Văn 9 bài phép phân tích và tổng hợp
|
a. Ở đoạn mở đầu, bài viết nêu ra một loạt dẫn chứng về cách ăn mặc để rút ra nhận xét về vấn đề gì? Hai luận điểm chính trong văn bản là gì? Tác giả đã dùng phép lập luận nào để rút ra hai luận điểm đó? Show - Tác giả nêu ra các dẫn chứng về ăn mặc nhằm đặt ra vấn đề về tính thích hợp, phù hợp trong sử dụng trang phục với hoàn cảnh và văn hóa xã hội - Hai luận điểm chính của bài văn là: + (1) Ăn mặc phải phù hợp với đạo đức, giản dị và hoà mình với cộng đồng mới thể hiện được trình độ, hiểu biết của bản thân. + (2) Ăn mặc phải phù hợp với hoàn cảnh chung và thích hợp với hoàn cảnh riêng của mình. - Tác giả sử dụng phép lập luận phân tích để rút ra hai luận điểm đó + Về phép phân tích, trong bài viết khi bàn về quy tắc ăn mặc phù hợp tác giả đã trình bày từng quy tắc ăn mặc cụ thể. Tác giả đã vận dụng biện pháp so sánh, đối chiếu. Ví dụ so sánh việc ăn mặc của một cô gái một mình trong hang sâu, một anh thanh niên đi tát nước để chứng minh rằng việc ăn mặc phải phù hợp với môi trường sống, với hoàn cảnh. + Về phép tổng hợp, từ những luận điểm đã phân tích tác giả rút ra kết luận “Thế mới biết, trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp". b. Sau khi đã nêu một số biểu hiện của những ”quy tắc ngầm về trang phục”, bài viết đã sử dụng phép lập luận gì để “chốt” lại vấn đề? Phép lập luận này thường đặt ở vị trí nào trong bài văn? - Tác giả chốt lại “ những quy tắc ngầm về trang phục” bằng phép tổng hợp: "Thế mới biết, trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp". - Phép tổng hợp này thường được đặt ở cuối bài. II. LUYỆN TẬP:Tìm hiểu kĩ năng phân tích trong văn bản Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm Câu 1. Tác giả đã phân tích như thế nào để làm sáng rõ luận điểm “ Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn” Để phân tích nhằm làm sáng rõ luận điểm trên, tác giả đã sử dụng hệ thống lập luận có trình tự chặt chẽ - Đầu tiên học vấn là của nhân loại. Mỗi loại học vấn đến hôm nay đều là thành quả của nhân loại đã nghiên cứu, tích lũy ngày đêm mà có. - Sách là phương tiện để tích lũy và lưu truyền học vấn, đánh dấu những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật - Con người muốn tiến lên thì phải lấy những thành quả mà nhân loại đã tích lũy qua tiến trình lịch sử làm điễm xuất phát. - Nếu xóa bỏ và từ chối hết những thành quả quá khứ của nhân loại đã được lưu truyền thì sẽ lạc hậu, tụt hậu, càng tiến càng khó. Câu 2. Tác giả đã phân tích những lý do phải chọn sách để đọc như thế nào? - Đầu tiên tác giả nêu lên số lượng sách hiện nay quá nhiều khiến con người không chuyên sâu. Liếc qua thì nhiều mà kiến thức đọng lại trong đầu lại chẳng được bao nhiêu. Hơn nữa, những kiến thức được tiếp thu hời hợt, nông cạn như vậy không những không có lợi mà thậm chí còn gây hại cho người hấp thụ chúng - Thứ hai sách nhiều mà thời gian và sức người có hạn cho nên dễ lạc hướng. Khi ham đọc nhiều mà không chú ý đến chất, dễ sa vào những cuốn sách vô thưởng vô phạt làm lỡ cơ hội và thời gian để đọc những cuốn sách có ích khác. - Giữa sách chuyên môn và sách thường thức đời sống có mối liên hệ với nhau và mỗi người đều nên vừa có kiến thức chung vừa có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực riêng của mình nên phải biết cách chọn sách hợp lý. Câu 3. Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách như thế nào? - Đọc sách tức là tiếp thu những tri thức, kinh nghiệm quý giá của nhân loại, lấy đó làm xuất phát điểm cho mình. - Đọc sách cần có chọn lọc, không đọc tràn lan, quyển nào cũng đọc mà phải đọc có hệ thống và đọc có suy ngẫm. Ở đây tác giả lựa chọn phương pháp so sánh: đọc 10 quyển sách không quan trọng bằng việc dành sức lực đọc 10 quyển ấy để đọc một cuốn giá trị và quan trọng hơn là đọc quyển ấy 10 lần để thấm hết tư tưởng trong đó. - Đọc sách cần biết chọn sách trên mọi lĩnh vực mà không chỉ giới hạn trong chuyên môn của mình. Bên cạnh đọc chuyên sâu thì cũng không nên xem thường những loại sách thường thức, gần gũi với chuyên môn của mình. Tác giả lập luận rằng vũ trụ là một thể thống nhất, không một lĩnh vực nào có thể tách rời biệt lập với những lĩnh vực khác vì thế nên nó không thể vượt qua thể thống nhất đó. Chính vì vậy dù nghiên cứu chuyên sâu về 1 lĩnh vực nào thì cũng ít nhiều cần có kiến thức về các lĩnh vực ngoài nó. Câu 4. Qua đó em hiểu phân tích có vai trò như thế nào trong lập luận? Qua những phân tích trên, có thể thấy phân tích có vai trò rất qua trọng trong lập luận: Thường mỗi đối tượng được phân tích đều chứa đựng rất nhiều nhân tố, đặc điểm hoặc có mỗi quan hệ với rất nhiều đối tượng khác. Phép phân tích giúp chúng ta đào sâu và nghiên cứu kĩ các đặc điểm của đối tượng mà chúng ta đang quan tâm. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ đặc điểm chung của đối tượng đấy. Từ kết quả đã được phân tích ta có thể tiến tới kết luận một vấn đề nào đó một cách thuyết phục. Nếu không có sự phân tích mà vội vàng kết luận thì dễ nhìn nhận sai vấn đề hoặc kết luận ‘ chụp mũ”, thiếu tính khách quan. Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 9 ( chi tiết)
TRANG PHỤC Không kể trên đường tuần tra, nơi rừng rậm hay suối sâu,… phải cởi giày ra đi chân đất, thông thường trong doanh trại hay nơi công cộng, có lẽ không ai mặc quần áo chỉnh tề mà lại đi chân đất, hoặc đi giày có bít tất đầy đủ nhưng phanh hết cúc áo, lộ cả da thịt ra trước mặt mọi người. Người ta nói: “Ăn cho mình, mặc cho người”, có lẽ nhiều phần đúng. Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xoè váy ngắn, không mắt xanh môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay. Anh thanh niên đi tát nước hay câu cá ngoài cánh đồng vắng chắc không chải đầu mượt bằng sáp thơm, áo sơ-mi là phẳng tắp… Trang phục không có pháp luật nào can thiệp, nhưng có những quy tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hoá xã hội. Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. Đi dự đám tang không được mặc áo quần loè loẹt, nói cười oang oang. Người xưa đã dạy: “Y phục xứng kì đức”. Ăn mặc sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội. Dù mặc đẹp đến đâu, sang đến đâu mà không phù hợp thì cũng chỉ làm trò cười cho thiên hạ, làm mình tự xấu đi mà thôi. Xưa nay, cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị, nhất là phù hợp với môi trường. Người có văn hoá, biết ứng xử chính là người biết tự hoà mình vào cộng đồng như thế, không kể hình thức còn phải đi với nội dung, tức là con người phải có trình độ, có hiểu biết. Một nhà văn đã nói: “Nếu có một cô gái khen tôi chỉ vì bộ quần áo đẹp mà không khen tôi có bộ óc thông minh thì tôi chẳng có gì đáng hãnh diện”. Chí lí thay! Thế mới biết, trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp. (Theo Băng Sơn, Giao tiếp đời thường) Câu hỏi: a. Ở đoạn mở đầu, bài viết đã nêu ra một loạt dẫn chứng về cách ăn mặc để rút ra nhận xét về vấn đề gì? Hai luận điểm chính trong văn bản là gì? Tác giả đã dùng phép lập luận nào để rút ra hai luận điểm đó? b, Sau khi đã nêu một số biểu hiện của " những quy tắc ngầm" về trang phục, bài viết đã dùng phép lập luận gì để " chốt" lại vấn đề? Phép lập luận này thường đạt vị trí nào trong bài văn? Trả lời: a. Ở đoạn mở đầu, bài viết đã nêu ra một loạt dẫn chứng về cách ăn mặc để chỉ ra lối ăn mặc trang phục không phù hợp với đạo đức trong xã hội để từ đó làm nổi bật lên nét đẹp trong văn hóa ăn mặc trang trọng, lịch sự, phù hợp với đạo đức chuẩn mực xã hội, môi trường xung quanh Hai luận điểm chính trong văn bản là:
Page 2
Phần tham khảo mở rộngCâu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: "Phép phân tích và tổng hợp". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 9 tập 2.
[toc:ul] A. Ngắn gọn những nội dung chính1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm.
B. Nội dung chính cụ thểI- Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp
VD: Đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài bàn về việc đọc sách: Trong bài "Bàn về đọc sách ", tác giả Chu Quang tiềm đã đặt ra những vấn đề hết sức thiết thực đối với chúng ta ngày nay về việc đọc sách sao cho phù hợp và hiệu quả. Giữa phồn tạp của buổi chợ phiên văn chương, chọn và đọc sách vở quả thực là một vấn đề hết sức khó khăn. Sách vở thì nhiều, trong khi đó ,sức đọc của người có hạn, do đó phải lựa chọn mà đọc. Không những vậy, sách vở có chất lượng khác nhau, do đó phải chọn những sách hay mà đọc, không lãng phí sức vào việc đọc những sách vô thưởng vô phạt. Trong quá trình đọc sách thì cũng cần chú ý đọc sách không cần nhiều mà cần đọc kỹ, hiểu sâu, do đó phải chọn một số sách quan trọng đối với mình, dồn tâm lực mà đọc để nắm được và đúc kết những điều cơ bản nhất. Cùng với đó, bên cạnh việc đọc sâu ta còn cần phải đọc rộng, ở đây cũng cần lựa chọn những sách cần thiết để mang lại giá trị thật sự cần thiết cho bản thân. Dựa trên những tiêu chí để chọn và đọc sách ấy, chúng ta có thể hiểu rõ hơn thế nào là một quyển sách hay, từ đó chọn lựa cho mình cách đọc và học sách sao cho phù hợp nhất. |
