Xem xét ít nhất 12 tháng tiếp theo để đánh giá và thiết lập rằng liệu một đơn vị vẫn duy trì "hoạt động liên lục" như một phần công việc thường xuyên của việc lập báo cáo tài chính hàng năm. Bất kỳ đơn vị nào lập báo cáo tài chính theo Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế [IFRS] hoặc Chuẩn mực kế toán Úc [AAS] buộc phải thực hiện đánh giá này để đảm bảo các Báo cáo tài chính được lập trên cơ sở hoạt động liên lục.
Các đánh giá hướng tới tương lai, có khả năng đặt ra những thách thức ngay cả trong thời gian hoạt động bình thường, có thể sẽ khó khăn hơn rất nhiều trong nhiều lĩnh vực ngành nghề do những bất ổn kinh tế phát sinh do COVID-19. Việc đánh giá hoạt động liên tụcchủ yếu là trách nhiệm của những người lập báo cáo tài chính, mặc dù việc đánh giá và kết luận cũng cần được xem xét tỉ mỉ bởi các kiểm toán viên.
Đối với một đơn vị có lợi nhuận nhiều năm với đầy đủ tính thanh khoản và sẵn sàng để tiếp cận nguồn tài chính nếu cần, việc đánh giá hoạt động liên tục sẽ đòi hỏi ít nỗ lực trong những lúc bình thường.
Điều này có thể vẫn đúng với một số doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chí và không bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng hiện tại [ví dụ: nhà cung cấp các dịch vụ tiện ích, cơ sở hạ tầng công nghệ, viễn thông] và các doanh nghiệp khác đang thấy được sự gia tăng trong hoạt động kinh doanh [ví dụ như dược phẩm, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nhà bán lẻ tạp hóa, nhà bán lẻ trực tuyến].
Một báo cáo tốt chỉ là một chỉ số
Tất nhiên, lợi nhuận và thanh khoản trong quá khứ nên được xem xét cùng với các triển vọng. Một sự bứt phá doanh thu ngắn hạn không nhất thiết chỉ ra lợi nhuận bền vững. Ngay cả các tổ chức ổn định và thành công nhất cũng có thể cần dự đoán dòng tiền và dự báo kết quả hoạt động dựa trên các giả định hợp lý để hỗ trợ đánh giá hoạt động liên tục.
Nhìn về phía trước và suy nghĩ về việc doanh nghiệp có thể sẽ trở nên như thế nào trong 6 đến 12 tháng tới luôn là một tư duy kinh doanh tốt. Cách đánh giá hướng tới tương lai này sẽ không chỉ mang lại sự thoải mái cho các kiểm toán viên mà còn cho các nhà đầu tư và nhà quản lý doanh nghiệp.
Shaun Steenkamp, Chuyên viên Tài chính - Tài sản & nguồn cung ứng chiến lược doanh nghiệp tại Ngân hàng Quốc gia Úc cho biết “Người lập báo cáo tài chính cần phải đánh giá cẩn thận tất cả các giả định trước đây về hoạt động liên tục trong môi trường hiện tại”.
Một hoạt động kinh doanh ổn định và thành công có thể là ngoại lệ chứ không phải là tiêu chuẩn trong thời kỳ kinh tế khó khăn này. Xung quanh chúng ta, chúng ta đang thấy các chỉ số về sự gián đoạn nghiêm trọng trong hoạt động kinh tế có thể có ảnh hưởng đến việc đánh giá hoạt động liên tục.
Nhiều lĩnh vực đã phải ngừng hoạt động hoàn toàn do các yêu cầu bắt buộc của chính phủ hoặc do thiếu khách hàng. Điều này bao gồm các hãng hàng không, du lịch, khách sạn, giải trí và nhiều hoạt động bán lẻ như quần áo. Việc đóng cửa các cơ sở sản xuất và giảm vận tải thương mại cũng dẫn đến sự gián đoạn nghiêm trọng đối với các chuỗi cung ứng.
Cần suy nghĩ khái niệm mới về chế độ "kinh tế ngủ đông" sẽ ảnh hưởng đến việc đánh giá hoạt động liên tục của doanh nghiệp như thế nào. Nhiều gói kích thích kinh tế của chính phủ Úc nhằm mục đích cung cấp hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp đã đóng cửa hoàn toàn hoặc đang giảm đáng kể hoạt động. Hỗ trợ tài chính này được kỳ vọng sẽ giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn cho đến khi nền kinh tế ổn định trở lại.
Tài trợ từ các nguồn khác nhau
Ngoài nguồn hỗ trợ tài chính từ chính phủ, một số doanh nghiệp cũng có thể cần hỗ trợ từ các nhà cung cấp tài chính của họ. Một số công ty niêm yết hiện nay đang tìm cách tiếp cận với các nhà đầu tư thông qua các đề nghị tăng vốn.
Những doanh nghiệp khác, bao gồm các công ty chưa niêm yết, tiếp cận các nhà cung cấp nợ để cơ cấu lại các thỏa thuận nợ hiện hữu hoặc thiết lập các thỏa thuận cho vay mới. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp khác nữa chuyển sang tiếp cận các cấp chính phủ cho các gói cứu trợ nhằm giúp doanh nghiệp sống sót qua cuộc khủng hoảng.
Steenkamp cho biết, để tiếp cận các nguồn tài trợ, chẳng hạn như các quỹ cổ đông hoặc tín dụng, có thể không khả thi khi một bộ phận đáng kể của nền kinh tế đang tìm kiếm nguồn tài trợ tương tự.
Các bước được thực hiện để hỗ trợ bảng cân đối kế toáncủa doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng đến việc đánh giá hoạt động liên tục. Mặc dù một số bất ổn vẫn tồn tại trong trường hợp hoạt động kinh tế trở lại bình thường, cần ước tính khi những bất ổn này xảy ra nhằm đưa vào dự toán dòng tiền và dự báo tài chính dựa trên các hoạt động điều hành và kết quả kinh doanh.
Những ước tính này cần phải được dựa trên các giả định hợp lý. Bất kỳ sự bất ổn nào liên quan và các giả định khác được đưa ra khi xác định cơ sở hoạt động liên tục là phù hợp cần phải được công bố đầy đủ trong báo cáo tài chính.
Steenkamp nhận định: Các tổ chức tài chính đã công bố nhiều sáng kiến khác nhau nhằm hỗ trợ tối đa. Nhưng để đánh giá giả định hoạt động liên lục trong ít nhất 12 tháng tới, điều quan trọng là người lập báo cáo tài chính phải xem xét khả năng trả nợ dài hạn của họ trong môi trường kinh tế ảm đạm.
Các lựa chọn thay thế cơ sở hoạt động liên tục
Đánh giá hoạt động liên tục dựa trên các giả định quá lạc quan và không hợp lý không có khả năng vượt qua việc kiểm tra của kiểm toán. Các nhà đầu tư và tài phiệt có thể không coi trọng việc đánh giá hoạt động liên tục sai lệch hoặc không phù hợp của doanh nghiệp.
Thật là bất thường khi các báo cáo tài chính được lập trên cơ sở "hoạt động không liên tục", nhưng chúng ta sống trong thời điểm bất thường. Theo Siva Sivanantham, Giám đốc - Tư vấn báo cáo tài chính tại Grant Thornton Australia, một đơn vị chỉ nên chuyển sang cơ sở kế toán khác hơn là cơ sở hoạt động liên tục nếu như đơn vị đó đưa ra quyết định đóng cửa hoặc không có biện pháp thực tế nào ngoài việc phải đóng cửa.
Ví dụ, nếu một đơn vị xem xét việc quản trị và bán lại doanh nghiệpvì không có một biện pháp thực tế nào và sau đó sẽ đóng cửa, khi đó cơ sở hoạt động không liên tục sẽ phù hợp hơn.
Sivanantham cho biết, các chuẩn mực kế toán được soạn thảo từ góc độ hoạt động liên tục và không quy định hoặc xác định bất kỳ cơ sở kế toán thay thế nào [chẳng hạn như “cơ sở ngừng hoạt động”], khi cơ sở hoạt động liên tục không còn phù hợp nữa.
Kinh nghiệm chung là tuân thủ các yêu cầu ghi nhận và xác định giá trị trong các chuẩn mực kế toán càng chặt chẽ càng tốt ngay cả khi cơ sở hoạt động liên tục không còn phù hợp nữa, ông nói thêm.
Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Úc [AASB] đang xây dựng hướng dẫn về việc áp dụng khái niệm hoạt động liên tục trong bối cảnh COVID-19. Họ cũng đang xem xét hướng dẫn về các nguyên tắc kế toán phải tuân thủ trong trường hợp cơ sở hoạt động liên tục không được áp dụng.
Nghĩa vụ pháp lý và hoạt động liên tục
Ngoài việc đánh giá hoạt động liên tục, các giám đốc cũng được yêu cầu đưa ra tuyên bố về khả năng thanh toán theo Đạo luật Công ty rằng họ có cơ sở hợp lý để tin rằng đơn vị sẽ có thể trả các khoản nợ khi đến hạn và các khoản phải trả.
Hướng dẫn Quy định 22-Tuyên bố của Ban Giám đốc về khả năng thanh toán [RG 22] của Ủy ban Chứng khoán và Đầu tư Úc ban hành một tuyên bố đủ điều kiện nếu có sự không chắc chắn trọng yếu về khả năng thanh toán của công ty hoặc tuyên bố tiêu cực nếu có bằng chứng rõ ràng công ty mất khả năng thanh toán và sẽ không có khả năng thanh toán các khoản nợ khi đến hạn.
Bao gồm trong các biện pháp kinh tế được chính phủ công bố để đối phó với cuộc khủng hoảng COVID-19 là một ”bến đỗ an toàn” tạm thời kéo dài 6 tháng cho các giám đốc để bảo vệ họ khỏi trách nhiệm cá nhân trường hợp họ tiếp tục giao dịch trong khi mất khả năng thanh toán.
Sự tương tác giữa đánh giá hoạt động liên tục và ảnh hưởng của các bất ổn đối với tuyên bố của Ban Giám đốc về khả năng thanh toán và khi họ cần thẩm định tuyên bố đó, cần xem xét, đặc biệt là trong bối cảnh quy định gần đây về cứu trợ giao dịch vỡ nợ cho các giám đốc.
Shaun Steenkamp và Siva Sivanantham là thành viên của Trung tâm báo cáo xuất sắc CPA Australia.
Nguyên tắc kế toán có vai trò như chuẩn mực, hướng dẫn các kế toán từng phần hành áp dụng để phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính, tạo ra sự thống nhất trong quá trình thực hiện. Dưới đây là 7 nguyên tắc kế toán cơ bản, bất kì kế toán nào cũng cần nắm vững để tránh những sai sót trong công việc.
1. Nguyên tắc cơ sở dồn tích [Accruals]
Các nghiệp vụ kinh tế tài chính liên quan đến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí được kế toán ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh, không căn cứ vào thời điểm thực tế thu hay chi tiền, các báo cáo tài chính được lập trên cơ sở dồn tích giúp phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp ở nhiều thời điểm khác nhau như quá khứ, hiện tại và tương lai. Thông qua nguyên tắc cơ sở dồn tích, mọi nghiệp vụ kinh tế của doanh nghiệp đều được ghi chép vào sổ kế toán từ thời điểm phát sinh giao dịch chứ không căn cứ vào thực tế thu chi
2. Nguyên tắc giá gốc căn bản [Historical cost]
Tài sản của doanh nghiệp phải được ghi nhận theo giá gốc [Giá doanh nghiệp chi trả để mua tài sản]. Giá gốc được tính dựa trên số tiền hoặc khoản giá trị tương đương với tiền đã thanh toán, phải trả hoặc theo giá trị hợp lý của tài sản xác định vào thời điểm tài sản được ghi nhận.
Kế toán doanh nghiệp không được tự ý điều chỉnh giá gốc của tài sản, trừ khi có quy định khác cụ thể trong luật kế toán hoặc chuẩn mực kế toán. Nguyên giá của TSCĐ hữu hình mua ngoài sẽ được xác định dựa vào nguồn hình thành tài sản:
Nguyên giá = Giá mua tính trên hóa đơn + Chi phí lắp đặt – Chiết khấu giảm giá [nếu có]
3. Nguyên tắc hoạt động liên tục [Going concern]
Với nguyên tắc hoạt động liên tục, nội dung nguyên tắc này yêu cầu báo cáo tài chính phải được lập trên cơ sở giả sử doanh nghiệp đang hoạt động và sẽ tiếp tục trong tương lai gần, tức là doanh nghiệp không có ý định hoặc bị bắt buộc ngừng hoạt động. Trường hợp nếu thực tế khác với giả định đưa ra thì báo cáo phải được lập trên một cơ sở khác, đồng thời đưa ra các giải thích về cơ sở mới để lập BCTC
Nguyên tắc hoạt động liên tục bắt buộc kế toán không được lập quá các khoản dự phòng và đúng nguyên tắc. Các khoản dự phòng này cũng không được đánh giá cao hơn giá trị tài sản và khoản thu nhập không thấp hơn giá trị các khoản phải trả và phải chi. Doanh nghiệp chỉ được ghi nhận doanh thu và thu nhập khi có các bằng chứng về khả năng thu được lợi ích kinh tế. Đồng thời khoản chi phí sẽ được ghi nhận khi chứng minh chắc chắn về khả năng phát sinh chi phí
Nguyên tắc này có mối quan hệ với nguyên tắc giá gốc. Giả thiết doanh nghiệp hoạt động liên tục sẽ liên quan đến việc phản ánh chi phí, tài sản và thu nhập của doanh nghiệp theo giá gốc, không phản ánh theo giá của thị trường mặc dù giá thị trường là giá của những tài sản doanh nghiệp mua về và có thể thay đổi theo thời gian
4. Nguyên tắc nhất quán [Consistency]
Với nguyên tắc nhất quán, kế toán cần doanh nghiệp cần làm rõ sự thống nhất trong một kỳ kế toán giữa các chính sách và phương pháp kế toán mà doanh nghiệp đã lựa chọn để áp dụng. Các chính sách, phương pháp kế toán doanh nghiệp đã chọn phải được áp dụng nhất quán từ kỳ này sang kỳ khác và chỉ nên thay đổi khi có lý do đặc biệt và ít nhất phải chuyển sang kỳ kế toán sau.
Trường hợp nếu xảy ra sự thay đổi trong chính sách và phương pháp kế toán thì cần bổ sung trong thuyết minh báo cáo, giải trình lý do và sự ảnh hưởng của nó.
Nguyên tắc nhất quán đảm bảo các thông tin luôn mang tính ổn định và có thể so sánh được giữa các kỳ kế toán với nhau, giữa kế hoạch hay dự toán với thực tế thực hiện.
5. Nguyên tắc phù hợp [Matching concept]
Nguyên tắc phù hợp nhắc nhở người sử dụng phải có sự phù hợp trong việc ghi nhận doanh thu và chi phí. Trường hợp khi ghi nhận khoản doanh thu thì cần có sự tương ứng với khoản chi phí liên quan. Khoản chi phí tương ứng với doanh thu bao gồm khoản chi phí của kỳ trước hoặc khoản chi phí liên quan đến doanh thu của kỳ đó. Khi ghi nhận các khoản chi phí hợp lý tương ứng với khoản doanh thu trong kỳ phát sinh sẽ giúp doanh nghiệp phân tích và tính toán chính xác các phần thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Điều này chính là cơ sở giúp doanh nghiệp tính được khoản thuế TNDN cần phải nộp cho nhà nước
Chi phí tương ứng với doanh thu bao gồm:
- Chi phí của kì tạo ra doanh thu: Là các chi phí phát sinh thực tế trong kì và liên quan đến việc tạo ra doanh thu của kì đó
- Chi phí của kì trước hoặc chi phí phải trả liên quan đến doanh thu của kì đó
6. Nguyên tắc thận trọng trong kế toán [Frudence concept]
Đối với nguyên tắc này, yêu cầu cần đưa ra sự phán đoán, xem xét và cân nhắc kỹ lương để lập các ước tính kế toán trong điều kiện mình không chắc chắn.
Nguyên tắc thận trọng yêu cầu ghi tăng vốn chủ sở hữu chỉ được thực hiện khi có bằng chứng chắc chắn, còn việc ghi giảm vốn chủ sở hữu phải được ghi nhận từ khi có chứng cứ về khả năng có thể xảy ra. Doanh nghiệp không nên lập quá lớn các khoản dự phòng, không nên đánh giá cao hơn giá trị của các tài sản và khoản thu nhập, không đánh giá thấp hơn giá trị các khoản phải trả và chi phí. Việc ghi nhận chi phí cần có bằng chứng về khả năng phát sinh. Doanh thu và thu nhập chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế.
7. Nguyên tắc trọng yếu
Một trong các nguyên tắc kế toán quan trọng đó chính là nguyên tắc trọng yếu. Tính trọng yếu phụ thuộc vào độ lớn và tính chất của thông tin hoặc các sai sót trong hoàn cảnh cụ thể. Trường hợp thiếu thông tin hoặc thông tin không chính xác có thể làm sai lệch thông tin báo cáo tài chính. Tính trọng yếu của thông tin được xem xét dựa trên 2 phương diện là định tính và định lượng.
Là kế toán viên hay kế toán dịch vụ cũng đều cần tuân thủ các nguyên tắc kế toán kể trên để đảm bảo mọi báo cáo đều chính xác, đúng quy định. Đối với các doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp mới thành lập với những khó khăn về nguồn lực và chi phí để thuê nhân viên kế toán thực hiện các công tác ghi chép, hạch toán, lập báo cáo thuế, BCTC…thì việc lựa chọn dịch vụ kế toán kèm theo giải phải phần mềm kế toán là giải pháp tối ưu để giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, yên tâm sản xuất và kinh doanh.
Các phần mềm như phần mềm kế toán online MISA AMIS giúp kế toán hạn chế tối đa các sai sót trong công tác hạch toán kế toán, đồng thời tiết kiệm thời gian và công sức của kế toán so với việc thực hiện thủ công như trước đây.
Phần mềm kế toán online MISA AMIS hỗ trợ doanh nghiệp quản lý tài chính – kế toán nhanh chóng và chính xác hơn:
+ Đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ kế toán theo thông tư 133/2016/TT-BTC và thông tư 200/2014/TT-BTC
+ Phù hợp với mọi loại hình doanh nghiệp: Thương mại, dịch vụ, xây lắp, sản xuất
+ Tự động lập báo cáo tài chính, tờ khai thuế ngay trên phần mềm; Kết nối ngân hàng điện tử, cơ quan Thuế giúp kế toán tiết kiệm thời gian và công sức hiệu quả.
+ Tự động lập các báo cáo quản trị: CEO/Chủ DN có thể theo dõi nhanh tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh, công nợ, tồn kho.. ngay trên điện thoại để kịp thời ra quyết định kinh doanh.
+ Làm việc mọi lúc, mọi nơi qua Internet: Giám đốc, Kế toán có thể truy cập làm việc từ mọi thiết bị thông minh không bị gián đoạn công việc, kịp thời ra quyết định điều hành.
+ ………
Thấu hiểu nhu cầu của DN trong việc tìm kiếm dịch vụ kế toán thuế phù hợp với nhu cầu, chi phí DN, MISA [Đơn vị 25 năm kinh nghiệm chuyên phát triển phần mềm trong lĩnh vực TC- kế toán, kê khai Thuế,… cho hơn 250.000 DN và hàng triệu cá nhân] ra mắt Nền tảng kế toán dịch vụ ASP.MISA.VN là cầu nối trao đổi thông tin, nghiệp vụ, công việc chuyên môn giữa Kế toán dịch vụ và DN trên khắp cả nước.
Hãy đăng ký tham gia trải nghiệm ngay MISA ASP để nhận được:
- Được tặng miễn phí 1 năm tài chính phần mềm kế toán AMIS online.
- Cơ hội tìm kiếm thêm nhiều khách hàng mới gia tăng thu nhập.
- Tối ưu công việc, đảm nhận nhiều khách hàng cùng một lúc.
| Đọc thêm: