Nêu lớp nghĩa thứ hai của bài thơ Bánh trôi nước

Soạn bài Bánh trôi nước trang 94 SGK Ngữ văn 7 tập 1. Câu 1. Bài thơ Bánh trôi nước thuộc thể thơ gì? Vì sao lại xác định như vậy?

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 95 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1)

Nghĩa thứ nhất của bài thơ thuộc về nội dung miêu tả bánh trôi nước khi đang được luộc chín. Nghĩa thứ 2 thuộc về nội dung phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ. Từ sự gợi ý trên em hãy trả lời các câu hỏi sau:

a. Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước được miêu tả như thế nào?

b. Với nghĩa thứ hai vẻ đẹp phẩm chất cao quý và thân phận chìm nổi của người phụ nữ được gợi lên như thế nào?

c. Trong hai nghĩa, nghĩa nào quyết định giá trị bài thơ? Vì sao?

Lời giải chi tiết:

a) Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước đã được miêu tả như một vật thể có màu trắng của bột, hình dạng viên tròn, nếu nhào bột mà nhiều nước quá thì nát (nhão), ít nước quá thì rắn (cứng). Khi luộc trong nước sôi, bánh chín thì nổi lên, bánh chưa chín thì còn chìm xuống.

b) Với nghĩa thứ hai, người phụ nữ được gợi lên qua một số nét:

- Hình thể: trắng, đẹp

- Phẩm chất: không bị cảnh ngộ chi phối, luôn giữ lòng son sắt, thủy chung

- Thân phận: chìm nổi bấp bênh giữa cuộc đời.

c. Trong hai nghĩa này, nghĩa thứ hai là nghĩa chính. Nghĩa trước là phương tiện để nhà thơ chuyển tải nghĩa thứ hai. Nhờ có nghĩa thứ hai mà bài thơ mới có giá trị tư tưởng.

Soạn văn 7 tập 1 ngắn nhất

Soạn văn 7 tập 2 ngắn nhất

Bài soạn văn lớp 7 siêu ngắn

Giải giáo dục thể chất 7 kết nối tri thức

Giải hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp 7 cánh diều

Giải toán 7 tập 1 chân trời sáng tạo

Giải toán 7 kết nối tri thức

Giải tiếng Anh 7 cánh diều

Giải toán 7 tập 2 chân trời sáng tạo

Câu hỏi xoay quanh Địa lý 7

Giải toán 7 chân trời sáng tạo

Giải giáo dục thể chất 7 cánh diều

Soạn văn 7 tập 1 chân trời sáng tạo

Giải toán 7 tập 1 kết nối tri thức

Soạn văn 7 tập 2 chân trời sáng tạo

Soạn văn 7 kết nối tri thức

Giải toán 7 tập 2 kết nối tri thức

Giải lịch sử và địa lí 7 chân trời sáng tạo

Giải toán 7 tập 1 cánh diều

Soạn văn 7 chân trời sáng tạo

Soạn văn 7 tập 1 kết nối tri thức

Giải khoa học tự nhiên 7 chân trời sáng tạo

Giải toán 7 tập 2 cánh diều

Soạn văn 7 tập 2 kết nối tri thức

Giải giáo dục công dân 7 chân trời sáng tạo

Soạn văn 7 tập 1 cánh diều

Giải lịch sử và địa lí 7 kết nối tri thức

Giải khoa học tự nhiên 7 kết nối tri thức

Giải công nghệ 7 chân trời sáng tạo

Soạn văn 7 tập 2 cánh diều

Giải giáo dục công dân 7 kết nối tri thức

Giải tin học 7 chân trời sáng tạo

Giải lịch sử và địa lí 7 cánh diều

Giải công nghệ 7 kết nối tri thức

Giải âm nhạc 7 chân trời sáng tạo

Giải khoa học tự nhiên 7 cánh diều

Giải tin học 7 kết nối tri thức

Giải mĩ thuật 7 chân trời sáng tạo

Giải giáo dục công dân 7 cánh diều

Giải âm nhạc 7 kết nối tri thức

Giải hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp 7 chân trời sáng tạo

Giải công nghệ 7 cánh diều

Giải mĩ thuật 7 kết nối tri thức

Giải tiếng Anh 7 Friends Plus

Giải hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp 7 kết nối tri thức

Giải giáo dục thể chất 7 chân trời sáng tạo

Giải tiếng Anh 7 Global Success

Giải mĩ thuật 7 cánh diều

Giải môn Giáo dục công dân lớp 7

Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ văn 7 Tập 1)

Nghĩa thứ nhất của bài thơ thuộc về nội dung miêu tả bánh trôi nước khi đang được luộc chín. Nghĩa thứ 2 thuộc về nội dung phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ. Từ sự gợi ý trên em hãy trả lời các câu hỏi sau:

a. Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước được miêu tả như thế nào?

b. Với nghĩa thứ hai vẻ đẹp phẩm chất cao quý và thân phận chìm nổi của người phụ nữ được gợi lên như thế nào?

c. Trong hai nghĩa, nghĩa nào quyết định giá trị bài thơ? Vì sao?

Soạn cách 1

a. Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước được miêu tả qua các chi tiết: trắng, tròn, bảy nổi, ba chìm, do tay người nặn, và cuối cùng tạo thành hình thù của chiếc bánh (hình tròn).

b. Vẻ đẹp về con người, phẩm chất của người phụ nữ được hiện lên qua cách miêu tả: vừa trắng lại vừa tròn=>vẻ đẹp ngoại hình. Bảy nổi ba chìm=> số phận lận đận, long đong, vất cả của người phụ nữ. Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn=> Thân phận bị phụ thuộc đấy đưa của người phụ nữ. Giữ tấm lòng son=> Sự son sắc, thủy chung của người phụ nữ

=> Những câu thơ rất ngắn, nhưng lại đúc rút được vẻ đẹp về ngoại hình cũng như phẩm hạnh của người phụ nữ trong xã hội xưa.

c. Bài thơ mang 2 ý nghĩa khác nhau nhưng có mối liên hệ lẫn nhau. Xác định nghĩa làm nên giá trị của bài thơ, chúng ta thấy rõ là nghĩa thứ 2 đảm nhiệm vai trò đó. Vì một tác phẩm có giá trị thì nó phải mang trong mình những tư tưởng nhân văn, những thông điệp ý nghĩa sâu sắc. Do đó, nếu tác giả chỉ muốn dừng lại ở việc miêu tả bánh trôi nước thì tác phẩm của Hồ Xuân Hương chắc chắn sẽ không được lưu truyền đến tận bây giờ, và những lời nói, từ ngữ cũng không cần quá chọn lọc để viết một bài thơ về một món ăn như vậy. Thế nên, Những thông điệp, những dụng ý mà tác giả muốn thể hiện đó chính qua hình ảnh biểu khắc họa vẻ đẹp cũng như số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa.

Soạn cách 2

a. Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước được miêu tả như sau:

- Bánh trôi có hình tròn và màu trắng

- Rắn hay nát là ở bàn tay của người nhào nặn

- Đun sôi trong nước vài lần mới chín

b. Với nghĩa thứ hai, vẻ đẹp, phẩm chất cao quý và thân phận chìm nổi của người phụ nữ được gợi lên:

- Hình thức: Trắng trẻo, xinh đẹp

- Thân phận: nổi trôi, bấp bênh giữa cuộc đời.

- Phẩm chất: trong trắng, dù cuộc đời nhiều điều bấp bênh vẫn giữ được tấm lòng son sắt, thủy chung, tình nghĩa

c. Nghĩa thứ hai quyết định bài thơ. Bởi vì bài thơ được sáng tác bởi một nữ thi sĩ và có mục đích ca ngợi vẻ đẹp đồng thời nói lên nỗi bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.