Nội dựng cơ bản xây dựng khu vực phòng thủ

[Bqp.vn] - Thế trận quốc phòng toàn dân là việc tổ chức, triển khai, bố trí lực lượng và tiềm lực quốc phòng trên toàn bộ lãnh thổ theo ý định chiến lược thống nhất, bảo đảm đối phó thắng lợi với mọi mưu toan và hoạt động của các thế lực thù địch xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia, sẵn sàng chuyển thành thế trận chiến tranh nhân dân nếu chiến tranh xảy ra.

Thế trận quốc phòng toàn dân được xây dựng gắn với quy hoạch của quốc gia và từng địa phương theo hướng kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế; hình thành các khu vực chiến lược vững về chính trị, giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng - an ninh. Cùng với quá trình xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, việc triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng, bố trí hệ thống các công trình kinh tế, kỹ thuật có quan hệ rất lớn đến thế trận quốc phòng toàn dân. Do vậy, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân phải được kết hợp ngay trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Thế trận quốc phòng toàn dân được xây dựng bảo đảm thế liên hoàn, vững chắc, kết hợp thế trận tại chỗ với thế cơ động, thế trận rộng khắp với xây dựng thế trận có trọng điểm, tập trung cho hướng, khu vực, mục tiêu chủ yếu, địa bàn chiến lược. Nhà nước có chính sách phân bố lại lao động, xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng, quốc phòng - kinh tế ở các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, biển đảo, bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội kết hợp chặt chẽ với tăng cường lực lượng, tiềm lực và thế trận quốc phòng ở các khu vực xung yếu.

Trên cơ sở điều chỉnh thế bố trí chiến lược của nền kinh tế trên phạm vi cả nước, Nhà nước tăng cường đầu tư xây dựng các tỉnh, thành phố thành các khu vực phòng thủ vững chắc, bảo đảm trong thời bình có khả năng tự lực giải quyết những tình huống khẩn cấp ở địa phương mình; khi xảy ra chiến tranh thì chủ động đánh địch ngay từ đầu, tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch và đẩy quân địch vào thế bị động, sa lầy, tạo thời cơ và phối hợp chặt chẽ với các binh đoàn chủ lực tiêu diệt địch. Việc xây dựng cơ sở thôn, bản, xã, phường, các vùng biên giới, hải đảo và các địa bàn trọng yếu vững mạnh toàn diện được đặc biệt coi trọng.

Cùng với xây dựng khu vực phòng thủ, thế bố trí của các lực lượng vũ trang điều chỉnh trên từng hướng chiến lược và trên phạm vi cả nước, hình thành thế trận vững chắc và có tính cơ động cao sẵn sàng đáp ứng yêu cầu khi xử lý các tình huống. Các lực lượng bộ đội chủ lực và lực lượng vũ trang địa phương được bố trí hợp lý, kết hợp chặt chẽ với xây dựng hệ thống phòng thủ tạo thành thế liên hoàn, vững chắc, hiểm hóc của thế trận quân sự trên các khu vực trọng điểm, bảo đảm khả năng tác chiến của lực lượng vũ trang cả trên bộ, trên không, trên biển, đảo.

Hậu phương chiến lược, căn cứ hậu phương chiến lược, căn cứ hậu cần kỹ thuật của từng vùng, từng hướng được xây dựng nhằm bảo đảm hoạt động cho nhân dân và lực lượng vũ trang trong điều kiện chiến tranh bằng vũ khí công nghệ cao... trong đó khả năng độc lập, tự lực được quan tâm đúng mức. Thế trận quốc phòng được thực hiện thông qua triển khai các kế hoạch chiến lược như kế hoạch chuyển đất nước từ thời bình sang thời chiến; kế hoạch bảo đảm quốc phòng, an ninh chính trị; bảo vệ vùng trời; bảo vệ biên giới quốc gia.

Thế trận quốc phòng toàn dân được xây dựng trong mối liên hệ chặt chẽ với thế trận an ninh nhân dân của Việt Nam tạo thành thế liên hoàn, vững chắc, phát huy được sức mạnh của các lực lượng, kết hợp được các hình thức hoạt động vũ trang và phi vũ trang, tạo được khả năng cơ động linh hoạt, khả năng độc lập và phối hợp tác chiến. Đây là nội dung quan trọng của xây dựng thế trận quốc phòng, thể hiện trong xây dựng các khu vực phòng thủ. Dựa trên đặc thù của mỗi khu vực phòng thủ, việc bố trí, triển khai lực lượng được tính toán bảo đảm tính hiệu quả cao nhất trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh ở địa phương, tạo sự hiệp đồng chặt chẽ giữa quốc phòng và an ninh trên mỗi vùng chiến lược và trên phạm vi cả nước.

Lực lượng vũ trang tỉnh diễu hành tại lễ kỷ niệm 110 năm thành lập tỉnh, 70 năm thành lập Ðảng bộ tỉnh và 65 năm Chiến thắng Ðiện Biên Phủ. Ảnh: Văn Thành Chương

Với vai trò nòng cốt, LLVT tỉnh đã chủ trì phối hợp tham mưu cho Tỉnh ủy, HÐND, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng KVPT tỉnh gắn với phát triển kinh tế - xã hội [KT - XH] bằng nhiều nội dung, giải pháp đồng bộ, hiệu quả. Trong đó tập trung quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW của Bộ Chính trị [khóa X] về “Tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành KVPT vững chắc”; Nghị quyết Trung ương 8 [khóa XI] “Về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”. Thường xuyên bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp của Ðảng đối với nhiệm vụ QP - AN. Giai đoạn 2015 - 2020, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành 79 văn bản lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các chính sách pháp luật về xây dựng KVPT. Ðồng thời, Ðảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã xây dựng, ban hành 67 văn bản về xây dựng và hoạt động của KVPT. Kết quả nổi bật là nhận thức của các cấp, ngành và nhân dân về xây dựng KVPT được nâng lên; các tiềm lực, nhất là tiềm lực chính trị - tinh thần, “thế trận lòng dân” được xây dựng, củng cố. Chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của LLVT tỉnh từng bước được nâng cao; xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống QP - AN trên địa bàn, tạo môi trường thuận lợi thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển KT - XH  Nghị quyết Ðại hội Ðảng bộ tỉnh lần thứ XIII đã đề ra.

Một số thành phần quan trọng trong thế trận quân sự được đầu tư; bảo đảm tính lưỡng dụng của các dự án phát triển KT - XH gắn với củng cố tiềm lực QP - AN. 100% cuộc diễn tập KVPT cấp huyện, chiến đấu phòng thủ cấp xã, cụm tác chiến biên phòng đều bảo đảm hiệu quả, an toàn, tiết kiệm. Ðặc biệt năm 2017, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy, HÐND, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo thành công cuộc diễn tập KVPT tỉnh Ðiện Biên quy mô 1 bên 3 cấp. Cuộc diễn tập đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, khả năng vận dụng lý luận với thực tiễn của cấp ủy, chính quyền; vai trò tham mưu, phối hợp, hiệp đồng tác chiến của LLVT và các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh.

Dự báo trong thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực tiềm ẩn nhiều nhân tố khó lường như: Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ; xung đột sắc tộc, tôn giáo; hoạt động can thiệp, ly khai, khủng bố... Ðối với nước ta, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chống phá bằng thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc nhằm gây mất ổn định trên từng địa bàn. Cùng với đó, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cũng làm nảy sinh những thách thức mới đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Tình hình đó đòi hỏi phải tiếp tục xây dựng KVPT vững chắc, có chiều sâu, tiềm lực và sức mạnh tổng hợp ngày càng cao, với những giải pháp cơ bản sau:

Một là tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, điều hành của chính quyền các cấp đối với nhiệm vụ xây dựng KVPT. Ðây là nguyên tắc, nhân tố quyết định xây dựng KVPT đảm bảo mục tiêu, yêu cầu. Trên cơ sở đó đề ra chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo; trong đó xác định rõ 3 thành tố: “Xây dựng tiềm lực chính trị, văn hóa tinh thần là then chốt; tiềm lực kinh tế là trung tâm; tiềm lực quốc phòng - an ninh là trọng yếu”. Tổ chức vận hành có hiệu quả cơ chế “Ðảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, cơ quan quân sự và các ban, ngành làm tham mưu”, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tham mưu cho Tỉnh ủy, HÐND, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác chuẩn bị, tổ chức diễn tập KVPT tỉnh năm 2021 bảo đảm an toàn, tiết kiệm, chất lượng và hiệu quả.

Hai là nâng cao hơn nữa nhận thức, trách nhiệm của các cấp, ngành, đoàn thể và nhân dân về nhiệm vụ xây dựng KVPT. Ðây là biện pháp trực tiếp xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần trong KVPT. Theo đó, cần đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục QP - AN làm cho cán bộ, đảng viên, chiến sĩ LLVT và nhân dân nhận thức đầy đủ quan điểm, chủ trương của Ðảng, Nhà nước đối với nhiệm vụ xây dựng KVPT. Cơ quan quân sự tham mưu kiện toàn Hội đồng Giáo dục quốc phòng các cấp; quan tâm đổi mới nội dung giáo dục QP - AN cho học sinh, sinh viên theo hướng khoa học, phù hợp tình hình mới. Triển khai đa dạng hình thức, phương pháp tuyên truyền, vận động, giáo dục, phổ biến kiến thức QP - AN nhằm thống nhất quan điểm: “Xây dựng KVPT tỉnh, huyện vững chắc vừa mang tính cấp thiết, vừa lâu dài; là nền tảng, cơ sở để xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh”.

Ba là đẩy mạnh kết hợp phát triển KT - XH với tăng cường QP - AN, tạo nguồn lực vật chất xây dựng KVPT ngày càng vững chắc. Thực hiện phát triển KT - XH, nâng cao đời sống nhân dân gắn với tăng cường tiềm lực QP - AN ngay từ trong quy hoạch, kế hoạch. Ưu tiên đầu tư phát triển các công trình hạ tầng theo hướng lưỡng dụng; quy hoạch kinh tế gắn với quy hoạch thế trận quân sự KVPT, nhất là trên các địa bàn trọng điểm, biên giới; cơ quan quân sự cần chủ động tham mưu, tham gia thẩm định chặt chẽ các chương trình, dự án kinh tế. Tham mưu cho tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, chính quyền địa phương đầu tư có trọng tâm, trọng điểm các công trình thiết yếu trong căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, căn cứ hậu cần.

Bốn là, phát huy vai trò nòng cốt của LLVT trong xây dựng, hoạt động của KVPT. Xây dựng LLVT có chất lượng tổng hợp, thực sự là lực lượng chính trị, chiến đấu trung thành, tin cậy của Ðảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh. Chú trọng huấn luyện sát nhiệm vụ và địa bàn tác chiến; tổ chức, biên chế lực lượng, sắp xếp quân số phù hợp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời bình và sẵn sàng mở rộng lực lượng khi có chiến tranh. Thực hiện tốt việc tuyển quân gắn với tạo nguồn cán bộ cho cơ sở. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ đủ số lượng, bảo đảm chất lượng. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng theo Nghị định 77/2010/NÐ-CP của Chính phủ, chủ động nắm, dự báo chính xác tình hình, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp có đối sách xử lý phù hợp, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Các đơn vị LLVT tiếp tục phát huy chức năng “đội quân công tác”, tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; giúp dân xóa đói giảm nghèo, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai. Thường xuyên phối hợp với các lực lượng trong KVPT nắm chắc tình hình thực tế, làm tốt công tác nghiên cứu, đánh giá, dự báo để tham mưu với cấp ủy, chính quyền kịp thời tổ chức triển khai xử lý thắng lợi các tình huống. Phối hợp chặt chẽ với công an, bộ đội biên phòng tỉnh để chia sẻ thông tin, nắm chắc tình hình trong nước, khu vực và quốc tế, nhất là những diễn biến liên quan đến QP - AN. Trên cơ sở đó, có kế hoạch, phương án ngăn ngừa các nguy cơ, phát hiện sớm và triệt tiêu các nhân tố bất lợi, bảo đảm chủ động trong mọi tình huống. Quán triệt, nắm vững phương châm, tư tưởng, quan điểm của Ðảng về hoạt động đối ngoại quân sự, kết hợp chặt chẽ đối ngoại quân sự với công tác ngoại giao nhân dân; chủ động phát hiện nắm chắc tình hình từ xa, kịp thời tham mưu cho tỉnh phối hợp với nước bạn xử lý các vấn đề liên quan.