Quy định về tự doanh chứng khoán
Thị trường chứng khoán rất nóng và thu hút nhiều nhà đầu tư trong những năm gần đây. Thuật ngữ tự doanh chứng khoán cũng là thuật ngữ quen thuộc đối với các nhà đầu tư lâu năm. Tuy nhiên vẫn còn nhiều người chưa biết tự doanh chứng khoán là gì? Giao dịch tự doanh là gì? Cùng tìm hiểu câu trả lời qua bài viết sau đây của Hoatieu.vn nhé.
Tìm hiểu Tự doanh chứng khoán
Theo Khoản 30, Điều 4, Luật Chứng khoán năm 2019: “Tự doanh chứng khoán [TDCK] là việc công ty chứng khoán mua, bán chứng khoán cho chính mình”.
Có thể hiểu đơn giản, TDCK là hoạt động một công ty chứng khoán [CTCK] tự mua bán giao dịch chứng khoán cho mình nhằm hưởng lợi nhuận từ lợi tức hay chênh lệch giá trên thị trường. Hay cũng có thể nói, tự doanh là việc mua đi bán lại chứng khoán để thu lời từ việc tăng giảm giá [mua thấp, bán cao], hoặc hưởng lợi nhuận định kỳ của một CTCK.
Do các CTCK có tính đặc thù về việc chủ động trên thị trường và khả năng tiếp cận thông tin. Từ đó có đem lại những lợi thế nhất định trong việc tự doanh chứng khoán như: nắm được xu thế giao dịch, có thể dự đoán các diễn biến tiếp theo của thị trường, có thể nắm được thông tin về quan hệ cung cầu trên thị trường. Đặc biệt, khi CTCK thực hiện tự doanh vì tự giao dịch cho chính công ty nên sẽ không phải lo nghĩ đến phí giao dịch.
Với khả năng chuyên môn cao và nguồn vốn lớn, hoạt động tự doanh của mỗi CTCK được xem là một giao dịch của nhà đầu tư chuyên nghiệp. Việc TDCK với quy mô lớn của CTCK có thể đem lại cho thị trường những tác động nhất định về giá cả. Từ hoạt động này, các CTCK có thể góp một phần lớn trong việc bình ổn lại giá cả chứng khoán và điều tiết lượng cung cầu trên thị trường. Tuy nhiên, mục đích quan trọng nhất mà CTCK hướng tới trong hoạt động tự doanh chứng khoán là để thu được lợi nhuận cho chính mình.
Tự doanh chứng khoán của CTCK có thể thực hiện ở Sở giao dịch chứng khoán [SGD] và Sàn giao dịch phi tập trung [OTC]. Tại SGD việc mua bán này được diễn ra như hoạt động của các nhà đầu tư thông thường. Tại thị trường OTC, hoạt động TDCK có thể diễn ra trực tiếp giữa CTCK với các đối tác hoặc thông qua giao dịch song phương trong đó các bên sẽ đàm phán và đạt sự thỏa thuận về giá cả và số lượng, cũng như hình thức thanh toán.
2. Phương thức thực hiện tự doanh chứng khoán
Tự doanh có thể thực hiện theo hai phương thức giao dịch là trực tiếp hay gián tiếp.
Là cách giao dịch “trao tay” giữa công ty chứng khoán và đối tác theo giá được thỏa thuận trực tiếp. Có thể nói giao dịch tự doanh trực tiếp là giao dịch song phương, mà ở đó công ty chứng khoán và đối tác đóng vai trò là người mua và người bán. Trong giao dịch, cả hai thỏa thuận trực tiếp với nhau về giá cả, số lượng và hình thức trao đổi cổ phiếu. Các loại chứng khoán giao dịch rất đa dạng, chủ yếu là chứng khoán không niêm yết và chứng khoán mới phát hành, hoặc có thể là giao dịch thỏa thuận cổ phiếu niêm yết giữa công ty chứng khoán và bên thứ hai. Các ví dụ về giao dịch tự doanh trực tiếp như: mua cổ phiếu OTC, mua cổ phiếu IPO, mua đấu giá cổ phiếu, giao dịch thỏa thuận cổ phiếu niêm yết.
Là giao dịch được thực hiện thông qua hệ thống giao dịch của Sở giao dịch Chứng khoán để đặt lệnh. Thông thường, khi giao dịch tự doanh gián tiếp, các CTCK sẽ thanh toán đa phương. Trong đó, người mua và người bán không biết được đối tượng giao dịch là ai mà thông qua hệ thống đặt lệnh của Sở.
3. Yêu cầu công bố số liệu tự doanh của các công ty chứng khoán
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có văn bản đề nghị Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam chỉ đạo Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM [HOSE] và Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội [HNX] thực hiện công bố thông tin cuối ngày giao dịch về tổng khối lượng và tổng giá trị giao dịch mua, bán tự doanh đối với từng mã chứng khoán.
Song song đó, hai sở giao dịch chứng khoán cũng yêu cầu tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch trong thời hạn hai mươi bốn [24] giờ kể từ khi giá cổ phiếu tăng trần hoặc giảm sàn từ 5 phiên liên tiếp trở lên phải báo cáo, công bố các thông tin liên quan đến công ty có ảnh hưởng đến biến động giá cổ phiếu; HOSE và HNX đồng thời công bố nội dung báo cáo giải trình của tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch trên trang thông tin điện tử của sở. Ủy ban chứng khoán Nhà nước đề nghị HOSE và HNX tổ chức triển khai các giải pháp trên trước ngày 23.5.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã sụt giảm liên tục và kéo dài với mức độ hàng đầu thế giới. Trong đó có nhiều phiên giao dịch với nhiều dấu hiệu bất thường khiến nhà đầu tư đặt vấn đề tự doanh của các công ty chứng khoán góp phần gây tiêu cực cho nhiều cổ phiếu. Điều đó khiến tâm lý nhà đầu tư hoang mang và giảm sút niềm tin vào thị trường chứng khoán. Vì vậy nhiều chuyên gia đều cho rằng cần phải công bố thông tin tự doanh rộng rãi và giám sát chặt chẽ hoạt động này để tránh xung đột lợi ích với nhà đầu tư.
Ngày 16.5, Bộ Tài chính cũng cho biết, từ nay đến cuối năm sẽ thanh tra các tổ chức kinh doanh chứng khoán, công ty kiểm toán, tập trung vào các báo cáo tài chính [kiểm toán] có nhiều sai sót.
Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của HoaTieu.vn.
Trên thị trường chứng khoán, khối tự doanh là một thuật ngữ quen thuộc, dùng để diễn tả cương vị của một nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán hiện nay. Vậy khối tự doanh là gì? Quy định về khối tự doanh trên thị trường chứng khoán ra sao? Mời các nhà đầu tư cùng tham khảo qua bài viết sau.
I. Khối tự doanh là gì?
Theo khoản 30, Điều 4, Luật Chứng Khoán năm 2019 ban hành “Tự doanh chứng khoán [TDCK] là việc công ty mua, bán chứng khoán cho chính mình”
Tự doanh được định nghĩa là hoạt động mà công ty chứng khoán sẽ đóng vai trò như một nhà đầu tư trên thị trường. Pháp luật Việt Nam cũng có những quy định chung đối với hình thức tự doanh trên thị trường chứng khoán, buộc các công ty khi tham gia vào lĩnh vực phải tuân thủ và thực hiện đúng theo quy định.
Theo đó, công ty chứng khoán sẽ thực hiện giao dịch mua/bán chứng khoán với chính mình thông qua cơ chế giao dịch khớp lệnh, thỏa thuận trên các sàn chứng khoán hay các thị trường phi tập trung. Mục đích của hoạt động tự doanh là để thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giá trên thị trường hay cũng có thể hiểu tự doanh là hoạt động mua đi bán lại chứng khoán để thu lời từ việc tăng giảm giá [mua giá thấp, bán giá cao]. Ngoài ra, chứng khoán tự doanh còn khiến thị trường trở nên sôi nổi hơn và tăng tính thanh khoản.
Hoạt động tự doanh chứng khoán của các công ty chứng khoán thường diễn ra tại Sở giao dịch chứng khoán [SGD] và Sàn giao dịch phi tập trung [OTC]. Ở SGD việc mua bán chứng khoán tự doanh diễn ra bình thường như các giao dịch từ nhà đầu tư. Thông thường tự doanh chứng khoán diễn ra trực tiếp giữa các công ty chứng khoán và đối tác [khách hàng], thông qua việc đàm phán về số lượng, giá cả, thời gian cũng như hình thức thanh toán
Dựa trên Luật chứng khoán, những công ty chứng khoán phải có vốn điều lệ 100 tỷ đồng và được cấp phép nghiệp vụ môi giới mới được cấp phép hoạt động tự doanh.
Phương thức thực hiện tự doanh chứng khoán được chia thành 2 hình thức.
- Giao dịch trực tiếp: là cách giao dịch trực tiếp giữa công ty chứng khoán và đối tác. Cả hai sẽ thống nhất về nhau về giá cả, số lượng, hình thức thanh toán. Các loại chứng khoán liên doanh thường rất đa dạng, chủ yếu là các loại không niêm yết trên sàn và mới phát hành.
- Giao dịch gián tiếp: giao dịch thông qua hệ thống giao dịch của Sở giao dịch Chứng khoán để thực hiện đặt lệnh. Tuy nhiên, khi giao dịch bằng hình thức này cả người mua và người bán sẽ không biết đối tác đang mua/bán chứng khoán với mình là ai, SGD đóng vai trò như một cầu nối liên kết giữa người mua và người bán.
Xem thêm các bài viết khác:
II. Khối tự doanh tiếng anh là gì?
Khối tự doanh tiếng anh là Proprietary group
III. Quy định về khối tự doanh chứng khoán
Đối với Pháp luật Việt Nam tự doanh chứng khoán có những quy định cụ thể sau đây.
1. Quy định về vốn pháp định
Theo điểm b, Khoản 1, Điều 18 Nghị định số 14/2007/NĐ-CP, vốn pháp định [mức vốn tối thiểu phải có để thành lập một doanh nghiệp] cho nghiệp vụ tự doanh chứng khoán của các công ty chứng khoán công ty chứng khoán có vốn đầu tư nước ngoài, chi nhánh công ty chứng khoán nước ngoài tại Việt Nam là 100 tỷ đồng.
2. Quy định về hoạt động chứng khoán
Dựa theo Điều 22, Thông tư số 121/TT-BTC, hoạt động tự doanh chứng khoán của các công ty chứng khoán phải đảm bảo hoàn thành những nghĩa vụ:
- Công ty chứng khoán phải có đủ tiền và chứng khoán để thực hiện các lệnh giao dịch mua/bán cho tài khoản chính mình
- Công ty chứng khoán phải thực hiện nghiệp vụ tự doanh dựa trên tài khoản của chính mình, không được sử dụng danh nghĩa cá nhân hoặc của người khác và không cho bất kỳ ai sử dụng tài khoản tự doanh.
- Pháp luật Việt Nam sẽ không chấp nhận các trường hợp tự doanh chứng khoán như: mua/bán cổ phiếu do sửa lỗi giao dịch, mua/bán cổ phiếu của chính mình.
- Phải ưu tiên thực hiện lệnh của khách hàng trước khi thực hiện lệnh của chính mình.
- Phải công bố danh tính cho khách hàng biết mình là đối tác của họ
- Khi giao dịch mua/bán chứng khoán của khách hàng có thể ảnh hưởng lớn đến giá của loại chứng khoán đó, công ty chứng khoán không được mua/bán chứng khoán cùng loại và tiết lộ thông tin ra bên ngoài.
- Khách hàng sẽ luôn đặt mức giới hạn để hạn chế rủi ro lỗ “nặng”, các công ty chứng khoán sẽ không được mua/bán cùng chiều, cùng loại chứng khoán đó ở điểm giá bằng hoặc tốt hơn mức giá khách hàng đặt ra.
3. Quy định về tài khoản tự doanh chứng khoán
Ở điểm 2.3, mục 2, Công văn số 2327/UBCK-PTTT do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành hướng dẫn thực hiện Thông tư 74/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính về hướng dẫn giao dịch chứng khoán “Công ty chứng khoán có nghiệp vụ tự doanh chỉ được phép mở một tài khoản giao dịch tự doanh chứng khoán tại chính công ty chứng khoán và không được phép mở bất cứ tài khoản tự doanh nào tại các công ty chứng khoán khác”
4. Mục đích của tự doanh chứng khoán
Đối với công ty chứng khoán, ngoài mục đích thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giá, nghiệp vụ tự doanh còn nhắm đến nhiều mục đích khác nhau:
- Kinh doanh đầu tư: Đầu tư chứng khoán tự doanh đem lại cho các CTCK các khoản lợi về lợi tức và chênh lệch giá. Tuy nhiên, nếu trong trường hợp giá bị tụt giảm thì các khoản vay đó, sẽ có thể bù đắp. Nên các công ty chứng khoán thường rất thận trọng cho hoạt động đầu cơ chứng khoán.
- Kinh doanh góp vốn: Các CTCK có thể tham gia vào việc mua cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi hay kèm quyền chuyển đổi để trở thành cổ đông của các công ty cổ phần. Lúc này, các công ty chứng khoán đóng vai trò như một cổ đông và phải tuân thủ theo các quy định pháp lý đối với cổ đông lớn. Song với đó, pháp luật Việt Nam có quy định về thời hạn nắm giữ cổ phiếu tối thiểu đối với người sở hữu cổ phiếu quyền cổ đông là 6 tháng trở lên.
- Bảo vệ giá: Khi có tình hình biến động về giá trên thị trường, các công ty chứng khoán sẽ thực hiện giao dịch mua/bán nhằm ổn định lại thị trường theo yêu cầu can thiệp của cơ quan quản lý và tự bảo vệ mình hay đối tác của mình khi thực hiện các đợt phát hành bay bảo lãnh phát hành.
IV. Sơ lược quy trình tự doanh chứng khoán
Thông thường các công ty chứng khoán sẽ thực hiện nghiệp vụ tự doanh theo các bước cơ bản sau.
Bước 1: Mỗi doanh nghiệp cần xây dựng và xác định cụ thể chiến lược đầu tư là gì? Chủ động hay thụ động/bán thụ động. Bên cạnh đó, lựa chọn ngành nghề, lĩnh vực đầu tư thích hợp
Bước 2: Tìm kiếm cơ hội thông qua các thị trường phát hành, lưu thông, niêm yết hoặc chưa niêm yết.
Bước 3: Phân tích và đánh giá tiềm năng đầu tư. Sau khi đã thực hiện phân tích sẽ đưa ra mã chứng khoán, khối lượng và giá giao dịch.
Bước 4: Hoạt động dựa trên quy định pháp luật
Bước 5: Quản lý nguồn vốn đầu tư, đồng thời ra quyết định giữ hay bán đi chứng khoán
Kết thúc bài viết “Khối tự doanh là gì” đã phần nào giúp các nhà đầu tư có cái nhìn tổng quát hơn về chứng khoán tự doanh và tầm ảnh hưởng của chúng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam. Để theo dõi thêm về những kiến thức đầu tư mời quý NĐT theo dõi góc kiến thức tại Saigon Futures.
ĐĂNG KÝ TƯ VẤN GIAO DỊCH PHÁI SINH HÀNG HÓA MIỄN PHÍ TỪ CHUYÊN GIA
Saigon Futures thuộc Top 3 Thành viên kinh doanh dẫn đầu đầu thị phần giao dịch hàng hóa phái sinh tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết sẽ đáp ứng cho khách hàng :
- Hệ thống giao dịch thuận tiện, an toàn, nhanh chóng, chính xác, công bằng và minh bạch.
- Sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao nhất.
- Vượt trội cả về nhân lực lẫn công nghệ.
CÔNG TY CỔ PHẦN SAIGON FUTURES
Click vào hình bên dưới để tìm kiếm lợi nhuận đầu tư tại Saigon Futures