Ngo Thinh2021-11-07T14:33:45+07:00
[Last Updated On: 07/11/2021 By Lytuong.net]
Sự biến đổi hóa học là gì
Sự đổi hóa học là gì?
Sự biến đổi hóa học là sự thay đổi chất này thànhchất khác, chất mới có tính chất khác và một hoặc nhiều chất mới được hình thành.
Nó là kết quả khi một chất kết hợp với một chất khác để tạo thành một chất mới [tổng hợp hoặc phân hủy để tạo thành nhiều chất hơn]. Phản ứng oxy hóa là một ví dụ thay đổi hóa học gây ra phản ứng hóa học.
Sự biến đổi hóa học thường không thể đảo ngược [ngoại trừ các phản ứng hóa học]. Các ví dụ về thay đổi hóa học bao gồm phản ứng hóa học làm phát triển màu nhuộm và tạo ra sự thay đổi hóa học trên tóc. Có ba loại biến đổi hóa học là biến đổi hữu cơ, vô cơ và sinh hóa.
Ví dụ về sự thay đổi hóa học trong cuộc sống hàng ngày
Các biến đổi hóa học xảy ra xung quanh chúng ta mọi lúc và không chỉ trong phòng thí nghiệm hóa học. Dưới đây là một số ví dụ về sự thay đổi hóa học trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
- Đốt 1 tờ giấy hoặc gỗ
- Tiêu hóa thức ăn
- Luộc một quả trứng
- Sử dụng pin hóa học
- Mạ điện kim loại
- Nướng bánh
- Sữa chua
- Các phản ứng trao đổi chất khác nhau diễn ra trong tế bào
- Thối rữa trái cây
- Phân hủy chất thải
- Vụ nổ của pháo hoa
- Phản ứng giữa muối và axit .
- Gỉ sắt
- Thắp sáng một que diêm
Xét các trường hợp trong ảnh:
| Hình | Trường hợp | Biến đổi | Giải thích |
| 2 | Cho vôi sống vào nước | Hoá học | Vôi sống khi thả vào nước đã không giữ lại được tính chất của nó nữa, nó đã bị biến đổi thành vôi tôi dẽo quánh, kèm theo sự toả nhiệt. |
| 3 | Xé giấy thành những mảnh vụn | Lí học | Giấy bị cắt vụn vẫn giữ nguyên tính chất, không bị biến đổi thành chất khác. |
| 4 | Xi măng trộn cát | Lí học | Xi măng và cát thành hỗn hợp xi măng cát, tính chất của cát và xi măng vẫn giữ nguyên, không đổi |
| 5 | Xi măng trộn cát và nước | Hóa học | Xi măng trộn cát và nước thành vữa xi măng, tính chất hoàn toàn khác với tính chất của ba chất tạo thành nó là cát, xi măng và nước |
| 6 | Đinh mới để lâu ngày thành đinh gỉ | Hoá học | Dưới tác dụng của hơi nước trong KK, chiếc đinh bị gỉ tính chất của đinh gỉ khác hẳn tính chất của đinh mới |
| 7 | Thủy tinh ở thể lỏng sau khi được thổi thành các chai, lọ, để nguội thành thủy tinh ở thể rắn | Lí học | Dù ở thể rắn hay thể lỏng, tính chất của thủy tinh vẫn không thay đổi |
Các biến đổi hóa học liên quan đến các hợp chất hữu cơ
Hợp chất hữu cơ là những hợp chất phức tạp của cacbon, trong đó một hoặc nhiều nguyên tử liên kết cộng hóa trị với nguyên tử của các nguyên tố khác. Dưới đây là một số ví dụ về sự thay đổi hóa học liên quan đến các hợp chất hữu cơ.
1. Đốt khí tự nhiên
Đây là một ví dụ rõ ràng về phản ứng đốt cháy. Khí tự nhiên hiểu được khí mêtan. Khi metan phản ứng với oxy trong khí quyển, nó tạo ra nước và carbon dioxide. Do đó, nó là một ví dụ về sự thay đổi hóa học.
2. Quá trình chín của trái cây
Nó liên quan đến một loạt các thay đổi. Trái cây bao gồm ethylene. Có sự gia tăng sản xuất ethylene khi trái cây bị hư hỏng hoặc khi nó bị nhổ. Điều này dẫn đến việc sản sinh ra các enzym mới phản ứng với hóa chất có trên trái cây. Vì vậy, trái cây có thể chứng kiến một số thay đổi. Một số thay đổi được đề cập dưới đây.
- Quả trở nên ngon ngọt và mềm hơn.
- Do chất diệp lục bị phân hủy, vỏ ngoài của trái cây thay đổi màu sắc.
- Hương thơm tỏa ra từ quả chín.
Các biến đổi hóa học liên quan đến các hợp chất vô cơ
Các phản ứng của các hợp chất và nguyên tố không liên quan đến nguyên tử cacbon là những biến đổi hóa học liên quan đến các hợp chất vô cơ. Một số ví dụ về sự thay đổi hóa học liên quan đến các hợp chất vô cơ được đề cập dưới đây.
1. Sự hình thành của thép
Đó là một quá trình không thể đảo ngược. Thép được hình thành bằng cách bổ sung một số nguyên tố khác với số lượng xác định vào sắt, nguyên tố cơ bản là cacbon. Điều này dẫn đến sự hình thành các chất mới, do đó coi nó có sự thay đổi về mặt hóa học. Tính chất của các chất mới tạo thành khác với tính chất của sắt.
2. Ánh sáng của pháo hoa
Pháo hoa bao gồm nitrat kim loại do đó tạo thành các hợp chất cháy. Khi đốt pháo hoa, quá trình đốt cháy diễn ra dẫn đến sự hình thành một chất mới với sự phát ra ánh sáng và nhiệt. Như vậy, có thể coi đây là một biến đổi hóa học.
Thay đổi sinh hóa
Nó liên quan đến hóa học của hoạt động và sự phát triển của các sinh vật sống. Dưới đây là một ví dụ về những thay đổi sinh hóa.
Quang hợp
Quang hợp là một quá trình chủ yếu được sử dụng bởi thực vật để chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học. Nó là một quá trình hóa học xảy ra trong thực vật. Trong quá trình này, thực vật chuyển đổi nước và carbon dioxide thành đường và oxy.
Ví dụ
1. Sữa bị chua do
[a] Sự chuyển đổi lactose thành axit lactic [b] Sự biến đổi hóa học tăng lên [c] Sự chuyển đổi axit lactic thành lactose
[d] Cả A và B
Trả lời: [d]
Câu hỏi thường gặp
1. Ví dụ nào về sự biến đổi hóa học?
Trả lời: Sự chuyển đổi hóa học là kết quả của một phản ứng hóa học, trong khi sự thay đổi vật lý là khi cấu trúc của vật chất thay đổi, nhưng không phải là bản dạng hóa học. Đốt, nấu, rỉ và thối rữa là những ví dụ về sự thay đổi hóa học.
2. Bằng chứng của một sự thay đổi hóa học là gì?
Trả lời: Các điều kiện chuyển hóa hóa học: đổi màu, tạo kết tủa, tạo khí, đổi mùi, thay đổi nhiệt độ.
3. Đốt củi có phải là biến đổi hóa học không?
Trả lời: Đốt củi là một sự biến đổi hóa học khi vật liệu mới được tạo ra mà không thể loại bỏ được [ví dụ như carbon dioxide]. Ví dụ, nếu một lò sưởi đốt củi, thì không còn gỗ nữa mà là tro. Một số ví dụ bao gồm đốt nến, rỉ sắt, nướng bánh, v.v.
5. Sữa chua có phải là một biến đổi hóa học không?
Trả lời: Sự biến đổi hóa học đòi hỏi một sự thay đổi mức độ phân tử để ngăn chặn nó bị đảo ngược vì nó tạo ra một chất mới. Sữa chua là một quá trình ngược lại và các phân tử mới được tạo ra. Một ví dụ khác về sự thay đổi hóa học – tạo ra không khí mới, bong bóng và thay đổi màu sắc giống như sự hình thành gỉ.
Giải bài tập SGK Khoa học 5 trang 78, 79, 80, 81 giúp các em học sinh lớp 5 tham khảo, nhanh chóng trả lời các câu hỏi trong bài 38-39: Sự biến đổi hóa học của Chủ đề Vật chất và năng lượng.
Qua đó, sẽ giúp các em ôn tập, củng cố các dạng bài tập, rèn luyện kỹ năng giải Khoa học 5 thật thành thạo. Đồng thời, cũng giúp thầy cô tham khảo để soạn giáo án cho học sinh của mình. Vậy mời thầy cô và các em cùng theo dõi nội dung chi tiết trong bài viết dưới đây:
Thực hành
– Đốt một tờ giấy và nhận xét sự biến đổi của tờ giấy dưới tác dụng của ngọn lửa.
– Chưng đường trên ngọn lửa.
+ Nhận xét sự biến đổi màu của đường dưới tác dụng của nhiệt. Để nguội, nếm thử xem sau khi chuyển màu. Đường còn giữ được vị ngọt không.
+ Dự kiến kết quả xảy ra nếu ta đun tiếp.
Trả lời:
– Đốt một tờ giấy ta thấy: Giấy bị cháy cho ta tro giấy
– Đường từ trắng chuyển sang vàng rồi vàng thẫm. Nếu tiếp tục đun nữa nó sẽ cháy thành than. Khi nếm, chất đó không còn vị ngọt nữa. Trong quá trình đun đường có khói khét bốc lên.
Trong các trường hợp dưới đây, trường hợp nào có sự biến đổi hóa học? Tại sao?
Trả lời:
| Hình | Trường hợp | Biến đổi | Giải thích |
| 2 | Cho vôi sống vào nước | Hoá học | Vôi sống khi thả vào nước đã không giữ lại được tính chất của nó nữa, nó đã bị biến đổi thành vôi tôi dẻo quánh, kèm theo sự toả nhiệt. |
| 3 | Xé giấy thành những mảnh vụn | Vật lý | Giấy bị cắt vụn vẫn giữ nguyên tính chất, không bị biến đổi thành chất khác. |
| 4 | Xi măng trộn cát | Vật lý | Xi măng và cát thành hỗn hợp xi măng cát, tính chất của cát và xi măng vẫn giữ nguyên, không đổi |
| 5 | Xi măng trộn cát và nước | Hóa học | Xi măng trộn cát và nước thành vữa xi măng, tính chất hoàn toàn khác với tính chất của ba chất tạo thành nó là cát, xi măng và nước |
| 6 | Đinh mới để lâu ngày thành đinh gỉ | Hoá học | Dưới tác dụng của hơi nước trong không khí, chiếc đinh bị gỉ tính chất của đinh gỉ khác hẳn tính chất của đinh mới |
| 7 | Thủy tinh ở thể lỏng sau khi được thổi thành các chai, lọ, để nguội thành thủy tinh ở thể rắn | Vật lý | Dù ở thể rắn hay thể lỏng, tính chất của thủy tinh vẫn không thay đổi |
– Chuẩn bị: một ít giấm, một que tăm, một mảnh giấy, diêm và nến.
– Tiến hành: Nhúng đầu tăm vào giấm rồi viết lên giấy và để khô.
+ Ta có nhìn thấy chữ không?
+ Muốn đọc bức thư này, người nhận thư phải làm thế nào?
+ Điều kiện gì làm giấm đã khô trên giấy biến đổi hoá học?
Lưu ý:
- Không hơ giấy quá gần ngọn lửa đề phòng cháy.
- Có thể thay giấm bằng chanh hoặc mấy cọng hành vắt hoặc giã lấy nước.
Trả lời:
– Ta không nhìn thấy chữ.
– Muốn đọc được thư người nhận thư phải hơ giấy qua ngọn lửa.
– Điều kiện nhiệt độ đã làm giấm khô biến đổi hóa học.
Đọc thông tin, quan sát hình vẽ để trả lời câu hỏi.
1. Dùng một miếng vải được nhuộm phẩm màu xanh phơi ra nắng, lấy một cái đĩa sứ và bốn hòn đá chặn lên như hình 9a. Phơi như vậy khoảng ba, bốn ngày liền. Sau đó lấy miếng vải vào thì thấy kết quả như hình 9b.
Hãy giải thích hiện tượng đó.
2. Người ta lấy một chất hóa học dùng để rửa ảnh bôi lên một tờ giấy trắng [hình 10a, 10b]. Đặt phim đã chụp ảnh cho áp sát vào tờ giấy trắng đã bôi hóa chất rồi đem phơi ra nắng [hình 10c]. Một lúc sau, lấy tấm phim ra, ta được ảnh trong phim in trên tờ giấy trắng [hình 10d].
Hiện tượng này chứng tỏ có sự biến đổi lí học hay hóa học?
Trả lời:
1. Hiện tượng trong hình 9 có thể giải thích như sau: Miếng vải nhuộm phẩm màu dưới tác động của ánh sáng mặt trời bị biến đổi [màu bị nhạt bớt] còn phần bị che đi thì không nhận ánh sáng mặt trời nên màu vẫn còn nguyên.
2. Hiện tượng trong hình 10 có sự biến đổi hóa học dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời. Phần giấy bị khoảng đậm của phim che khuất bị biến đổi màu khác với phần bị khoảng nhạt của phim che đi. Do đó ta nhận được ảnh như phim đã chụp
Giải bài tập SGK Khoa học 5 trang 78, 79, 80, 81 giúp các em học sinh lớp 5 tham khảo, nhanh chóng trả lời các câu hỏi trong bài 38-39: Sự biến đổi hóa học của Chủ đề Vật chất và năng lượng.
Qua đó, sẽ giúp các em ôn tập, củng cố các dạng bài tập, rèn luyện kỹ năng giải Khoa học 5 thật thành thạo. Đồng thời, cũng giúp thầy cô tham khảo để soạn giáo án cho học sinh của mình. Vậy mời thầy cô và các em cùng theo dõi nội dung chi tiết trong bài viết dưới đây:
Thực hành
– Đốt một tờ giấy và nhận xét sự biến đổi của tờ giấy dưới tác dụng của ngọn lửa.
– Chưng đường trên ngọn lửa.
+ Nhận xét sự biến đổi màu của đường dưới tác dụng của nhiệt. Để nguội, nếm thử xem sau khi chuyển màu. Đường còn giữ được vị ngọt không.
+ Dự kiến kết quả xảy ra nếu ta đun tiếp.
Trả lời:
– Đốt một tờ giấy ta thấy: Giấy bị cháy cho ta tro giấy
– Đường từ trắng chuyển sang vàng rồi vàng thẫm. Nếu tiếp tục đun nữa nó sẽ cháy thành than. Khi nếm, chất đó không còn vị ngọt nữa. Trong quá trình đun đường có khói khét bốc lên.
Trong các trường hợp dưới đây, trường hợp nào có sự biến đổi hóa học? Tại sao?
Trả lời:
| Hình | Trường hợp | Biến đổi | Giải thích |
| 2 | Cho vôi sống vào nước | Hoá học | Vôi sống khi thả vào nước đã không giữ lại được tính chất của nó nữa, nó đã bị biến đổi thành vôi tôi dẻo quánh, kèm theo sự toả nhiệt. |
| 3 | Xé giấy thành những mảnh vụn | Vật lý | Giấy bị cắt vụn vẫn giữ nguyên tính chất, không bị biến đổi thành chất khác. |
| 4 | Xi măng trộn cát | Vật lý | Xi măng và cát thành hỗn hợp xi măng cát, tính chất của cát và xi măng vẫn giữ nguyên, không đổi |
| 5 | Xi măng trộn cát và nước | Hóa học | Xi măng trộn cát và nước thành vữa xi măng, tính chất hoàn toàn khác với tính chất của ba chất tạo thành nó là cát, xi măng và nước |
| 6 | Đinh mới để lâu ngày thành đinh gỉ | Hoá học | Dưới tác dụng của hơi nước trong không khí, chiếc đinh bị gỉ tính chất của đinh gỉ khác hẳn tính chất của đinh mới |
| 7 | Thủy tinh ở thể lỏng sau khi được thổi thành các chai, lọ, để nguội thành thủy tinh ở thể rắn | Vật lý | Dù ở thể rắn hay thể lỏng, tính chất của thủy tinh vẫn không thay đổi |
– Chuẩn bị: một ít giấm, một que tăm, một mảnh giấy, diêm và nến.
– Tiến hành: Nhúng đầu tăm vào giấm rồi viết lên giấy và để khô.
+ Ta có nhìn thấy chữ không?
+ Muốn đọc bức thư này, người nhận thư phải làm thế nào?
+ Điều kiện gì làm giấm đã khô trên giấy biến đổi hoá học?
Lưu ý:
- Không hơ giấy quá gần ngọn lửa đề phòng cháy.
- Có thể thay giấm bằng chanh hoặc mấy cọng hành vắt hoặc giã lấy nước.
Trả lời:
– Ta không nhìn thấy chữ.
– Muốn đọc được thư người nhận thư phải hơ giấy qua ngọn lửa.
– Điều kiện nhiệt độ đã làm giấm khô biến đổi hóa học.
Đọc thông tin, quan sát hình vẽ để trả lời câu hỏi.
1. Dùng một miếng vải được nhuộm phẩm màu xanh phơi ra nắng, lấy một cái đĩa sứ và bốn hòn đá chặn lên như hình 9a. Phơi như vậy khoảng ba, bốn ngày liền. Sau đó lấy miếng vải vào thì thấy kết quả như hình 9b.
Hãy giải thích hiện tượng đó.
2. Người ta lấy một chất hóa học dùng để rửa ảnh bôi lên một tờ giấy trắng [hình 10a, 10b]. Đặt phim đã chụp ảnh cho áp sát vào tờ giấy trắng đã bôi hóa chất rồi đem phơi ra nắng [hình 10c]. Một lúc sau, lấy tấm phim ra, ta được ảnh trong phim in trên tờ giấy trắng [hình 10d].
Hiện tượng này chứng tỏ có sự biến đổi lí học hay hóa học?
Trả lời:
1. Hiện tượng trong hình 9 có thể giải thích như sau: Miếng vải nhuộm phẩm màu dưới tác động của ánh sáng mặt trời bị biến đổi [màu bị nhạt bớt] còn phần bị che đi thì không nhận ánh sáng mặt trời nên màu vẫn còn nguyên.
2. Hiện tượng trong hình 10 có sự biến đổi hóa học dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời. Phần giấy bị khoảng đậm của phim che khuất bị biến đổi màu khác với phần bị khoảng nhạt của phim che đi. Do đó ta nhận được ảnh như phim đã chụp