Tóm tắt bài 3: Tức nước vỡ bờ
Soạn bài: Tức nước vỡ bờ – Ngô Tất TốBố cụcVăn bản chia thành 2 đoạn: Show -Phần 1 (từ đầu… ăn có ngon miệng hay không): Cảnh chị Dậu chăm sóc chồng. -Phần 2 ( còn lại): Cảnh chị Dậu phản kháng. Hướng dẫn soạn bài Câu 1 (trang 32 sgk Ngữ Văn 8 tập 1): Tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai xông vào: + Gia cảnh nhà chị Dậu cùng đường: bán con, bán chó, bánh gánh khoai, chạy vạy tiền nộp sưu cho chồng và người em chồng đã chết. + Người chồng đau ốm tưởng chết, lại bị đánh đến ngất đi do thiếu sưu thuế. + Bọn tay sai sấn sổ xông vào đòi đánh trói anh Dậu. => Tình thế nguy khốn, cùng đường. Câu 2 ( trang 32sgk Ngữ Văn 8 tập 1): – Cai lệ: là cai cầm đầu đám lính lệ ở huyện đường, tay sai chuyên đánh người là “nghề” của hắn – Cảnh cai lệ vào nhà chị Dậu: + Gõ đầu roi xuống đất, quát bằng giọng khàn khàn. + Tay sai chuyên nghiệp, đánh trói người là “nghề” của hắn. + Xưng hô xấc xược, đểu cáng “ông- thằng” – Bản chất hung bạo, dữ tợn: trợn ngược mắt quát, giọng hầm hè, đùng đùng giật phắt thừng, bịch luôn vào ngực chị Dậu, tát vào mặt chị đánh cái bốp. – Ngôn ngữ của hắn thú tính, hắn chỉ biết thét, quát, hầm hè – Tàn ác, nhẫn tâm, bỏ ngoài tai lời van xin khẩn thiết của chị Dậu = > Cai lệ chỉ là tên tay sai vô danh, mạt hạng nhưng lại hống hách, bạo tàn dám làm những chuyện bất nhân, nhân danh “nhà nước”, “phép nước”. Đó cũng là hình ảnh chân thực nhất về tầng lớp thống trị bấy giờ: độc ác, hung hãn, không có tính người. Câu 3 ( trang 33 sgk Ngữ Văn 8 tập 1): – Chị Dậu nhẫn nhịn, chịu đựng: + Ban đầu “van xin tha thiết”, lễ phép xưng “cháu” gọi “ông” + Chỉ đến khi cai lệ “bịch luôn vào ngực chị… mấy bịch rồi sấn đến trói anh Dậu” không chịu được nữa, chị mới liều mạng cự lại. + Chị dùng lí lẽ phân trần, nói lí lẽ tự nhiên “chồng tôi đau ốm…hành hạ” -> xưng hô “tôi” – “ông” ngang hàng, cứng rắn, cảnh cáo kẻ ác. + Sau khi cai lệ “tát vào mặt chị một cái đánh bốp” chị “nghiến răng” : “mày trói chồng bà đi” -> chuyển xưng hô từ tôi- ông sang mày- bà. + Đẩy tên cai lệ ngã chỏng quèo, túm tóc lẳng tên người nhà lí trưởng ngã nhào ra thềm. => sự phản kháng, trỗi dậy của chị Dậu do uất ức, phẫn nộ, căm tức. Hành động của chị tự phát nhưng bản lĩnh, cương quyết, phù hợp với diễn biến tâm lí. Chị Dậu là nhân vật yêu chồng, thương con, tảo tần nhưng mạnh mẽ, bản lĩnh. Câu 4 ( trang 33 sgk Ngữ Văn 8 tập 1): Nhan đề tức nước vỡ bờ phản ánh quy luật: có áp bức sẽ có đấu tranh. – Xét toàn bộ nội dung tác phẩm thì Tức nước vỡ bờ là tên gọi hợp lý phù hợp với diễn biến truyện. – Tên nhan đề có ý nghĩa khi con người bị áp bức, bóc lột sẽ phản kháng mạnh mẽ. Sức mạnh đó bắt nguồn từ ý thức nhân phẩm, tình yêu thương gia đình. Câu 5 (trang 33 sgk Ngữ Văn 8 tập 1): – Tác giả tạo dựng tình huống truyện gay cấn: sau khi van xin khẩn thiết, nói lí lẽ nhưng cai lệ vẫn sấn sổ tới đánh trói, chị Dậu phản kháng. – Nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật: + Chị Dậu: nhẫn nhục, chịu đựng nhưng vẫn có sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ. + Cai lệ; hung tàn, thú tính, ngang ngược, hung hãn – Miêu tả ngoại hình bằng nghệ thuật đối lập: + Chị Dậu: lực điền, khỏe khoắn, quyết liệt + Bọn tay sai: sức lẻo khẻo như tên nghiện, ngã chỏng quèo… – Ngôn ngữ kể chuyện và ngôn ngữ đối thoại được bộc lộ sâu sắc tính cách nhân vật, phản ánh những nét diễn biến tâm lí phức tạp. – Đoạn miêu tả cảnh phản kháng giữa chị Dậu với bọn tay sai qua ngòi bút linh hoạt, pha chút hóm hỉnh, độc đáo. => Đoạn “tuyệt khéo” trong văn bản này thể hiện việc tác giả xây dựng các tuyến nhân vật đối lập, đặc biệt làm hiện hữu hình ảnh người phụ nữ nông dân mạnh mẽ, bản lĩnh, dám đương đầu với bè lũ hung tàn đòi quyền sống trong xã hội bất công, áp bức. Câu 6 (trang 31 sgk Ngữ Văn 8 tập 1): – Phản ánh đúng quy luật: có sự áp bức, bóc lột tất yếu sẽ có đấu tranh. – Ngô Tất Tố nhìn thấy sức mạnh đấu tranh tiềm tàng của người nông dân. – Hành động phản kháng là tự phát, khơi màn cho những sự trỗi dậy đấu tranh sau đó. – Chỉ bằng bạo lực, đấu tranh mới giải quyết được sự đàn áp, gông cùm của chế độ nửa phong kiến thực dân. Soạn văn 8 VNEN bài 3: Tức nước vỡ bờ được giáo viên KhoaHoc biên soạn chi tiết nhằm hỗ trợ học sinh trong quá trình học tập môn Văn 8 đạt kết quả cao. A. Hoạt động khởi độngĐọc đoạn giới thiệu tiểu thuyết Tắt đèn dưới đây và cho biết cảm nhận của em về tình cảnh của gia đình chị Dậu Tắt đèn là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Ngô Tất Tố.... cho chị bát gạo để nấu cơm... => Xem hướng dẫn giải B. Hoạt động hình thành kiến thức1. Đọc văn bản sau: TỨC NƯỚC VỠ BỜ 2. Tìm hiểu văn bản a. Khi bọn tay sai xông vào nhà chị Dậu, tình thế của chị như thế nào? => Xem hướng dẫn giải b. Dựa vào gợi ý từ bảng sau, hãy nhận xét về nhân vật cai lệ:
Từ những nhận xét trên em hiểu như thế nào về chế độ xã hội đương thời? Em hãy nhận xét về nghệ thuật khắc họa nhân vật của tác giả? => Xem hướng dẫn giải c. Phân tích diễn biến tâm lí của chị Dậu trong đoạn trích( trước và sau khi cai lệ đến) thông qua thái độ và cử chỉ, lời nói... của chị với mọi người xung quanh. Theo em sự thay đổi trong thái độ của chị Dậu có được miêu tả chân thực, hợp lí hay không. Qua đoạn trích này, em có nhận xét gì về tính cách của chị? => Xem hướng dẫn giải d. Theo em, nhan đề Tức nước vỡ bờ cho đoạn trích này liệu có hợp lí hay không? Vì sao? => Xem hướng dẫn giải e. Em hãy chứng minh nhận xét của nhà nghiên cứu phê bình học Vũ Ngọc Phan:" Cái đoạn chị dậu đánh nhau với tên cai lệ là một đoạn tuyệt khéo .(gợi ý :tìm hiểu việc tạo dựng tình huống, việc miêu tả ngoại hình , hành động , ngôn ngữ , tâm lí nhân vật , nghệ thuật kể chuyện , ngôn ngữ tác giả và ngôn ngữ đối thoại ..;chú ý nêu rõ những yếu tố khiến cho đoạn văn được coi là '' tuyệt khéo'') => Xem hướng dẫn giải 3. Tìm hiểu về cách xây dựng đoạn văn a. Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: NGÔ TẤT TỐ VÀ TÁC PHẨM "TẮT ĐÈN"
=> Xem hướng dẫn giải b. Nội dung của đoạn văn có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau. Hãy phân tích và so sánh cách trình bày ý của hai đoạn văn trong văn bản Ngô Tất Tố và tác phẩm " Tắt đèn". (gợi ý : Đoạn thứ nhất có câu chủ đề không ? yếu tố nào duy trì đối tượng trong đoạn văn ? Quan hệ ý nghĩa giữa các câu trong đoạn văn như thế nào ? Nội dung của đoạn văn được triển khai theo trình tự nào ? Câu chủ đề của đoạn thứ hai đặt ở vị trí nào ? Ý của đoạn văn này được triển khai theo trình tự nào ?) Lời giải Nội dung của đoạn văn có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau: Đoạn 1 không có câu chủ đề, các câu trong đoạn văn có vai trò ngang nhau trong việc thể hiện chủ đề theo trình tự song song. Với cách triển khai chủ đề có vai trò duy trì đối tượng cho đoạn văn (Ngô Tất Tố). Đoạn văn thứ 2 có câu chủ đề nằm ở đầu đoạn, ý được triển khai theo trình tự từ khía quát đến cụ thể, từ chung đến riêng. c. Đọc đoạn văn sau và lời câu hỏi: Các tế bào của lá cây có chứa nhiều lục lạp. Trong các lục lạp này có chứa một chất gọi là diệp lục, tức là chất xanh của lá. Sở dĩ chất diệp lục có màu xanh lục vì nó hút các tia sáng có màu khác, nhất là màu đỏ và lam, nhưng không thu nhận màu xanh lục. Như vậy, lá cây có màu xanh là do chất diệp lục chứa trong thành phần tế bào.
=> Xem hướng dẫn giải C. Hoạt động luyện tập1. Các nhóm chuẩn bị (trong khoảng 5 phút) và xây dựng một đoạn văn thể hiện cảm nhận của từng nhóm sau khi đọc xong văn bản Tức nước vỡ bờ. => Xem hướng dẫn giải D. Hoạt động vận dụngViết bài tập làm văn số 1 (làm tại lớp)-Văn tự sự. Tham khảo các đề sau: Đề 1: Người ấy sống mãi trong lòng tôi Đề 2: Tôi thấy mình đã lớn khôn => Xem hướng dẫn giải Soạn văn 8 VNEN bài 3: Tức nước vỡ bờ được KhoaHoc trả lời chi tiết, chính xác sẽ giúp học sinh dễ dàng nắm bắt được kiến thức, giải đáp các câu hỏi cùng bài tập khó nhằm học tốt Ngữ văn lớp 8. Chuyên mục Ngữ văn 8 gồm tất cả các bài học tương ứng với chương trình học môn Văn lớp 8 với những câu trả lời đầy đủ cho từng câu hỏi, bài tập trong mỗi bài học nhằm giúp học sinh dễ dàng ôn luyện và nâng cao kiến thức. |
