Chính phủ trả nợ công như thế nào
|
Bản n về nợ công của Bộ Tà chính vừa công bố cho hấy nợ công của Vệ Nam năm 2021 là 43,1% GDP. Vớ quy mô GDP năm 2021 đạ hơn 8,47 rệu ỉ đồng (ương đương hơn 366 ỉ USD), hì nợ công của cả nước khoảng 3,65 rệu ỉ đồng (gần 156 ỉ USD).
Trong đó, nợ Chính phủ cũng ừ 51,7% GDP vào năm 2017 xuống còn 39,1% GDP năm 2021; nợ Chính phủ bảo lãnh gảm ừ 9,1% GDP năm 2017 về 3,8% GDP năm 2021, ức gảm gần 2,5 lần. Hay nợ nước ngoà của quốc ga đến hế năm 2021 còn 38,4% GDP so vớ mức 49% GDP năm 2017… Nợ công gảm o GDP của Vệ Nam ăng rưởng Ngọc hắng So vớ 5 năm rước đó là 61,4% GDP vào năm 2017 hì ỷ lệ nợ công hện đã gảm mạnh. Thậm chí, ỷ lệ hện nay còn gảm so vớ ước ính rước đó là đến cuố năm 2021 nợ công khoảng 46,1% GDP đều chỉnh của Bộ Tà chính. Tho đánh gá chung, Vệ Nam đã ừng bước cơ cấu nợ vay ho hướng ăng vay rong nước nhều hơn. Nếu ính ho số uyệ đố hì vớ ân số của Vệ Nam năm 2021 là 98,51 rệu ngườ, rung bình mỗ ngườ ân đang gánh khoảng 37 rệu đồng nợ công, đây là mức ương đương năm 2020. Nhưng so vớ ự kến nợ công ăng lên khoảng 40 rệu đồng/ngườ rước đó hì kế quả này là đều đáng mừng. TS Trần Du Lịch, chuyên ga knh ế, phân ích: Nợ công ính ho ỷ lệ GDP sụ gảm là o cuố năm 2020, Vệ Nam đã đều chỉnh quy mô GDP ăng hêm 25%. Đồng hờ, GDP của cả nước cũng ăng rưởng ần nên ỷ lệ nợ sẽ gảm xuống. Vì vậy, nếu so vớ rần nợ công mà Quốc hộ đưa ra là 60% GDP hì còn cách xa, nhưng con số uyệ đố vẫn ở mức cao. Đều quan rọng mà Chính phủ phả quan âm là số nợ phả rả so vớ số hu ngân sách hằng năm lạ có chều hướng ăng. Cụ hể, số lệu ừ Bộ Tà chính cho hấy nghĩa vụ rả nợ nước ngoà của quốc ga và rả nợ của Chính phủ cũng ăng nhẹ lên 6,8% ổng km ngạch xuấ khẩu. Hay nghĩa vụ rả nợ của Chính phủ so vớ hu ngân sách năm 2017 là 19,7% hì đến 2021 ăng lên 21,8%. Mặc ù, con số này vẫn chưa đụng rần ỷ lệ 25% ho quy định của Quốc hộ, nhưng đang rên đà ăng nên cần phả cân đố các nguồn hu ch, cũng như kế hoạch huy động vốn rong những năm ớ. Đặc bệ phả đảm bảo các khoản nợ đến hạn phả rả đúng hạn như cân đố hanh khoản, bố rí nguồn lực ngân sách để rả nợ (chủ yếu là nợ rá phếu)… Bên cạnh đó, cũng ính oán đến khoản nợ Chính phủ bảo lãnh mà chủ yếu là các ập đoàn nhà nước lớn. TS Trần Du Lịch nhấn mạnh: Ha năm vừa qua mặc ù o ịch Cov-19 ảnh hưởng nặng nhưng nguồn hu ngân sách vẫn khá ích cực. Đều này đảm bảo cho Chính phủ có đủ ền để rả nợ vay đến hạn cũng như có nguồn lực để ăng ch cho các khoản phòng chống ịch bệnh. Còn ừ đầu năm đến nay nhờ gá ầu hô ăng cao nên nguồn hu ngân sách ăng khá gúp gánh nặng rả nợ không gây áp lực cao. Nhưng không vì hế mà chủ quan. Bở nếu nguồn hu sụ gảm hì khả năng nợ phả rả sẽ có nguy cơ vượ ngưỡng 25% nguồn hu ngân sách vào mộ số năm rong ga đoạn ớ o lịch rả nợ gốc không đồng đều, ập rung cao vào mộ số năm… Nợ Nhậ, Hàn, Pháp sụ gảm nhờ ỷ gáTính đến hế năm 2021, số lệu của Bộ Tà chính cho hấy những đố ác đa phương cho Vệ Nam vay nhều nhấ là Ngân hàng Thế gớ (WB) vớ 380.000 ỉ đồng; Ngân hàng Phá rển châu Á (ADB) hơn 188.000 ỉ đồng. Ngoà ra, các chủ nợ song phương của Vệ Nam đang là Nhậ Bản cho vay hơn 316.000 ỉ đồng; Hàn Quốc hơn 32.000 ỉ đồng, Pháp hơn 30.000 ỉ đồng; Đức hơn 14.349 ỉ đồng… Bộ Tà chính nhận định ễn bến ư nợ và nghĩa vụ rả nợ của Chính phủ vẫn nằm rong ên lượng ừ đầu năm và rong ầm kểm soá cho ù bến động ỷ gá khá mạnh. Cụ hể, ư nợ bằng USD là 455.000 ỉ đồng, chếm 13,9%; ư nợ bằng yn Nhậ là 346.000 ỉ đồng, chếm 10,5%; ư nợ bằng uro là 179.000 ỉ đồng, chếm 5,5% và còn lạ là ư nợ bằng các loạ ền khác chếm 4%. \n Căn cứ ho ỷ gá bán của Ngân hàng Nhà nước, ừ đầu năm đến ngày 1.8, đồng USD ăng 1,1% so vớ đầu năm 2022 và đều này ước làm ăng ư nợ Chính phủ khoảng 5.000 ỉ đồng (so vớ cuố năm 2021). Nhưng ngược lạ, gá 1 uro gảm 9,5% so vớ đầu năm 2022 làm gảm ư nợ Chính phủ khoảng 17.000 ỉ đồng so vớ cuố năm 2021. Tương ự, yn Nhậ gảm 13% so vớ đầu năm 2022 cũng góp phần làm gảm ư nợ Chính phủ khoảng 45.000 ỉ đồng so vớ cuố năm 2021. Như vậy, ho Bộ Tà chính chỉ ính rêng bến động ỷ gá của 3 loạ ền ệ chính (USD, yn Nhậ và uro), ư nợ Chính phủ ính đến cuố năm 2022 ước gảm khoảng 57.000 ỉ đồng, gảm 2% so vớ ư nợ cuố 2021. Ngoà ra, hện nay khố lượng vay vốn rong nước của Chính phủ chếm 90% và vay vốn nước ngoà chỉ chếm khoảng 10% ổng gá rị hằng năm. Các khoản vay rong nước của Chính phủ có xu hướng ăng nhanh và chếm va rò chủ đạo, nợ nước ngoà gảm ần. Từ đó, gúp làm gảm rủ ro về ỷ gá, đảm bảo an oàn nợ công và an nnh à chính quốc ga. TS Lê Đạ Chí, Phó rưởng khoa Tà chính (Trường ĐH Knh ế TP.HCM), cho rằng nợ Chính phủ gảm mạnh kh các đồng ngoạ ệ sụ gảm là đều ễ hểu. Thế nhưng, chính sách à chính ền ệ của mộ số bên như Nhậ và Lên mnh Châu Âu có hể hay đổ rong hờ gan ớ nên khả năng đảo chều ăng gá của yn Nhậ hay uro cũng có hể xảy ra. Hơn nữa, vệc ước ính gảm nợ như rên chỉ là bú oán vì có hể đến kỳ hạn rả nợ hì ỷ gá đã hay đổ nên con số hực ế sẽ khác. Dù vậy, hện nợ vay nước ngoà đã gảm mạnh là đều đáng mừng cho nền knh ế nó chung và Vệ Nam cần ếp ục xu hướng này vì làm gảm hểu rủ ro về ỷ gá. Quan rọng hơn là Vệ Nam không cần hế phả đ vay bằng ngoạ ệ rong bố cảnh hện nay kh lượng ngoạ ệ ự rữ rong nước đã ăng cao. Đồng hờ vay rong nước có lã suấ hấp hơn vay nước ngoà. Ngoà ra, vệc phá hành rá phếu để vay vốn rong nước sẽ ạo ra gả pháp đều phố cung ền lnh hoạ để Chính phủ có chính sách à chính ền ệ lnh hoạ, phù hợp cho vệc phá rển knh ế chung. Hệ số suấ đầu ư cần phả được kéo gảm để ăng hệu quả của vốn đầu ư công Hền Lương Tăng hệu quả đầu ư côngTho Chến lược nợ công đến năm 2030 đã được Chính phủ ban hành, ự kến đến năm 2030 nợ công không quá 60% GDP; nợ Chính phủ không quá 50% GDP. Cụ hể, rong ga đoạn 2021 - 2025 kểm soá chỉ êu bộ ch ngân sách nhà nước được Quốc hộ phê uyệ rong ự oán ngân sách nhà nước; nghĩa vụ rả nợ rực ếp của Chính phủ bình quân không quá 25% ổng hu ngân sách nhà nước; nợ nước ngoà của quốc ga không quá 45% GDP… Năm nay, Chính phủ ự kến vay ố đa 675.546 ỉ đồng và ước ính nợ công năm 2022 khoảng 43 - 44% GDP. Tăng rưởng GDP của VN mỗ năm đều ăng cao nên nhìn chung ỷ lệ nợ Chính phủ sẽ sụ gảm là ấ yếu. Đều quan rọng là nợ nào hì kh đến hạn cũng phả rả nên cần ính oán để đảm bảo cân đố ngân sách. TS Lê Đạ Chí Chuyên ga à chính Vũ Sỹ Cường, knh ế rưởng - Vện Công nghệ và à chính (Học vện Tà chính), nhận xé nợ công năm 2021 hấp hơn nhều so vớ mức rần 60% GDP Quốc hộ cho phép nhưng rong hực ế chỉ gảm o hay đổ lạ cách ính ho quy mô GDP mớ. Dù vậy, hện nợ công của Vệ Nam không phả là vấn đề quá lớn. Vấn đề nợ của các quốc ga chỉ xảy ra rủ ro kh không rả được. Vay nợ cũng không phả là hách hức mà quan rọng nhấ là rả nợ. Do đó, kh đánh gá cần xm chúng a có ếp ục rả nợ được không? Thông n ích cực là hu ngân sách của chúng a vẫn khá ố, hậm chí ăng rong 2 quý đầu năm, o đó, nguồn rả nợ công không phả là vấn đề hách hức của năm nay. Bên cạnh đó, ỷ lệ rả nợ hằng năm/ổng hu hường xuyên của ngân sách nhà nước đang ướ ngưỡng rủ ro. Nếu uy rì vệc rả nợ đều đặn, rong ngắn hạn, áp lực nợ công không đáng lo. Trong mấy năm gần đây, rá phếu chính phủ huy động có lã suấ rấ hấp, chỉ khoảng 2,82%/năm. Dự kến, vớ đà này, nợ công của năm 2022 sẽ gảm nữa. Tuy nhên, ông Vũ Sỹ Cường cũng lưu ý nợ khu vực ư nhân rong nước là vấn đề đáng lo hơn. Thống kê hện nay cho hấy nợ khu vực ư rơ vào khoảng 138 - 140% GDP nền knh ế. Mức nợ này ương đố cao so vớ khu vực ư của nhều nước. Ông nó, nếu khu vực ư vẫn ếp ục rả được nợ, không có những vấn đề rủ ro khác hì không đáng lo. Các nước hường rơ vào rủ ro kh khu vực ư nhân không rả được nợ o oanh nghệp phá hành rá phếu. Còn TS Trần Du Lịch lưu ý ư địa của chính sách à khóa và ín ụng Vệ Nam không quá lớn. Trong 2 năm đạ ịch ngân sách đã ch mạnh để phòng chống ịch nên nhờ nguồn hu ăng đã rích vào khoản đó. Quan rọng nhấ là vay để làm gì, có hệu quả hay không? Hay như hệ số suấ đầu ư (ICOR) cần phả được kéo gảm để ăng hệu quả của vốn đầu ư công. Vốn ngân sách để đầu ư công cũng chỉ là vốn mồ và phả làm hế nào để ập rung huy động vốn ngoà xã hộ ham ga vào nhều ự án để húc đẩy phá rển knh ế. Mà đ vay về để đầu ư công nhưng không gả ngân được hì làm sao có hệu quả? |
