Vì sao kinh tế và văn hóa thời Trần sau chiến tranh phát triển mạnh

Bạn đang xem: Lịch sử 7 Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần

Bài học này sẽ giúp các em tìm hiểu Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần phát triển như thế nào? Về kinh tế, văn hóa, xã hội. Sinh hoạt văn hóa của nhà Trần và nét độc đáo trong nghệ thuật điêu khắc và kiến trúc của nhà Trần có gì nổi bật. 

a. Nông nghiệp

• Thực hiện nhiều chính sách khuyến khích nên nông nghiệp được phục hồi và phát triển.
• Ruộng khai hoang mở rộng gồm ruộng công và ruộng tư,điền trang, thái ấp của quý tộc,vương hầu, ruộng của địa chủ ngày càng nhiều.
• Ruộng đất công làng xã chiếm ưu thế về diện tích, chia cho nông dân cày cấy và nộp thuế, là nguồn thu nhập chính của nhà nước.
• Cho đắp đê quai vạc từ đầu nguồn tới bờ biển.

b. Thủ công nghiệp phát triển

•  Mở rộng xưởng thủ công nhà nước, trình độ kỹ thuật được nâng cao, như dệt tơ lụa,đóng được thuyền lớn đi trên biển, chế tạo được súng.
•  Hàng thủ công trong nhân dân tăng như làm gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy …….
• Thợ thủ công cùng nghề họp thành làng nghề ở nông thôn như làng gốm -Bát Tràng,tại Thăng Long thành phường nghề.Trình độ kỹ thuật và mặt hàng sản xuất được thống nhất và nâng cao về chất lượng.

c. Thương nghiệp

• Buôn bán tấp nập, các chợ ra đời, buôn hàng chuyến bằng thuyền
• Trung tâm buôn bán là Thăng Long. Nam Xang
• Vân Đồn là nơi buôn bán với thương nhân nước ngoài.

→ Nhận xét: kinh tế phát triển và phục hồi.

• Xã hội ngày càng phân hoá:
• Tầng lớp thống trị:Vua, vương hầu, quý tộc giữ chức vụ chủ chốt.Quan lại, địa chủ có nhiều ruộng tư ngày càng phát triển.
• Tầng lớp bị trị:
  • Nông dân cày ruộng công, đông đảo nhất, mất mùa bán ruộng trở thành tá điền.
  • Thợ thủ công, thương nhân ngày càng đông.
  • Thấp nhất là nô tì và nông nô. Nhà nước không ngăn cấm việc mua bán nô tì.

Dưới thời Trần, xã hội phân hóa sâu sắc hơn, địa chủ ngày càng đông, nông nô và nô tì ngày càng nhiều. 

→ Nhận xét: Nhà nước mang tính đẳng cấp, đó là nhà nước quân chủ, quý tộc.

• Tín ngưỡng cổ truyền:thờ cúng tổ tiên, các anh hùng dân tộc.
• Đạo Phật phát triển, chùa chiền mọc lên khắp nơi.
• Nho học mở rộng, nhà nho Chu văn An, Trương Hán Siêu.
• Nhân dân ưa thích ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, múa rối, đua thuyền, đấu vật, cuộc sống giản dị,
• Nhà cửa tuy nóc rất cao nhưng hiên thấp, áo quần đơn giản, nhân dân thường cạo trọc đầu, đi chân đất, có tinh thần thượng võ, yêu nước, quý trọng người già, trọng nghĩa khí.

• Phát triển mạnh, mang đậm tính yêu nước, niềm tự hào dân tộc do giáo dục thi cử thịnh hành và phát triển, đào tạo nhiều người giỏi, ý thức tự cường sau kháng chiến.
• Văn học chữ Hán như Hịch Tướng Sĩ của Trần Hưng Đạo; Phú Sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu.
• Chữ Nôm có Nguyễn Thuyên, Nguyễn Sĩ Cố làm giàu cho tiếng Việt.

• Giáo dục phát triển hơn thời Lý:
• Quốc tử Giám mở rộng, đào tạo con em quý tộc, quan lại.
• Lộ, phủ, kinh thành có trường công.
• Các kì thi quốc gia được tổ chức đều để chọn nhân tài. [Nhân tài như Mạc Đĩnh Chi- được phong làm trạng nguyên 2 lần; Nguyễn Trung Ngạn, Chu Văn An…]
• Sử học: Quốc sử viện do Lê Văn Hưu đứng đầu;1272 Đại Việt Sử Ký của Lê Văn Hưu, bộ sử đầu tiên
• Quân sự: Binh Thư Yếu Lược của Trần Hưng Đạo
• Thiên văn có Đăng Lộ,Trần Nguyên Đán.
• Y học với Tuệ Tĩnh nghiên cứu thuốc nam.
• Chế tạo súng thần cơ và thuyền chiến có Hồ Nguyên Trừng

• Kiến trúc có Cung Thái Thượng Hoàng, tháp Phổ Minh, tháp Bình Sơn, Thành Tây Đô [Thành Nhà Hồ].
• Điêu khắc tượng hổ, sư tử, trâu. tượng rồng
• Rồng thời Trần: trau chuốt, tinh tế hơn thời Lý và thêm cặp sừng trông có vẻ uy nghiêm; rồng thời Lý mình trơn, toàn thân uốn khúc uyển chuyển như một ngọn lửa.
• Rồng thời Trần uy nghiêm hơn, chứng tỏ rằng thời Trần tính chất quyền uy của giai cấp thống trị, đứng đầu là vua phát triển cao hơn.

→ Tóm lại nhân dân thời Trần đã phát triển mạnh hơn thời Lý do có sự quan tâm của nhà nước; kinh tế phát triển; xã hội ổn định. Lòng tự cường dân tộc sau chiến tranh.

• Các kỳ thi dưới thời Trần là: Thi Hương, thi Hội, thi Đình.
• Kỳ thi để định thứ tự Tam khôi là thi Đình.
• Tam khôi là: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa.

Sau khi học xong bài này các em cần nắm: 

• Tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội của Nhà Trần sau chiến tranh
• Đời sống văn hóa của Nhà Trần phát triển như thế nào?

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử 7 Bài 15 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Điền trang là gì? 

  • A.
    Là ruộng đất của nông dân tự do
  • B.
    Ruộng đất của địa chủ
  • C.
    Ruộng đất của quý tộc, vương hầu do vua ban tặng
  • D.
    Ruộng đất của quý tộc, vương hầu do chiêu tập dân nghèo khai hoang

• Câu 2:

  Bộ máy nhà nước thời Trần là:

  • A.
    Nhà nước dân chủ chủ nô
  • B.
    Nhà nước dân chủ cộng hòa
  • C.
    Nhà nước dân chủ lập hiến
  • D.
    Nhà nước dân chủ quý tộc

Câu 3-5: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử 7 Bài 15 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập Thảo luận trang 69 SGK Lịch sử 7 Bài 15

Bài tập Thảo luận 1 trang 70 SGK Lịch sử 7 Bài 15

Bài tập Thảo luận 2 trang 70 SGK Lịch sử 7 Bài 15

Bài tập 1 trang 70 SGK Lịch sử 7 Bài 15

Bài tập 2 trang 70 SGK Lịch sử 7 Bài 15

Bài tập Thảo luận trang 71 SGK Lịch sử 7 Bài 15

Bài tập Thảo luận 1 trang 72 SGK Lịch sử 7 Bài 12

Bài tập Thảo luận 2 trang 72 SGK Lịch sử 7 Bài 12

Bài tập Thảo luận 3 trang 72 SGK Lịch sử 7 Bài 12

Bài tập Thảo luận trang 73 SGK Lịch sử 7 Bài 12

Bài tập 1 trang 73 SGK Lịch sử 7 Bài 12

Bài tập 2 trang 73 SGK Lịch sử 7 Bài 12

Bài tập 1.1 trang 49 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 1.2 trang 49 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 1.3 trang 49 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 2 trang 50 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 3 trang 50 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 4 trang 51 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 5 trang 51 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 6 trang 51 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 7 trang 51 SBT Lịch Sử 7

Bài tập 8 trang 51 SBT Lịch Sử 7

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử LuatTreEm sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!

Đăng bởi: Blog LuatTreEm

Chuyên mục: Giáo dục, Lớp 7

Năm 1225, Trần Cảnh lên ngôi sau khi được vợ là Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi, mở ra triều đại nhà Trần. Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần có gì mới so với các thời kỳ trước đó, hãy theo dõi bài viết sau đây để cùng DINHNGHIA.VN đi tìm câu trả lời nhé!

Sự phát triển kinh tế

Tình hình kinh tế sau chiến tranh

Sau chiến tranh, nhà Trần đã thực hiện nhiều chính sách khuyến khích sản xuất để mở rộng diện tích nông nghiệp.

Nông nghiệp

Nhờ thực hiện tích cực các chính sách phát triển kinh tế nên nông nghiệp dưới thời nhà Trần dần được phục hồi và phát triển.Diện tích đất nông nghiệp được mở rộng: rộng công, ruộng tư, điền trang, thái ấp, ruộng của địa chủ ngày càng nhiều. Bên cạnh đó, ruộng công được chia cho dân cày cấy và nộp thuế để làm ngân sách duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước.

Thủ công nghiệp

Biểu hiện của sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần ở lĩnh vực thủ công nghiệp: được nhà nước quản lý, mở rộng và nâng cao tay nghề kỹ thuật. Mở xưởng thủ công nhà nước đạt được nhiều thành tựu: đóng được thuyền lớn ra biển, chế tạo được thuốc súng.

Thủ công nghiệp trong nhân dân phổ biến và phát triển đặc biệt là gốm sứ tráng men, dệt tơ lụa, đúc đồng, rèn sắt, làm giấy. Hình thành các làng nghề, phường nghề để trình độ kỹ thuật và mặt hàng sản xuất được thống nhất và nâng cao chất lượng như làng gốm Bát Tràng.

Thương nghiệp

Buôn bán trong và ngoài nước được đẩy mạnh, các chợ lớn ra đời, buôn hàng chuyến bằng thuyền. Thăng Long trở thành trung tâm kinh tế lớn của cả nước, thu hút thương gia khắp nơi đổ về buôn bán. Việc trao đổi, buôn bán với nước ngoài cũng được đẩy mạnh, Vân Đồn trở thành thương cảng buôn bán với thương nhân nước ngoài. Đây là điểm mới trong sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần.

Tình hình xã hội sau chiến tranh

Dưới thời Trần, xã hội có sự phân hóa ngày càng sâu sắc

Tầng lớp thống trị:

Vua , vương hầu , quý tộc, quan lại, địa chủ giữ vị trí chủ chốt, có nhiều ruộng đất và nhiều đặc quyền đặc lợi.

Tầng lớp bị trị:

• Nông dân: là tầng lớp bị trị đông đảo nhất,  có những năm mất mùa đói kém, họ phải bán ruộng đất và trở thành nông dân tá điền và nộp tô cho địa chủ.
• Thợ thủ công, thương nhân: Tầng lớp này ngày càng đông hơn do sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp.
• Nông nô, nô tì: là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội, họ bị lệ thuộc và bóc lột nặng nề. Nô tì được đưa vào sản xuất trở thành nông nô, nhà nước cũng không có chính sách cấm mua bán nô tì, và nô tì trở thành hàng hóa được đem ra buôn bán.

Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần so với nhà Lý, các tầng lớp xã hội dưới thời Trần có sự phân hóa giai cấp sâu sắc, số lượng cũng chênh lệch với sự xuất hiện ngày càng đông của tầng lớp địa chủ, nông nô và nô tì. Ở nhà Trần, nhà nước mang tính đẳng cấp- nhà nước quân chủ, quý tộc.

Sự phát triển văn hóa

Đời sống văn hóa

Các tín ngưỡng cổ truyền được phổ biến rộng rãi trong nhân dân dân: thờ cúng tổ tiên, anh hùng, người có công với làng xóm. Đạo Phật phát triển, tuy không còn phát triển như thời lý nhưng chùa chiền vẫn mọc lên, người đi tu tăng nhiều.

Nho giáo cũng ngày càng phát triển do nhu cầu xây dựng bộ máy nhà nước của giai cấp thống trị, nổi bật có nhà nho Chu văn An, Trương Hán Siêu. Các hình thức sinh hoạt như ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, múa rối được nhân dân ưa thích và phát triển. Nhân dân thường cạo trọc đầu, đi chân đất, mặc quần áo đơn giản, có tinh thần yêu nước, kính già, trọng nghĩa khí.

Văn học

Văn học phát triển mạnh, mang đậm tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc. Văn học chữ Hán có nhiều tác phẩm nổi tiếng như Hịch Tướng Sĩ của Trần Hưng Đạo, Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu. Văn học chữ nôm có bước phát triển mạnh mẽ với các thi gia như Nguyễn Thuyên, Nguyễn Sĩ Cố, Hồ Quý Ly…

Giáo dục và khoa học kĩ thuật

• Giáo dục phát triển hơn thời Lý, Quốc Tử Giám được mở rộng đào tạo con em quý tộc, quan lại, có nhiều kỳ thi chọn người giỏi. Các lộ, phủ đều có trường công. Cơ quan viết sử ra đời- Quốc sử viện do Lê Văn Hưu đứng đầu, là tác giả của Đại Việt sử ký [1272]. Đây là một điểm mới trong sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần, nhà nước đã đặc biệt coi trọng đến yếu tố lịch sử.
• Quân sự có tác phẩm binh thư yếu lược của Trần Hưng Đạo
• Thiên văn học cũng đạt được nhiều thành tựu với các nhà thiên văn như Đăng Lộ, Trần Nguyên Đán.
• Y học với danh y Tuệ Tĩnh đã nghiên cứu các vị thuốc nam và tổng kết việc chữa bệnh bằng thuốc nam trong nhân dân.

Cuối thế kỷ XIV, Hồ Nguyên Trừng cùng thợ thủ công đã chế tạo thành công súng thần cơ và thuyền chiến.

Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc

Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần còn thể hiện ở cả lĩnh vực nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc.Cụ thể, nhiều công trình kiến trúc có giá trị ra đời: Cung Thái  Thượng Hoàng, tháp Phổ Minh, tháp Bình Sơn, Thành Tây Đô [Thành Nhà Hồ].

Nhìn chung, đất nước phát triển mạnh hơn thời Lý do có sự quan tâm của nhà nước; kinh tế phát triển; xã hội ổn định, văn hóa giáo dục được chú trọng và ngày một nâng cao. Hy vọng qua bài viết này, DINHNGHIA.VN đã cung cấp cho bạn đọc có thêm hiểu biết về sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần!

Please follow and like us: