Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
Giải Vở Bài Tập Vật Lí 7 – Bài 20: Chất dẫn điện và chất cách điện – Dòng điện trong kim loại giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí:
I – CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
1. Các bộ phận dẫn điện là:
– Ở bóng đèn: dây trục, dây tóc, 2 đầu mấu ở đuôi đèn.
– Ở phích cắm điện: hai chốt cắm, lõi dây kim loại.
2. Các bộ phận cách điện là:
– Ở bóng đèn: thủy tinh đen ở đuôi bóng đèn, bóng thủy tinh, trụ thủy tinh.
– Ở phích cắm điện: vỏ nhựa của phích cắm, vỏ nhựa bọc dây kim loại.
Thí nghiệm
Bảng ghi kết quả thí nghiệm
| VẬT DẪN ĐIỆN | VẬT CÁCH ĐIỆN |
| Một đoạn dây thép, dây đồng, ruột bút chì, đoạn dây sắt. | Một đoạn vỏ nhựa bọ dây điện, miếng sứ, vỏ gỗ bút chì. |
Các vật liệu thường dùng để làm vật liệu dẫn điện là : đồng, sắt, nhôm , chì .. [các kim loại].
Các vật liệu thường dùng để làm vật liệu cách điện là: nhựa [ chất dẻo], thủy tinh, sứ, cao su, không khí …
Có thể là một trong các trường hợp sau:
– Trong mạch điện thắp sáng trong bóng đèn pin, khi công tắc ngắt, giữa hai chốt công tắc là không khí, đèn không sáng. Vậy bình thường không khí là chất cách điện.
– Cùng lập luận tương tự khi ngắt công tắc đèn chiếu sáng ở lớp học hay ở gia đình.
– Các dây tải điện đi xa, không có vỏ bọc cách điện, tiếp xúc trực tiếp với không khí. Giữa chúng không có dòng điện nào chạy qua không khí.
II – DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
1. Êlectrôn tự do trong kim loại
Hạt nhân của nguyên tử mang điện tích dương, các electron mang điện tích âm.
– Trong hình 20.3 các electron tự do là các vòng tròn nhỏ có dấu [ – ]
– Phần còn lại của nguyên tử là các vòng tròn lớn có dấu [+], phần này mang điện tích dương. Vì nguyên tử khi đó thiếu [mất bớt] electron.
2. Dòng điện trong kim loại
Electron tự do mang điện tích âm bị cực âm đẩy, bị cực dương hút. Chiều mũi tên như hình vẽ sau:
Kết luận:
Các electron tự do trong kim loại dịch chuyển có hướng tạo thành dòng điện chạy qua nó.
III – VẬN DỤNG
A. Thanh gỗ khô
C. Một đoạn dây nhựa
B. Một đoạn ruột bút chì
D. Thanh thủy tinh
Lời giải:
Chọn B. Một đoạn ruột bút chì
A. Sứ
B. Thủy tinh.
C. Nhựa
D. Cao su.
Lời giải:
Chọn C
Sứ, thủy tinh, cao su, nhựa đều là chất cách điện tốt, trong thực tế hiện nay chất cách điện thường dùng nhất là nhựa.
A. Một đoạn dây thép.
B. Một đoạn dây đồng.
C. Một đoạn dây nhựa.
D. Một đoạn dây nhôm.
Lời giải:
Chọn C. Một đoạn dây nhựa
Ghi nhớ:
– Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua. Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
– Dòng điện trong kim loại là dòng các electron dịch chuyển có hướng.
1. Bài tập trong SBT
a] Các điện tích có thể dịch chuyển qua vật dẫn điện [vật liệu dẫn điện, chất liệu dẫn điện].
b] Các điện tích không thể dịch chuyển qua vật cách điện [vật liệu cách điện, chất liệu cách điện].
c] Kim loại là chất điện dẫn vì trong đó có các electron tự do có thể dịch chuyển có hướng.
d] Tia chớp là do các điện tích chuyển động rất nhanh qua không khí tạo ra. Trong trường hợp này không khí là chất dẫn điện.
a] Hai lá nhôm này xòe ra vì chúng nhiễm điện cùng loại dẫn đến đẩy nhau.
b] Không có hiện tượng gì xảy ra đối với hai lá nhôm bên quả cầu B.
c] Hai lá nhôm bên quả cầu A gắn lại với nhau còn hai lá nhôm bên quả cầu B xòe ra. Các điện tích chuyển từ quả cầu A tới quả cầu B qua thanh kim loại. A mất bớt điện tích, B thêm điện tích.
Dùng xây xích sắt để tránh xảy ra cháy nổ xăng. Vì khi chạy, ô tô cọ xát mạnh với không khí, làm nhiễm điện những phần khác nhau của nó. Nếu bị nhiễm điện mạnh, giữa các phần này phát sinh tia lửa điện gây cháy nổ xăng. Nhờ dây xích sắt là vật dẫn điện, các điện tích từ ô tô dịch chuyển qua nó xuống đất, loại trừ sự nhiễm điện mạnh
a] Lớp màu vàng hay màu bạc của giấy lót bên trong vỏ bọc bao thuốc lá là vật dẫn điện [thường là lớp thiếc mỏng, phủ màu].
b] Giấy trang kim là vật cách điện [đó là nilông có phủ sơn màu]
2. Bài tập bổ sung.
Lời giải:
Chất dẫn điện: Đồng, nhôm, thủy ngân, dung dịch muối ăn, sắt.
Chất cách điện: Nhựa, cao su, sứ, nilông, không khí, tre khô
2. Bài tập bổ sung.
A. Mảnh nilông;
B. Mảnh nhôm;
C. Mảnh giấy khô;
D. Mảnh nhựa.
Lời giải:
Chọn B.
Kim loại dẫn điện có nhiều êlectrôn tự do.
|
1. Chất cách điện 2. Dòng điện 3. Chất dẫn điện 4. Dòng điện trong kim loại |
a] là do các điện tích dương hoặc âm dịch chuyển có hướng. b] cho các điện tích dịch chuyển tự do. c] là do các êlêctrôn tự do dịch chuyển có hướng. d] không cho các điện tích dịch chuyển tự do. |
Lời giải:
Ghép:
1 – d; 2 – a; 3 – b; 4 – a.
Bài có đáp án. Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm bài 20 vật lí 7: Chất dẫn điện và chất cách điện Dòng điện trong kim loại Học sinh luyện tập bằng cách chọn đáp án của mình trong từng câu hỏi. Dưới cùng của bài trắc nghiệm, có phần xem kết quả để biết bài làm của mình. Kéo xuống dưới để bắt đầu.
NỘI DUNG TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Điền từ thích hợp vào chỗ trống: Chất dẫn điện là chất……..dòng điện đi qua, chất cách điện là chất………….dòng điện đi qua
- A. Không cho, không cho
- C. Cho, cho
- D. Không cho, cho
Câu 2: Chọn câu sai
- A. Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua
- C. Bộ phận dẫn điện làm bằng chất dẫn điện
- D. Bộ phận dẫn điện làm bằng vật liệu dẫn điện
Câu 3: Chọn câu trả lời đúng: Vật liệu nào sau đây là chất dẫn điện?
- A. Gỗ
- B. Thủy tinh
- C. Nhựa
Câu 4: Chọn câu trả lời đúng: Vật liệu nào sau đây là chất cách điện?
Câu 5: Chọn câu đúng nhất
- A. Kim loại là chất dẫn điện
- C. Trong kim loại luôn tồn tại các điện tử tự do
- D. Cả ba câu trên đều đúng
Câu 6: Chọn câu phát biểu đúng: Trong kim loại, các electron được gọi là electron tự do là:
- A. Các electron hoát ra khỏi kim loại và chuyển động tự do
- B. Các electron thoát ra khỏi nguyên tử kim loại và chuyển động tự do trong toàn khối kim loại
- C. Các electron chuyển động tự do trong nguyên tử kim loại
Câu 7: Chọn câu phát biểu sai
- A. Trong kim loại tồn tại các ion dương
- B. Trong kim loại tồn tại các ion âm
- C. Trong kim loại có chứa các điện tử tự do
Câu 8: Chọn câu trả lời đúng:Trong một đoạn dây điện, phần nào của dây là chất dẫn điện:
- A. Phần vỏ nhựa của dây
- C. Phần cuối của đoạn dây
- D. Phần lõi của dây
Câu 9: Chọn câu trả lời đúng:Hiện nay, trong các thiết bị điện dùng trong gia đình, chất cách điện được dùng nhiều nhất là loại vật liệu nào?
Câu 10: Chọn câu giải thích đúng:Người ta dùng dây nhựa để bọc lõi đồng trong sợi dây điện là để:
- A. Cách điện
- B. Dẫn điện
- C. Bảo vệ lõi đồng không bị đứt
Câu 11: Chọn câu sắp xếp các chất theo khả năng dẫn điện tốt tăng dần
- A. Nước thường dùng, đồng, thủy ngân
- C. Thủy ngân, các dung dịch muối, sắt
- D. Bạc, các dung dịch axit, than chì
Câu 12: Chọn câu sắp xếp các chất theo khả năng cách điện tốt tăng dần
- B. Nước cất, thủy tinh, chất dẻo
- C. Cao su, gỗ khô, chất sứ
- D. Không khí, thủy tinh, nhựa
Câu 13: Chọn câu giải thích đúng:Vì sao các lõi dây điện thường làm bằng đồng:
- A. Vì đồng dễ kéo sợi, dễ uốn và dễ dát mỏng
- B. Vì đồng dẫn điện tốt
- C. Vì đồng là vật liệu khá phổ biến giá không quá mắc so với vật liệu dẫn điện tốt khác
Câu 14: Chọn câu trả lời đúng.Khi sửa điện trong nhà, ba Lan thường đứng trên ghế gỗ hoặc ghế nhựa. Làm như vậy để:
- A. Không tiếp xúc với mặt đất
- B. Tránh bị điện giật
- C. Không cho dòng điện đi qua người
Câu 15: Chọn câu trả lời đúng: Quan sát hình 9.1 và cho biết bộ phận dẫn điện là:
- B. Dây tóc, dây trục, trụ thủy inh, hai đầu dây đèn, lõi dây, chốt cắm
- C. Dây tóc, dây trục, trụ thủy tinh, hai đầu dây đèn, lõi dây, vỏ dây, chốt cắm
- D. Dây tóc, dây trục, trụ thủy tinh, hai đầu dây đèn, lõi dây, vỏ dây, chốt cắm, vỏ nhựa của phích cắm
Câu 16: Chọn câu trả lời đúng
Quan sát hình 9.1 và cho biết bộ phận cách điện là
:
- A. Dây tóc, dây trục, trụ thủy tinh, hai đầu dây đèn, lõi dây, vỏ dây, chốt cắm, vỏ nhựa của phích cắm
- C. Trụ thủy tinh, hai đầu dây đèn, lõi dây, vỏ dây, chốt cắm, vỏ nhựa của phích cắm
- D. Trụ thủy tinh, lõi dây, vỏ dây, chốt cắm, vỏ nhựa của phích cắm
trắc nghiệm vật lí 7, trắc nghiệm bài 20 vật lí 7, trắc nghiệm bài 20, bài 20 chất dẫn điện và chất cách điện