Thời gian dậy thì kéo dài bao lâu

IP của bạn là: 117.4.90.25

Thời gian: {{time | date:"dd-MM-yyyy ' ' HH:mm:ss"}}

Thưa bác sĩ, bé trai nhà em vừa tròn 9 tuổi, đang bước vào giai đoạn tiền dậy thì. Em nghe nói đây là giai đoạn còn quan trọng hơn cả giai đoạn dậy thì. Em muốn hỏi thông tin này có đúng ko và giai đoạn tiền dậy thì kéo dài trong bao lâu ạ? Em có nên cho bé đi khám không, hay cứ cho bé ăn uống, tập luyện theo gợi ý trên mạng có rất nhiều?

PGS.TS.BS Cao Thị Thu Hương

Chào bạn,

Dậy thì là giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ con sang người lớn, nó được thể hiện bằng sự thay đổi giữa cơ thể học lẫn chức năng sinh lý, được biểu hiện bằng việc có kinh lần đầu ở nữ và xuất tinh lần đầu ở nam. Tuy nhiên trước gia đoạn này cơ thể đã có sự gia tăng nồng độ hormon nội tiết cũng như đã có biểu hiện về phát triển hệ sinh dục thứ phát. Giai đoạn đó gọi là tiền dậy thì. Khi đã có sự gia tăng về hormon tăng trưởng cũng như hormon sinh dục thì đồng thời có sự tăng tốc sự phát triển về chiều cao. Trong giai đoạn tiền dậy thì – dậy thì thì tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ chiếm từ 15-25% trong chiều cao của trẻ khi trưởng thành. Hai giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì được ghép chung để đánh giá sự phát triển liên tục của trẻ. Để đánh giá cột mốc quan trọng trong giai đoạn này người ta chia làm 5 giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất là giai đoạn bắt đầu có sự thay đổi, gia tăng nồng độ về hormon nội tiết. Giai đoạn thứ 5 là giai đoạn hoàn tất quá trình dậy thì. Khi mà hoàn tất dậy thì bắt đầu dừng tốc độ tăng trưởng chiều cao. Chính vì vậy khi bắt đầu có sự xuất tinh đầu tiên của nam thì xảy ra vào giai đoạn thứ 3 và đối với nữ thì lần đầu tiên có kinh nguyệt xuất hiện vào giai đoạn thứ 4. Do đó, những bà mẹ thường bỏ qua giai đoạn tiền dậy thì nghĩa là chúng ta đã bỏ qua giai đoạn vàng tăng tốc sự phát triển của con.

Trong giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì trẻ cần phải có chế độ dinh dưỡng tốt, vận động thể thao hợp lý để con tối ưu hóa được tốc độ tăng trưởng. Và từ giai đoạn tiền dậy thì đến dậy thì thường kéo dài trung bình khoảng 2 năm và mỗi một cá thể khác nhau thì cũng có thời gian, thời điểm dậy thì khác nhau. Tốc độ tăng trưởng của trẻ cũng phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và chế độ dinh dưỡng cũng như tập luyện thể thao của từng cá thể. Do đó để bé có được sự phát triển tốt trong giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì, chị nên đưa con đến Nutrihome. Tại đây chúng tôi có các bác sĩ chuyên về dinh dưỡng cũng như y học thể thao, sẽ đưa ra một phác đồ dinh dưỡng và chế độ tập luyện phù hợp để con có được 1 giai đoạn dậy thì thành công.

Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị dinh dưỡng, y học vận động, bạn có thể gọi đến hotline 1900 633 599 hoặc inbox cho fanpage Nutrihome – Trung tâm Dinh dưỡng – Y học Vận động để được hướng dẫn.

Tuổi dậy thì bắt đầu từ năm bao nhiêu tuổi và kéo dài bao lâu? Chắc hẳn đây là vấn đề nhiều phụ huynh và các bạn trẻ quan tâm. Mỗi người sẽ có thời điểm bắt đầu dậy thì và kết thúc theo các giai đoạn khác nhau, nhưng chung quy những biểu hiện cũng tương tự nhau.

Dậy thì là giai đoạn nhạy cảm ở cả bé trai và bé gái

Tuổi dậy thì là quá trình báo hiệu cơ thể trẻ đã có những biến chuyển về mặt thể chất lẫn tinh thần. Giai đoạn này cơ quan sinh sản và các đặc điểm giới tính của trẻ bắt đầu phát triển và hoàn thiện.

Tùy vào cơ địa của mỗi bé mà thời gian bắt đầu sẽ khác nhau. Thông thường bé gái sẽ dậy thì sớm hơn các bé trai. Thời gian bé gái dậy thì từ 10 đến 14 tuổi, trong khi đó các bé trai sẽ từ khoảng từ 12 đến 15 tuổi. 

Dấu hiệu cho thấy trẻ bắt đầu dậy thì sẽ khác nhau tùy theo giới tính:

Ngực bắt đầu phát triển là dấu hiệu đầu tiên báo hiệu bé gái sắp bước vào giai đoạn dậy thì. Sẽ có sự phát triển chênh lệch giữa hai bên vú, trong đó một bên sẽ to hơn bên còn lại trong vài tháng đầu, đồng thời trẻ sẽ cảm nhận đầu vú to ra và mềm hơn. Lông vùng nhạy cảm sẽ phát triển cùng với lông tay, chân, vùng nách.

Bé gái bắt đầu kì kinh nguyệt và có những biến chuyển về thể chất lẫn tinh thần

Khi bắt đầu dậy thì cho đến vài năm sau đó, cơ thể bé gái sẽ thay đổi:

• Nhận thấy được phát triển nhanh của ngực, trở nên đầy đặn hơn.
• Sau 2 năm khi dấu hiệu dậy thì xuất hiện sẽ bắt đầu có kinh nguyệt.
• Lông mu thô và xoăn hơn.
• Vùng nách bắt đầu có lông, một số bé sẽ có ria mép, và mọc lông ở những vị trí khác, điều này hoàn toàn bình thường.
• Hay đổ mồ hôi.
• Nhiều bé gái sẽ bắt đầu xuất hiện mụn trứng cá. Tình trạng này có thể kéo dài trong suốt quá trình trưởng thành và cần có sự chăm sóc tốt để không để lại sẹo trên da.
• Âm đạo bắt đầu có dịch màu trắng tiết ra.
• Chiều cao phát triển mạnh mẽ, vòng 1 tăng trưởng từ 5 đến 7,5cm trong vòng 1 hoặc 2 năm.
• Tăng cân, thay đổi hình dáng cơ thể, có nhiều mỡ dọc cánh tay, đùi, lưng. Hông tròn và có sự thu hẹp eo.

Tinh hoàn lúc này sẽ lớn hơn trước, đồng thời bìu bắt đầu mỏng và đỏ dần lên. Lông vùng kín bé trai cũng xuất hiện nhiều hơn, tập trung nhiều tại gốc dương vật.

Cũng như bé gái, bé trai bước vào giai đoạn dậy thì cũng trải qua những thay đổi về cơ thể và suy nghĩ

Sau 1 năm các dấu hiệu dậy thì bắt đầu lộ rõ hơn:

• Dương vật và tinh hoàn lớn hơn, bìu chuyển sang tối màu.
• Lông các vùng dày và rậm rạp hơn. 
• Cũng sẽ tiết nhiều mồ hôi giống như các bé gái.
• Vú có tình trạng bị sưng nhẹ, nếu có dấu hiệu này đừng quá lo vì nó hoàn toàn bình thường. 
• Xuất tinh trong khi ngủ không kiểm soát [mộng tinh].
• “Vỡ” giọng, giọng trầm hơn. 
• Mụn trứng cá xuất hiện.
• Chiều cao tăng nhanh có thể 7 – 8cm trong vài năm đầu và phát triển cơ bắp.

Quá trình dậy thì của trẻ là giai đoạn nhạy cảm, nhưng đây là điều bắt buộc mà con người phải trải qua để trưởng thành. Một số trẻ sẽ cảm thấy khó khăn để vượt qua, nhưng cũng sẽ có bé cảm thấy hào hứng khi được dậy thì. 

Những cảm xúc mới lạ khi bắt đầu trưởng thành sẽ cho trẻ nhiều suy nghĩ, tâm trạng và thái độ cũng sẽ có biến chuyển nhất định. Do đó, bố mẹ cần quan sát sự thay đổi trong con, tâm sự và giúp con giải quyết những băn khoăn để con có tuổi dậy thì toàn diện.

Kết thúc tuổi dậy thì cũng là lúc trẻ hoàn thiện dần về mặt thể chất và tâm lý. Thông thường, giai đoạn kết thúc dậy thì ở bé gái là từ 15 đến 17 tuổi, bé trai từ 16 đến 18 tuổi.

Tuổi dậy thì kết thúc, nam và nữ có sự phát triển nhất định về cơ thể và đa dạng về tư tưởng, cảm xúc

Qua những dấu hiệu trên cơ thể trẻ sẽ tự nhận biết mình đã hoàn thành quá trình dậy thì hay chưa. 

Đối với bé gái, lúc này:

• Ngực đã phát triển đến kích thước gần giống như người trưởng thành. Tuy nhiên, sự phát triển này vẫn sẽ kéo dài sau năm 18 tuổi. Đồng thời, ngực sẽ trở nên đầy đặn và săn chắc hơn.
• Chiều cao đạt đến mức nhất định, có thể ngừng phát triển hoàn toàn hoặc phát triển rất ít.
• Bộ phận sinh dục và lông mu đã phát triển đầy đủ.
• Định hình được hình dạng mông, đùi, hông, kích thước tương đương với người trưởng thành.

Đối với bé trai, lúc này:

• Bộ phận sinh dục như dương vật, tinh hoàn, bìu đã phát triển toàn diện.
• Lông mu có thể phát triển đến đùi trong và lấp đầy toàn dương vật.
• Râu hình thành ở cằm, quai hàm, mép, có thể phát triển rậm rạp. Lông các vùng khác cũng đậm màu và nhiều hơn như vùng tay, chân, bụng, ngực,…
• Chiều cao tăng trưởng như người trưởng thành, có thể phát triển chậm hơn nhưng cơ bắp vấn phát triển bình thường.

Tuổi dậy thì sẽ chịu ảnh hưởng bởi một số yếu tố sau đây, đây cũng là nguyên nhân giải thích cho hiện tượng vì sao có trẻ dậy thì sớm, có trẻ lại dậy thì muộn:

Nguy cơ dậy thì sớm chịu nhiều tác động bởi các yếu tố như:

• Giới tính: Thông thường bé gái sẽ dậy thì sớm hơn các bé trai.
• Chủng tộc: Theo những thống kê trên thế giới, trẻ gốc Phi dậy thì sớm hơn so với những đứa trẻ thuộc chủng tộc khác.
• Béo phì: Trường hợp những trẻ thừa cân so với tuổi sẽ có nguy cao dậy thì sớm.
• Hormone giới tính: Việc trẻ tiếp xúc thường xuyên với các sản phẩm có chứa hormone sinh dục sẽ làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ. Hormone estrogen và testosterone có trong kem, thuốc mỡ,…
• Bệnh lý: Hội chứng tăng sản thượng thận bẩm sinh [McCune – Albright] là yếu tố ảnh hưởng đến quá trình dậy thì của trẻ. Ngoài ra còn có khả năng do trẻ đang bị suy giáp.
• Xạ trị: Trong quá trình điều trị các khối u, ung thư máu,…bức xạ sẽ tác động lên hệ thần kinh trung ương làm tăng nguy cơ dậy thì sớm.

Dậy thì muộn có thể xảy ra ở cả bé trai và bé gái, bị tác động bởi các yếu tố như:

• Bất thường tuyến yên bẩm sinh
• Đột biến gen
• Suy dinh dưỡng
• Rối loạn ăn uống
• Tập thể dục quá mức
• Mắc các bệnh về tuyến sinh dục bẩm sinh

Nuôi dạy con là một quá trình có nhiều thử thách và gian nan, đặc biệt khi con bước vào giai đoạn biến chuyển tâm lý và cơ thể ở tuổi dậy thì. Ngoài việc làm bạn với con, lắng nghe những nhu cầu của con, bạn nên tham khảo thêm một số cách sau đây:

• Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh cho trẻ để phát triển cơ thể và bảo vệ tốt sức khỏe mãi về sau. Cho trẻ ăn nhiều hoa quả, rau xanh, uống nhiều nước và cung cấp đạm, protein,…trong quá trình trưởng thành của con. 
• Khuyến khích và hỗ trợ con tham gia các môn thể thao lành mạnh, cùng tập luyện mỗi ngày giúp nâng cao sức khỏe. Đây cũng là giải pháp để tăng chiều cao cho con.
• Giúp con định hình những suy nghĩ trong cuộc sống theo hướng tích cực và trưởng thành hơn. Đặc biệt, hãy thường xuyên trò chuyện với con và để con tham gia vào việc xây dựng cũng như giữ gìn những nguyên tắc trong gia đình.
• Lắng nghe và cùng con giải quyết những vấn đề, tư vấn tâm tư tình cảm cho con, không nên gò ép con vào khuôn phép do bạn đặt ra mà cho con được thỏa sức sáng tạo.
  Không nên để con một mình khủng hoảng tuổi dậy thì

Ngoài ra, bố mẹ cũng nên quan sát những biến chuyển bất thường trong giai đoạn dậy thì của con để có những biện pháp can thiệp đúng lúc. Đưa con đến gặp bác sĩ nếu bạn thấy con bạn:

• Chậm phát triển về thể chất, giới tính. Ví dụ sau 14 tuổi vẫn chưa thấy con dậy thì.
• Cân nặng và thói quen ăn uống thay đổi, đột ngột ăn nhiều hoặc biếng ăn.
• Rối loạn cảm xúc và hình ảnh. Ví dụ, bé gái luôn thấy mình béo trong khi bé rất gầy. Đây là dấu hiệu cho thấy bé có nguy cơ mắc chứng rối loạn ăn uống.
• Trẻ có dấu hiệu trầm cảm, hay thất thần, không thích đi học, học kém ở lại lớp, bắt đầu học đòi hút thuốc, rượu bia, thậm chí là sử dụng ma túy.

Giai đoạn dậy thì trẻ sẽ trải qua nhiều cảm xúc tâm lý khác nhau. Do đó, bố mẹ nên đồng hành cũng con trong giai đoạn phát triển đầu đời này, để con có những lối suy nghĩ tích cực về sau.

Trên đây là những thông tin về vấn đề tuổi dậy thì bắt đầu từ năm bao nhiêu tuổi và kéo dài bao lâu, hy vọng đã giúp ích được cho bạn. Đừng lơ là con trong giai đoạn này, vì đây có thể nói là cột mốc quan trọng, hãy giáo dục giới tính cho con và giúp con duy trì những thói quen tốt.

Tham khảo thêm: