Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

Xem toàn bộ tài liệu Lớp 11: tại đây

Giải Bài Tập Tin Học 11 – Bài 7: Các thủ tục chuẩn vào/ra đơn giản giúp HS giải bài tập, giúp cho các em hình thành và phát triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông:

    • Sách Giáo Viên Tin Học Lớp 11

    Để khởi tạo giá trị ban đầu cho biến, ta có thể dung lệnh gán để gán một giá trị cho biến.

    Ví dụ:

    Ta muốn lưu giá trị số lượng táo ban đầu trong giỏ. Ta có thể gán sltao:=5;

    Vậy nếu ta số lượng táo trong giỏ ban đầu không phải là 5 thì sao?

    Không lẽ nếu thay đổi giá trị ban đầu chúng ta phải thay đổi trong code. Điều này là bất khả thi vì không phải lúc nào chúng ta cũng được cung cấp source code.

    Chính vì hạn chế như vậy thư viện của các ngôn ngữ lập trình cung cấp một số chương trình dung để đưa dữ liệu vào và đưa dữ liệu ra.

    – Những chương trình đưa dữ liệu vào: Cho phép đưa dữ liệu từ bàn phím hoặc từ đĩa và gán cho biến, làm cho chương trình linh hoạt hơn.

    – Những chương trình đưa dữ liệu ra: Dùng để đưa các kết quả tính toán ra màn hình, in ra giấy hoặc lưu trên đĩa.

    Các chương trình đưa dữ liệu vào và ra đó được gọi chung là các thủ tục chuẩn vào/ra đơn giản.

    1.Nhập dữ liệu từ bàn phím

    Việc nhập dữ liệu từ bàn phím được thực hiện bằng thủ tục chuẩn:

    Read();

    Hoặc

    Readln();

    Trong đó danh sách biến vào là một hoặc nhiều tên biến đơn (trừ biến kiểu boolean). Trong trường hợp nhiều biến thì các tên biến được viết các nhau bởi dấu phẩy.

    Khi nhập giá trị cho nhiều biến, những giá trị này được gõ cách nhau bởi ít nhất một dấu cách hoặc kí tự xuống dòng (Nhấn Enter). Lưu ý khi nhập cho biến kiểu nào thì ta phải nhập đúng định dạng cho kiểu đó.

    Ví dụ:

    Readln(a1, a2, a3)

    Trong đó a1, a2, a3 là các biến nguyên.

    Khi đó ta nhập 2.0 3 4 rồi nhấn Enter là sai.

    Ta phải nhập là 2 3 4 rồi Enter hoặc 2 3 Enter 4 rồi nhấn Enter đều được.

    2. Đưa dữ liệu ra màn hình

    Để đưa dữ liệu ra màn hình, Pascal cung cấp thủ tục chuẩn:

    Write();

    Hoặc

    Writeln();

    Trong đó danh sách kết quả ra có thể là tên biến đơn biểu thức hoặc hằng. Các xâu thường được dùng để tách các kết quả hoặc đưa ra chú thích. Các phần trong kết quả ra được viết cách nhau bởi dấu phẩy.

    Sự khác nhau giữa write và writeln là write dữ con trỏ trên cùng một dòng và writeln đưa con trỏ đến đầu dòng mới.

    Ví dụ:

    Writeln('chao mung ban'); Writeln('den voi pascal');

    Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

    write('chao mung ban'); Write('den voi pascal');

    Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

    3. Kết hợp vào ra để làm viết một chương trình hoàn chỉnh.

    Ví dụ: Viết chương trình in ra bạn có bao nhiêu chiếc kẹo trong túi.

    Program vi_du; Uses crt; Var sokeo:integer; Begin Clrscr(); Write('nhap so keo trong tui cua ban'); Readln(sokeo); Writeln('so keo trong tui cua ban la :', sokeo); Readkey(); End.

    Thủ tục readkey để dừng màn hình cho người dung có thể quan sát kết quả của chương trình đưa ra trên màn hình.

    Lưu ý:

    + Các thủ tục readln và writeln có thể không có tham số.

    + Trong thủ tục write và writeln, sau mỗi kết quả ra có thể quy cách như sau

    Với biến thực: write (biến thực:độ rộng: số chữ số thập phân);

    (Tương tự với writeln).

    Ví dụ :

    Writeln(1.234567:5:2); Writeln(345:6); Writeln(123456789); Ta có kết quả như sau:

    Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

    Số 1.234567 lấy 2 chữ số thập phân và độ rộng là 5 (Dóng độ rộng với dòng số 3).

    Số 345 có độ rộng là 6 (Dóng độ rộng với dòng số 3).

    • Những chương trình đưa dữ liệu vào cho phép đưa dữ liệu từ bàn phím hoặc từ đĩa vào gán cho các biến và những chương trình đưa dữ liệu ra màn hình, giấy và trên đĩa được gọi là các thủ tục chuẩn vào/ra đơn giản.
    • Các thủ tục chuẩn vào/ra đơn giản của Pascal để nhập dữ liệu vào từ bàn phím và đưa thông tin ra màn hình:

    Việc nhập dữ liệu từ bàn phím được thực hiện bằng thủ tục chuẩn:

    Read (); Hoặc Readln (); 

    Trong đó: Danh sách biến vào là một hoặc nhiều tên biến đơn. Trong trường hợp nhiều biến thì các tên biến được viết cách nhau bởi dấu phẩy.

    Ví dụ 1: 

    Chú ý 1:

    • Khi gặp câu lệnh read (hoặc readln), chương trình sẽ chờ người dùng nhập giá trị cho danh sách biến và nhấn phím Enter, chi sau khi nhấn phím Enter thì việc nhập giá trị cho danh sách biến mới kết thúc và thực hiện lệnh tiếp theo.
    • Khi nhập giá trị cho danh sách biến phải chú ý các giá trị được nhập có kiểu tương ứng với các biến trong sách, giữa hai giá trị liên tiếp phải gõ phím Space hoặc phím Enter.
    • Việc nhập giá trị của biến từ bàn phím được kết thúc bởi việc nhấn phím Enter nên không phân biệt read và readln. Do đó, khi nhập từ bàn phím nên dùng readln.

    1.2. Đưa dữ liệu ra màn hình

    Việc đưa dữ liệu ra màn hình trong Pascal sử dụng thủ tục chuẩn:

    Write(); Hoặc Writeln(); 

    Trong đó: Danh sách kết quả ra có thể là tên biến đơn, biểu thức hoặc hằng.

    Chú ý 2:

    • Các hằng xâu thường được dùng để tách các kết quả hoặc đưa ra chú thích.
    • Các thành phần trong kết quả ra được viết cách nhau bởi dấu phẩy.
    • Với thủ tục Write, sau khi đưa các kết quả ra màn hình, con trỏ không chuyển xuống dòng tiếp theo.
    • Với thủ tục Writeln, Sau khi đưa thông tin ra màn hình, con trỏ sẽ xuống đầu dòng tiếp theo.

    Ví dụ 2:

    Để nhập giá trị cho biến M từ bàn phím, người ta thường dùng cặp thủ tục:

    write (‘Hay nhap gia tri cua M: ‘)

    readln (M);

    Để chương trình được sử dụng một cách thuận tiện, khi nhập giá trị từ bàn phím cho biến, ta nên có thêm xâu kí tự nhắc nhở việc nhập giá trị cho biến nào, kiểu dữ liệu gì,…

    Chú ý 3:

    • Các thủ tục readln và writeln có thể không có tham số.
    • Trong thủ tục write hoặc writeln, sau mỗi kết quả ra (biến, hằng, biểu thức) có thể có quy cách ra. Quy cách ra có dạng:
      • Đối với kết quả thực: ::
      • Đối với các kết quả khác: :
      • Trong đó độ rộng và chữ số phần thập phân là các hằng nguyên dương.

    Ví dụ 3:

    • Writeln(a:3,b:3,c:3);
    • Giả sử nhập a=1, b=2, c=3 => Kết quả tương ứng: 
      Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào
    • Write(S:6:2);
    • Giả sử S=b/a => Kết quả tương ứng: 
      Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

    2. Bài tập minh họa

    Câu 1: Xét các ví dụ sau:

    Ví dụ 1:

    Write(‘Lop 11A’);

    Write(‘ rat ngoan’);

    => Kết quả tương ứng: 

    Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

    Ví dụ 2:

    Writeln(‘Lop 11A’);

    Writeln(‘rat ngoan’);

    => Kết quả tương ứng: 

    Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

    Ví dụ 3:

    Write(‘Lop 11A’); writeln;

    Write(‘rat ngoan’);

    => Kết quả tương ứng: 

    Trong ngôn ngữ lập trình C++ để nhập dữ liệu từ bàn phím ta dùng thủ tục chuẩn nào

    Em hãy quan sát và cho biết sự khác nhau giữa 2 thủ tục Write và Writeln về vị trí của con trỏ?

    Hướng dẫn giải

    • Thủ tục write: sau khi đưa kết quả ra màn hình thì con trỏ không xuống dòng.
    • Thủ tục writeln: sau khi đưa kết quả ra màn hình thì con trỏ xuống đầu dòng tiếp theo.
    • Thủ tục writeln: không có tham số dùng để xuống dòng.

    3.1. Bài tập tự luận

    Câu 1: Viết đoạn chương trình hiển thị kết quả: ‘Toi la hoc sinh gioi Tin hoc’.

    Câu 2: Nêu thủ tục nhập thông tin từ bàn phím và đưa thông tin ra màn hình.

    3.2. Bài tập trắc nghiệm

    Câu 1: Để nhập giá trị cho 2 biến a và b ta dùng lệnh:

    A. Write(a,b);

    B. Real(a,b);

    C. Readln(a,b);

    D. Read(‘a,b’);

    Câu 2: Cú pháp của thủ tục nhập dữ liệu vào từ bàn phím:

    A. Write( , ,…, );

    B. Readln , ,…, ;

    C. Readln ( , ,…,);

    D. Readln ( , ,…,);

    Câu 3: Câu lệnh nào sau đây dùng để nhập một số từ bàn phím vào biến x?

    A. Writeln(‘Nhap x = ’);

    B. Writeln(x);

    C. Readln(x);

    D. Read(‘X’);

    Câu 4: Cho x là biến thực đã được gán giá trị 12.41235. Để thực hiện lên màn hình nội dung “x=12.41” cần chọn câu lệnh nào sau đây?

    A. Writeln(x);

    B. Writeln(x:5);

    C. Writeln(x:5:2);

    D. Writeln(‘x=’ ,x:5:2);

    Câu 5: Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, với câu lệnh như sau (a là một biến kiểu số thực):

    a :=2345 ; Writeln(‘a = ‘, a:8:3);

    Sẽ ghi ra màn hình?

    A. a = 2.345

    B. a = 2.345E+01

    C. Không đưa ra gì cả

    D. a = 2345.000

    4. Kết luận

    Sau khi học xong Bài 7: Các thủ tục vào/ra đơn giản các em cần ghi nhớ các nội dung:

    • Thủ tục nhập thông tin từ bàn phím: Read (); Hoặc Readln (); 
    • Thủ tục đưa thông tin ra màn hình: Write(); Hoặc Writeln();