Nguyên nhân gây tăng lipid máu
Rối loạn mỡ máu (rối loạn chuyển hóa lipid trong máu) là bệnh lý không có biểu hiện rõ ràng nhưng lại để lại những biến chứng nguy hiểm như xơ vữa động mạch, nhồi máu, đột quỵ. Vậy đâu là dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị? Những thắc mắc này sẽ được Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng giải đáp qua bài viết dưới đây. Show
1. Rối loạn mỡ máu là bệnh gì?Một trong các chỉ số thay đổi bất thường sẽ gây nên tình trạng rối loạn mỡ máu (rối loạn lipid máu). Chất béo (lipid) là một trong 5 chất dinh dưỡng bao gồm đường bột (glucid), đạm (protid), chất béo (lipid), vitamin và muối khoáng cơ thể cần nạp mỗi ngày. Chất béo không chỉ đóng vai trò như cung cấp năng lượng, duy trì nhiệt độ cơ thể, thúc đẩy hấp thu các vitamin tan trong chất béo mà còn có vai trò cấu thành màng tế bào. Vì vậy, chất béo rất cần thiết trong hoạt động sống. Tuy nhiên, khi lượng chất béo dư thừa, đặc biệt trong máu sẽ gây ra tình trạng rối loạn lipid máu, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tim mạch. Rối loạn mỡ máu (rối loạn lipid máu) là tình trạng thay đổi bất thường như tăng hoặc giảm các nồng độ lipid trong máu. Rối loạn mỡ máu còn gọi là rối loạn chuyển hóa lipid trong máu, dân gian thường gọi là bệnh mỡ máu cao. Rối loạn mỡ máu gây nên sự thay đổi chỉ số mỡ máu, cụ thể:
Chỉ cần 1 trong 4 chỉ số này thay đổi, người bệnh đã được chẩn đoán là rối loạn chuyển hóa mỡ máu. Một số kiểu rối loạn như:
2. Triệu chứng của rối loạn chuyển hóa mỡ máuTriệu chứng của mỡ máu khá mơ hồ, có thể nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác. Các dấu hiệu, triệu chứng của rối loạn mỡ máu rất mơ hồ, người bệnh chỉ xác định mình bị mỡ máu cao khi đi xét nghiệm. Khi các chỉ số mỡ máu tăng nhẹ, chất béo chưa lắng đọng tại thành mạch rất khó phát hiện. Tuy nhiên, khi gặp phải một số triệu chứng dưới đây đồng nghĩa với việc đã có sự hình thành của mảng bám, ảnh hưởng khả năng lưu thông máu đến các cơ quan trong cơ thể. Một số biểu hiện thường thấy ở người mắc rối loạn chuyển hóa mỡ máu như:
3. Nguyên nhân gây rối loạn lipid máuNguyên nhân gây nên bệnh rối loạn mỡ trong máu thường chia làm 2 yếu tố: Nguyên phát và thứ phát. Nguyên nhân nguyên phát do yếu tố di truyền và nguyên nhân thứ phát do các yếu tố khách quan tác động. Cụ thể: 3.1. Rối loạn mỡ máu nguyên phátRối loạn mỡ máu nguyên phát do đột biến gen làm tăng tổng hợp cholesterol, triglycerid vượt ngưỡng, giảm thanh thải các chỉ số trên đồng thời giảm tổng hợp cholesterol tốt. Rối loạn chuyển hóa mỡ máu ở trường hợp này thường xảy ra ở đối tượng trẻ em và người trẻ tuổi, ít khi kèm thể trạng béo phì, bao gồm các trường hợp:
3.2. Rối loạn mỡ máu thứ phátNguyên nhân tập trung chủ yếu là do chế độ ăn uống, sinh hoạt như ăn nhiều chất béo, dùng nhiều bia rượu, lười vận động… Ngoài ra còn gặp phải trong một số trường hợp bị tăng triglyceride do bệnh lý hoặc sử dụng thuốc:
4. Biến chứng nguy hiểm của rối loạn mỡ trong máuMỡ máu bám dày vào thành mạch sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm. Rối loạn mỡ máu hay mỡ máu cao khiến các phân tử mỡ xấu không được đưa đến gan để chuyển hóa, từ đó lắng xuống thành mạch, làm dày thành mạch. Lâu dần hình thành nên các mảng xơ vữa, gây ra các biến chứng nguy hiểm như:
5. Đối tượng nào có nguy cơ mắc rối loạn mỡ máuMột số yếu tố làm tăng nặng chứng mỡ máu cao và tình trạng liên quan như:
6. Chẩn đoánRối loạn mỡ máu thường được chẩn đoán chính xác bằng cách tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số mỡ máu. Nếu các chỉ số vượt ngưỡng có thể xác định đang gặp phải mỡ máu cao. Các chỉ số thường được chú ý đến như:
Một số bệnh viện, phòng khám xét nghiệm có thể lấy mốc khác nhau như:
* Dành cho người lớn > 20 tuổi 7. Điều trị rối loạn mỡ máu7.1. Điều trị rối loạn mỡ máu bằng thuốc tây yMột trong những thuốc phổ biến là statin. Điều trị rối loạn chuyển hóa lipid máu không đặc hiệu chủ yếu tập trung vào việc giảm nồng độ lipid trong huyết tương, cụ thể là các chỉ số mỡ trong máu. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là quản lý việc tiêu thụ trong chế độ ăn uống và thay đổi lối sống trước hoặc kết hợp với việc bắt đầu dùng thuốc. Một số nhóm thuốc thường dùng như:
Trong số những nhóm thuốc điều trị này, statin được sử dụng rộng rãi nhất. Chúng có thể làm giảm sinh tổng hợp cholesterol chủ yếu ở gan bằng cách ức chế cạnh tranh HMG-CoA reductase, enzym giới hạn tốc độ sản xuất cholesterol. Statin cũng hỗ trợ hấp thu và phá hủy LDL, góp phần vào những tiến bộ đạt được trong việc phòng ngừa bệnh tim mạch vành và làm giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân mạch vành. Nếu statin không làm giảm LDL cholesterol và triglycerid, các bác sĩ có thể đề nghị các nhóm thuốc ngoài statin. *Tham khảo thêm tác dụng của từng loại statin:
7.2. Điều trị mỡ máu bằng chế độ ăn uống sinh hoạtĐiều chỉnh chế độ ăn là cách kiểm soát mỡ máu hiệu quả. Đây là cách điều trị triệt để nhất bệnh rối loạn chuyển hóa bởi sẽ kiểm soát được lượng chất béo đầu vào, ngăn ngừa mỡ máu không được tiêu hóa hết bám vào thành mạch. Người bệnh nên kết hợp điều chỉnh cả chế độ ăn uống và sinh hoạt để ngăn ngừa hình thành mỡ xấu trong cơ thể bằng cách:
Tuy nhiên lưu ý việc thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt nên áp dụng ngay cả khi bạn bị rối loạn lipid máu ở mức nhẹ hay nặng. 7.3. Hỗ trợ điều trị rối loạn mỡ máu bằng tinh chất quý nhập khẩuNanocurcumin và chiết xuất cam Bergamot đều có tác dụng hỗ trợ giảm mỡ máu và bảo vệ gan. Từ tính ứng dụng cao của những vị thảo dược quý giúp điều chỉnh mỡ máu, sau được phát triển trên công nghệ hiện đại, cho ra đời những tinh chất có độ sinh khả dụng cao hơn gấp nhiều lần. Một trong số đó là nanocurcumin và chiết xuất từ cam Bergamot. Nanocurcumin đã được chứng minh giảm nồng độ cholesterol trong máu, giảm hiện tượng gan nhiễm mỡ, thúc đẩy hình thành enzyme giải độc gan, tăng cường chức năng gan và chống oxy hóa các tế bào. Khi được bào chế dưới dạng lỏng, Nanocurcumin còn có khả năng hòa tan gấp 185 lần so với curcumin thông thường. Trong khi đó, chiết xuất Bergamot từ cam Địa Trung Hải đã được chứng minh lâm sàng và đưa vào ứng dụng giúp giảm mỡ xấu, triglyceride, tăng mỡ tốt, bảo vệ tế bào gan và gan nhiễm mỡ. Chiết xuất cam Bergamot đã nâng dần chất lượng, chuẩn hóa bằng công nghệ được chuyển giao từ tập đoàn H&AD, Italy dưới tên thương mại Bergamote. So với chiết xuất cam Bergamot thông thường, Bergamote chứa hơn 38% nhóm chất flavonoid bao gồm naringin, neohesperidin, neoeriocitrin… và được Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận theo chuẩn GRAS (Chứng nhận an toàn cho người dùng). 8. Báo chí nói về giải pháp ngăn ngừa mỡ máu caoMỡ máu là bệnh lý phổ biến trong xã hội hiện đại. Ở nước ta có gần 30% dân số trưởng thành bị mỡ máu cao và 71% người bệnh không biết bị mỡ máu cao cho đến khi khám bệnh. Bên cạnh thay đổi chế độ dinh dưỡng sinh hoạt, các bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc tây chữa mỡ máu như statin. Theo Báo Sức khỏe đời sống, Statin giúp giảm các chỉ số mỡ xấu (LDL-c, triglycerid) về ngưỡng an toàn nhưng sẽ tăng lại nhanh nếu dừng uống, vì vậy phải lệ thuộc thuốc và không chữa tận gốc. Ngoài ra, statin gây nhiều tác dụng phụ như người mệt mỏi, men gan tăng, viêm cơ, yếu cơ, gia tăng lượng đường trong máu, giảm trí nhớ… Với những tác dụng không mong muốn của statin, nhu cầu tìm đến các sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên ngày càng nhiều. Nhưng giữa vô vàn các loại sản phẩm, đâu là lựa chọn dành cho người bị mỡ máu cao? 9. Lời khuyên từ chuyên giaTheo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, người bị mỡ máu cao (rối loạn lipid máu) sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ biến chứng, có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Do đó, nên phát hiện sớm để có những biện pháp điều trị kịp thời. Đồng thời nên chú ý đến sức khỏe, phòng tránh những yếu tố ảnh hưởng đến các chỉ số mỡ máu. Một trong những “bí quyết sống khỏe” là nên áp dụng phương pháp 30 phút 3 lần mỗi ngày: 30 phút thể dục mỗi sáng, 30 phút ngủ trưa và 30 phút thể dục buổi chiều. Trên đây là một số thông tin về rối loạn mỡ máu, nguyên nhân và cách điều trị. Nếu có thắc mắc nào, vui lòng liên hệ qua hotline 0865 344 349 để được tư giải đáp cụ thể. Video đề xuất: XEM THÊM:
|