Chia sẻ kinh nghiệm của mình về việc xây dựng đề kiểm tra
|
Bìa sách Tuyệt kỹ luyện giải đề thi Ngữ văn,thầy Dương Khánh Toàn tham gia biên soạn Bước 1: Lựa chọn ngữ liệu đọc hiểu và phạm vi kiến thức, kỹ năng, năng lực cần đánh giá: Chọn ngữ liệu đọc hiểu: Đây là khâu rất quan trọng trong việc biên soạn đề và có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng của đề kiểm tra. Ngữ liệu cần hướng tới những giá trị phổ quát của nhân loại và theo định hướng phát triển phẩm chất học sinh phổ thông trong Chương trình Ngữ văn mới: hòa bình, tự do, nhân ái, khoan dung, hạnh phúc Ngữ liệu lựa chọn cũng cần đa dạng về thể loại (thơ và đoạn trích văn xuôi); đa dạng đề tài (môi trường, mạng xã hội, lối sống, trách nhiệm công dân); đa dạng về phong cách ngôn ngữ (phong cách nghệ thuật, phong cách chính luận, phong cách báo chí, phong cách khoa học, phong cách sinh hoạt). Phạm vi kiến thức: Phần đọc hiểu bao gồm kiến thức tiếng Việt, làm văn từ THCS đến THPT. Phần nghị luận xã hội bao gồm kiến thức trong và ngoài chương trình phổ thông. Phần nghị luận văn học là các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn THPT. Năng lực, phẩm chất cần hình thành: Năng lực tự chủ, tự học, hòa nhập, hợp tác và các năng lực đặc thù của môn Ngữ văn. Các phẩm chất: trung thực, dũng cảm, chia sẻ, trách nhiệm, yêu thương, Kỹ năng cần kiểm tra: Kỹ năng đọc hiểu, viết đoạn văn nghị luận xã hội, viết bài văn nghị luận văn học. Bước 2: Xây dựng ngân hàng câu hỏi Ngân hàng câu hỏi là một hệ thống các loại, dạng câu hỏi đa dạng và phong phú. Khi có ngân hàng câu hỏi thì việc biên soạn đề thi (kiểm tra) cũng trở nên dễ dàng, khoa học và hiệu quả hơn. Mục đích của chúng tôi là làm sao có thể chọn lựa khái quát các dạng câu hỏi cũng như biên soạn, biên tập hệ thống câu hỏi chuẩn xác nhất. Việc còn lại của người biên soạn đề là lựa chọn câu hỏi phù hợp với mục đích kiểm tra, đánh giá để ra đề theo mục đích cụ thể của đề kiểm tra. Sau đây là ngân hàng câu hỏi theo định hướng phát triển năng lực môn Ngữ văn được thiết kế theo cấu trúc đề minh họa thi THPT Quốc gia năm 2019 a. Ngân hàng câu hỏi phần đọc hiểu Để soạn hệ thống yêu cầu (câu hỏi), đề kiểm tra năng lực đọc hiểu của người học (học sinh) đảm bảo tính hiệu quả là một vấn đề không dễ dàng chút nào. Nó đòi hỏi người soạn đề phải có kiến thức, kỹ năng và một bộ lọc thật tốt để lựa chọn những ngữ liệu có tính giáo dục, tính nhân văn, tính thời sự, phù hợp với lứa tuổi mà không đi theo lối mòn sáo rỗng. Và đồng thời, hệ thống yêu cầu (câu hỏi) xây dựng cũng phải đảm bảo tính khoa học nhằm kiểm tra năng lực, kiến thức của người học hiệu quả nhất. Mà muốn vậy chúng ta phải cần đến ngân hàng câu hỏi khoa học để có thể biên soạn được một đề đọc hiểu như ý. Ở phần này, học sinh cần nắm được ở mỗi câu hỏi theo mức độ khác nhau sẽ thường gặp dạng câu hỏi nào nhất, từ đó, biết tự giới hạn cho mình khung kiến thức, kỹ năng để ôn luyện chính xác để đạt kết quả tốt nhất.
Bìa sách Bứt phá điểm thi THPT Quốc gia năm 2018(thầy Dương Khánh Toàn tham gia biên soạn) b. Ngân hàng câu hỏi phần viết đoạn văn Khi thiết kế câu hỏi/yêu cầu đối với việc viết đoạn văn, người ra đề cần lưu ý về cách đặt câu hỏi, yêu câu để vừa thấy được mối liên hệ giữa phần viết đoạn và và phần Đọc hiểu. Đồng thời yêu cầu cần tạo cho học sinh có một tâm thế sẵn sàng làm bài chứ không phải làm vì nghĩa vụ. Để làm được điều này, người dạy hết sức chú ý các kiểu đề mở, yêu cầu mở như đưa người viết vào tình huống lựa chọn, viết theo chủ đề
c. Ngân hàng câu hỏi phần nghị luận văn học Đối với đề thi THPT quốc gia môn Ngữ văn, câu Nghị luận văn học, người ra đề cần lưu ý. Đề thi cần có độ phân hóa để đánh giá năng lực, kiến thức của người học một cách khách quan nhất, mà muốn có độ phân hóa người ra đề cần phân vế yêu cầu một là yêu cầu cơ bản cho học sinh trung bình, khá và một là vế nâng cao cho học sinh giỏi.
Ngân hàng câu hỏi trên có thể giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc biên soạn đề kiểm tra đánh giá năng lực học sinh môn Ngữ văn. |
