Trước cuộc cải cách Xiêm và Nhật Bản giống nhau thế nào về đối ngoại
So sánh Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản với cải cách ở Xiêm và Trung QuốcBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.92 MB, 16 trang ) Bài thuyết trình - Tầng lớp võ sĩ Samurai không có nhiều quyền lực, chuyển sang kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa. A. Nhật Bản * Nhật Bản trước cải cách - Các nước phương Tây, nhất là Mĩ can thiệp đòi "mở cửa" thông qua Hiệp ước 1854 Mâu thuẫn gay gắt giữa Nhật Bản với các nước tư bản phương Tây, giữa nhân dân với chế độ Mạc Phủ Duy trì chế độ phong kiến lạc hậu Phải lựa chọn hai con đường Duy tân, phát triển đất nước A. Nhật Bản * Cuộc duy tân Minh Trị + Bối cảnh - Phong trào đấu tranh chống Sôgun phát triển mạnh mẽ vào những năm 60 của TK XIX, khiến chế độ Mạc phủ sụp đổ - 1/1868, Thiên hoàng Minh Trị lên ngôi đã tiến hành duy tân, đưa Nhật thoát khỏi lạc hậu và phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa Thiên hoàng Minh Trị (1852 1912) Baotreonline.com A. Nhật Bản * Cuộc duy tân Minh Trị + Nội dung + Về chính trị - Xóa bỏ chế độ Mạc phủ, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến (ban hành Hiến pháp 1889) + Về kinh tế - Thi hành chính sách thống nhất tiền tệ, thị trường, xây dựng cơ sở hạ tầng... + Về quân sự - Tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ, phát triển công nghiệp sản xuất vũ khí + Về giáo dục - Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng KH-KT, cử HS đi du học... A. Nhật Bản * Cuộc duy tân Minh Trị + Ý nghĩa - Nhật thoát khỏi nguy cơ bị xâm lược, phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa - Tính chất: Là một cuộc cách mạng tư sản từ trên xuống B. Xiêm * Xiêm trước cải cách - Cũng như các nước Đông Nam Á khác, Xiêm có nguy cơ bị thôn tính - Triều đại Rama (thành lập năm 1752), duy trì đường lối bế quan tỏa cảng, ngăn cản thương nhân và giáo sĩ phương Tây vào Xiêm. Bản đồ vương quốc Xiêm người Pháp vẽ năm 1686 sachhiem.net B. Xiêm * Cuộc cải cách của Chulalongcon + Bối cảnh - Đến thời vua Mông kút (Rama IV), vua chủ trương mở cửa buôn bán với bên ngoài, lợi dụng sự kiềm chế lẫn nhau giữa các nước tư bản Anh và Pháp để bảo vệ nền độc lập - Năm 1868, Chu-la-long-con lên ngôi (Rama V), tiến hành cải cách đưa đất nước thoát khỏi nguy cơ bị xâm lược. B. Xiêm * Cuộc cải cách của Chulalongcon + Nội dung - Chulalongcon đã ra lệnh xóa bỏ hoàn toàn chế độ nô lệ vì nợ, giải phóng nười lao động để họ tự do làm ăn. Ông cũng xóa bỏ nghĩa vụ lao dịch 3 tháng trên các công trường nhà nước, giảm nhẹ thuế ruộng... - Bên cạnh đó, nhà nước cũng khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh công thương nghiệp, mở hiệu buôn, ngân hàng... - Năm 1892, Chu-la-long-con tiến hành cải cách đưa Xiêm phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. - Nhờ sử dụng vị trí nước đệm giữa Anh và Pháp, cắt nhượng một số vùng lãnh thổ của Lào, Campuchia, Mã lai để gìn giữ chủ quyền đất nước. B. Xiêm * Cuộc cải cách của Chulalongcon + Ý nghĩa - Đưa Xiêm thoát khỏi nguy cơ bị xâm lược, dù chịu nhiều lệ thuộc vào Anh và Pháp. Rama V (1853 1910) C. Trung Quốc * Trung Quốc trước cải cách - Giữa TK XIX, các nước đế quốc thi nhau xâm lược Trung Quốc - Mở đầu là Chiến tranh thuốc phiện của Anh năm 1842 với sự thất bại của nhà Thanh. Sau đó, Trung Quốc bị biến thành 1 chiếc bánh ngọt khổng lồ - Các phong trào nhân dân diễn ra sôi nổi, tiêu biểu là phong trào nông dân Thái bình Thiên quốc (1851 1864), cuối cùng bị đàn áp. Đại Thanh đế quốc toàn đồ (1908) Hinhanhvietnam.com C. Trung Quốc * Cuộc vận động Duy tân của vua Quang Tự + Nội dung - - Cuộc vận động Duy tân Mậu Tuất 1898 của hai nhà yêu nước Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu lãnh đạo được vua Quang Tự ủng hộ Lực lượng tham gia gồm các tầng lớp quan lại, sĩ phu có tư tưởng cấp tiến. Tuy vậy phong trào không dựa vào đông đảo quần chúng nhân dân, lại vấp phải sự chống đối mạnh mẽ của phái thủ cựu do Từ Hi thái hậu cầm đầu + Kết quả - Ngày 21/09/1898, khi phong trào mới diễn ra hơn 100 ngày, Từ Hi thái hậu làm chính biến, bắt giam vua Quan Tự và lãnh đạo phái Duy Tân. Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu phải lánh ra nước ngoài - Phong trào kết thúc Khang Hữu Vi (1858 1927) Vua Quang Tự (1871 1908) Vua Quang Tự (1873 - 1929) Chân dung ba vị lãnh đạo phái Duy tân D. So sánh các cuộc cải cách ở Nhật Bản với Xiêm và Trung Quốc * Sự giống nhau - Tính chất: Đều là các cuộc cải cách từ trên xuống - Lãnh đạo: Đều do vua người đứng đầu nhà nước lãnh đạo. Ở Nhật Bản là Thiên hoàng Minh Trị. Ở Xiêm là Rama V. Còn ở Trung Quốc là vua Quang Tự - Lực lượng tham gia: Đều có sự tham gia lãnh đạo của các giai tầng thuộc bộ máy thống trị. Ở Nhật Bản là sự ủng hộ của tầng lớp võ sĩ Samurai. Ở Trung Quốc là các tầng lớp quan lại, văn thân, sĩ phu yêu nước. - Hoàn cảnh: Đều được tiến hành trong hoàn cảnh đất nước bị chủ nghĩa đế quốc xâm lược/đe dọa xâm lược, thôn tính - Phạm vi cải cách: Đều được tiến hành trên nhiều lĩnh vự, từ chính trị, kinh tế, xã hội... D. So sánh các cuộc cải cách ở Nhật Bản với Xiêm và Trung Quốc * Sự khác nhau + Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng có sự khác biệt: - Ở Nhật Bản, kinh tế TBCN khá phổ biến. Ở Xiêm lúc này cơ sở để tiến hành cải cách còn chưa rõ nét, kinh tế đa phần vẫn là nông nghiệp. Còn ở Trung Quốc lúc này đã bị phương Tây xâu xé, chế độ phong kiến lạc hậu, khủng hoảng nghiêm trọng + Lực lượng tham gia, lãnh đạo: - Ở Nhật và Xiêm, cuộc cải cách nhận được sự ủng hộ của tầng lớp lãnh đạo và quần chúng. Trong đó Thiên hoàng nhận được sự ủng hộ của tầng lớp võ sĩ Samurai tư sản hóa. Còn ở Trung Quốc bị các thế lực phản động do Từ Hi cầm đầu chính biến, do vậy thất bại + Hoàn cảnh: Nhật Bản và Xiêm giữ được độc lập tương đối. Còn Trung Quốc lúc này đã bị đế quốc xâu xé, do vậy các phong trào đấu tranh đều bị sự câu kết đàn áp giữa thế lực phong kiến và đế quốc |