Theo các chuyên gia, tỷ giá cuối năm sẽ có biến động hơn so với giai đoạn trước đây, đến từ các động thái của Cục dự trữ liên bang Mỹ [Fed] trong những tháng tiếp theo, cũng như những rủi ro nội tại mà Covid-19 tạo ra.
| Hình minh họa: TTXVN. |
Thận trọng cuối năm
Theo báo cáo của Công ty chứng khoán SSI, trong tuần trước, tỷ giá niêm yết của các ngân hàng thương mại đi ngang, duy trì ở mức 22.900/23.100. Trong khi đó, tỷ giá ở thị trường tự do không thay đổi ở chiều mua vào và giảm khoảng 10 đồng trên mỗi đô la Mỹ ở chiều bán ra, kết thúc tuần ở mức 23.300/23.340.
Trong nhận định mới đây về diễn biến kinh tế cuối năm 2021, ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc Khối ngoại hối và thị trường vốn, HSBC Việt Nam, cho rằng nhìn về trung và dài hạn, đặc biệt từ nay đến cuối năm, quan điểm của đơn vị này là vẫn không bỏ ngỏ khả năng tiền đồng chịu áp lực mất giá trở lại với mức dự báo là 23.100 vào cuối năm nay.
Còn báo cáo triển vọng quí 3-2021 trước đó của UOB, dự báo tỷ giá sẽ ở mức khoảng 23.000 trong quí 3 và quí 4 năm nay, lên mức 23.100 trong quí 1 năm sau.
Trong khi đó, một số tổ chức dự báo thậm chí tiền đồng tăng nhẹ, như Mirae Asset dự báo tiền đồng sẽ tăng giá trong biên độ quanh mức 0,5% trong năm nay. Công ty chứng khoán Maybank KimEng dự kiến cuối năm có thể ở mức 22.600 đồng/đô la. Còn SSI dự kiến tỷ giá sẽ đi ngang trong ngắn hạn và có thể giảm nhẹ về cuối năm.
Dù vậy, theo đánh giá chung, các nhân tố hỗ trợ cho sự ổn định của tỷ giá vẫn đang diễn biến tích cực.
Trong đó, yếu tố lạm phát duy trì ở mức tương đối ổn định. Khối Nghiên cứu HSBC dự báo lạm phát trung bình vào khoảng 2,8% trong năm 2021, thấp hơn nhiều so với mức mục tiêu tối đa 4% đề ra.
Còn theo SSI đánh giá, hiện tại, dòng tiền kiều hối và giải ngân FDI vẫn khá tích cực nên đủ để bù đắp cho thâm hụt cán cân thương mại hàng hóa và dẫn đến cung cầu ngoại tệ vẫn khá cân bằng, dự trữ ngoại hối vẫn khá dồi dào.
Về phía quản lý, Ngân hàng Nhà nước đã tiếp tục mua vào lượng lớn ngoại tệ qua nghiệp vụ kỳ hạn, trước khi quyết định hạ giá mua 150 đồng xuống 22.975 vào tuần đầu tháng 6. Điều này cho thấy dư địa để tiền đồng có thể tăng giá thêm trong ngắn hạn, theo ông Khoa.
Cũng theo đại diện HSBC Việt Nam, một trong những rủi ro cuối năm có thể kể đến là cán cân thương mại chuyển sang nhập siêu, mối lo về giá cả hàng hóa cao hơn cùng khả năng lãi suất Mỹ bước vào chu kỳ tăng trở lại.
“Nhìn chung, có một điều khá chắc chắn rằng tỷ giá sẽ khó duy trì được xu hướng bình ổn như trong sáu tháng đầu năm ngoái. Thay vào đó, thị trường cuối năm sẽ có nhiều biến động hơn từ quốc tế, đặc biệt là các động thái của Fed trong những tháng tiếp theo, cũng như những rủi ro nội tại mà Covid-19 tạo ra”, ông Khoa nhận định.
| Nguồn: SSI. |
Ẩn số từ đồng đô la
Theo ông Khoa - HSBC Việt Nam, mặc dù trong hầu hết thời gian 6 tháng đầu năm 2021, tỷ giá đa phần giao dịch trong biên độ 23.010-23.100 với xu hướng thiên về tiền đồng tăng giá, nhưng dường như tình hình có xu hướng đảo ngược sau kỳ họp gần nhất của Fed.
Việc Fed ra tín hiệu trong cuộc họp tháng 6 vừa qua với lộ trình nâng lãi suất hai lần vào năm 2023 và khả năng giảm mua lại tài sản, thị trường tài chính đã trải qua nhiều phiên biến động mạnh.
Chỉ số đô la Mỹ sau khi đạt đỉnh của năm vào cuối quí 1, đang tìm lại sức mạnh của mình khi bật tăng trở lại vào nửa cuối tháng 6, ngay sau phiên họp thường kỳ của Fed.
Với việc đồng bạc xanh tăng mạnh trở lại, các đồng tiền trong khu vực châu Á chịu áp lực suy yếu tương ứng, và đồng Việt Nam cũng không phải ngoại lệ.
Tuy nhiên, tính đến cuối tháng 6 giá trị đồng Việt Nam đã tăng 0,37% so với đô la Mỹ, được đánh giá là một trong những đồng tiền có diễn biến tốt nhất trong khu vực, theo SSI.
Khả năng đồng đô la tăng giá được nhắc đến trong bối cảnh nhiều ngân hàng trung ương [NHTƯ] nhiều quốc gia đã không còn áp dụng chính sách tiền tệ nới lỏng thông qua hoạt động bơm thanh khoản vào thị trường, thậm chí ngược lại đã có một số NHTƯ nâng lãi suất hoặc bắt đầu nhắc tới lộ trình nâng lãi suất và hút thanh khoản trở lại trong tương lai gần.
Trong khi đó, nhóm nghiên cứu của Công ty chứng khoán Maybank KimEng Việt Nam cho biết sau cuộc họp của Ủy ban thị trường mở liên bang [FOMC], nhóm nghiên cứu này vẫn nghi ngờ về khả năng Fed muốn thắt chặt quá nhanh vì Fed vẫn đang áp dụng chính sách mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức trung bình, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ nói riêng và toàn cầu đang nằm trong quỹ đạo phục hồi.
“Vì vậy đánh giá của chúng tôi về đồng đô la Mỹ vẫn không thay đổi, đồng này sẽ giảm trong dài hạn”, nhóm nghiên cứu bình luận về hướng đi của tiền đồng sau sự kiện Fed dự kiến sớm tăng lãi suất.
Bên cạnh áp lực từ đồng đô la, một yếu tố ảnh hưởng khác còn là việc đàm phán với Chính phủ Mỹ trong việc xem xét áp thuế bổ sung liên quan đến những cáo buộc định giá thấp tiền đồng.
Theo UOB, tiền đồng vẫn chịu sự theo dõi của các nhà chức trách của Mỹ, trong bối cảnh Bộ Tài chính Mỹ tiếp tục tăng cường giám sát các hoạt động quản lý ngoại hối của Việt Nam, dù đã loại bỏ “nhãn dán” thao túng tiền tệ đối với Việt Nam vào hồi tháng 4 vừa qua. Dù vậy, cũng theo đánh giá của đơn vị này, sự điều chỉnh sắp tới của Fed sẽ “đè” lên tiền đồng nhưng áp lực giảm giá tiền đồng vẫn ở mức hạn chế.
Trong báo cáo tháng 6 bình luận về chính sách tiền tệ nới lỏng trên toàn cầu, Công ty chứng khoán Vietcombank cho rằng rủi ro bị đưa vào danh sách thao tùng tiền tệ hiện cần được theo dõi sát sao hơn, dù rằng NHNN có nhiều nguồn lực để ổn định tỷ giá khi dự trữ ngoại hối được xây dựng dần qua các năm, đi kèm với sự hiệu quả của chính sách mua ngoại tệ kỳ hạn trong năm 2021.
[Theo KTSG Online]
Tỷ giá Nhân dân tệ so với đô la Mỹ liên tục tăng cao gây áp lực lớn lên hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc.
Kiều hối dồi dào đã góp phần tăng nguồn cung USD trên thị trường Việt Nam - Ảnh: N.PHƯỢNG
Tuổi Trẻ đã trao đổi cùng ông Trương Văn Phước - nguyên quyền chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia.
* Ông giải thích gì về hiện tượng lạ khi VND không còn mất giá, mà lại tăng giá so với USD? Vì sao, có ảnh hưởng đến thói quen giữ USD của người dân?
- Tỉ giá cũng như hàng hóa, là nơi cung cầu gặp nhau. Trong đợt dịch thứ 4, xuất khẩu có bị ảnh hưởng nhưng 10 tháng Việt Nam vẫn xuất siêu.
Năm 2021 vẫn có trên chục tỉ USD kiều hối chuyển về. Ngoài ra, Việt Nam còn giải ngân và đón nhiều tỉ USD từ đầu tư trực tiếp và gián tiếp nước ngoài. Có nhiều USD hơn, tất nhiên giá phải giảm đi. Cũng số VND đó nhưng mua được nhiều USD hơn.
Theo tôi, gần đây có vẻ USD không còn được "yêu chuộng" như trước. Hơn chục năm trước VND luôn mất giá. Nay đã khác, sức mua VND ổn định, lạm phát thấp, năm 2021 chỉ khoảng 1,8%/năm, đã tạo lòng tin vào VND. Người dân bớt mua USD cất giữ.
Người có USD bán lấy VND, cũng ít thanh toán bằng USD. Thay đổi này là hợp lý. Đặt lên bàn cân, người giữ USD "thiệt đơn thiệt kép". Gửi tiết kiệm VND lãi suất 6-7%/năm, gửi USD về danh nghĩa được trả lãi... 0%.
Kỳ vọng bảo toàn vốn và có lợi nhuận do tỉ giá tăng cũng không còn. Nhiều năm trước tỉ giá có lúc tăng 5-7%/năm, nay không tăng lại giảm đi.
* VND mạnh lên chỉ là ngắn hạn hay là xu hướng?
- Theo tôi, xu hướng lên giá của VND là có thật nhờ các yếu tố thuận lợi như trình bày ở trên và còn tiếp diễn. Tuy nhiên, xu hướng này mạnh hay yếu còn phụ thuộc yếu tố bên ngoài. Những năm qua Mỹ nới lỏng tiền tệ, tung ra lượng lớn USD để mua trái phiếu.
Gần đây có tín hiệu cho thấy họ thu hẹp gói kích thích kinh tế theo hướng từ năm 2022 không còn lãi suất 0%. Về lý thuyết, khi lãi suất USD tăng sẽ kéo giá USD tăng theo, ít nhiều ảnh hưởng đến đà tăng của VND.
Rồi đây VN nên xây dựng thị trường ngoại hối chuyên nghiệp, chuẩn mực quốc tế với nhiều dịch vụ, công cụ, như bảo hiểm tỉ giá... Hình dung, nếu FO được dịch vụ y tế chữa trị giúp họ không quá lo lắng thì biến động tỉ giá khi được công cụ ngoại hối bảo hiểm, nỗi lo biến động tỉ giá của mọi người cũng giảm đi.
Ông Trương Văn Phước
* Như vậy vẫn có khả năng VND trở lại xu hướng điều chỉnh giảm nhẹ?
- Theo nguyên tắc, lãi suất tăng sẽ đưa đồng tiền đó tăng giá. Ở đây, nếu USD mạnh lên sẽ ảnh hưởng đến đà tăng giá của VND. Nhưng cần lưu ý "lượng" đổi đạt ngưỡng mới làm thay đổi "chất", tức Mỹ tăng lãi suất bao nhiêu mới làm giá USD trên thế giới tăng.
Chúng ta dự báo Mỹ chỉ tăng lãi suất nhỏ giọt, vì thế đà tăng giá của VND có thể dịu lại, không loại trừ VND lại giảm giá nhưng mức giảm không nhiều. Vì biến động tỉ giá VND/USD phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng theo nguyên tắc "cân bằng và phù hợp". Nếu diễn ra như vậy, giữ VND vẫn có lợi hơn.
* Thưa ông, lãi suất VND đã khá thấp nhưng vẫn có lợi hơn so với giữ USD, liệu khoảng cách này được nới rộng khi nhu cầu vốn VND phục hồi kinh tế tăng lên?
- Có áp lực tăng lãi suất VND, nhưng tăng quá không có lợi cho người vay. Vì thế còn có van điều tiết, đó là Ngân hàng Nhà nước. Nơi này sẽ can thiệp vào thị trường sao cho lãi suất VND ở mức tối ưu, phù hợp với lạm phát và nhu cầu vốn.
Nếu chúng ta kiểm soát lạm phát tốt, lãi suất VND có tăng nhưng không nhiều. Việt Nam có nhiều kinh nghiệm kiểm soát lạm phát nên tôi tin lãi suất VND không biến động lớn. Chưa kể thế giới cũng tìm cách ổn định giá xăng dầu, cước vận chuyển. Nhưng dù thế nào, chênh lệch lãi suất VND và USD vẫn đủ hấp dẫn để người dân giữ VND.
* Có điểm khá thú vị là nhiều năm trước doanh nghiệp xuất khẩu luôn mong muốn VND phải giảm giá để bán được hàng, nay VND lên giá nhưng Việt Nam vẫn xuất siêu, vì sao?
- Đúng là VND lên giá nhưng chúng ta vẫn xuất siêu? Doanh nghiệp cũng không kêu nhiều khi VND lên giá. Vì VND lên giá, cũng số ngoại tệ thu về từ xuất khẩu, doanh nghiệp bán ra thu được ít VND hơn.
Nhưng đó là chuyện của nhiều năm trước. Hiện chúng ta đã mở cửa với thế giới qua hàng loạt hiệp định thương mại [FTA], là nơi sản xuất của nhiều nhà đầu tư nước ngoài tên tuổi, doanh nghiệp sau nhiều năm hội nhập đã trưởng thành và là hàng chất lượng hơn... Do vậy, lợi thế cạnh tranh không quá phụ thuộc vào đồng tiền yếu đi như trong quá khứ.
Đây chính là thay đổi cơ bản trong hoạt động xuất khẩu của Việt Nam. Cần lưu ý là thời gian qua nhiều đồng tiền khác trên thế giới cũng lên giá so với USD, do vậy sức ép cạnh tranh từ tiền tệ của doanh nghiệp Việt cũng không quá lớn.
* Từ "ăn đong" về ngoại tệ và VND luôn giảm giá, nay chúng ta đã có quỹ dự trữ ngoại hối kha khá, điều đó đem lại gì cho nền kinh tế và người dân?
- Cách nay 15 - 20 năm, khi đất nước mới hội nhập, chúng ta không có đủ USD cho nền kinh tế, khan hiếm triền miên nên ai cũng muốn giữ USD, VND mất giá nặng nề. Nay tình hình đã khác. Chỉ riêng thu ngoại tệ từ xuất khẩu cũng khá dồi dào.
Người dân khi biết dự trữ ngoại hối dồi dào, họ không còn nắm giữ USD. Với nhà đầu tư nước ngoài khi vào Việt Nam, có hai điều quan tâm đầu tiên: lạm phát và tỉ giá. Nếu cả hai cùng cao, sẽ "ăn" hết lợi nhuận họ làm ra. Nhờ tăng dự trữ ngoại hối đã góp phần chúng ta ổn định được tỉ giá ổn định, giữ lạm phát ở mức thấp, đấy là nền tảng để thu hút vốn ngoại, tạo việc làm, tăng xuất khẩu.
* Xin cảm ơn ông!
"Bình thường mới" với USD
* Liệu ngày nào đó, xu hướng giữ USD cũng như đã xảy ra với vàng, thay vì vội mua, người ta chỉ quan sát giá lên xuống bởi một thời "hoài niệm" với vàng?
- Người dân tin vào VND vì họ cho rằng giữ VND không còn chịu thiệt hại như gần 20 năm trước, lúc đó lạm phát quá cao. Ngược lại, như 5 năm gần đây, nếu giữ VND lãi cao hơn tối thiểu 20% so với giữ USD.
Qua quan sát, tôi thấy người dân đang dần sống "bình thường mới" với thị trường ngoại tệ. Nhiều năm trước đây, VND mất giá là bình thường, nay người dân dần quen với VND lên giá. Tỉ giá VND/USD từ trên 23.000 đồng/USD đã giảm đều, chỉ còn 22.600 đồng/USD [mua vào]. Tương tự, trước đây mỗi lần giá vàng tăng, hàng tiêu dùng tăng theo.
Sau khi Ngân hàng Nhà nước chấm dứt huy động và cho vay vàng, vàng không còn gây xáo động thị trường, nay giá vàng 50 hay 60 triệu đồng/lượng thì nhiều người cũng chỉ xuýt xoa "giá vàng lên quá!". Nhìn chung, lợi ích kinh tế sẽ điều chỉnh suy nghĩ và nhiều người đã sống "bình thường mới" với giá vàng và USD.
THANH TUYỀN thực hiện