Ủy thác xuất nhập khẩu là gì? Quy trình ủy thác xuất nhập khẩu?
Ủy thác xuất nhập khẩu là nội dung được pháp luật công nhận nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa, ở đó, họ tiền hành “trao quyền” cho đơn vị kinh doanh dịch vụ xuất nhập khẩu để đơn vị kinh doanh thực hiện các hoạt động, thủ tục hành chính liên quan đến xuất nhập khẩu. Để hiểu rõ hơn về ủy thác xuất nhập khẩu, hãy cùng Luật Dương Gia có những giải thích, phân tích cụ thể hơn trong bài viết dưới đây, mong rằng sẽ có giá trị tham khảo và ứng dụng đối với người đọc.
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài trực tuyến 24/7: 1900.6568
1. Ủy thác xuất nhập khẩu là gì?
Khi một doanh nghiệp có hàng hóa muốn xuất [nhập] khẩu nhưng không thể trực tiếp tham gia xuất [nhập] khẩu. Họ [bên ủy thác] sẽ tìm đến một doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa xuất nhập khẩu [bên nhận ủy thác] làm dịch vụ cho mình. Bên ủy thác sẽ trả phí ủy thác theo thỏa thuận trên hợp đồng ủy thác. Định nghĩa về ủy thác xuất nhập khẩu như sau: Ủy thác xuất nhập khẩu là hoạt động dịch vụ thương mại, cơ sở để thực hiện là hợp đồng ủy thác xuất hoặc nhập khẩu và phải phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành về ủy thác và hợp đồng ủy thác.
Các cá nhân được tự do đăng ký kinh doanh, nhiều hình thức mua bán, nhiều loại hàng hóa dịch vụ, thì ủy thác xuất nhập khẩu lại càng thể hiện được sự quan trọng. Bởi vì đây là một loại hình dịch vụ đòi hỏi tính chuyên sâu, do đó những người tham gia phải dày dạn kinh nghiệm, am hiểu thị trường, họ sẽ giúp cho chủ hàng xuất khẩu được với giá cao, thu hồi vốn nhanh hoặc nhập khẩu hàng hóa đúng chất lượng và giá cả.
Hiện nay xuất nhập khẩu ủy thác vẫn diễn ra và có chiều hướng tăng lên. Có nhiều doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả nhờ vào việc xuất nhập khẩu ủy thác. Nhưng cũng có không ít doanh nghiệp vì mục đích kiếm lời mà lợi dụng ủy thác xuất nhập khẩu để hoạt động trái pháp luật như gian lận thương mại, trốn thuế… Do đó, nếu không có những biện pháp quản lý, giám sát chặt chẽ đối với hoạt động này, nhất là trong lúc biến động kinh tế hiện nay, sẽ không ít kẻ làm thất thu nguồn thu cho đất nước, lũng đoạn thị trường,…
Các nguyên nhân làm cho việc xuất nhập khẩu ủy thác không thể thay thế được:
– Thiếu năng lực: Một số lượng lớn các doanh nghiệp chưa đăng ký mã số xuất nhập khẩu với cục hải quan, các tổ chức, cá nhân không phải là thương nhân có nhu cầu. ngoài ra, các công ty hoạt động trong lĩnh vực này còn hạn chế về nhân lực hoặc thiếu năng lực nên để giảm thiểu chi phí thì họ cũng ủy thác cho một doanh nghiệp chuyên nghiệp hơn làm thay. Thị trường thế giới phức tạp, cần cập nhật thường xuyên nên chỉ có các công ty chuyên loại hình dịch vụ này mới có thể giải quyết các tranh chấp nếu có phát sinh.
– Chiếm dụng vốn: Việc di chuyển hàng hóa giữa các quốc gia với nhau thường mất thời gian dài, bên nhận ủy quyền thường đại diện cho bên ủy quyền thanh toán cho đối tác nước ngoài trong hợp đồng nhập khẩu bằng tài khoản của mình [nếu thỏa thuận trong hợp đồng]. Trong khi bên ủy thác chỉ cần bỏ ra một khoản phí rất nhỏ so với khoản tiền phải bỏ ra ngay khi trực tiếp thực hiện.
– Thiếu thị trường: Đối với người mua nhỏ và doanh nghiệp sản xuất nhỏ lẻ, họ không có kinh phí cũng như kỹ năng để tìm một đối tác ở thị trường nước ngoài, cho nên các công ty kinh doanh xuất nhập khẩu là lựa chọn tốt nhất.
Trong nền kinh tế thị trường các chủ thể tham gia đều nhằm mục tiêu lợi nhuận và ủy thác xuất nhập khẩu cũng không ngoài mục tiêu đó. Khi mới chuyển sang cơ chế mới, nhà nước đã lập ra các công ty, tổng công ty trực thuộc nhà nước có chức năng kinh doanh xuất nhập khẩu. Nhà nước quản lý bằng việc ra những quyết định doanh nghiệp nào được ủy thác xuất nhập khẩu, điều này đã tạo ra được lòng tin với các bạn hàng nước ngoài, hoạt động xuất nhập khẩu ủy thác không ngừng phát triển.
Hoạt động của uỷ thác xuất nhập khẩu song song với xuất nhập khẩu trực tiếp sẽ đem lại hiệu quả tích cực cho nền kinh tế. Vì nền kinh tế thị trường đã mang lại cho các đơn vị kinh tế quyền hoàn toàn tự chủ trong mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Đối với mỗi doanh nghiệp khi xuất hiện nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hoá thì vấn đề đặt ra là họ sẽ chọn xuất nhập khẩu uỷ thác hay tự mình tiến hành hoạt động xuất nhập khẩu [bằng cách đăng ký giấy phép xuất nhập khẩu trực tiếp theo quy định của luật thương mại]
2. Quy trình ủy thác xuất nhập khẩu?
Đối với ủy thác xuất khẩu:
Bên ủy thác sẽ đem mẫu mã của mặt hàng đó đến doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu [bên nhận ủy thác] có kinh nghiệm đối với mặt hàng mà mình muốn xuất, bên ủy thác sẽ viết một đơn yêu cầu ủy thác xuất khẩu hàng hóa và gửi cho bên nhận ủy thác.
Bên nhận ủy thác nếu đáp ứng được các yêu cầu cần thiết của bên ủy thác thì sẽ chào hàng cho đối tác nước ngoài. Nếu có người đặt hàng thì bên nhận ủy thác sẽ thông báo lại cho bên ủy thác. Nếu bên nước ngoài yêu cầu thay đổi một điều kiện nào đó, bên nhận ủy thác sẽ thông báo lại cho bên ủy thác để xem xét. Nếu đồng ý thì bên nhận ủy thác báo xác nhận với bên nước ngoài, nếu không đồng ý thì cũng phải thông báo lại.
Cuối cùng bên nhận ủy thác sẽ làm một văn bản chấp nhận ủy thác và gửi cho bên ủy thác. Trên cơ sở thương lượng giữa bên nhận ủy thác và ủy thác, hai bên thỏa thuận ngày giờ, địa điểm ký kết hợp đồng ủy thác xuất khẩu trong đó có các điều khoản chi tiết và cụ thể.
Đổi với ủy thác nhập khẩu:
Bên ủy thác thảo công văn yêu cầu đơn vị kinh doanh xuất nhập khẩu [bên nhận ủy thác] nhập khẩu hàng hóa đó, kèm theo là các loại giấy tờ yêu cầu về mẫu mã, thông số của hàng hóa cần nhập.
Bên nhận ủy thác nếu chấp nhận sẽ đặt hàng với bên nước ngoài. Nếu bên nước ngoài có hàng hóa đúng yêu cầu, họ sẽ gửi thông báo đồng ý kèm theo là giá, mẫu mã,…
Bên nhận ủy thác sẽ thông báo lại cho bên ủy thác, nếu bên ủy thác đồng ý, bên nhận ủy thác soạn thảo công văn chấp nhận ủy thác và gửi cho bên ủy thác một bản. Sau đó hai bên sẽ bàn bạc các điều kiện để đi đến việc ký kết hợp đồng ủy thác nhập khẩu. Đây là cơ sở pháp lý cho thỏa thuận của hai bên, đảm bảo trách nhiệm và nghĩa vụ của chủ thể hợp đồng.
Cần chú ý tới hoạt động ký kết hợp đồng ủy thác xuất nhập khẩu: Sau khi ký kết với bên nước ngoài xong, công ty sẽ tiến hành ký hợp đồng ủy thác, các điều khoản trong hai bản hợp đồng có sự liên quan và ràng buộc nhau, vì vậy phải đề cập tới mọi vấn đề, tránh bỏ sót bất cứ điều khoản nào. Hợp đồng ủy thác này sẽ do bên nhận ủy thác soạn thảo bằng văn bản trên cơ sở thỏa thuận giữa hai bên. Nếu các bên không có thỏa thuận gì thêm thì thời hạn mở L/C phụ thuộc vào thời gian giao hàng. Các bên thường sử dung bộ quy tắc UCP500 hoặc UCP600 trong việc thanh toán quốc tế.
Các bên tham gia trong hợp đồng phải thực hiện nghiêm chỉnh những điều khoản trong hợp đồng. Nếu vi phạm thì sẽ tùy theo mức độ vi phạm mà xử lý theo pháp luật và quy định hiện tại. Mọi tranh chấp sẽ do các bên thương lượng để giải quyết. Nếu thương lượng không đạt kết quả thì tòa án kinh tế có thể giải quyết và phán quyết của tòa án là phán quyết cuối cùng mang tính bắt buộc.
Các hoạt động được ủy thác được nêu rõ trong hợp đồng ủy thác, trong đó có thể kể đến:
– Kiểm nghiệm và kiểm dịch hàng hóa: Khi xuất khẩu, công ty cử nhân viên xuống tận cơ sở để theo dõi và kiểm tra việc giao nhận hàng. Đây là khâu làm căn cứ cho việc giải quyết các tranh chấp sau này. Việc kiểm tra sẽ thực hiện trước khi giao hàng hay nhận hàng, các bên sẽ kiểm tra về số lượng, chất lượng, phẩm chất, trọng lượng,… Cần phải kiểm tra kỹ nhằm tránh những xung đột sau này, vì để giải quyết những vụ việc này mất rất nhiều thời gian, công sức do các bên ngăn cách nhau về địa lý, luật lệ,… Đây là khâu quan trọng, qua đó tạo dựng uy tín cho công ty. Ngoài ra còn có khâu kiểm tra tại cảng, nhưng đó chỉ là những thủ tục quốc tế cần phải hoàn thành.
– Việc này cũng được quy định khi chọn điều kiện vận chuyển hàng hóa, việc này gồm các bước:
+ Khai báo hải quan: Bên có trách nhiệm khai báo khai các chi tiết về hàng hóa, kèm theo đó là hóa đơn, phiếu đóng gói, bảng kê chi tiết.
+ Xuất trình hàng hóa: Việc kê khai phải trung thực, nếu hải quan thấy có sai sót, điều đó có thể làm cho hàng hóa không thông quan được. Hàng hóa phải sắp xếp thuận tiện cho việc kiểm soát, vì việc mở và đóng lại các kiện hàng do bên đi khai báo chịu.
+ Thực hiện các quyết định của cơ quan hải quan: Hải quan có thể cho hàng đi qua, hoặc hàng không được xuất, nhập khẩu. Doanh nghiệp bắt buộc phải thực hiện những quyết định đó.
1/ Thế nào là xuất nhập khẩu ủy thác?
Khái niệm về xuất nhập khẩu uỷ thác giữa các pháp nhân trong nước đã được bộ thương mại quy định cụ thể trong Thông tư số18/TT – BTM của Bộ trưởng Bộ thương mại ký ngày 28/8/1998 ban hành qui chế xuất nhập khẩu uỷ thác giữa các pháp nhân trong nước như sau:
Xuất nhập khẩu uỷ thác là hoạt động dich vụ thương mại dưới hình thức thuê và nhận làm dịch vụ xuất nhập khẩu hoạt động này được thực hiện trên cơ sở hợp đồng uỷ thác xuất khẩu hoặc nhập khẩu giữa các doanh nghiệp, phù hợp với những qui định của pháp lệnh hợp đồng kinh tế.
Nhập khẩu ủy thác là hình thức nhờ một công ty thứ 3 [công ty nhận Ủy thác] đứng ra nhập khẩu sản phẩm [hàng hóa] nào đó về cho công ty mình [ công ty ủy thác].vậy là ta có 3 công ty. Một là công ty nhận ủy thác, 2 là công ty ủy thác và 3 là công ty bán hàng ở nước ngoài.
Xuất khẩu ủy thác là nhờ một công ty thứ 3 đứng ra làm tất cả các việc xuất hàng cho đối tác nước ngoài.
2/ Tại sao lại phải dùng đến việc xuất nhập khẩu ủy thác?
Các doanh nghiệp [thương nhân] của Việt Nam đều có thể xuất nhập khẩu mà không phụ thuộc vào ngành nghề đăng ký kinh doanh [Theo quy định tại Điều 3 NĐ 187/2013]. Nếu các doanh nghiệp đều tự làm được thì tại sao cần dịch vụ xuất nhập khẩu ủy thác cho bên khác làm gì cho rắc rối, tốn kém? Cũng giống như những dịch vụ chuyên nghiệp khác dịch vụ ủy thác xuất nhập khẩu mục đích là để phục vụ cho đối tượng cần dùng, và tồn tại hẳn là vì nó đem lại hiệu quả thiết thực.
- Doanh nghiệp không [hoặc chưa] có kinh nghiệm về thương mại quốc tế để có thể tự thực hiện việc nhập khẩu hàng hóa. Chẳng hạn với doanh nghiệp mới thành lập, đội ngũ nhân sự chưa quen làm xuất nhập khẩu, hoặc không biết cách giao tiếp, đàm phán được với người bán hàng đầu nước ngoài. Khi đó, sử dụng qua đơn vị dịch vụ nhập khẩu có kinh nghiệm là một giải pháp an toàn, ít nhất là cho những lô hàng đầu tiên.
- Cá nhân không có tư cách pháp nhân, nên không ký hợp đồng được với đối tác là doanh nghiệp nước ngoài. Khi đó, muốn nhập khẩu hàng thì có thể ký hợp đồng ủy thác cho công ty dịch vụ XNK để thực hiện việc nhập hàng.
Như vậy, việc sử dụng dịch vụ ủy thác xuất nhập khẩu hàng hóa đem lại nhiều lợi ích rõ ràng cho bất kỳ đối tượng nào khi sử dụng.
Tham khảo thêm: Một số lưu ý khi sử dụng dịch vụ xuất-nhập khẩu
3/ Rủi ro gặp phải khi thực hiện xuất nhập khẩu ủy thác không đúng cách?
Các doanh nghiệp thường gặp phải những vấn đề cơ bản do thiếu hợp đồng, thỏa thuận chưa đầy đủ hoặc không phù hợp với luật pháp Việt Nam và quốc tế, cụ thể như sau:
- Sử dụng dịch vụ ủy thác xuất nhập khẩu theo thoả thuận bằng miệng thay cho hợp đồng bằng văn bản [hoặc bằng các hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương].
- Các hợp đồng ủy thác được ký kết giữa những người không đủ năng lực theo luật định.
- Trách nhiệm sửa đổi, biện pháp khắc phục hậu quả, thời gian và phương thức bồi thường không được nêu trong hợp đồng uỷ quyền.
- Không có cơ chế giải quyết khi hàng hoá xuất / nhập khẩu gặp phải các vấn đề liên quan đến thủ tục hải quan.
- Hàng hóa không được chấp nhận: Luật pháp không quy định trường hợp người uỷ quyền từ chối nhận hàng mặc dù bắt buộc đã thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng. Vì vậy, các bên phải đạt được một thỏa thuận chi tiết về nghĩa vụ giao hàng, trách nhiệm của cả hai bên và phương hướng giải quyết các vấn đề trong trường hợp này.
- Quyền và nghĩa vụ của mỗi bên khi có tranh chấp phát sinh hoặc có liên quan đến hợp đồng và lựa chọn cơ quan giải quyết tranh chấp.
Không phải ủy thác cho công ty dịch vụ xuất nhập khẩu là không có những điểm hạn chế. Vì vậy, bạn cũng nên suy tính tới một số điểm sau khi muốn ủy thác cho bên khác thay mình nhập khẩu:
- Bạn phải trả phí dịch vụ ủy thác [hay hoa hồng ủy thác]
- Người ủy thác thiếu chủ động và thông tin ít nhiều bị hạn chế do phải làm việc qua một bên trung gian
- Bạn có thể gặp rủi ro nhất định về thông tin nhà cung cấp và sản phẩm nhập khẩu. Người được ủy thác và người bán quen giao dịch với nhau, nên có thể quên mất vai trò chủ hàng nhập khẩu thực sự. Đã có trường hợp công ty dịch vụ sau khi làm ủy thác, đã đứng ra nhập khẩu luôn mặt hàng đó từ chính cùng nhà cung cấp [tệ hơn nữa là trở thành đại lý độc quyền trong khu vực], cạnh tranh trực tiếp với công ty đã từng ủy thác trước đây.
4/ Những điều cần biết về uỷ thác xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa
Các bước thực hiện xuất nhập khẩu ủy thác
- Kiểm tra xem hàng hóa có thuộc diện cấm nhập, hoặc tạm dừng nhập khẩu không. Nếu thuộc diện này, thì thôi khỏi phải mất công ủy quyền làm gì, hàng của bạn không được phép nhập khẩu vào Việt Nam đâu.
- Hàng có thuộc diện phải xin giấy phép không? Nếu có, công ty ủy quyền hoặc nhận ủy quyền phải xin giấy phép này. Việc này nên thu xếp càng sớm càng tốt, đừng để hàng về đến cảng mới làm thì đã muộn.
- Khi có bộ chứng từ hàng hóa, bên nhận ủy thác làm thủ tục hải quan nhập khẩu như quy định hiện hành.
Trách nhiệm của người nhận ủy thác
- Đàm phán, ký kết hợp đồng ngoại thương với người bán hàng nước ngoài
- Làm các thủ tục cần thiết để nhập khẩu hàng hóa
- Thanh toán tiền cho người bán hàng nước ngoài
- Khai và nộp các loại thuế: thuế nhập khẩu, thuế VAT… cho hàng nhập khẩu
- Lưu giữ bộ chứng từ xuất nhập khẩu: hợp đồng, hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói…
- Xuất trả hàng đã nhập khẩu cho người ủy thác, cùng hóa đơn VAT cho hàng nhập khẩu [bên cạnh hóa đơn VAT cho phí dịch vụ ủy thác nhập khẩu.
Trách nhiệm của người ủy thác
• Cung cấp đầy đủ thông tin về loại hàng, model, thông số kỹ thuật… để người nhận ủy thác đặt hàng. • Phối hợp với người nhận ủy thác đàm phán hợp đồng với đối tác nước ngoài • Chuyển tiền hàng để bên nhận ủy thác thanh toán cho người bán hàng • Phối hợp nhận hàng [chẳng hạn: cùng người ủy thác kiểm hóa tại cảng]
• Thanh toán phí dịch vụ ủy thác
Để biết thêm các thông tin chi tiết về dịch vụ ủy thác xuất nhập khẩu hoàng hóa, vui lòng liên hệ Interlink theo số điện thoại: