Thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Hải, nguyên Giám đốc Trung tâm tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia tư vấn, trừ các loại hải sản có vỏ, bố mẹ có thể cho bé ăn cá ở dạng bột sệt hoặc nghiền nhuyễn ngay từ 6 tháng tuổi khi bé bắt đầu ăn dặm.
Tuy nhiên đạm trong hải sản nói chung cũng như cá thường gây dị ứng cho trẻ, nên cho bé ăn từ tháng thứ 7 trở đi là cách tốt nhất để đảm bảo an toàn. Bố mẹ cần cho trẻ ăn từ từ từng ít một để thích nghi dần. Với những trẻ có cơ địa dị ứng, các bà mẹ cần phải thận trọng hơn.
Hải sản chứa nhiều canxi, rất tốt cho sự phát triển của trẻ
Trẻ nên ăn những loại hải sản nào?
Vẫn theo bác sĩ Lê Thị Hải, hầu hết các loại hải sản đều giàu canxi [nhất là các loại cá nhỏ ăn được cả xương] nên rất cần cho xương và răng.
Trong số các loại hải sản, cá biển là thực phẩm tuyệt vời đối với sức khoẻ do chứa đạm có giá trị sinh học cao với tỷ lệ cân đối, phù hợp với cơ thể người. Cá còn rất giàu chất béo không no omega 3 cần để tạo màng tế bào thần kinh và có tác dụng phòng chống bệnh tim mạch. Do đó, ăn cá ít nhất 3 lần/tuần rất có lợi cho sức khoẻ. Gan cá còn rất giàu vitamin A và D. Những loại cá biển nên ăn như cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá basa với lượng omega 3 dồi dào.
Hàu giàu kẽm là thành phần của hơn 300 enzyme bên trong cơ thể, là chất cần thiết để trẻ tăng trưởng, và cũng rất cần để phát triển hệ sinh dục.
Tôm cũng là thức ăn giàu đạm và canxi, từ tháng thứ 7 trở di các bà mẹ có thể cho con ăn tôm biển.
Các loại hải sản có vỏ như hàu, ngao, hến, trai… nên cho bé ăn khi đã 1 tuổi bởi chúng chứa nhiều kẽm, một vi chất quan trọng đối với trẻ em.
Tuy nhiên, một số loại cá chứa hàm lượng thủy ngân và các chất ô nhiễm cao như cá mập, cá kình, cá lưỡi kiếm [cá cờ], cá thu lớn, cá ngừ lớn… cần tránh cho trẻ ăn.
Bác sĩ Hải khuyến cáo, điều quan trọng nhất khi cho bé ăn hải sản, các bà mẹ phải chọn lọai còn tươi, không ăn hải sản đã chết vì dễ gây ngộ độc thức ăn.
Lượng hải sản ăn bao nhiêu là đủ?
Về vấn đề này, bác sĩ Hải cho hay, có thể cho bé ăn 1-2 bữa từ hải sản mỗi ngày, nhưng tuỳ theo tháng tuổi sẽ có lượng ăn mỗi bữa khác nhau:
- Trẻ 7-12 tháng: mỗi bữa có thể ăn 20-30 g thịt của cá, tôm [đã bỏ xương, vỏ] nấu với bột, cháo. Mỗi ngày có thể ăn 1 bữa, tối thiểu ăn 3-4 bữa/tuần.
- Trẻ 1-3 tuổi: mỗi ngày ăn 1 bữa hải sản nấu với cháo hoặc ăn mỳ, bún , súp… Mỗi bữa ăn 30 - 40 g thịt của hải sản.
- Trẻ từ 4 tuổi trở lên: có thể ăn 1-2 bữa hải sản/ngày, mỗi bữa có thể ăn 50-60 g thịt của hải sản, nếu ăn ghẹ có thể ăn 1/2 con/bữa, tôm to có thể ăn 1-2 con/bữa [100 g cả vỏ].
Chế biến hải sản như thế nào?
Hải sản chế biến chưa chín hẳn [gỏi cá sống, hàu sống, sò, mực nướng…] có thể ẩn chứa vi trùng và ký sinh trùng. Đó là nguyên nhân của nhiều trường hợp nhiễm trùng đường ruột khi ăn hải sản.
Bên cạnh đó, ăn nhiều hải sản còn có khả năng nhiễm kim loại nặng như thuỷ ngân. Do đó, khi trẻ còn trong giai đoạn ăn bột và cháo, tốt nhất là xay, nghiền nhỏ cá, tôm để nấu bột hoặc cháo. Với cá nhiều xương, bố mẹ nên luộc chín cá rồi gỡ xương. Với cua, giã lọc lấy nước để nấu bột, cháo. Với tôm to thì bóc vỏ sau đó xay hoặc băm nhỏ, còn với tôm quá nhỏ có thể giã lọc lấy nước như nấu bột cua.
Đối với trẻ đã lớn hơn từ 3 tuổi trở lên, ngoài ăn các loại cháo, mỳ, miến… nấu với hải sản, có thể cho bé ăn dạng luộc hấp như cua luộc, ghẹ hấp,…
Trong quá trình phát triển của trẻ không thể thiếu những hải sản đó là tôm, cua, cá, giàu canxi, chứa protein cao hơn so với thịt gia cầm nhưng lại rất dễ hấp thu, vì vậy đây là thực phẩm tốt cho bé.
Hàu
Cung cấp một lượng kẽm cao cho cơ thể, rất cần cho sự phát triển các cơ quan sinh sản của bé.
Hơn nữa, hàu còn chứa vô số các acid béo omega-3, chất chống ôxy hóa,… và vitamin E giúp tăng cường và củng cố màng tế bào, bảo vệ tim mạch.
Kali và magiê có trong hàu còn giúp làm giảm huyết áp, tăng tuần hoàn máu, giúp mạch máu thư giãn.
Khi cho bé ăn hàu, tốt nhất chỉ nên cho con ăn khi bé đã trên 1 tuổi. Dùng nước luộc hàu nấu cháo và thịt hàu nên xay hoặc băm nhỏ sẽ dễ tiêu hóa hơn.
Tôm
Chứa DHA tăng cường phát triển trí tuệ và thị lực của bé. Trong tôm có nhiều vitamin B12, axit béo Omega 3 góp phần tạo nên sự bền vững của thành mạch máu.
Axit béo Omega 3 giúp giảm 37 % nguy cơ ung thư ruột kết. 100g tôm cung cấp cho bé hơn 1/3 lượng selen cần thiết hàng ngày. Selen giúp ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư và giúp loại bỏ những tế bào bất thường trong cơ thể.
Tôm cũng là một trong những loại thực phẩm gây dị ứng cao. Mẹ chỉ nên cho con ăn thử ít một để xem phản ứng trước khi đưa tôm vào thực đơn hàng ngày của con.
Khi chọn tôm, bạn cũng lưu ý trên 7 tháng mới cho con ăn tôm. Mẹ nên chọn tôm còn sống, bơi lội, tuyệt đối không mua tôm đã có mùi khó chịu, mềm nhũn, đầu bị tách khỏi thân, bị nhớt, đó là loại tôm đã hỏng, cho trẻ ăn dễ bị ngộ độc.
Ghẹ
Ghẹ là loại hải sản có thành phần dinh dưỡng và hàm lượng protein cao hơn nhiều so với thịt hay cá.
Đó là canxi, photpho, sắt và các vitamin A, B1, B2, C, calcium, magnesium và axít béo omega 3, rất tốt cho tim, mạch.
Thịt ghẹ có vị ngọt, mặn, không độc, có tác dụng thanh nhiệt, sinh huyết, tán ứ, giảm đau, bổ xương tuỷ nên rất tốt cho cơ thể đang phát triển như ở trẻ nhỏ và tình trạng suy yếu ở người cao tuổi.
Với những thực phẩm khác, nếu cho ăn nhiều sẽ chiến cholesterol tăng nhưng ghẹ thế mẹ hoàn toàn có thể an tâm.
Cá
Cá chứa tất cả 9 axit amin là nguồn protein hoàn chỉnh. Cá cũng là nguồn Omega 3 tuyệt vời cho sức khỏe mà cơ thể trẻ đang phát triển rất cần.
Các Omega 3 trong cá có tác động mạnh thực sự, với những dưỡng chất tác động đến sự phát triển của não bộ, trí thông minh và mắt của trẻ.
Cá chứa tất cả 9 axit amin là nguồn protein hoàn chỉnh. Cá cũng là nguồn Omega 3 tuyệt vời cho sức khỏe mà cơ thể trẻ đang phát triển rất cần.
Các Omega 3 trong cá có tác động mạnh thực sự, với những dưỡng chất tác động đến sự phát triển của não bộ, trí thông minh và mắt của trẻ.
Các loại cá ít gây dị ứng là cá chim, cá bơn, cá tuyết, cá hồi, cá thu… Nên tránh cho trẻ ăn những loại cá như cá kiếm, cá mập bởi chúng chứa hàm lượng thủy ngân cao ảnh hưởng đến sự phát triển của bộ não cũng như hệ thống các dây thần kinh, dễ dẫn tới dị ứng, ngộ độc.
Cua
Thịt cua biển nên rất giàu kẽm, vitamin A, C giúp tăng miễn dịch cho cơ thể bé. và cua biển còn được xem như là một món ăn dinh dưỡng phòng tránh chứng còi xương cho bé vì cua giàu chất đạm hòa tan, canxi nên bé dễ hấp thu hơn.
Nó có khả năng giảm thiểu cholesterol và triglyceride xấu có hại cho cơ thể.Thịt cua là loại thực phẩm giàu chất khoáng, ít chất béo và calo. Hãy thay đổi khẩu vị với các món ăn được chế biến từ thịt cua thơm ngon, trẻ sẽ thu được nhiều lợi ích cho sức khỏe của mình.