻ thơ phát
triển một cách hồn nhiên, phong phú. Chơi chính là cuộc sống của trẻ, tổ chức
trò chơi chính là tổ chức cuộc sống của trẻ. Trẻ cần chơi như ta cần ăn cơm,
uống nước hằng ngày. Chơi có mặt ở hầu hết các hoạt động, các thời điểm sinh
hoạt trong ngày của trẻ trong đó có hoạt động trải nghiệm.
Với hoạt động trải nghiệm, việc tổ chức cho trẻ chơi là điều không thể
thiếu. Những trò chơi phù hợp với hoạt động ngoài trời là trò chơi vận động, trò
chơi dân gian, trò chơi với các nguyên vật liệu thiên nhiên như cát, sỏi, hột, hạt,
lá, nước… và những trò chơi học tập nhằm khám phá khoa học khi trẻ tiếp xúc
trực tiếp với môi trường xung quanh.Trong đó, trò chơi vận động vừa là phương
15

tiện để dạy trẻ vận động, vừa là hình thức tổ chức giáo dục thể chất một cách
tích cực, thoải mái, vừa là phương tiện để giáo dục toàn diện cho trẻ.
Bên cạnh trò chơi vận động là trò chơi dân gian. Không có dân tộc nào lại
không có những trò chơi riêng cho con em mình. Đây cũng chính là hoạt động
văn hóa dân gian dành cho trẻ em được lưu truyền từ vùng này sang vùng khác,
từ đời này sang đời khác nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi, giải trí và giáo dục
trẻ em một cách tinh tế và nhẹ nhàng. Trong đó, trẻ được phát triển ngôn ngữ
với những bài đồng dao như bài Chi chi chành chành, Nu na nu nống, Kéo cưa
lừa xẻ… được phát triển vận động và được rèn luyện kĩ năng sống.
Trên sân chơi của trường mầm non Xi Măng, chúng tôi chú trọng mục tiêu
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong đó có mục tiêu tạo môi trường phong phú,
đa dạng cho trẻ được vui chơi trải nghiệm nên nhà trường đã đưa tất thảy những
trò chơi vận động và dân gian để rèn luyện các kĩ năng của trẻ.

Ảnh trẻ cùng nhau chơi các trò chơi vận động và dân gian trên sân trường
Được tham gia trải nghiệm đối với trẻ đã là một sự thú vị vô cùng. Nhưng
hơn thế, trẻ còn được chơi những trò chơi phù hợp với hoàn cảnh, với độ tuổi và
năng lực để trẻ được thỏa mãn tất cả nhu cầu của mình thì còn gì ham thích hơn
và lí thú hơn. Chính sự ham thích và lí thú đó là điều kiện thuận lợi, tiên quyết
để trẻ tiếp thu và học tập vô vàn kiến thức.
2.3.6. Tổ chức cho trẻ trải nghiệm thông qua hoạt động
tham quan dã ngoại
16

Hoạt động tham quan dã ngoại nằm trong chuỗi hoạt động trải nghiệm của
trẻ. Đây là hoạt động nhằm thỏa mãn nhu cầu vận động, nhu cầu vui chơi, đem
lại niềm vui, tiếng cười cho con trẻ, sự an tâm, hài lòng của các quý phụ huynh,
khẳng định màu sắc riêng của bậc học mầm non và có sức lan tỏa đến cộng
động. Nơi chúng ta cần hướng trẻ đến trong hoạt động tham quan dã ngoại là
những nơi có các khu vực chơi đa dạng, không gian rộng, sạch sẽ, cơ sở vật chất
đặc biệt thân thiện và điều quan trọng nhất là trong quá trình diễn ra hoạt động
phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ.
Sau khi xin ý kiến chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường tôi đã lên kế
hoạch, trao đổi, vận động từng phụ huynh cùng tham gia giã ngoại để đảm bảo
sự an toàn tuyệt đối cho trẻ. Và tất nhiên hoạt động dã ngoại sẽ đươc tiến hành
vào ngày nghỉ học ở trường của trẻ và ngày nghỉ làm của phụ huynh. Mọi dự trù
về kinh tế, địa điểm tham quan, phương tiện, đồ dùng mang theo như nước
uống, đồ ăn, khăn mặtcủa trẻ cũng được tôi lên kế hoạch và cùng với phụ huynh
chuẩn bị chu đáocho trẻ.
Khi cho trẻ đến địa điểm cần tham quan, tôi luôn quan tâm đến vị trí đứng,
những đồ vật xung quanh trẻ làm sao đảm bảo được an toàn và thoải mái khi
hoạt động. Cho trẻ quan sát trò chuyện với những người ở những nơi cần tham
quan, khuyến khích trẻ tự đặt ra các câu hỏi để người lớn trả lời.
Trong những buổi tham quan, tôi luôn tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi trong
bộ sưu tập của mình. Có khi là trò chơi vận động, có khi là trò chơi dân gian và đan
xen vào đó là những hoạt động tĩnh như ngồi, nghe hát, kể chuyện, đọc thơ…
Còn nếu địa điểm hẹn hò trải nghiệm của tôi và các bạn nhỏ lớp tôi không
phải là ở trường mà là đâu đó như sân vận động Bảo An thì tôi và giáo viên
đứng lớp sẽ cùng chơi đá bóng hay kéo co với trẻ. Khi thì chúng tôi làm trọng
tài, khi thì chúng tôi làm thủ môn, lúc lại làm cầu thủ.
Có thời điểm như vào tháng tư vừa qua chúng tôi lại có những cuộc trải
nghiệm vui chơi trên biển. Tất cả mọi thành viên sẽ dậy thật sớm đón bình minh
trên biển, giúp đỡ các bác làng chài kéo lưới. Tại thời điểm đó, tôi cảm nhận lũ
trẻ được thể hiện hết mình khi chơi và chúng thực sự rất vui.
17

Ảnh trẻ chơi: Kéo co

Ảnh trẻ kéo lưới đánh cá trên biển

Ảnh trẻ tham quan lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
Với sự thuận lợi và thành công của hoạt động tham quan dã ngoại, kết hợp
với cách tổ chức linh hoạt dựa trên kế hoạch đặt ra, tôi nhận thấy trẻ lớp tôi rất
hứng thú, tích cực tham gia hoạt động, các kĩ năng của trẻ tiến bộ rất nhiều so
với đầu năm, các cháu trở nên thông minh, nhanh nhẹn hơn, đã tích cực, chủ
động trong mọi hoạt động tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh của mình.
18

2.3.7. Phối hợp với các bậc phụ huynh để tạo cơ hội cho
trẻ được trải nghiệm
Gia đình là một tập hợp người quan hệ với nhau trên cơ sở huyết thống và
tình cảm sâu sắc. Giáo dục gia đình là giáo dục bằng tình cảm huyết thống mà
không một tổ chức nào thay thế được. Đối với trẻ thơ, đây là điều kiện thuận lợi
nhất để hình thành và phát triển nhân cách.
Ở trường mầm non, công tác phối hợp với gia đình trẻ để nâng cao chất lượng
giáo dục là không thể thiếu. Thông qua buổi họp phụ huynh, góc phụ huynh, qua
face book hay zalo để tuyên truyền mục đích của hoạt động trải nghiệm nói riêng
và trao đổi kinh nghiệm của việc chăm sóc, giáo dục trẻ nói chung.
Xuất phát từ việc trẻ được tham gia các hoạt động trải nghiệm ở trường
khiến trẻ rất thích thú và mong muốn được tiếp tục tham gia nhiều hơn nữa các
hoạt động trải nghiệm. Thêm vào đó là hiệu quả của công tác tuyên truyền đã
khiến cho các bậc phụ huynh hiểu ý nghĩa của hoạt động trải nghiệm đối với sự
phát triển nhân cách trẻ. Các phụ huynh đã trực tiếp tạo cơ hội và tham gia cùng
trẻ vào các hoạt động trải nghiệm.

Ảnh bạn Ngọc Anh lớp C1 đi tham quan Vườn chim - Thung Nham - Ninh Bình
Những lần trải nghiệm của trẻ có thể là đi tham quan dạo chơi ở Công viên
để cho trẻ quan sát thế giới xung quanh, trẻ nhìn thấy các bác nhân viên chăm
19

Tải về bản full

Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

• doc
• 17 trang

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ.
Môi trường tự nhiên xung quanh trẻ không chỉ là đối tượng để giúp trẻ tìm
hiểu, khám phá, trải nghiệm mà còn là phương tiện để giáo dục. Môi trường tự
nhiên xung quanh trẻ chứa đựng các yếu tố cần thiết dể hình thành ở trẻ biểu tượng
về tự nhiên hữu sinh và tự nhiên vô sinh, giáo dục tình cảm tốt của trẻ đối với
chúng. Từ khi sinh ra, trẻ đã được tiếp cận với các yếu tố của môi trường tự nhiên
[không khí, nước, ánh sáng, động vật, thực vât...]. Theo quá trình lớn lên, phạm vi
tiếp xúc của trẻ với các yếu tố ngày càng rộng dần. Vì vậy, tất cả những yếu tố gần
gũi với trẻ, có quan hệ mật thiết với cuộc sống của trẻ và được tiếp cận dưới hình
thức phù hợp đều trở thành phương tiện để hướng dẫn trẻ tìm hiểu, khám phá về
môi trường tự nhiên.
Tìm hiểu môi trường tự nhiên là một trong những nội dung cơ bản, chiếm vị
trí quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non. Việc tổ chức cho trẻ tích cực
thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên sẽ giúp trẻ hình thành, củng cố và
phát triển những tri thức sơ đẳng về sự vật, hiện tượng thiên nhiên, nhằm giúp thỏa
mãn nhu cầu nhận thức và mở rộng hiểu biết cho trẻ về thế giới khách quan: Phát
triển các quá trình tâm lí nhận thức [ như cảm giác, tri giác, tư duy, tưởng tượng...],
các năng lực hoạt động trí tuệ [ năng lực quan sát, phân tích, tổng hợp, so sánh,
khái quát hóa, suy luận...] và phát triển ngôn ngữ. Từ đó, giáo dục cho trẻ có thái
độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên theo tinh thần của lòng nhân ái, tình yêu đối
với cái đẹp, thái độ tôn trọng và gìn giữ môi trường, bước đầu biết sống có văn
hóa. Lứa tuổi mẫu giáo lớn là giai đoạn mà các quá trình tâm lý phát triển mạnh
nhất. Những chức năng tâm lý đó sẽ được hoàn thiện về mọi phương diện của hoạt
động tâm lý để tạo điều kiện cho những cơ sở nhân cách đầu tiên của con người
được hình thành. Dựa trên đặc điểm tâm lí, nhận thức của trẻ mẫu giáo mẫu giáo
lớn, các nhà tâm lí, giáo dục đã chứng minh rằng, quá trình tìm hiểu môi trường tự
nhiên được tổ chức mang tính chất khám phá, trải nghiệm, theo phương thức “Trẻ
chơi mà học, học mà chơi” là phù hợp hơn cả đối với trẻ. Đặc biệt, việc sử dụng
trò chơi, thí nghiệm đơn giản vào việc tổ chức các hoạt động cho trẻ thực hành trải
nghiệm với môi trường tự nhiên luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tích
cực hoạt động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi,
phát triển óc quan sát, phán đoán và năng lực hoạt động trí tuệ... từ đó mà nâng cao
hiệu quả của quá trình tìm hiểu môi trường tự nhiên.
Năm học 2013- 2014 chúng ta thực hiện trọng tâm chuyên đề “Tổ chức cho
trẻ mẫu giáo thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên”. Nắm bắt được tầm
quan trọng của chuyên đề này, trong quá trình giảng dạy bản thân tôi đã rút ra một
số kinh nghiệm khi thực hiện chuyên đề nên tôi đã chọn đề tài "Một số biện pháp
giúp trẻ mầu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên"
nhằm giúp bản thân và đồng nghiệp có thêm được nhiều biện pháp thiết thực trong
quá trình hướng dẫn cho trẻ thực hành, trải nghiệm, tìm hiểu, khám phá về môi
trường tự nhiên.
Năm học 2013 - 2014

1

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

PHẦN II: NỘI DUNG.
1. Thực trạng của vấn đề:
a. Thuận lợi:
Trường chúng tôi là một trường trọng điểm của huyện nhà, đã đạt chuẩn Quốc
gia mức độ 1, có diện tích đất rộng. Trường có sân vườn được thiết kế mới, hài
hòa, có vườn trường đẹp với nhiều cây cảnh, cây ăn quả, vườn hoa tươi tốt, đẹp
mắt. Có vườn cổ tích, hòn non bộ, sân ATGT, bể cát, nước, khu vực thiên nhiên
cho trẻ được học tập, vui chơi và thực hành thường xuyên. Đội ngũ giáo viên trẻ
khỏe, nhiệt tình, có tinh thần tự giác trong công việc, có truyền thống đoàn kết,
tương thân, tương ái, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong mọi lĩnh vực có tinh thần thống
nhất cao và kỷ luật trong công tác.
Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên
môn, phòng Giáo dục và đào tạo đã thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên đề
cho giáo viên. Bản thân luôn yêu nghề, mến trẻ, luôn luôn có ý thức học hỏi, trau
dồi chuyên môn nghiệp vụ. Đa số trẻ của lớp tôi đều khỏe mạnh, thông minh, hiếu
động, thích tìm hiểu, khám phá về môi trường xung quanh... Đây chính là những
điều kiện thuận lợi trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và việc tổ chức
cho trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên nói riêng.
b. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi đó, bản thân cũng gặp không ít khó khăn và còn
một số hạn chế: Do kinh phí của trường hạn hẹp nên việc đầu tư thêm một số trang
thiết bị, đồ dùng phục vụ cho trẻ thực hành trải nghiệm còn ít. Bản thân tôi đã tổ
chức cho trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên nhưng chưa thường
xuyên, còn lúng túng trong cách tổ chức và thiết kế các trò chơi cho trẻ được thực
hành trải nghiệm.
Phần lớn giáo viên chúng tôi tổ chức hoạt động cho trẻ trải nghiệm với môi
trường tự nhiên một cách rất sơ sài, trong quá trình hình biểu tượng cho trẻ đôi khi
lại thiếu chính xác và thiếu khoa học. Ví dụ; Ở hoạt động cho trẻ khám phá "Một
số loại quả" thường chỉ treo một số bức tranh nhỏ vẽ các loại quả ngay ở trước lớp
cho trẻ quan sát và đàm thoại tư đầu cho đến cuối tiết học mà không hề có một
hoạt động nào cho trẻ được thực hành, khám phá và trải nghiệm. Hay, ở hoạt động
cho trẻ khám phá về "nước và các tính chất của nước" trong chủ điểm "Một số
hiện tượng tự nhiên" thì giáo viên chỉ trình chiếu hàng loạt hình ảnh về các loại
nước cho trẻ xem như: Nước sông, nước biển … mà không hề tổ chức một hoạt
động cho trẻ được làm thí nghiệm nên dẫn đến trẻ rất chán nản, không hứng thú và
điều nghiêm trọng hơn là các biểu tượng đó không thể hình thành cho trẻ một cách
trọn vẹn vaf chính xác. Hoặc có sử dụng một số trò chơi vào quá trình hoạt động
của trẻ nhưng số lượng trò chơi rất ít ỏi. Tôi còn lúng túng trong việc thiết kế và sử
dụng các trò chơi, thí nghiệm linh hoạt mang tính phát triển, phù hợp với đặc điểm
cá nhân và điều kiện thực tiễn của lớp, địa phương. Vì vậy, trẻ rất ít được khám
Năm học 2013 - 2014

2

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

phá và trải nghiệm, rất ít khi trẻ được làm những thí nghiệm khoa học đơn giản.
Điều này đã làm cho trẻ vô cùng chán nản, các quá trình tâm lý như cảm giác, tri
giác, tư duy, tượng của trẻ không được phát triển.
Hơn nữa, ở địa phương chúng tôi, đa số người dân làm nghề sản xuất nông
nghiệp, nhận thức của họ về bậc học mầm non còn hạn chế, họ rất ít quan tâm đến
việc học của con cái. Vì vậy rất khó khăn trong công tác phối hợp với phụ huynh
để giáo dục trẻ nói chung nên và việc tổ chức các hoạt động cho trẻ cho trẻ thực
hành trải nghiệm vơi môi trường tự nhiên nói riêng dẫn đến kết quả trên trẻ rất
thấp.
Qua khảo sát đầu năm tại lớp tôi, với số lượng 30 cháu thì kết quả như sau:
Nội dung

Đạt

Chưa đạt

Só trẻ

Tỷ lệ

Số trẻ

Tỷ lệ

- Trẻ có hiểu biết về môi trường tự
nhiên.

12

40%

18

60%

- Trẻ có kỹ năng cơ bản trong hoạt
động thực hành trải nghiệm với môi
trường tự nhiên.

10

33%

20

67%

Đứng trước thực trạng đó, tôi rất băn khoăn, lo lắng và cùng với việc nắm bắt
chuyên đề do phòng tổ chức, học tập bồi dưỡng thường xuyên, đúc rút kinh
nghiệm trong quá trình giảng dạy, tôi đã tìm ra được "Một số biện pháp giúp trẻ
mầu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên" nhằm giúp
bản thân và đồng nghiệp có thêm được nhiều biện pháp hay trong quá trình hướng
dẫn cho trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên và điều quan trọng hơn
là giúp cho trẻ hứng thú hơn trong quá trình hoạt động, thúc đẩy các quá trình tâm
lý của trẻ phát triển như: tư duy, tưởng tượng và kết quả trên trẻ cao hơn.

2. Các biện pháp
2.1. Biện pháp 1: Giúp trẻ thực hành, trải nghiệm với môi trường tự nhiên
bằng cách hướng dẫn trẻ làm một số thí nghiệm khoa học đơn giản.
Một cách tự nhiên, trẻ nhỏ có bản năng tò mò, ham thích tìm hiểu thế giới xung
quanh. Nhiệm vụ của giáo dục mầm non nói chung và nhiệm vụ của mỗi giáo viên
đứng lớp như chúng tôi nói riêng là khuyến khích và nuôi dưỡng tính tò mò ấy
thông qua các hoạt động khám phá thử nghiệm thú vị, hấp dẫn và có ý nghĩa lớn
đối với trẻ.
Bằng những việc làm hằng ngày, tôi đã rút ra được một biện pháp nhằm phát
huy được tính tò mò, lòng ham hiểu biết và hứng thú cho trẻ trong hoạt động khám
phá, thực hành, trải nghiệm với môi trường tự nhiên đó là tổ chức cho trẻ làm các

Năm học 2013 - 2014

3

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

thí nghiệm đơn giản, dễ làm, vừa sức trẻ, giúp trẻ thấy được sự biến đổi kỳ diệu
của thiên nhiên và mối quan hệ qua lại phụ thuộc của nó.
Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen với chủ điểm "Thế giới thực vật", chủ đề nhánh
"Cây xanh". tôi đã cho trẻ làm một số thí nghiệm nhỏ như sau:
Thí nghiệm 1: "Hạt cần gì để nảy mầm"
* Mục đích: Giúp trẻ hiểu được những điều kiện cần thiết cho hạt nảy mầm.
* Chuẩn bị: - 4 tờ giấy để dán.
- 8 tờ giấy thấm hoặc khăn giấy loại dày. Một thìa [muỗng nhỏ]
- Một nắm hạt đậu giống, 4 lọ nhựa trong, nhỏ, có nắp đậy kín.
- Một búi thép ướt [ đồ rửa xoong nồi]. Bảng theo dõi sự phát triển
của cây.
* Cách tiến hành: Cho trẻ đặt các lọ nhựa nằm ngang. Dán nhãn vào từng hũ và
đánh số từ 1 đến 4. Đặt vào trong mỗi mỗi hũ hai lớp khăn giấy.
Tôi cho trẻ dùng thìa tưới vài thìa nước vào các hũ 2, 3, 4 để làm ẩm khăn giấy
trong các hũ này, nhưng không để sũng nước quá.
Sau đó cho trẻ đặt hạt đậu giống lên mặt khăn giấy tròn các hũ. Để vào hũ 4 một
búi đồ rửa xoong nồi rồi đậy kín các hũ lại.
Để hũ 2 vào tủ của lớp nơi thiếu độ ẩm. Các hũ 1, 3 và 4 để trong góc lớp [ chỗ
không có ánh sáng, ]
Hằng ngày tôi cho trẻ quan sát và cùng trẻ lập bảng theo dõi, ghi nhận kết quả
xảy ra với hạt đậu giống trong các hũ này. Hạt đậu trong hũ nào nảy mầm? Hạt đậu
trong hũ nào không nảy mầm? Có phải tất cả các hũ đều có lượng nước, độ ẩm và
ôxi như nhau không ? Sau khoảng một tuần để kiểm tra kết quả. [ Hạt cần 3 điều
kiện để nảy mầm, đó là: nước, độ ẩm và ôxi. Hạt phải nhận được đồng thời 3 điều
kiện này và với số lượng hợp lý].

Năm học 2013 - 2014

4

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

Qua thí nghiệm đó thì trẻ sẽ nói được rằng hạt đậu trong hũ 3 mọc lên nhưng
mầm cao, thon. Như vậy chứng tỏ rằng hạt đậu trong đó có đủ điều kiện để nảy
mầm. Hạt đậu trong cả 3 hũ còn lại đều không mọc lên được, như vậy chúng
không có điều kiện cần thiết. Những hạt đậu trong hũ 3 có đủ độ ẩm, nước và ôxi
nhưng lại không có nước. Hũ 2 có nước, có ôxi nhưng lại không có độ ẩm. Hũ 4 có
độ ẩm, có nước nhưng có ôxi [ chính búi thép rửa nồi hút hết ôxi trong hũ và bị rỉ.
Nếu chúng ta rút bỏ búi thép này thì hạt trong hũ 4 sẽ nảy mầm].
Với thí nghiệm này tôi đâ ứng dụng vào giờ hoạt động có chủ đích khi cho
trẻ khám phá khoa học "Sự phát triển của cây từ hạt ", tôi đã đưa thí nghiệm trẻ
đã được làm đó để dạy cho trẻ biết được quá trình phát triển của cây từ hạt đồng
thời dạy trẻ biết được những điều kiện để hạt nảy mầm và phát triển. Vì trẻ đã
được làm thí nghiệm nên khi tổ chức hoạt động này tôi sẽ hỏi trẻ: Các con thấy hạt
cần những điều kiện gì để nảy mầm? Và khi làm các thí nghiệm rồi thì các con
thấy hạt nảy mầm như thế nào ? Thì tôi chắc chắn trẻ sẽ trả lời được rằng: Hạt cần
3 điều kiện để nảy mầm đó là độ ẩm, không khí, và ánh sáng. Hoặc tổ chức cho trẻ
quan sát vào hoạt động ngoài trời.
Như vậy qua thí nghiệm nhỏ giúp trẻ hiểu rõ hơn về sự nảy mầm của cây từ
hạt, những điều kiện cần và đủ cho hạt nảy mầm và dựa vào những kinh nghiệm
của trẻ khi trẻ đã được làm thí nghiệm. Đồng thời, qua việc tổ chức cho trẻ làm thí
nghiệm thì tôi thấy rằng trẻ rất hứng thú tham gia tích cức vào hoạt động, các quá
trình tam lý của trẻ như: tư duy, tưởng tượng … cũng được phát triển mạnh và hiệu
quả của giờ học cao hơn.
Hoặc khi dạy trẻ tìm hiểu về chủ đề "Nước và một số hiện tượng tự nhiên"
thì tôi đã tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm đơn giản “Nước chảy theo chiều nào?”
* Mục đích: Giúp trẻ hiểu được chiều chuyển động của nước
* Chuẩn bị: 1 bình nước, 1 cái máng trẻ, 1 cái chậu.
* Cách tiến hành: Cô đặt câu hỏi cho trẻ suy nghĩ, thảo luận xem nước có chuyển
động được không ? Nước chảy theo chiều nào ? Cô cùng trẻ làm thí nghiệm: Để
máng một đầu cao, đầu thấp và rót nước vào giữa máng. Cho trẻ quan sát và nhận
xét: Nước chảy theo chiều nào ?
Với thí nghiệm này, tôi sẽ tổ chức cho trẻ chơi ở góc thiên nhiên trong giờ
hoạt động ngoài trời giúp trẻ biết được chiều chuyển động của nước thông qua thí
nghiệm đơn giản.
Thí nghiệm: “Cái gì hòa tan trong nước”
* Mục đích: Giúp trẻ hiểu được nước có thể hào tan một số thứ và không hòa tan
được một sô thứ khác.
* Chuẩn bị: Mỗi trẻ 2 chiếc cốc, 1 chai nước lọc. Một ít đường, muối, sỏi, đá...*
* Cách tiến hành: Trước khi tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm, tôi đặt câu hỏi cho trẻ
suy nghĩ : “Cái gì có thể tan được trong nước”. Sau khi trẻ nêu ý kiến xong, tôi cho
Năm học 2013 - 2014

5

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

trẻ cùng làm thí nghiệm: Bỏ một ít muối, đường, màu vào 1 cốc và bỏ sỏi, đá và 1
cốc, lấy thìa khuấy đều. Cho trẻ quan sát 2 cốc nước và cùng nêu nhận xét. Từ đó
trẻ sẽ rút ra kết luận: Nước có thể hòa tan một số thứ như: đường, muối, bột ngọt,
súp và không hòa tan một số thứ khác như sỏi, đá...
Với thí nghiệm này, tôi sẽ tổ chức cho trẻ trải nghiệm trong giờ học “Sự kỳ
diệu của nước” nhằm giúp trẻ biết đượcthêm 1 số tính chất của nước đó là có thể
hòa tan 1 số thứ và không hòa tan 1 số thứ khác.
Hoặc, tôi tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm "Nước ô nhiễm"
* Mục đích: Giúp trẻ hiểu được nước ô nhiễm nước vầ học được cấch bảo vệ môi
trường.
* Chuẩn bị: Mỗi trẻ 2 chiếc cốc, 1 chiếc đựng nước sạch và 1 chiếc đựng nước
giấm, 2 chiếc lá nhỏ.
* Cách tiến hành: - Cho trẻ bỏ 2 chiếc lá vào 2 chiếc cốc khác nhau.
- Một lát sau cho trẻ đưa ra quan sát thấy lá trong chiếc cốc đựng nước sạch
không có gì thay đổi còn chiếc lá trong chiếc cốc đựng giấm trông không còn tươi
mới. Sau đó cho trẻ nhận xét kết quả và tôi có thể giải thích cho trẻ hiểu: Chính
chất axit có trong nước giấm đã làm héo lá cây. Từ đó cho trẻ biết thêm trong nước
mưa có chứa chất axit nên khi đi ra ngoài khi trời mưa nhất thiết phải dùng ô hoặc
áo mưa. Dạy trẻ cách bảo vệ môi trường không vứt rác bừa bãi.
Với thí nghiệm này tôi thường tổ chức cho trẻ làm khi dạy trẻ khám phá về
"Nước và môi trường sống". Qua đó trẻ sẽ biết được nước như thế nào là nước
sạch và như thế nào là nước bẩn. Đồng thời giúp trẻ hiểu được tác hại của nước
bẩn đối với con người và sự vật xung quanh từ đó nhằm giáo dục trẻ cách bảo vệ
nguồn nước không làm ô nhiễm nguồn nước.
Bên cạnh đó tôi còn tổ chức cho trẻ làm 1 số thí nghiệm về không khí và ứng
dụng các thí nghiệm đó vào việc tổ chức cho trẻ làm đồ dùng đồ chơi.
Ví dụ: Thí nghiệm "Làm thế nào để thuyền bới được"
* Mục đích: Giúp trẻ biết được ích lợi của gió và ứng dụng của chúng vào thực
tiễn.
* Chuẩn bị: - Cho trẻ gấp thuyền hoặc sử dụng các chai nhựa cắt ngắn để làm
thuyền trong đó để miếng đất sét, dán giấy vào que làm thành buồm và cắm vào
miếng đất sét
* Tiến hành:
Cô đặt câu hỏi cho trẻ suy nghĩ, bàn luận, trao đổi với nhau về ích lợi của gió
đối với đời sống con người. Cô cùng trẻ làm thí nghiệm: Thả thuyền vào chậu
nước hoặc bể nước của lớp, của trường. Dùng quạt quạt hoặc phẩy tay. Sau đó cho
trẻ quan sát và nhận xét: Vì sao thuyền bơi được ? Cho trẻ xem các bức tranh hoặc

Năm học 2013 - 2014

6

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

băng hình về con người tận dụng sức gió vào một số công việc hoặc trò chơi và
cuối cùng cô giải thích, kết luận.

Hình ảnh trẻ đang làm thí nghiệm thuyền trôi trên mặt nước

Như vậy với thí nghiệm này tôi thường ứng dụng để tổ chức cho trẻ tìm hiểu
“Gió và ích lợi của gió” nhằm giúp trẻ biết được tác dụng, lợi ích của gió: Gió có
thể làm di chuyển 1 số vật, cụ thể: Gió có thể làm cho thuyền trôi trên mặt nước,
đồng thời trẻ còn giúp tôi làm được nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chủ điểm.
Ngoài ra, tôi còn tổ chức cho trẻ làm nhiều thí nghiệm khác như: 'Tại sao có
mưa", "Điện thoại bóng bay",, "Cốc nào đường tan nhanh hơn" …
Như vậy, việc học của trẻ không chỉ bắt đầu từ con số 0 mà trẻ học từ những
cái trẻ đã biết, những kinh nghiệm mà trẻ biết được trong cuộc sống hằng ngày với
môi trường xung quanh. Vì thế, việc tôi cho trẻ làm các thí nghiệm nhỏ trước hoặc
sau khi tiến hành hướng dẫn hoạt động khám phá khoa học cho trẻ 5 - 6 tuổi ở lớp
tôi thì tôi thấy trẻ rất hứng thú và rất thích được khám phá khoa học, trẻ không
chán nản mà kết quả hoạt động lại rất cao. Đồng thời đây là một biện pháp giúp
cho được thực hành trải nghiệm, quá trình phát triển nhận thức của trẻ tốt hơn
Cách học trải nghiệm này rất thích hợp với trẻ và là một trong những nhiệm vụ của
giáo dục mầm non hiện nay.

Năm học 2013 - 2014

7

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

2.2. Biện pháp 2: Thiết kế các trò chơi cho trẻ thực hành, trải nghiệm với môi
trường tự nhiên.
Trò chơi là phương tiện để giáo phát triển trí tuệ, đạo đức, thể chất, thẩm mĩ và
giáo dục lao động cho trẻ, thông qua hoạt động chơi nhằm phát triển toàn diện
nhân cách cho trẻ.
Đặc điểm của trẻ mầm non là “chóng nhớ, nhanh quên”. Nhiệm vụ của giáo
viên chúng ta là phải làm thế nào để củng cố các kiến thức của trẻ về môi trường tự
nhiên nhằm giúp trẻ nhớ lâu, đồng thời tạo được sự hứng thú cho trẻ. Tôi thấy
rằng, cách "Trẻ chơi mà học, học mà chơi" là phù hợp hơn cả đối với trẻ. Đặc biệt
việc sử dụng trò chơi luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tích cực hoạt
động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi, phát triển
óc quan sát, phán đoán và các năng lực hoạt động trí tuệ … từ đó mà nâng cao hiệu
quả của quá trình tìm hiểu môi trường tự nhiên.
Thực tiễn hiện nay cho thấy, trò chơi, thí nghiệm đơn giản đã được sử dụng
như một phương pháp, phương tiện hữu hiệu trong việc tổ chức cho trẻ tìm hiểu về
MTTN. Tuy nhiên, số lượng trò chơi chưa nhiều, nội dung nghèo nàn, ít hấp dẫn
đối với trẻ. Các trò chơi được thiết kế sẵn. Nhiều giáo viên chỉ mới sử dụng các trò
chơi ít ỏi này trên "tiết học". Họ còn lúng túng trong việc thiết kế và sử dụng trò
chơi linh hoạt, mang tính phát triển, phù hợp với đặc điểm cá nhân trẻ và điều kiện
thực tiễn của trường lớp và của địa phương.
Do đó, nắm bắt được vấn đề này, cùng với yêu cầu trọng tâm của chuyên đề t
năm nay, bản thân tôi đã chủ động, sáng tạo ra các trò chơi phù hợp, hấp dẫn với
trẻ, đáp ứng yêu cầu giáo dục mầm non hiện nay, tiến tới thực hiện thành công nội
dung chuyên đề. Dưới đây là một số trò chơi mà tôi đã thiết kế và đã được áp dụng
trong quá trình giảng dạy tại lớp.
Với chủ đề “Thế giới thực vât”, tôi đã thiết kế trò chơi “Tìm lá cho cây”
* Mục đích: Trẻ nhận biết và phân biệt được các loại lá cây. Phát triển óc quan
sát, sự nhanh nhạy của trẻ. Đồng thời giáo dục trẻ ý thức lao động phục vụ [nhặt lá
rụng]
* Chuẩn bị: 4 thùng các tông
* Cách chơi: Chơi theo tổ.
Cô chia lớp thành 3 hoặc 4 tổ, mỗi tổ sẽ nhặt 1 loại lá cây rụng ở sân trường
theo yêu cầu của cô trong khoảng thời gian nhất định. Khi hết thời gian, cô giáo
cùng các bạn trong lớp kiểm tra kết quả của từng đội. Đội nào nhặt nhanh, đúng
loại lá theo yêu cầu của cô thì đội đó sẽ chiến thắng.
Với trò chơi này, tôi đã tổ chức vào tiết học “Bé khám phá về lá cây” để củng
cố kiến thức về đặc diểm của lá cây. Đồng thời, giáo dục trẻ ý thức giũ gìn vệ sinh
[ biết nhặt lá rụng bỏ vào thùng rác].

Năm học 2013 - 2014

8

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

Hoặc, sau khi dạy trẻ khám phá về các loại cây hoặc các loại hoa … tôi đã tổ
chức các trò chơi nhằm củng cố các biểu tượng về sự vật đó như sau:
* Trò chơi: Cây này thiếu gì ?
* Mục đích: Củng cố các biểu tượng của trẻ về các bộ phận của cây.
- Rèn các kỹ năng vẽ, tô màu, cắt dán …
* Chuẩn bị: - Các bức tranh vẽ mô hình cây thiếu một hoặc một số bộ phận, Bút
chì hoặc bút sáp màu.
* Cách chơi: - Cách 1: Tranh vẽ cây còn thiếu các bộ phận và các bộ phận cảu cây
được vẽ rời.
Trẻ xem tranh và nối tranh cây với bộ phận còn thiếu đúng vị trí của từng bộ
phận trên cây. Sau đó cho trẻ tô màu bức tranh vẽ cây.
- Cách 2: Tranh vẽ cây còn thiếu các bộ phận. Trẻ quan sát và phát hiện bộ phận
còn thiếu của cây. Trẻ vẽ [cắt dán] thêm các bộ phận còn thiếu. Tô màu bức tranh.
Với chủ đề "Thế giới động vật", tôi đã tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi nhằm
phát triển tư duy cho trẻ như: Trò chơi "Những con vật cùng nhóm"
* Mục đích: Củng cố hiểu biết của trẻ về các nhóm động vật.
- Rèn luyện kỹ năng phân nhóm, phân loại động vật.
* Chuẩn bị: Lô tô các con vật ở những nhóm khác nhau. Bảng phân nhóm các con
vật theo dấu hiêu khác nhau [ hình ảnh minh họa dưới đây]

Năm học 2013 - 2014

9

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

* Luật chơi: Gắn thêm các con vật cùng nhóm với con vật cho trước không làm
thay đổi đực điểm chung của nhóm
* Cách chơi: Tôi chia trẻ thành 3 nhóm. Nhiệm vụ của mỗi nhóm là : Bật qua 3
vòng trong một thời gian nhất định, hãy gắn thêm những con vật khác vào bảng
sao cho chúng cùng nhóm. Với trò chơi này tôi thường tổ chức cho trẻ chơi sau khi
tìm hiểu về các loại động vật nhằm củng cố kiến thức về các loại động vật và rèn
luyện kỹ năng phân nhóm, phân loại cho trẻ.
Sau khi đã tổ chức cho trẻ chơi trò chơi này thì tôi thấy đa số trẻ rất hứng thú,
thích được chơi, đồng thời cũng củng cố được kiến thức về các loại động vật và kết
quả bài học cao hơn.
Ngoài ra, tôi còn thiết kế và tổ chức cho trẻ rất nhiều trò chơi khác nhau như;
"Gió mạnh, gió nhẹ", "những con vật ngộ nghĩnh", "Bù chỗ khuyết', "Hoa nở
vào mùa nào' …
Như vậy, việc hướng dẫn cho trẻ khám phá thế giới tự nhiên xung quanh bằng
cách tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi là việc hết sức càn thiết và không thể thiếu
trong tiết học. Qua trò chơi, trẻ sẽ hứng thú hơn, đồng thời trò chơi được xem như
là phương tiện, con đường để cung cấp biểu tượng mới và củng cố biểu tượng, tri
thức đã biết. Nó cũng là phương tiện để rèn các thao tác tư duy trẻ và giúp cho hoạt
động khám phá khoa học đạt kết quả tôt.
2.3. Biện pháp 3: Xây dựng góc thiên nhiên cho trẻ thực hành trải nghiệm.
Góc thiên nhiên trong trường mầm non là một trong những phương tiện để giúp
trẻ hực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên một cách tích cực nhất và đạt
nhiều kết quả tốt. Ở góc thiên nhiên, trẻ có thể tiếp xúc cả ngày với động vật, thực
vật, cát, nước... trong thời gian dài có tác dụng mở rộng tri thức của trẻ về môi
trường tự nhiên xung quanh. Góc thiên nhiên được sử dụng như là phương tiện
giúp trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên một cách liên tục, thường
xuyên có hệ thống nhằm hình thành ở trẻ những kiến thức cơ bản về tự nhiên xung
quanh, các kỹ năng lao động và tính ham hiểu biết. Trên cơ sở đó, giáo dục trẻ có
thái độ đúng với môi trường tự nhiên. Vì vậy để giúp trẻ thực hành trải nghiệm tốt
với môi trường tự nhiên, ngoài việc sử dụng môi trường sẵn có và khu vực thiên
nhiên của trường tôi còn xây dựng góc thiên nhiên của lớp. Tại đây, tôi đã cùng trẻ
chuẩn bị nhiều đồ dùng và nhiều nguyên liệu phong phú cho trẻ hoạt động tại góc
phù hợp theo từng chủ đề, chủ điểm. Tất cả các đối tượng của góc thiên tôi đã chia
làm hai loại: Loại cố định và loại tạm thời. Loại cố định có thể được đặt trong góc
thiên nhiên cả năm, còn loại tạm thời đưa vào góc thiên nhiên trong thời gian ngắn
và thay đổi theo từng chủ đề, chủ điểm. Với chủ điểm “Thực vật” tôi đã bố trí
nhiều loại cây xanh lớn nhanh, có lá đẹp và đa dạng, có hoa để hằng ngày trẻ được
chăm sóc và khám phá. Đồng thời bố trí các chậu cây trẻ đã gieo hạt và làm thí
nghiệm và những loại cây này thường xuyên có tại góc thiên nhiên.

Năm học 2013 - 2014

10

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

Hình ảnh góc thiên nhiên
Hoặc chủ đề “Động vật”, tôi bố trí một số loại động vật chim, cá, rùa, hàng
ngày cho trẻ quan sát, theo dõi và chăm sóc. Hay với chủ điểm: "Nước và hiện
tượng tự nhiên", tôi cho trẻ chuẩn bị các loại chai, lọ, các loại bột màu hoặc một
số đồ dùng khác như: Sỏi, đá, xốp, muối, đường , cát, vỏ sò …

Ví dụ: Sau khi dạy trẻ khám phá về sự kỳ diệu của nước, hoặc điều kỳ diệu của
viên sỏi tôi đã cho trẻ về thiên nhiên để tổ chức cho trẻ làm các thí nghiệm về
nước. đong nước, pha màu nước... Nhằm giúp trẻ củng cố kiến thức về bài trẻ vừa
được học.

Năm học 2013 - 2014

11

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

Để giúp trẻ trải nghiệm tốt với môi trường tự nhiên, chúng tôi đã kết hợp với
nhà trường xây dựng bể cát ở khu vực thiên nhiên. Tại đây, trẻ được vui chơi, học
tập một cách thỏai mái. Năm học 2013- 2014, lớp của tôi được chọn làm lớp điểm
để thực hiện chuyên đề “Tổ chức cho trẻ mẫu giáo thực hành trải nghiệm với môi
trường tự nhiên”. Bản thân tôi đã được tham gia dạy các tiết dạy thể nghiệm cho
trẻ. Tôi đã tổ chức cho khám phá về “Sự kỳ diệu của cát”. Tại đây, tôi đã sử dụng
bể cát nhà trường đã xây dựng cho trẻ được khám phá, trải nghiệm, chơi với cát, đi
trên đường có cát khô, cát ướt, bốc cát, xoa cát, xây lâu đài cát, pha màu cát, bắt
còng trên cát, đúc hình các con vật bằng cát, chơi đồng hồ cát...

Hình ảnh trẻ đang thực hành trải nghiệm với cát
Qua các hoạt động đó, tôi thấy trẻ rất hứng thú, tham gia tích cực vào hoạt
động và đạt kết quả cao.
Hoặc chủ điểm "Thực vật", tôi cũng chuẩn bị nhiều loại chai, hũ, chậu cây,
các loại hạt giống … Hằng ngày tôi cho trẻ làm các thí nghiệm về sự nảy mầm của
hạt hoặc quá trình phát triển của cây tại góc thiên nhiên sau đó cho trẻ mang những
thí nghiệm và trẻ đã làm được vào giờ hoạt động có chủ đích.
Hình ảnh trẻ
Như vậy, tại góc này trẻ thường xuyên được vui chơi, được làm những thí
nghiệm thú vị để thỏa mãn tính tò mò, ham hiểu biết của mình. Qua đó, tôi cũng
thấy được rắng việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động là rất bổ ích nhằm bổ trợ và
giúp cho việc tổ chức các hoạt động cho trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường
tự nhiên trên tiết học được dễ dàng hơn.
2.4. Biện pháp 4: Giúp trẻ thực hành trải nghiệm tốt với môi trường tự nhiên
bằng hình thức phối kết hợp với phụ huynh.
Giáo dục chỉ đạt kết quả tôt khi nhà trường và gia đình phối hợp với nhau một
cách chặt chẽ. Hiểu rõ vai trò quan trọng của việc phối kết hợp với phụ huynh
trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ thực hành trải nghệm với môi trường tự
nhiên đồng thời đánh thức những tư tưởng lệch lạc, nông cạn và sai lầm của nhiều
phụ huynh về bậc học mầm non. Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành họp phụ
Năm học 2013 - 2014

12

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

huynh của lớp mình và tuyên truyền với phụ huynh về tầm quan trọng cảu bậc học
mầm non và đặc biệt là tầm quan trọng của hoạt động khám phá, trải nghiệm dành
cho trẻ 5 - 6 tuổi. Đó là một hoạt động tạo nên những tiền đề về tri thức khoa học
đầu tiên cho trẻ, là một trong những môn học nhằm phát triển mạnh nhất các quá
trình tâm lí cho trẻ như : Tri giác, cảm giác, tư duy và tưởng tượng ….
Và ngày nay, công nghệ thông tin rất hiện đại, trẻ được tiếp xúc và chơi rát
nhiều trò chơi hiện đại trên máy vi tính như: Game, phim hoạt hình … làm ảnh
hưởng đến mắt và đặc biệt là ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và nhân cách cho
trẻ. Nhằm giúp phụ huynh giảm được những trò chơi đó thì tôi đã trao đổi với phụ
huynh cách chơi 1 số trò chơi khám phá môi trường tự nhiên tại nhà như: Đong
nước, làm các thí nghiệm về nước: Tan và không tan, các thí nghiệm về sự phát
triển của cây tại gia đình trẻ. Chẳng hạn, khi dạy trẻ về quá trình phát triển của cây
từ hạt, trong giờ đón, trả trẻ, trao đổi với phụ huynh để phụ huynh cùng hướng dẫn
trẻ làm các thí nghiệm lúc ở nhà. Hay, để chuẩn bị cho tiết học làm quen với một
số con vật nuôi trong gia dình, một số loại chim, động vật dưới nước, tôi đã trao
đổi với phụ huynh để mượn 1 số con vật để dạy trẻ. Đặc biệt trong năm học này,
thực hiện kế hoạch của nhà trường, tôi cùng với các giáo viên khác đã tuyên
truyền, vận động phụ huynh ủng hộ xã hội hóa giáo dục cho nhà trường với tổng
kinh phí 30 triệu đồng và nhà trường đã tiến hành xây dựng bể cát, nước, vườn
hoa, khu thiên nhiên cho trẻ được thực hành trải nghiệm. Nhiều phụ huynh còn
giúp chúng tôi ủng hộ ngày công để trồng cây, làm vườn hoa cho trường, lớp...
Như vậy, phối hợp với phụ huynh trong quá trình giáo dục trẻ cũng là một
trong những biện pháp hay nhằm giúp cho việc tổ chức các hoạt động thực hành
trải nghiệm tại lớp được tiến hành một cách đễ dàng và thuận lợi hơn đồng thời
đây cũng là biện pháp tốt để phụ huynh hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của môn
học.
3. Kết quả và bài học kinh nghiệm
a. Kết quả đạt được .
Trong quá trình giảng dạy, được sự quan tâm của nhà trường, sự giúp đỡ của tổ
chuyên môn, của đồng nghiệp, được học tập các buổi chuyên đề do phòng tổ chức
và đặc biệt là sự nỗ lực của bản thân, không ngại khó khăn vất vả để tìm ra các
biện pháp hướng dẫn hoạt động khám phá khoa học cho trẻ đạt kết quả cao. Cụ thể:
* Đối với trẻ: Tôi thấy rằng, từ khi áp dụng các biện pháp trên, hầu hết trẻ
lớp tôi đều hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động thực hành trải nghiệm.
Trẻ thường xuyên được chơi với cát, nước, trực tiếp chăm sóc cây cối, vườn rau,
vườn hoa, các con vật tại góc thiên nhiên của lớp nên kiến thức của trẻ về môi
trường tự nhiên được mở rộng, đồng thời các quá trình tâm lý: Tư duy, ngôn ngữ,
cảm giác, tri giác, phát triển mạnh. Trẻ đã thành thạo trocacsvieecj làm các thí
nghiệm về môi trường tự nhiên. Qua khảo sát cuối năm, tôi tháy kết quả trên trẻ
tăng lên rõ rệt so với đầu năm. Cụ thể :
Năm học 2013 - 2014

13

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

Khảo sát cuối năm tại lớp tôi, với số lượng 30 cháu thì kết quả như sau:
Nội dung

Đạt

Chưa đạt

Só trẻ

Tỷ lệ

Số trẻ

Tỷ lệ

- Trẻ có hiểu biết về môi trường tự
nhiên.

29

97%

1

3%

- Trẻ có kỹ năng cơ bản trong hoạt
động thực hành trải nghiệm với môi
trường tự nhiên.

28

33%

2

7%

* Đối với cá nhân tôi: Từ khi tôi áp dụng thành công các biện pháp trên bản
thân tôi cảm thấy tự tin hơn, mạnh dạn hơn khi tổ chức, hướng dẫn cho trẻ thực
hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên. Tôi không còn cảm thấy khó khăn nữa
mà ngược lại, tôi thấy thích thú hơn trong việc tổ chức các hoạt động này. Bản thân
lại càng thấy yêu nghề và gắn bó với trẻ nhiều hơn. Từ đó, tôi đã không ngừng tìm
tòi và thiết kế ra nhiều trò chơi hay, hấp dấn và tổ chức nhiều thí nghiệm cho trẻ.
Cá nhân tôi đã được xếp vào loại xuất sắc khi thực hiện chuyên đề tổ chức các hoạt
động cho trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên và đạt giải nhất trong
hội thi tạo môi trường ngoài lớp cho trẻ thực hành trải nghiệm. Thực sự tôi đã được
phụ huynh tin yêu, bạn bè trong toàn trường và toàn huyện học tập.
* Đối với phụ huynh: Từ khi được tôi tuyên truyền về tầm quan trọng của bậc
học và tầm quan trọng của hoạt động thực hành trải nghiệm đối với quá trình phát
triển nhận thức của trẻ thì nhận thức của phụ huynh được tăng lên rõ rệt, họ hiểu
hơn, quan tâm hơn đến việc học của con cái, phụ huynh rất nhiệt tình trong việc
giúp đỡ cô một số nguyên vật liệu để phục vụ môn học như: thu gom các loại chai
lọ, đưa các loại hạt giống đến lớp cho trẻ làm thí nghiệm, cho lớp mượn các con
vật ở gia đình có cho trẻ khám phá … Hoặc về nhà, phụ huynh đã giúp trẻ làm các
thí nghiệm nhỏ đưa đến lớp. Đặc biệt, phụ huynh đã nhiệt tình trong việc ủng hộ xã
hội hóa giáo dục để xây dựng khu vực thiên nhiên của trường, của lớp.
b. Bài học kinh nghiệm:
Trong quá trình giảng dạy trẻ, bản thân tôi đã rút ra được một số bài học
kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ thực hành trải nghiệm với
MTTN như sau:
- Không để trẻ tìm hiểu về MTTN với một lượng kiến thức khổng lồ mà phải chỉ
cho trẻ cách thức khám phá, trẻ học từ những cái trẻ đã biết qua thực hành, trải
nghiệm, vui chơi.
- Để giúp trẻ thực hành trải nghiệm với MTTN đạt kết quả tốt thì giáo viên phải
tiến hành tổ chức cho trẻ làm các thí nghiệm đơn giản về các chủ đề trẻ cần khám
phá để phát huy được tính chủ động sáng tạo của trẻ trong quá trình hoạt động.

Năm học 2013 - 2014

14

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

- Giáo viên phải biết thiết kế và tổ chức các trò chơi cho trẻ khám phá về MTTN
một cách hấp dẫn, phù hợp với trình độ nhận thức của trẻ. Sưu tầm thêm các trò
chơi, thơ ca, câu đố về môi trường tự nhiên cho trẻ thực hành trải nghiệm.
- Phải xây dựng góc thiên nhiên đẹp, phù hợp, sinh động cho trẻ được thực hành
trải nghiệm..
- Phải biết phối kết hợp với phụ huynh huy động nguồn lực XHHGD trong quá
trình xây dựng môi trường và tổ chức các hoạt động cho trẻ thực hành trải nghiệm.
- Giáo viên phải chú ý lắng nghe những câu hỏi của trẻ, tôn trọng ý kiến của trẻ.
- Phải biết phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ trong hoạt động
khám phá trải nghiệm thì kết quả mới thành công.
- Ngoài ra, phải tham gia học tập đầy đủ chuyên đề do phòng giáo dục, nhà
trường tổ chức. Trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, học tập những đồng nghiệp giỏi,
có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy. Tham gia hội thi sáng tác trò chơi, câu đố
thơ ca, hò vè về chuyên đề “Tổ chức cho trẻ mẫu giáo thực hành trải nghiệm với
MTTN”
4. Phương pháp thực hiện đề tài:
Để đạt được những kết quả nói trên, trong quá trình thực hiện sáng kiến kinh
nghiệm, bản thân tôi đã sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu, cụ thể:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và sử dụng các tài liệu, sách báo, tạp
chí giáo dục mầm non, mạng internet có liên quan đến đề tài.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Bao gồm:
+ Phương pháp quan sát,
+ Phương pháp điều tra.
+ Phương pháp trò chuyện.
+ Phương pháp thực nghiệm.
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
+ Phương pháp nghiên cứu sản phẩm.
- Các phương pháp thống kê toán học.
5. Khả năng ứng dụng, triển khai kết quả khai của sáng kiến kinh nghiệm.
Với đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi thực hành trải
nghiệm với môi trường tụ nhiên” đã được áp dụng trực tiếp tại lớp tôi đã đạt kết
quả cao, đã được triển khai cho toàn thể giáo viên học tập và đã được nhân rộng ra
toàn trường. Đồng thời, đề tài còn có thể ứng dụng được cho tất cả các độ tuổi mẫu
giáo trong trường mầm non nhằm giúp trẻ thực hành trải nghiệm tốt với môi
trường tự nhiên góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Tôi tin chắc chắn
rằng, việc áp dụng các độ tuổi khác cũng sẽ đạt nhiều kết quả tốt nhất.
Năm học 2013 - 2014

15

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

PHẦN III: KẾT LUẬN.
1. Kết quả của việc ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Qua việc nghiên cứu và ứng dụng đề tài "Một số biện pháp trẻ 5 - 6 tuổi
thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên" tại lớp của tôi và ứng dụng cho
các lớp mẫu giáo của trường tôi thấy rằng: Đề tài đã đưa ra được một số biện pháp
thiết thực hơn, bổ ích trong việc giúp cho bản thân và đồng nghiệp hướng dẫn, tổ
chức các hoạt động cho trẻ thực hành trải nghiệm với MTTN đạt kết quả tốt hơn.
Hầu hết, giáo viên của trường chúng tôi đã không còn cảm thấy khó khăn trong
việc tổ chức cho trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên. Đồng thời, sau
khi sử dụng các biện pháp đó, giáo viên còn tích cực trong việc tổ chức cho trẻ
thực hành trải nghiệm và còn sáng tác sưu tầm nhiều trò chơi, nhiều thí nghiệm
hay cho trẻ thực hành trải nghiệm với môi trường tụ nhiên. Còn đối với trẻ của
trường tôi, thường xuyên được chăm sóc cây, hoa, các con vật, thường xuyên được
chơi với cát, nước nên trẻ đã hứng thú hơn, tích cực, chủ động và sáng tạo hơn
trong quá trình tìm hiểu môi trường tự nhiên. Đặc biệt, sau khi ứng dụng đề tài, các
quá trình phát triển tâm lý của trẻ như: Cảm giác, tri giác, Tư duy, tưởng tượng…
được phát triển mạnh mẽ hơn.
2. Những kết luận trong quá trình nghiên cứu, triển khai SKKN.
Như vậy, việc tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn thực hành trải nghiệm với môi
trường tự nhiên là hoạt động chiếm vị trí quan trọng trong việc tổ chức cho trẻ tìm
hiểu về MTTN góp phần phát triển toàn diện cho trẻ đồng thời cũng giúp hình
thành những cơ sở đầu tiên của nhân cách và chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
Muốn làm được điều đó thì trước hết giáo viên cần phải nắm được đặc điểm
tâm sinh lý của trẻ. Từ đó, biết cách thiết kế các thí nghiệm, trò chơi phù hợp với
độ tuổi, xây dựng góc thiên nhiên đẹp, biết tận dụng môi trường thiên nhiên sẵn có
để giúp trẻ thực hành, trải nghiệm, tìm hiểu môi trường tự nhiên. Giáo viên càn
phải biết tổ chức và hướng dẫn trẻ làm các thí nghiệm khoa học đơn giản, tổ chức
cho trẻ chơi các trò chơi hay, hấp dẫn kích thích hứng thú, chủ động, tích cực của
trẻ.
Giáo viên phải làm tốt công tác phối hợp với nhà trường, gia đình và cộng
đồng để huy động nguồn lực XHHGD nhằm xây dựng môi trường đẹp, đầy đủ cho
trẻ được thực hành trải nghiệm.
3. Những ý kiến đề xuất:
a. Đối với nhà trường:
- Tổ chức cho giáo viên được đi giao lưu, học tập chuyên môn, học tập cách tạo
môi trường tự nhiên của các trường lớn trong huyện và tỉnh.
b. Đối với lãnh đạo các cấp:
- Đề xuất với phòng giáo dục, sở giáo dục và đào tạo tiếp tục mở các buổi chuyên
đề và xây dựng nhiều tiết dạy mẫu về tổ chức cho trẻ mẫu giáo thực hành trải
Năm học 2013 - 2014

16

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

nghiệm với MTTN và triển khai những sáng kiến kinh nghiệm đạt giải cao cấp
huyện, cấp tỉnh để giáo viên được học hỏi và rút kinh nghiệm.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi đã rút ra được trong quá trình
tổ chức các hoạt động cho trẻ 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với MTTN. Rất
mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học các cấp.
Tôi xin chân thành cảm ơn !

Năm học 2013 - 2014

17

Tải về bản full

SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây [123.96 KB, 8 trang ]

[1]

Sáng kiến “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi thực hành trải nghiệm với
môi trường tự nhiên”

I. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chuyên môn mẫu giáo
II. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu:

III.Nội dung của sáng kiến:
1. Lý do chọn sáng kiến:

Môi trường tự nhiên xung quanh trẻ không chỉ là đối tượng để giúp trẻ tìm
hiểu,khám phá, trải nghiệm mà cịn là phương tiện để giáo dục. Mơi trường tự
nhiên là một trong những nội dung cơ bản, chiếm vịtrí quan trọng trong chương
trình giáo dục mầm non. Việc tổ chức cho trẻ tích cựcthực hành trải nghiệm với
mơi trường tự nhiên sẽ giúp trẻ hình thành, củng cố vàphát triển những tri thức
sơ đẳng về sự vật, hiện tượng thiên nhiên, nhằm giúp thỏamãn nhu cầu nhận
thức và mở rộng hiểu biết cho trẻ về thế giới khách quan. Đặc biệt, việc sử
dụngtrị chơi, thí nghiệm đơn giản vào việc tổ chức các hoạt động cho trẻ thực
hành trảinghiệm với môi trường tự nhiên luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích
trẻ tíchcực hoạt động, phát triển ở trẻ tính tị mị, ham hiểu biết, thích khám phá,
tìm tịi,phát triển óc quan sát, phán đốn và năng lực hoạt động trí tuệ...

Trong các độ tuổi mầm non thì trẻ mẫu giáo lớn có mối quan hệ vớinhững
người xung quanh được mở rộng một cách đáng kể.Vì vậy tình cảm củatrẻ trở
nên mn hình mn vẻ, mạnh mẽ và sâu sắc hơn so với các lứa tuổitrước. Hoạt
động trải nghiệmlà một trong những hoạt động giáo dục tạo cho trẻ cóniềm say
mê tìm hiểu, thích khám phá và biết cách lĩnh hội những kiến thứcmới, tình cảm
mới và hình thành kĩ năng mới. Đây là conđường, là cách thức để đưa trẻ đến
mục tiêu phát triển toàn diện: đức, trí, thể,mỹ, ngơn ngữ và lao động tất cả đó là
nền móng để xây thành nhân cách đầu tiên của con người mới.
Nắm bắt được tầmquan trọng này, nên tôi đã chọn đề tài "Một số biện phápgiúp
trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên"nhằm

giúp bản thân và đồng nghiệp có thêm được nhiều biện pháp thiết thực trongquá
trình hướng dẫn cho trẻ thực hành, trải nghiệm, tìm hiểu, khám phá về
môitrường tự nhiên.

2. Thực trạng, giải pháp
a. Thực trạng

[2]

của hoạt động. Bản thân tôi khi tiến hành nghiên cứu một số biện pháp trong quá
trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi, tôi thấy được
những thuận lợi và khó khăn như sau:

+ Thuận lợi:

* Về phía nhà trường

- Trường Mầm non Tân Long đã được công nhận là trường chuẩn quốc gia,
có phịng lớp rộng rãi khang trang, được trang bị tương đối đầy đủ trang thiết bị
và đồ dùng dạy học.

- Được sự quan tâm của ban giám hiệu luôn chỉ đạo sát sao với công tác
chuyên mơn. Ln có sự đầu tư và bồi dưỡng cho chuyên môn.

* Về giáo viên :

- Các giáo viên ở lớp đều là những giáo viên trẻ, nhiệt tình, năng động,
sáng tạo. Với tình yêu nghề mến trẻ, hăng say trong cơng việc các cơ ln
nghiên cứu tìm tòi phương pháp giáo dục để trẻ lĩnh hội được kiến thức một
cách tốt nhất, hiệu quả nhất.

- Giáo viên đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, nhiệt tình tâm huyết với

nghề.

* Về trẻ:

- Trẻ đã học qua từ lớp nhà trẻ lên mẫu giáo nên đã có kiến thức và kỹ năng
nhất định. Trẻ mạnh dạn ham học hỏi và thích khám phá tìm hiểu thế giới xung
quanh trẻ.

- Đa số các con đều ngoan, có nề nếp tốt, khả năng tiếp thu nhanh.
- Các con rất mạnh dạn tự tin tích cực trong hoạt động.

* Về phụ huynh:

- Đa số bậc phụ huynh rất quan tâm đến việc học của các con, nhiệt tình
ủng hộ các hoạt động học của nhà trường - lớp.

- Luôn luôn nhận được sự quan tâm, chia sẻ của phụ huynh.
+ Khó khăn:

* Về giáo viên:

- Đa số là giáo viên trẻ mới vào trường, vốn kinh nghiệm chưa nhiều, kỹ
năng còn hạn chế.

[3]

* Về học sinh:

- Cùng một độ tuổi nhưng tính tích cực, cách tiếp nhận và mức độ hoạt
động của mỗi trẻ khác nhau khiến giáo viên gặp khó khăn trong q trình định
hướng và tổ chức cho trẻ.

- Đặc thù của trẻ mầm non là học bán trú, một số hoạt động trải nghiệm có
thể được tổ chức ở trường nhưng một số hoạt động cần tổ chức ngồi buổi học
của trẻ nênrất khó sắp xếp về mặt thời gian.

* Về phụ huynh:

- Công tác phối kết hợp giữa tôi và phụ huynh trong lớp để tổ chức hoạt
động trải nghiệm cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn do cha mẹ trẻ bận đi làm.

*Bảng khảo sát thực tế khi chưa sử dụng các giải pháp:

Vào đầu năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê theo 25 trẻ
ở lớp mẫu giáo lớn A1 – trường Mầm non Tân Long, TP Thái Nguyên cụ thể
như sau:

STT Tiêu chí đánh giá Tổng

số trẻ

Đạt Chưa đạt

Số trẻ Tỉ lệ

% Số trẻ

Tỉ lệ
%
1

Trẻ hứng thú tham gia trải

nghiệm môi trường tự

nhiên 25 5 20

20 80%

2 Trẻ có hiểu biết về mơi

trường tự nhiên 25

1
0
4
0%

15
6
0%
3

Trẻ có kĩ năng cơ bản trong
hoạt động thực hành trải
nghiệm với môi trường tự
nhiên
25
1
2
4

8%
1
3
5
2%

b. Các biện pháp đã tiến hành

Từ khảo sát tình hình của lớp như trên, kết hợp với một số phương pháp
nghiên cứu nên tôi đã tiến hành thực nghiệm sáng kiến bằng 5biện pháp cụ thể
sau:

[4]

vớitrẻ, với thời gian, thời điểm tổ chức hoạt động, phù hợp với điều kiện cơ sở
vật chất của trường lớp, địa phương.

*Biện pháp 2: Thiết kế các trò chơi cho trẻ thực hành, trải nghiệm với
mơitrường tự nhiên.

Trị chơi là phương tiện để giáo phát triển trí tuệ, đạo đức, thể chất, thẩm
mĩ vàgiáo dục lao động cho trẻ, thông qua hoạt động chơi nhằm phát triển toàn
diệnnhân cách cho trẻ.

*Biện pháp 3: Giúp trẻ thực hành, trải nghiệm với môi trường tự
nhiênbằng cách hướng dẫn trẻ làm một số thí nghiệm khoa học đơn giản.

Thơng qua các thí nghiệm khoa học đơn giản trẻ rất tích cực, hứng thú vào
trải nghiệm.

*Biện pháp 4: Xây dựng góc thiên nhiên cho trẻ thực hành trải
nghiệm.

Góc thiên nhiên trong trường mầm non là một trong những phương tiện để
giúptrẻ thực hành trải nghiệm với mơi trường tự nhiên một cách tích cực nhất và
đạtnhiều kết quả tốt.

*Biện pháp 5: Giúp trẻ thực hành trải nghiệm tốt với mơi trường tự
nhiênbằng hình thức phối kết hợp với phụ huynh.

Phối hợp với phụ huynh nhằm giúp cho việc tổ chức các hoạt động thực
hànhtrải nghiệm tại lớp được tiến hành một cách đễ dàng và thuận lợi hơn.

Những biện pháp trên tôi đều áp dụng rất hiệu quả, mang lại cho tôi những
kết quả cao, nhưngtrong những biện pháp đó tơi tâm đắc nhất là biện pháp 3.

*Biện pháp 3: Giúp trẻ thực hành, trải nghiệm với môi trường tự
nhiênbằng cách hướng dẫn trẻ làm một số thí nghiệm khoa học đơn giản.

[5]

Trọng tâm của hoạt động thử nghiệm được tôi tiến hành bao gồm ba
bước:Dự đốn điều gì có thể xảy ra? Làm thử để kiểm chứng dự đốn và giải
thích một cách tự nhiên, trẻ nhỏ có bản năng tị mị, ham thích tìm hiểu
thế giới xungquanh. Nhiệm vụ của giáo dục mầm non nói chung và nhiệm vụ
của mỗi giáo viênđứng lớp như chúng tơi nói riêng là khuyến khích và ni
dưỡng tính tị mị ấythơng qua các hoạt động khám phá thử nghiệm thú vị, hấp
dẫn và có ý nghĩa lớnđối với trẻ.

Bằng những việc làm hằng ngày, tôi đã rút ra được một biện pháp nhằm
pháthuy được tính tị mị, lịng ham hiểu biết và hứng thú cho trẻ trong hoạt
động khámphá, thực hành, trải nghiệm với môi trường tự nhiên đó là tổ chức
cho trẻ làm cácthí nghiệm đơn giản, dễ làm, vừa sức trẻ, giúp trẻ thấy được sự
biến đổi kỳ diệucủa thiên nhiên và mối quan hệ qua lại phụ thuộc của nó.

Ví dụ: Chủ đề "Thế giới thực vật", chủ đề nhánh"Cây xanh". tôi đã cho trẻ làm
một số thí nghiệm nhỏ như sau:Thí nghiệm: "Hạt cần gì để nảy mầm"
* Mục đích: Giúp trẻ hiểu được những điều kiện cần thiết cho hạt nảy mầm.

Qua thí nghiệm đó thì trẻ sẽ nói được rằng hạt đậu trong cốc 3 mọc lên
nhưngmầm cao, thon. Như vậy chứng tỏ rằng hạt đậu trong đó có đủ điều kiện
để nảymầm. Hạt đậu trong cả 2 cốc cịn lại đều khơng mọc lên được, như vậy
chúngkhơng có điều kiện cần thiết. Những hạt đậu trong cốc 1 có đủ độ ẩm,nước
và ơxinhưng lại khơng có nước. Cốc 2 cóđộ ẩm, có nước nhưng khơng có ơxi.
[Hình ảnh 1, 2]

Với thí nghiệm này tơi đã ứng dụng vào giờ hoạt động có chủ đích khi
chotrẻ khám phá khoa học "Sự phát triển của cây từ hạt ", tơi đã đưa thí nghiệm
trẻđã được làm đó để dạy cho trẻ biết được q trình phát triển của cây từ hạt
đồngthời dạy trẻ biết được những điều kiện để hạt nảy mầm và phát triển. Vì trẻ
đãđược làm thí nghiệm nên khi tổ chức hoạt động này tôi sẽ hỏi trẻ: Các con
thấy hạtcần những điều kiện gì để nảy mầm? Và khi làm các thí nghiệm rồi thì
các conthấy hạt nảy mầm như thế nào? Thì tơi chắc chắn trẻ sẽ trả lời được rằng:
Hạt cần3 điều kiện để nảy mầm đó là độ ẩm, khơng khí, và ánh sáng.

[6]

Ví dụ: khi dạy trẻ tìm hiểu về chủ đề "Nước và một số hiện tượng tự
nhiên" tôi đã tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm đơn giản “Cái gì hịa tan trong
nước”

* Mục đích: Giúp trẻ hiểu được nước có thể hịa tan một số thứ và khơng hịa tan
được một số thứ khác.

Chuẩn bị: Mỗi trẻ 2 chiếc cốc, 1 chai nước lọc. Một ít đường, muối, sỏi,
cát...

* Cách tiến hành: Trước khi tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm, tơi đặt câu hỏi cho
trẻsuy nghĩ : “Cái gì có thể tan được trong nước”. Sau khi trẻ nêu ý kiến xong,
tơi cho trẻ cùng làm thí nghiệm: Bỏ một ít muối, đường, màu vào 1 cốc và bỏ
sỏi, đá và 1cốc, lấy thìa khuấy đều. Cho trẻ quan sát 2 cốc nước và cùng nêu
nhận xét. Từ đótrẻ sẽ rút ra kết luận: Nước có thể hịa tan một số thứ như:
đường, muối, bột ngọt,súp và khơng hịa tan một số thứ khác như sỏi, đá...[Hình
ảnh 4] .

Ví dụ: thực hành trải nghiệm với cát. Hòa cát vào nước cho chảy qua một
khe hẹp, cát ướt không chảy được, cát khơ thì bay mất giúp trẻ tìm hiểu thêm
các khái niệm về toán học, khối lượng…

Như vậy, việc học của trẻ không chỉ bắt đầu từ con số 0 mà trẻ học từ
nhữngcái trẻ đã biết, những kinh nghiệm mà trẻ biết được trong cuộc sống hằng
ngày vớimôi trường xung quanh. Vì thế, việc tơi cho trẻ làm các thí nghiệm nhỏ
trước hoặcsau khi tiến hành hướng dẫn hoạt động khám phá khoa học cho trẻ 5
-6 tuổi ở lớptơi thì tơi thấy trẻ rất hứng thú và rất thích được khám phá khoa học,
trẻ khơngchán nản mà kết quả hoạt động lại rất cao. Cách học trải nghiệm này
rất thích hợp với trẻ và là một trong những nhiệm vụ củagiáo dục mầm non hiện
nay.

3. Đánh giá lợi ích thu được

+ Đối với nhà trường: Việc áp dụng những biện pháp giúp trẻ tham gia tích
cực vào hoạt động trải nghiệm là một biện pháp hiệu quả mang lại ý nghĩa trong
hoạt động chuyên môn của trường mầm non. Mang lại hiệu quả trong chuyên
môn để nâng cao công tác giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.

+ Đối với giáo viên: Được trau dồi vốn kiến thức, kỹ năng thông qua áp

dụng sáng kiến vào thực tiễn.

[7]

+ Đối với phụ huynh: Họ hiểuhơn, quan tâm hơn đến việc học của con cái,
phụ huynh rất nhiệt tình trong việcgiúp đỡ cô một số nguyên vật liệu để phục vụ
môn học.

4. Kết quả

Bảng đánh giá kết quả sau khi áp dụng biện pháp:
ST

T Nội dung

Kết quả đạt được

So sánh
Trước khi

áp dụng

Tỷ lệ Sau khi
áp dụng

Tỷ lệ

1 Trẻ hứng thú tham gia
trải nghiệm môi trường
tự nhiên

5/

25 36% 24/25% 96%

Tăng
60%

2 Trẻ có hiểu biết về mơi

trường tự nhiên 10/25 32% 25/25 100%

Tăng
68%
3 Trẻ có kĩ năng cơ bản

trong hoạt động thực
hành trải nghiệm với

môi trường tự nhiên 12/25

40% 24/25

9
6%

Tăng
56%

4 Mạnh dạn tự tin khi
tham gia hoạt động

13/
25 52%
24
/25 96%
Tăng
44%
Qua bảng kết quả trên cho thấy khi chưa đưa phương pháp này thực hiện
trên hoạt động thực hành trải nghiệm cho trẻ thực hiện được là khoảng 40% và
từ khi tôi áp dụng phương pháp cũng như kinh nghiệm của tôi vào thực tế đạt
95%. Vậy so với kết quả trước và sau khi đưa ra áp dụng cụ thể tôi thấy kết quả
tiến triển rõ rệt hơn.

*Thông điệp hướng tới:Thông qua thực hành trải nghiệm với môi trường
tự nhiên, trẻ được tiếp nhận những kiến thức mới mà giáo viên định hướng nhận
thức cho trẻ, trẻ được vui chơi cùng cô, cùng bạn, sử dụng ngôn ngữ để thể hiện
vốn kiến thức và tình cảm của mình. Trẻ em là những thế hệ mầm non tương lai
của đất nước. Vì vậy hãy ươm mầm những tài năng tương lai.

Trên đây là sáng kiến “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi thực hành trải
nghiệm với môi trường tự nhiên”. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của
ban giám khảo để sáng kiến của tơi được hồn thiện hơn. Xin chân thành cảm
ơn!

Xác nhận của BGH

[8]

Một số biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm có hiệu quả cho trẻ mẫu giáo ghép 3,4 tuổi tại bản Huổi Ke và Chu va 6 trường Mầm non Sơn Bình huyện Tam Đường tỉnh Lai Châu.

1__Don_SKKN_ngay_21_3_Dung_b868b6e98c.doc

Đọc bài Lưu

Tên sáng kiến: “Một số biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm có hiệu quả cho trẻ mẫu giáo ghép 3,4 tuổi tại bản Huổi Ke và Chu va 6 trường Mầm non Sơn Bình huyện Tam Đường tỉnh Lai Châu”.

Đồng tác giả: Nguyễn Thị Dung – Lê Thị Tâm – Hoàng Thị Chang

I. Tính mới của sáng kiến trong phạm vi cấp tỉnh

1. Giải pháp của sáng kiến được công nhận không trùng với nội dung của giải pháp đã được công nhận trước đó

* Điểm mới, cách thức thực hiện: Tổ chức hoạt động trải nghiệm có hiệu quả giúp cho giáo viên biết xây dựng kế hoạch, tổ chức hoạt động trải nghiệm phát huy tính tích cực gần gũi với đời sống và độ tuổi của trẻ, đồng thời chủ động, linh hoạt, sáng tạo, nắm chắc kiến thức cho từng nội dung hoạt động trải nghiệm. Trẻ được thường xuyên tham gia trải nghiệm hứng thú tích cực tham gia hoạt động trải nghiệm biết trả lời nhận xét 1 số hiện tượng xảy ra khi tổ chức hoạt động trải nghiệm. Phụ huynh học sinh được tham gia thực hiện cùng không chỉ có kiến thức dạy trẻ mà còn tạo được sự tin tưởng của phụ huynh học sinh khi cho con đến trường học. Nâng cao được vai trò trách nhiệm, và sự chủ động khối hợp với giáo viên trong dạy trẻ tích cực đóng góp vật liệu sắn có và tham gia lao động để tạo mối trường trải nghiệm

* Đối tượng được triển khai thực hiện: Phụ huynh, học sinh

2. Các giải pháp của sáng kiến

Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho trẻ qua các chủ đề

Đây là giải pháp được căn cứ vào mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục của từng nhóm lớp trẻ. Giải pháp dựa vào kinh nghiệm thực tiễn của bản thân trong công tác chăm sóc giáo dục

Giải pháp 2: Xây dựng môi trường trải nghiệm lấy trẻ làm trung tâm

Với giải pháp này đã tham khảo tài liệu về xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm. Nhưng được chúng tôi nghiên cứu và căn cứ vào nhu cầu nhận thức của phụ huynh học sinh và điều kiện cơ sở vật chất của địa phương để thực hiện có hiệu quả

Giải pháp 3: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm thông qua một số hoạt động trong ngày

Giải pháp này trước đó đã được thực hiện nhưng dưới hình thức lồng ghép vào trong hoạt động học được thực hiện dựa trên căn cứ vào kế hoạch của trường, tài liệu giáo dục lấy trẻ làm trung tâm... và được giáo viên căn cứ vào điều kiện thực tế, kinh nghiệm của bản thân, nhu cầu nhận thức của trẻ và khả năng của giáo viên

Tất cả các giải pháp được thực hiện trong sáng kiến không có trong sáng kiến của bất kì ai hay được sách báo nào đã viết. Sáng kiến được thực hiện theo nội dung nhiệm vụ của năm học 2020-2021 về tổ chức hoạt động trải nghiệm có hiệu quả cho trẻ mẫu giáo ghép 3,4 tuổi và được các trường triển khai thực hiện trên thực tế, đúc kết lại những giải pháp cụ thể cho thấy được hiệu quả của tổ chức hoạt động trải nghiệm và viết thành sáng kiến để có thế nhân rộng cách thức tổ chức, thực hiện có hiệu quả trong toàn tỉnh.

3. Giải pháp sáng kiến chưa được quy định thành tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm bắt buộc phải thực hiện

Căn cứ vào văn bản số 956/PD&ĐT-GDMN ngày 22 tháng 9 năm 2020 của Phòng GD&ĐT Tam Đường về việc thực hiện nhiệm vụ Giáo dục mầm non năm học 2020-2021; số 969/KH-PGD&ĐT Tam Đường ngày 24 tháng 9 năm 2020 về Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học 2020-2021. Xuất phát từ những yêu cầu để thực hiện các nội dung trong năm học để thực hiện hiện quả một trong những yêu cầu đó nhóm tác giả đã nghiên cứu và xây dựng phù hợp với tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ 3,4 tuổi và đã được áp dụng tại 2 lớp mẫu giáo ghép 3,4 tuổi và mang lại hiệu quả cao.

II. Sáng kiến đã được áp dụng và mang lại hiệu quả tại cơ sở

1. Sáng kiến đã được áp dụng tại trường MN Sơn Bình từ tháng 9/2020

Đối tượng áp dụng: Học sinh, phụ huynh.

Các văn bản chỉ đạo liên quan đến việc áp dụng sáng kiến: số 956/PD&ĐT-GDMN ngày 22 tháng 9 năm 2020 của Phòng GD&ĐT Tam Đường về việc thực hiện nhiệm vụ Giáo dục mầm non năm học 2020-2021; số 969/KH-PGD&ĐT Tam Đường ngày 24 tháng 9 năm 2020 về Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học 2020-2021.

2. Hiệu quả mang lại của sáng kiến

- Hiệu quả kinh tế: Sau khi áp dụng sáng kiến đã tiết kiệm được 10 ngày công x 200.000/ngày bằng với 2.000.000đ [căn cứ vào tiền công/ngày chi trả cho vị trí việc làm để quy ra]. Tiết kiệm được khi mua mua nguyên vật liệu cho dạy học so với những năm trước là 1.900.000. Phụ huynh đóng góp tự nguyện 100 ngày công so với trước khi thực hiện sáng kiến là tăng 50 ngày công, thu thập nguyên vật liệu cho giáo viên làm đồ dùng đồ chơi, xây dựng môi trường trải nghiệm.

- Hiệu quả kỹ thuật: Giáo viên có kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm, xây môi trường trong và ngoài lớp học, phối hợp với phụ huynh trong dạy trẻ trải nghiệm hiệu quả. Trẻ được học tập, thực hành, trải nghiệm, sáng tạo.

- Hiệu quả xã hội:

KẾT QUẢ TRƯỚC VÀ SAU THỰC HIỆN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Nội dung đánh giá	Trước khi áp dụng sáng kiến [Tháng 9/2020]	Sau khi áp dụng sáng kiến [ Tháng 6/2021]	So sánh kết quả tăng, giảm [ +,-]
Tổng số đạt	%	Tổng số đạt	%
Trẻ hứng thú tham gia hoạt động trải nghiệm	17/64	26,6%	60/64	93,7%	+ 67,1%
Trẻ biết cùng cô chuẩn bị và sử dụng đồ dùng vào hoạt động trải nghiệm	18/64	28,1%	57/64	89,1%	+ 61%
Trẻ biết trả lời, nhận xét 1 số hiện tượng xảy ra trong khi tổ chức các trò chơi, hoạt động trải nghiệm	11/64	17,1%	55/64	85%	+ 67,9%
Trẻ biết phối hợp với bạn để hoàn thành các hoạt động trải nghiệm có hiệu quả	18/64	28,1%	57/64	89,1%	+ 61%

Nhìn vào bảng kết quả trước và sau khi áp dụng sáng kiến cho thấy nội dung đáng giá trẻ có sự chuyển biết tích cực về hiệu quả đã tăng lên rõ rệt từ 61% đến 67,9 %. Như vậy trẻ sau khi tham gia thực hành, được quan sát bạn làm, mình làm, rồi học qua chơi trò chơi... đã được tiếp thu và khắc sâu kiến thức một cách tự nhiên đối với sự vật, hiện tượng và thế giới xung quanh. Biết phối hợp với bạn để hoàn thành các hoạt động trải nghiệm có hiệu quả.

Giáo viên linh hoạt, sáng tạo, nắm chắc mục tiêu kiến thức cho từng nội dung và trên trẻ, chủ động trong các hoạt động; Trẻ hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động ở trường lớp, có kỹ năng thực hiện nhiệm vụ, khắc sâu kiến thức. Phụ huynh học sinh được tham gia thực hiện cùng không chỉ có kiến thức dạy trẻ mà còn tạo được sự tin tưởng của phụ huynh học sinh khi cho con đến trường học. Nâng cao được vai trò trách nhiệm, và sự chủ động phối hợp với giáo viên trong dạy trẻ.

Tập tin đính kèm

Trình duyệt không hỗ trợ iframe.

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

“Tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm cho trẻ trong trường mầm non”

Đọc bài Lưu

I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

Mẫu giáo là viên gạch đầu tiên xây nền móng cho hệ thống giáo dục quốc dân. Mầm non tốt mở đầu cho nền giáo dục tốt. Chính vì vậy mà Đảng và nhà nước ta nói chung, ngành giáo dục mầm non nói riêng rất quan tâm đến việc đổi mới phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ.

Trong 5 năm thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Giáo viên được bồi dưỡng thườngxuyên nâng cao năng lực chuyên môn tiếp cận với phương pháp mới. Trong thời gian thực hiện bản thân tôi tâm đắc với phương pháp tổ chức các hoạt động theo hướng trải nghiệm. Các hoạt động trải nghiệm cho trẻ mầm non phong phú được tổ chức nhiều điểm khác nhau và thường gắn với hoàn cảnh thực tế của cuộc sống nên luôn tạo ra sự hấp dẫn, mới mẻ đối với trẻ. Tôi nhận thấy không nên tiếp tục chỉ xoay quanh truyền thụ kiến thức, mà cần đi theo một con đường mới có tính khả thi, theo đuổi việc giải phóng tiềm năng, phát triển cá nhân trẻ. Đặc biệt với trẻ 5-6 tuổi đây là giai đoạn trẻ ham thích học hỏi, muốn tự mình được làm mọi việc nên việc để trẻ được trực tiếp thực hành trải nghiệm, học hỏi trực tiếp bằng thị giác và tri giác sẽ giúp trẻ ghi nhớ và khắc sâu hơn, khơi gợi sự tò mò, phát triển được tính sáng tạo cho trẻ. Qua trải nghiệm trẻ được trực tiếp, chiêm nghiệm, tự lực tích lũy kiến thức, kỹ năng, thái độ thực tiến để trẻ tự mình tạo thành kinh nghiệm riêng của bản thân và phát triển cá nhân theo năng lực. Tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi thực hành trải nghiệm trong trường mầm non”

Tôi đã nỗ lực tìm ra các giải pháp thực hành trải nghiệm phù hợp đem đến hiệu quả trong giáo dục trẻ tại lớp tôi, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các đồng chí trong chuyên môn để giúp cho đề tài được hoàn thiện và áp dụng vào nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong trường mầm non. Tôi viết sáng kiến ra đây cho các đồng chí đồng nghiệp trong ngành cùng tham khảo và góp ý. Chúng ta hãy “ Vì lợi ích mười năm trồng cây. Vì lợi ích trăm năm trồng người” vì nền giáo dục mầm non nước nhà, vì lợi ích của dân tộc của Quốc gia hãy tạo nền tảng vững chắc cho chặng đường khôn lớn của trẻ.

2. Mục tiêu – Nhiệm vụ của đề tài

* Mục tiêu:

- Các biện pháp áp dụng đạt kết quả từ 75% trở lên

- Thông qua hoạt động thực hành trải nghiệm sẽ khơi gợi sự hứng thú, ham học hỏi của trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện 5 mặt: Đức, trí, thể, mỹ và tình cảm xã hội của trẻ.

- Qua đề tài nghiên cứu giúp giáo viên có những định hướng phù hợp trong công tác dạy và học cho trẻ mầm non.

* Nhiệm vụ của đề tài

- Tìm ra những phương pháp, biện pháp và tổ chức áp dụng cho trẻ được thực hành trải nghiệm và kiểm tra đánh giá kết quả trên trẻ.

- Các biện pháp nghiên cứu đảm bảo tính khoa học.

- Đề tài nghiên cứu phải đảm bảo các nguyên tắc cơ bản trong giáo dục.

- Đề tài có tính ứng dụng thực tiễn phù hợp tại địa phương.

3. Đối tượng nghiên cứu

- Tôi chọn đối tượng nghiên cứu là học sinh 5 tuổi.

- Nghiên cứu các hoạt động giúp trẻ thực hành trải nghiệm trong trường mầm non.

4. Giới hạn phạm vi, nội dung nghiên cứu.

- Tôi giới hạn phạm vi nội dung nghiên cứu là: “Tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm cho trẻ trong trường mầm non”.

- Vấn đề đề cập đến là chương trình giáo dục nhân cách và sự phát triển toàn diện trẻ qua hoạt động trải nghiệm ở chính đơn vị trường tôi đang công tác.

5. Phương pháp nghiên cứu.

- Phương pháp khảo sát: Khảo sát và xây dựng kế hoạch nghiên cứu.

- Phương pháp quan sát: Quan sát khi áp dụng sáng kiến vào thực hành .

- Phương pháp thực hành: Thực hành trên các hoạt động của trẻ.

- Đọc, phân tích, tổng hợp tài liệu tham khảo để nghiên cứu.

- Xây dựng đề cương sáng kiến, áp dụng sáng kiến và hoàn thành sáng kiến.

II. PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận.

Trong rất nhiều quan điểm, triết lý khác nhau về giáo dục trải nghiệm, không thể không nhắc đến quan điểm giáo dục Montessori. Bà là Bác sỹ nhi, nhà tâm lý học người ý bà có những nghiên cứu về phương pháp dạy trẻ nổi tiếng mà nhiều nước trên thế giới đang áp dụng. Ma Ri A Montessori khẳng định: "Trẻ tự đào luyện mình trong mối quan hệ với môi trường” . Có nghĩa là những gì mà trẻ có được phải " Thông qua hoàn cảnh sống bên ngoài", thông qua hoạt động tương tác trực tiếp của trẻ với môi trường. Một trong những tư tưởng triết lý của Montessori là chúng ta "không nên coi trọng trí óc hơn là đôi tay, mà phải kết hợp cả hoạt động của trí óc với đôi tay tạo thành một hoạt động sáng tạo song hành". Montessori gọi đôi tay là công cụ của trí tuệ và nhận định". Đôi tay phối hợp với bộ não để tạo nên trí thông minh của trẻ. Như vậy, "Trải nghiệm" Theo quan điểm Montessori nhấn mạnh việc học được thực hiện thông qua các tương tác với môi trường bằng sự kết hợp của nhận thức cảm tính và lý tính [Sự phối hợp của đôi tay và trí óc] và cho rằng đó là một phần không thể thiếu để trẻ phát triển và hoàn thiện. Các nhà nghiên cứu giáo dục học Việt Nam PGS. TS Hoàng Thị Phương Nghiên cứu tổ chức hoạt động cho trẻ Mầm Non cũng nêu rõ vai trò của giáo dục gắn với hoạt động trải nghiệm là trẻ được kết nối kiến thức, kỹ năng với thực tiễn cuộc sống phong phú, sinh động mà trẻ em đã và sẽ trải qua trong cuộc sống… Như vậy tổ chức hoạtđộng trải nghiệm cho trẻ mầm non thực sự quan trọng trong việc hình thành nhân cách và pháttriển toàn diện cho trẻ, giúp cho trẻ sau này sẽ trở thành những con người có ích cho xãhội, góp phần trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổquốcViệt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bản thân tôi đã lên kế hoạch nghiên cứu giáo dục trẻ theo hướng trải nghiệm để trồng nên những mầm sống mới, con người mới ở Việt Nam. Đó chính là cơ sở cho tôi tiếp tục nghiên cứu đề tài này.

2. Thực trạng.

- Năm học 2020- 2021 bản thân tôi được BGH nhà trường phân công giảng dạy lớp 5- 6 tuổi

- Phòng học khá khang trang sạch sẽ. Nhà trường xây dựng được rất nhiều không gian chơi và học đa dạng thuận lợi cho việc tổ chức trải nghiệm cho các cháu. Được sự giúp đỡ nhiệt tình của đồng nghiệp trong tổ chức hoạt động trải nghiệm của trẻ nên việc tìm ra nhiều biện pháp kinh nghiệm mới vận dụng vào thực tiễn cũng thuận lợi hơn.

- Bên cạnh những thực trạng thuận lợi trên tôi nhận thấy hoạt động giáo dục theo truyền thống kém hiệu quả cụ thể như: Trẻ: Bị động, áp đặt nhiều hơn tự chủ- giáo viên giữ vai trò chính, ấn định trước nội dung, khi lên mục tiêu thì coi trọng kiến thức, hạn chế kỹ năng, thái độ, còn phương pháp chủ yếu vẫn là trực quan, dùng lời và luôn xem trọng việc học, sử dụng các phương tiện là đồ dùng tranh ảnh, có sắn… Qua khảo sát đầu năm tôi đánh giá rằng nhưng tri thức đạt được thông qua cưỡng bách không có tác dụng gì đối với tâm trí trẻ. Vì vậy đừng ép buộc, mà giáo dục sớm đi theo con đường vui vẻ; đó là phương pháp trải nghiệm để trẻ: Chủ động, tích cực, sáng tạo, giáo viên chỉ giữ vai trò giúp đỡ tạo điều kiện cho trẻ, trẻ còn được tham gia lựa chọn nội dung, khi lên mục tiêu thì kết hợp kiến thức kỹ năng, thái độ để giải quyết vẫn đề thực tế, còn phương pháp khám phá trải nghiệm chiếm ưu thế, Tăng cường sử dụng vật liệu tự nhiên, phế liêu các thiết bị hiện đại để thu thập thông tin chính xác. Sau một thời gian ngắn thử nghiệm tôi phát hiện tốt hơn khuynh hướng tài năng bẩm sinh của từng trẻ tại lớp tôi.

Trong thời gian nghiên cứu tôi cũng gặp không ít khó khăn như vào tháng 1/2021 đến nay dịch bệnh covi19 đã hoành hành trên toàn thế giới và đất nước Việt Nam cũng ảnh hưởng không nhỏ ngành giáo dục đã phải tạm nghỉ chống dịch nên tôi bị gián đoạn công tác thực hiện, kiểm tra, đánh giá các giải pháp mới của giai đoạn 3. Việc phối kết hợp với phụ huynh và địa phương đưa phương pháp trải nghiệm vào các hoạt động ở nhà đạt hiệu quả chưa cao.

3. Nội dung và hình thức của giải pháp.

a. Mục tiêu các giải pháp.

- Tìm ra biện pháp trải nghiệm tạo cơ hội cho trẻ thể hiện khả năng, năng lực thực tiến của trẻ.

- Qua trải nghiệm phát triển hài hòa các mặt nhận thức, thể chất, tình cảm xã hội, ngôn ngữ.

- Giúp trẻ phát triển kỹ năng trong cuộc sống.

- Mở rộng vốn kiến thức cho giáo viên để tổ chức tốt các hoạt động trải nghiệm c cho trẻ.

b. Nội dung và cách thực hiện các giải pháp

GIẢI PHÁP 1: TẠO MÔI TRƯỜNG CHO TRẺ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

Sáu năm đầu đời đối với trẻ được coi là giai đoạn “vàng” để trẻ phát triển toàn diện về nhân cách và trí tuệ. Để hỗ trợ trẻ nhỏ, chúng ta phải tạo ra một môi trường mở cho phép nó phát triển tự do. Môi trường phong phú về động lực, có thể khơi dậy sự hứng thú hoạt động và mời gọi trẻ nhỏ tự có trải nghiệm của riêng mình.

* Tạo môi trường hoạt động trải nghiệm ngoài trời:

Khi tạo môi trường hoạt động trải nghiệm ngoài trời chúng tôi đã phác thảo sơ đồ bố trí môi trường trải nghiệm giúp trẻ dễ định hướng nội dung các hoạt động. Để nhằm đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi. Bản thân tôi đã cùng đồng nghiệp trong trường tham khảo từng vị trí sau đó tạo ra những môi trường phong phú hấp dẫn cho trẻ trải nghiệm. Với môi trường hoạt động trải nghiệm ngoài trời chúng tôi đã tận dụng hết mọi khoảng không gian để xây dựng một cách khoa học cụ thể tôi cùng đồng nghiệp đã tạo ra một số công trình như sau:

- Xây dựng khu trải nghiệm vận động: Khuôn viên thoáng đãng, rộng rãi cho trẻ vui chơi phát triển thể chất thông qua các đồ chơi hình dạng con vật ngộ nghĩnh, các trò chơi vận động như: Cầu treo, bước chân khéo léo, chơi lái xe, chơi ném bóng.... trẻ được trải nghiệm tập luyện hàng ngày giúp trẻ nhanh nhẹn, dẻo dai, rèn luyện khả năng khéo léo, linh hoạt, mạnh dạn, tự tin...

- Xây dựng khu trải nghiệm thực hành “Bé tham gia giao thông” để bé được chơi thực với các phương tiện giao thông, được thực hành thực hiện những luật lệ giao thông đơn giản cần thiết qua đó các bé đúc rút nhiều kinh nghiêm trong việc giữ dìn bảo đảm an toàn giao thông cho bản thân và mọi người.

- Xây dựng góc thiên nhiên: Trong đó xây dựng được vườn rau của bé, vườn hoa của bé để trẻ được trải nghiệm hàng ngày như chăm sóc, vệ sinh cây; thực hành xới đất, gieo hạt [trồng cây], chăm sóc cây….qua đó trẻ hiểu hơn về sự phát triển của cây……

- Xây dựng Thư viện trường em trong đó có: Góc sách của bé, các trò chơi học tập của bé, giá sách chuyện, tủ tài liệu chuyên môn của giáo viên đã giúp cho CBGV nghiên cứu thêm về chuyên môn, góc sách dành cho phụ huynh dúp phụ huynh hiểu sâu hơn về việc chăm sóc giáo dục trẻ qua hướng trải nghiệm.

* Tạo môi trường trải nghiệm trong lớp học: Thực hiện theo kế hoạch của chuyên môn trường và kế hoạch tạo môi trường cho trẻ trải nghiệm của lớp tôi. Ngay từ đầu năm học bản thân tôi đã cùng giáo viên trong lớp thực hiện trang trí lớp theo hướng mở. lớp tôi được đánh giá là đảm bảo thẩm mỹ, thân thiện, phù hợp lứa tuổi, các góc cho trẻ hoạt động được bố trí thuận tiện, hợp lý linh hoạt đáp ứng nhu cầu hứng thú hoạt động trai nghiệm của trẻ, có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, cho trẻ hoạt động, các đồ chơi sáng tạo do tự tay tôi làm từ các nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương, với đồ chơi đa dạng phong phú các hoạt động học- chơi của lớp đều theo hướng trải nghiệm dưới nhiều hình thức hấp dẫn trẻ khắc sâu kinh nghiệm kết quả đạt được rất cao.

GIẢI PHÁP 2: HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG CHƠI THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM.

Cũng như tôi nêu trong lý do chọn đề tài và nêu rõ quan điểm trong cơ sở lý luận các hoạt động cho trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm có vai trò đặc biệt đối với sự hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Trong các hoạt động việc học tập vui chơi của trẻ theo hướng trải nghiệm tích hợp được chúng ta tiến hành thường xuyên nhưng làm thế nào để tìm ra cái mới đem đến hiệu quả nhất thì bản thân tôi luôn băn khoăn tôi đã dùng các phương pháp tìm tòi đọc, nghiên cứu tài liệu, tiến hành áp dụng từ lý thuyết vào thực hành rồi đúc rút kinh nghiệm. Tôi viết nhưng cái mới thành công của biện pháp trải nghiệm chơi tại lớp tôi trong sáng kiến nay

- Lựa chọn chủ đề: Dựa vào kế hoạch chuyên môn tôi lựa chọn hướng chủ đề chơi cho trẻ. Các chủ đề phụ thuộc vào đặc điểm môi trường tự nhiên, xã hội, các sự kiện gần gũi với cuộc sống trẻ giúp trẻ định hướng rõ hơn hành động chơi.

- Xác định mục tiêu: Khi xác định mục tiêu tôi ưu tiên cho mục tiêu phát triển kỹ năng, thái độ cho trẻ.

- Chuẩn bị: Tôi và giáo viên trong lớp chuẩn bị các nguyên vật liệu chủ yếu là sẵn có tại lớp để khơi gợi ý tưởng trải nghiệm thực tế. Hàng ngày xác định khu vực chơi bố trí sắp xếp các góc chơi, chỗ chơi thuận tiện cho việc di chuyển đảm bảo các góc không ảnh hưởng đến nhau và không làm giảm khả năng quan sát của tôi. Tôi luôn tạo không khí thoải mái, không gượng ép trẻ giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi. Tôi thấy được cuộc sống các cháu tại lớp thật hạnh phúc.

- Tiến hành các hoạt động:

+ Trẻ trải nghiệm thực tế: Dựa vào kế hoạch, nội dung và mục tiêu chơi tôi tổ chức cho trẻ trải nghiệm.

Với hoạt động trải nghiệm ngoài trời: Tôi cho trẻ cùng nhau quan sát thời tiết để chọn không gian chơi phù hợp tôi gợi ý rồi lấy ý kiến chung của đa số trẻ để chọn hoạt động có mục đích.

Ví dụ: Trời nắng đẹp tôi gợi ý cho trẻ là: Nắng đẹp quá chắc hoa nở đẹp lắm, rau non xanh lắm, không biết các con vật ở vườn cổ tích có đi chơi không, cá ở hồ có tung tăng bơi lội không theo các con mình nên trải nghiệm ở đâu. Tôi chọn điểm chơi theo đa số trẻ. Chúng ta cũng có thể chia trẻ thành 2 nhóm theo ý nguyện trải nghiệm của trẻ đồng thời 2 cô chia nhau quản, theo dõi 2 nhóm trên. Trong khi trẻ trải nghiệm thực tế tôi cho trẻ tự do quan sát, trò chuyện trao đổi cùng nhau. [ Cùng nhau ngửi hoa, sờ lá…] Tôi dùng lời động viên trẻ thể hiện thái độ với con vật như cho cá ăn, trò chuyện với các con vật theo trí tưởng tượng. Với cây, cỏ, hoa, lá chăm sóc, tưới nước bắt sâu….

Ví dụ: Trời nắng to gợi ý cho trẻ chơi dưới bóng cây cùng với cát, sỏi, đá, nước…

Ví dụ: Trời tối âm u lại gợi ý cho trẻ trải nghiệm dưới gốc cây, tại thư viện, tại quán quê…

Trải nghiệm hoạt động góc

Khi trao đổi về chủ đề chơi tôi cho trẻ đưa ra ý tưởng trải nghiệm rồi cho trẻ lựa chọn công việc sẽ tham gia vào các nhóm khác nhau, trong nhóm tư phân công công việc cụ thể cho các thành viên. Trong qua trình trải nghiệm tôi hưỡng dẫn chú ý rèn kỹ năng mới cho trẻ khuyến khích trẻ quan tâm giúp đỡ chia sẻ với nhau trong công việc tạo các tình huống tương tác với nhau. Kết thúc hoạt động tôi cho trẻ tự đánh giá kết quả hoạt động cuối cùng cho các cháu lao động vệ sinh.

+ Chia sẻ kinh nghiệm: Việc phản hồi kinh nghiệm của trẻ tiến hành bất kỳ thời điểm nào trong ngày cũng có thể cho trẻ nói nhiều lần kinh nghiệm trẻ đã trải qua. Tôi đã dựa vào nội dung trải nghiệm đặt câu hỏi chủ yếu là về cảm xúc, kỹ năng mà trẻ đã tham gia chơi

+ Trẻ rút kinh nghiệm: Những ký năng, cảm xúc, kinh nghiệm được trẻ chia sẻ tôi hệ thống khái khoát cho gọn cho trẻ dễ ghi nhớ tôi hay đặt câu hỏi trẻ lớp tôi tự rút ra kinh nghiệm: hãy nói về điều con biết qua hoạt động này.

+Trẻ vận dụng kinh nghiệm vào cuộc sống:

Tôi thường xuyên khơi gợi cho trẻ vận dụng về các kinh nghiệm thông qua trải nghiệm vào các hoạt động thực tế khác nhau trong ngày.

Cũng cần phối hợp với phụ huynh khuyến khích trẻ vận dụng kinh nghiệm trong sinh hoạt ở gia đình.

Tóm lại: Chúng ta không thể dạy trẻ hình thành tính cách. Nó đến từ trải nghiệm chứ không phải giải thích”

GIẢI PHÁP 3: HOẠT ĐỘNG HỌC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM.

- Lựa chọn chủ đề:

Phụ thuộc vào đặc điểm của giờ học tôi lựa chọn chủ đề trải nghiệm phù hợp với sự kiện xã hội tại địa phương hoặc sự kiện chung dẫn dắt đến môn học, bài học.

- Xác định mục tiêu: Dựa vào đặc điểm hiểu biết của trẻ lên mục tiêu về đối tượng, nội dung trải nghiệm và khả năng hoạt động của trẻ.

- Chuẩn bị: Tùy vào nội dung học của các môn học khác nhau cần chuẩn bị địa điểm phù hợp tôi thường thay đổi địa điểm để tạo sự mới mẻ hấp dẫn về chủ đề trải nghiệm. Chuẩn bị đồ dùng vật liệu đủ cho số lượng trẻ. Chuẩn bị thêm các dụng cụ ghi lại hình ảnh hoạt động của trẻ để sau các hoạt động trẻ đúc rút kinh nghiệm bản thân.

- Tiến hành các hoạt động:

+ Trải nghiệm thực tế.

Giới thiệu bài học bằng cách ứng dụng thực tế trong đời sống hằng ngày có liên quan đến trải nghiệm trước đó của trẻ hoặc tạo tình huống bằng kích, chuyện phim ngắn…gây hứng thú và định hướng vào bài dạy. Sau khi trẻ trải nghiệm tôi cho trẻ phản hồi lại để trẻ nêu kết quả trải nghiệm rồi lựa chọn đồ dùng vào hoạt động nhận thức. Ví dụ: Bộ môn làm quen với toán: Số 7 tiết 2- Chủ đề gia đình. Giới thiệu bài: Trẻ đã từng hoạt động trải nghiệm với hồ cá nên tôi sẽ dựng kịch gia đình nhà cá bơi lội tung tăng kiếm ăn cùng nhau. Sau đó đố trẻ gia đình cá có bao nhiêu người cho trẻ đếm, nói kết quả và lựa chọn số 7 cần ôn tập. Tôi đưa trẻ bước vào hoạt động nhận thức một cách nhẹ nhàng bằng lời dẫn dắt của câu chuyện: “ Mẹ con nhà cá đi chơi bống gặp gia đình bác cua cũng đang đi cả hai gia đình gặp nhau niềm nơ rồi hẹn nhau đua tài trốn tìm” Tôi cho trẻ chọn đối tượng tất nhiên cháu chọn 7 con cá và 7 con cua cùng nhau xếp hàng theo sự hưỡng dẫn của tôi- Từ trải nghiệm thực tế ở trò chơi dân gian “Trốn tìm” Tôi cho cháu lớp tôi trải nghiệm thực tế vào hoạt động học so sánh hơn kém nhau trong phạm vi 7 mà đối tượng cũng thực tế là cua và cá… Vào phần ôn tập tôi cũng cho cháu chơi các trò chơi qua hoạt động trải nghiệm….

+ Trẻ chia sẻ kinh nghiệm:

Tùy vào môn học chúng ta chọn đối tượng cho cháu trải nghiệm và cách thức trải nghiệm khác nhau và đặc biệt hướng đến mục đích giáo dục mặt nào để cho trẻ chia sẻ kinh nghiệm:

Ví dụ giáo dục ngôn ngữ chủ yếu phát triển kỹ năng diễn giải mạch lạc, miêu tả về thái độ: Chia sẻ, cảm xúc, suy nghĩ…

Ví dụ về mặt phát triển nhận thức: Như môn LQVT nêu trên học tập theo hướng trải nghiệm trẻ chia sẻ giáo viên sẽ nắm được phát triển nhận thức, kỹ năng, thái độ sống…của từng cá nhân trẻ.

+ Trẻ rút ra kinh nghiệm cho bản thân:

Sau các tiết học tôi thường gợi hỏi trẻ: Con học được gì qua hoạt động này? Hoặc những điều con biết qua hoạt động này là gì? Trẻ được tự do nói về các kinh nghiệm mà trẻ đã lĩnh hội được rồi dùng tranh ảnh vật thật giúp trẻ khắc sâu kinh nghiệm của bản thân.

+ Trẻ vận dụng kinh nghiệm vào cuộc sống:

Để tạo điều kiện cho trẻ vận dụng kinh nghiệm vào cuộc sống tôi đã dựa vào việc lĩnh hội kinh nghiệm ở trẻ thiết kế nhiều trò chơi học tập cho trẻ trải nghiệm ở hoạt động ngoài trời.

Tóm lại: Phương pháp dạy học trải nghiệm là chúng ta đừng ép trẻ học bằng sự bắt buộc hay hà khắc, mà hãy hướng trẻ học bằng điều thu hút tâm trí trẻ, để bạn có thể phát hiện tốt hơn năng khiếu đặc biệt của trẻ qua từng môn học. Chúng ta nên tích hợp nhiều bộ môn trong bài dạy cũng nên đổi nhiều hình thức tổ chức tránh ngôi 1 chỗ lâu gây sự nhàm chán của trẻ.

4. Hiệu quả

- Giữa các biện pháp, giải pháp có mối quan hệ qua lại với nhau chúng hộ trợ cho nhau giúp các cháu Trải nghiệm một cách tốt nhất. Khi các cháu được tôi tạo môi trường thuận tiện ở giải pháp 1sẽ hộ trợ đắc lực cho tổ chức chơi và học qua phương pháp trải nghiệm ở biện pháp 2 và biện pháp 3. Vận dụng các biện pháp 1,2,3 các cháu được tạo MT, được tổ chức trải nghiệm qua hoạt động chơi, hoạt động học, trẻ đã được dùng đôi tay và trí óc kết hợp đúc rút kinh nghiệm rồi thì khi tiếp cận trải nghiệm. Các cháu sẽ làm chủ hoạt động.

- Các biện pháp này đan xen lẫn nhau và được xuyên suốt trong quá trình hoạt động trải nghiệm của các cháu sẽ giúp trẻ tích lũy được vốn sống qua đó hình thành các kỹ năng, kỹ xảo trong học tập, vui chơi và lao động.

Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm của bản thân vào việc tổ chức cho trẻ trải nghiệm, tôi đã thu được nhiều kết quả khảo nghiệm có giá trị khoa học trong phạm vi trường mẫu giáo. Tôi nhận thấy các cháu lớp tôi đã tiến bộ nhanh về mọi mặt:

- Trẻ đã biết tự lựa chọn hoạt động trải nghiệm, tiến hành hoạt động thì tích cực, sử dụng đúng chức năng của đồ dùng, đồ chơi trong trải nghiệm.

- Trẻ tích cực tương tác với các bạn trong lớp, trong trường giúp các cháu thêm gắn bó với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

- Hoạt động trải nghiệm còn giúp trẻ năng động, tự tin tham gia vào các hoạt động tập thể, hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người xung quanh.

- Áp dụng các hoạt động trải nghiệm, các cháu có hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động vui chơi, học tập, hoạt động khác trong ngày khả năng chú ý nâng lên rõ rệt.

Năm học 2020- 2021 Lớp của tôi chủ nhiệm đạt kết quả tốt

III. KẾT LUẬN-KIẾN NGHỊ.

1. Kết luận

- Giáo viên cần có trách nhiệm chăm sóc giáo dục học sinh với tấm lòng “Cô

giáo như mẹ hiền” mong cho con ngày một tiến bộ thì bất cứ một cô giáo nào cũng không ngừng, không nghỉ, tìm tòi, sáng tạo ra nhiều cách thức để trẻ thỏa mãn nhu cầu “ Chơi mà học, học bằng chơi”

- Hoạt động trải nghiệm thành công là một trong những yếu tố quan trọng cho

trẻ phát triển. Hoạt động trải nghiệm không chỉ giúp hình thành kiến thức mới mà quan trọng hơn là tạo cho trẻ có niềm say mê tìm hiểu, thích khám phá và biết cách lĩnh hội hình thành kỹ năng mới. Ngoài ra, nó còn giúp học sinh thấu hiểu ý nghĩa của sự lao động, sáng tạo khi làm ra một sản phẩm nào đó.

- Thông qua quá trình tương tác trải nghiệm này mà trở thành kinh nghiệm của bản thân.

- Tìm ra một số kinh nghiệm trong việc tổ chức trải nghiệm trò chơi dân gian cho trẻ. Nhằm thỏa mãn nhu cầu “Học mà chơi- Chơi bằng học” ở trường mầm non.

- Đề tài này được tôi nghiên cứu và thực hiện rất thành công ở trường tôi. Kết quả thu được qua nội dung nghiên cứu chứng tỏ các biện pháp mới tổ chức.

Trên đây là bài viết về một số kinh nghiệm trong chăm sóc giáo dục của tôi. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo.Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hoàn Kiếm, ngày 20 tháng 2 năm 2021

Người viết

Phạm Thị Hồng Nhung

Tags: “Tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm cho trẻ trong trường mầm non”

Tổng số điểm của bài viết là: 5 trong 1 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

Một số biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi tại lớp 5 tuổi A trường mầm non Núi Hồng

Ngày đăng:15/06/2020 - 09:27

Việc tổ chức cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi hoạt động trải nghiệm theo quan điểm giúp trẻ phát hiện ra những điều kỳ diệu, mới lạ, mang lại cho trẻ nguồn biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, đầy hấp dẫn đối với trẻ. Mặt khác, tổ chức cho trẻ hoạt động trải nghiệm trẻ sẽ được giao lưu, học hỏi, chia sẻ và bày tỏ những cảm xúc, những hiểu biết của mình với bạn bè, với cô giáo, mong muốn được hoạt động với đồ vật và vui chơi, được trải nghiệm, tìm tòi khám phá với môi trường xung quanh dưới nhiều hình thức, qua quá trình hoạt động sẽ tạo cơ hội cho trẻ được phát triển toàn diện, không chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ.

Giáo dục trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm là quá trình phối hợp hoạt động thống nhất giữa giáo viên và trẻ, trong đó trẻ là chủ thể hoạt động nên luôn chủ động, tự giác, tích cực hoạt động và giáo viên với vai trò là người hướng dẫn, tổ chức các hoạt động giáo dục giúp trẻ chủ động tiếp nhận kiến thức, kỹ năng, hình thành kỹ năng thực tiễn. Quá trình giáo dục đòi hỏi trẻ phải huy động vốn kinh nghiệm có sẵn để giải quyết các tình huống trong thực tiễn. Trong quá trình này, những kiến thức kỹ năng, thái độ của trẻ sẽ được bộc lộ trực tiếp, giúp trẻ có cơ hội phát huy được tính độc lập, sáng tạo, kết nối, kiểm nghiệm những kiến thức đã có với những kiến thức mới thu được từ trải nghiệm và tổng hợp được kinh nghiệm từ thực tiễn.

Tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo là việc làm cần thiết, hết sức quan trọng trong quá trình dạy trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt. Nếu hoạt động được tổ chức thường xuyên, phù hợp sẽ giúp trẻ củng cố kiến thức học hàng ngày, mở rộng sự hiểu biết về thế giới xung quanh, hình thành các kỹ năng, tích lũy được nhiều kiến thức phong phú, đa dạng cho trẻ.

Giáo viên có sự chủ động, sáng tạo, có kế hoạch cụ thể, chi tiết, linh hoạt trong việc lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức thực hiện các hoạt động trải nghiệm, hoạt động tập thể đạt hiệu quả giáo dục cao. Tạo được môi trường giáo dục trải nghiệm cho trẻ đa dạng, phong phú đạt kết quả, phát huy được tính tích cực chủ động sáng tạo, mạnh dạn tự tin cho trẻ.

Trẻ mạnh dạn tự tin linh hoạt trong các hoạt động trải nghiệm, hoạt động tập thể mà cô tổ chức, trẻ phát huy tối đa sự sáng tạo, hình thành được các kỹ năng một cách chủ động, trẻ không còn thụ động trong các hoạt động mà phát huy được vai trò chủ thể của cá nhân.

Phụ huynh hiểu được ý nghĩa, lợi ích, tầm quan trọng của việc rèn luyện và phát huy khả năng sáng tạo, mạnh dạn tự tin trong các hoạt động tập thể cũng như trong sinh hoạt hàng ngày từ đó ủng hộ phối hợp với giáo viên trong chăm sóc giáo dục trẻ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.

Qua các hoạt động trải nghiệm giúp trẻ phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội nhằm phát triển toàn diện nhân cách. Đối với trẻ hoạt động trải nghiệm là một hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh, khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên giúp trẻ tăng thêm vốn sống, kỹ năng sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động. Qua đó trẻ nhận thức được thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống, thoả mãn nhu cầu hoạt động, tìm hiểu, khám phá của trẻ. Hoạt động trải nghiệm còn tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên, đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống, giúp trẻ phát huy được tính tích cực chủ động của mình. Vì vậy hoạt động trải nghiệm là một hoạt động không thể thiếu đối với trẻ trong trường mầm non.

Do vậy mà cô giáo Đỗ Thị Nụ đã tìm ra những biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ một cách phù hợp với thực tế của lớp mình.

* Một số biện pháp:

Biện pháp 1: Ổn định nề nếp của trẻ, ôn luyện tốt cho trẻ các kỹ năng đã được trang bị từ năm học trước.

Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục trọng tâm theo các chủ đề trong năm học 2019-2020 và xác định những hoạt động trải nghiệm lồng ghép trong kế hoạch.

Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động học theo hướng trải nghiệm cho trẻ phù hợp với tâm lý lứa tuổi, khả năng của trẻ.

Biện pháp 4: Tạo môi trường hoạt động chơi cho trẻ theo hướng trải nghiệm và tổ chức hoạt động chơi theo hướng trải nghiệm cho trẻ:

Biện pháp 5: Tổ chức hoạt động trải nghiệm lao động đơn giản phục vụ nhu cầu bản thân trẻ.

Biện pháp 6: Tổ chức hoạt động tham quan theo hướng trải nghiệm tao điều kiện cho trẻ được củng cố thêm nội dung giáo dục cô đã cung cấp.

Biện pháp 7: Tổ chức hoạt động lễ hội theo hướng trải nghiệm mới cho trẻ.

Biện pháp 8: Tổ chức hoạt động giao lưu theo hướng trải nghiệm.

Biện pháp 9: Tăng cường công tác tuyên truyền, phối kết hợp với các bậc phụ huynh trong công tác giáo dục trẻ theo hướng trải nghiệm.

* Kết quả đạt được:

Về phía cô giáo:

Đã xây dựng được kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ một cách phù hợp, cụ thể, nội dung, phương tiện chơi phải phù hợp với khả năng, nhu cầu và hứng thú của trẻ mầm non và điều kiện thực tế của nhà trường. Sáng kiến thuộc lĩnh vực phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội

Có khả năng tham mưu, tuyên truyền, thuyết phục thu hút được sự quan tâm của các lực lượng xã hội khác nhau vào công tác chăm sóc giáodục trẻ.

Về phía trẻ:

Trẻ có những tiến bộ rõ nét về mọi mặt. Trẻ được vui chơi và phát huy được tính tích cực của mình, trẻ bước đầu đã có các kỹ năng hoạt động theo nhóm, biết đoàn kết giúp đỡ bạn khi thực hiện nhiệm vụ của thầy, cô giáo. Trẻ trở nên có nề nếp hơn khi tham gia các hoạt động động trải nghiệm. Trẻ được tự mình trải nghiệm, tìm tòi khám phá thiên nhiên. Qua các hoạt động trẻ thể hiện được khả năng của bản thân một cách rõ nét. Trẻ tự khẳng định mình, tự tin, mạnh dạn và chủ động trong thực hiện các hoạt động khác nhau.

Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, chủ động, tích cực tham gia các hoạt động giáo dục, sẵn sàng chia sẻ, hợp tác với bạn bè. Trẻ có nề nếp thói quen trong sinh hoạt hàng ngày, nhận thức được hành vi tốt – xấu, đúng - sai trong cuộc sống và ý thức biết bảo vệ môi trường. Trẻ trở nên có ý thức hơn trong việc giữ vệ sinh chung, biết chăm sóc bảo vệ cây xanh, bảo vệ môi trường...

Về phía phụ huynh:

Nhiệt tình, tích cực tham gia vào các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ, sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên thực hiện thử nghiệm sáng kiến trong điều kiện thực tế của nhà trường.

Tích cực sưu tầm các nguyên vật liệu thiên nhiên, nguyên vật liệu phế thải và cùng các thầy cô giáo làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ.

Về môi trường giáo dục trang thiết bị:

Cảnh quan trường học được thay đổi, do cô giáo tận dụng các nguyên vật liệu phế thải để làm một số đồ dùng đồ chơi để cho trẻ được trải nghiệm thực tế, cây xanh được chăm sóc kịp thời. Tạo dựng môi trường lớp học sạch sẽ, an toàn

* Một số hình ảnh:

• Chia sẻ:
• |
• In bài viết