Ngày cập nhật : 16/03/2021
Tự học, tự bồi dưỡng không ngừng là sứ mệnh của nhà giáo, bởi chỉ có cập nhật kiến thức thường xuyên liên tục mới giúp giáo viên có kho kiến thức dồi dào, truyền cảm hứng và dẫn dắt học sinh sáng tạo.
Tự bồi dưỡng – nhu cầu tự thân của giáo viên. [Ảnh ETEP]
Tự bồi dưỡng, đáp ứng yêu cầu mới
Đối với mọi ngành nghề, người lao động luôn cần có ý thức trau dồi và học hỏi cái hay, cái mới để hoàn thiện và phát triển. Với đặc thù của nghề giáo, mỗi người thầy cũng cần xác định, năng lực tự học của giáo viên là điều kiện quan trọng hàng đầu bảo đảm chất lượng dạy và học. Một nhà giáo có tinh thần tự học sẽ là tấm gương sáng, truyền cảm hứng và phát huy tiềm năng sáng tạo của học sinh.
Chuyên gia giáo dục toàn cầu Tô Thuỵ Diễm Quyên, người có kinh nghiệm tập huấn cho giáo viên khắp mọi miền đất nước, chia sẻ rằng: Tôi nhận thấy giáo viên ta còn nhiều kiến thức và kỹ năng cần bồi dưỡng. Kể cả những giáo viên mới ra trường thì vẫn tồn tại tình trạng thiếu cập nhật về kiến thức và phương pháp. Đặc biệt là kỹ năng vận dụng các hiệu ứng tâm lý vào việc giáo dục học sinh. Các kỹ thuật dạy học thì chỉ chủ yếu về lý thuyết và sử dụng thì chưa hiệu quả.
“Giáo viên cần có khả năng tự học, tự bồi dưỡng và ý thức học tập suốt đời để cập nhật các kiến thức, phương pháp hiện đại vào giảng dạy. Chỉ khi giáo viên có động lực và năng lượng tốt mới truyền cảm hứng tích cực tới các học sinh và khiến quá trình học tập trở nên hứng thú, nhẹ nhàng, không bị áp lực. Việc tự bồi dưỡng và phát triển nghiệp vụ của nhà giáo quan trọng và hiệu quả hơn thụ động chờ được đào tạo bồi dưỡng.”, chuyên gia Tô Thuỵ Diễm Quyên nhấn mạnh.
Như vậy, để đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông mới, đòi hỏi giáo viên phải nắm vững kiến thức kỹ năng môn học, nắm vững phương pháp dạy học, dạy học phân hóa, dạy học tích hợp. Người giáo viên cũng phải đảm nhận nhiều chức năng hơn, trách nhiệm lựa chọn nội dung giáo dục nặng nề hơn. Bởi vậy, những kiến thức đã được đào tạo từ trường sư phạm chỉ là bước đệm và giáo viên cần tích luỹ, bồi đắp kiến thức mỗi ngày mới có thể đáp ứng yêu cầu đổi mới.
Tự bồi dưỡng – nhu cầu tự thân của giáo viên. [Ảnh ETEP]
Tự bồi dưỡng để tự thăng hạng
Là giáo viên đang được thụ hưởng chương trình bồi dưỡng của Chương trình ETEP, thầy Phạm Văn Nam [dân tộc Mường], trường THCS Hạ Trung, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hoá chia sẻ: Cá nhân tôi luôn xác định phải tự học mỗi ngày. Hoạt động tự học bao gồm việc tự học, đọc tài liệu, học hỏi kinh nghiệm, phương pháp của đồng nghiệp để bổ sung kiến thức cho mình. Làm nghề giáo nói chung, nếu không có sự say mê trải nghiệm với tri thức thì không thể làm tốt vai trò của mình được.
Ngày nay, công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, giáo viên khắp nơi có thể dễ dàng kết nối và chia sẻ kinh nghiệm. Đặc biệt, giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông trong cả nước đang được tham gia vào mô hình bồi dưỡng mới do Bộ GD&ĐT triển khai thuộc Chương trình ETEP với phương thức vừa trực tiếp, vừa trực tuyến. Tài liệu cho học trực tuyến khá đầy đủ. Những đợt tập huấn trực tiếp đã giúp giáo viên có thêm cơ hội tương tác với các chuyên gia để tháo gỡ vướng mắc ngay một cách cặn kẽ và hiệu quả nhất.
Tôi rất tâm đắc với bộ tài liệu tập huấn các mô đun nhằm thực hiện Chương trình GDPT mới. Các phương pháp chủ yếu là giảng giải, đàm thoại, dạy học hợp tác, làm việc nhóm, phương pháp giải quyết vấn đề, trò chơi. Trong đó, hiệu quả nhất là làm việc nhóm và phương pháp giải quyết vấn đề. Cùng với đó, các thầy cô giảng viên sư phạm am hiểu môn học, am hiểu Chương trình GDPT 2018 và am hiểu thực tiễn nhà trường,… đã tạo cho học viên không khí gần gũi, cởi mở và sẵn sàng nêu khúc mắc để được hướng dẫn.
Cô Lương Thị Vân, dân tộc Tày, giáo viên Trường THCS Vô Ngại, huyện Bình Liêu, Quảng Ninh nhận xét: “Nội dung tài liệu các mô đun bồi dưỡng trực tuyến phù hợp với đổi mới giáo dục phổ thông và yêu cầu công việc cũng như nhu cầu phát triển năng lực, đóng góp hiệu quả vào việc nâng cao kết quả học tập của học sinh”.
Thầy Trần Vũ Định – môn KHTN [Hóa học], trường THCS Đắk Bu’k So – huyện Tuy Đức – Đắk Nông, người có 7 năm công tác và 2 năm là giáo viên cốt cán cho rằng, mỗi giáo viên cần không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ chuyên môn.
Theo thầy Trần Vũ Định: “Hiện, vấn đề tự học, tự nâng cao kiến thức trong đội ngũ giáo viên đã và đang được sự quan tâm, thúc đẩy, tạo điều kiện từ các nhà trường. Bên cạnh đó, nhận thức đúng đắn của mỗi giáo viên xung quanh vấn đề tự học tự nâng cấp tri thức cho bản cũng được cải thiện rõ rệt.
Chúng tôi coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và tất yếu phải phải thực hiện việc tự bồi dưỡng cho bản thân. Bởi chúng tôi hiểu rằng, với những tri thức khoa học và phương pháp sư phạm được đào tạo trên ghế nhà trường thì không thể thỏa mãn và đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới thường xuyên trong giáo dục. Hơn thế, những yêu cầu của xã hội đặt ra cho giáo dục và đào tạo ngày càng lớn thì người giáo viên không thể chỉ đào tạo một lần là thỏa mãn mà phải thường xuyên nâng cao, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.”.
“Điểm ưu việt của mô hình bồi dưỡng giáo viên hiện nay do Bộ GD&ĐT triển khai theo Chương trình ETEP là kết hợp trực tiếp và trực tuyến. Mỗi giáo viên có thể tự bồi dưỡng tại quá trình làm việc, bồi dưỡng theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên.
Khi tự bồi dưỡng, thầy cô giáo được tiếp cận tài liệu gốc trên Hệ thống bồi dưỡng trực tuyến LMS. Bên cạnh đó, giáo viên được đội ngũ cốt cán và giảng viên sư phạm chủ chốt hỗ trợ thường xuyên, liên tục tại nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Hoạt động bồi dưỡng làm thay đổi nhận thức và thúc đẩy hoạt động tự bồi dưỡng thường xuyên của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý về phát triển nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu chương trình GDPT mới, đáp ứng chuẩn và đổi mới GD theo quy định của Bộ GD&ĐT.”- Chuyên gia GD toàn cầu Tô Thuỵ Diễm Quyên.
Theo Bảo Minh [GD&TĐ]
TỰ HỌC, TỰ BỒI DƯỠNG – MỘT GIẢI PHÁP NÂNG CAO TRÌNH ĐỘ CHUYÊN MÔN, NGHIỆP VỤ BẢN THÂN
Xã hội càng phát triển, giáo dục đào tạo cũng phát triển theo, đòi hỏi ngày càng cao hơn phẩm chất năng lực của đội ngũ giáo viên. Tự học, tự bồi dưỡng là phương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành, có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ giáo dục đào tạo được giao.
Đối với đội ngũ giáo viên trong trường Tiểu học thì công tác tự học, tự bồi dưỡng lại gặp những khó khăn, phức tạp riêng vì dạy 2 buổi trên ngày cho nên việc bố trí, sắp xếp quỹ thời gian cho giáo viên tự học, tự bồi dưỡng không nhiều. Bản thân đội ngũ giáo viên dạy văn hóa phải dạy nhiều môn học nên khả năng hiểu biết chuyên sâu về kiến thức còn hạn chế. Vậy con đường nào giúp giáo viên tự học, tự bồi dưỡng có hiệu quả?
Trong bài viết này để quá trình tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên đạt chất lượng, hiệu quả, tôi xin nêu ra các biện pháp của riêng tôi để đồng nghiệp cùng tham khảo:
1. Bản thân mỗi giáo viên trước hết phải nhận thức được vị trí, vai trò, trách nhiệm về tự học, tự bồi dưỡng. Chỉ khi nhận thức đúng thì bản thân mới chuyển hóa được nhu cầu, đòi hỏi của xã hội thành động cơ mục đích của cá nhân, từ đó mới chủ động, tích cực, tự giác phấn đấu tự học, tự bồi dưỡng.
2. Ngay từ đầu năm học, giáo viên cần xây dựng cho mình kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng khoa học.Trong kế hoạch này cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp, thời gian tự học, tự bồi dưỡng. Khi xây dựng kế hoạch giáo viên phải thể hiện rõ những nét phẩm chất, nhân cách, đạo đức nghề nghiệp cần hoàn thiện. Những kiến thức, kĩ năng sư phạm, phương pháp dạy học, …cần bổ sung. Để xây dựng một kế hoạch khoa học, giáo viên cần dựa trên kế hoạch của trường.Từ đó giáo viên lựa chọn, thống kê các phần công việc cần làm, những yêu cầu cụ thể cần đạt được, mốc thời gian và mức độ hoàn thành phù hợp với điều kiện và năng lực bản thân.Sau khi lập được kế hoạch, mỗi người phải có quyết tâm, có ý thức trách nhiệm, có tinh thần chủ động, kiên trì vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành mục tiêu đặt ra.
3. Cần sắp xếp thời gian tự học, tự bồi dưỡng cho phù hợp với đặc trưng công việc của mình. Thời gian tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên rất hạn chế do vậy mỗi giáo viên cần sắp xếp thời gian tự học qua sinh hoạt chuyên môn ở tổ, nhóm, qua dự giờ thăm lớp, qua tham dự các buổi chuyên đề, tập huấn, hội thảo do trường, Phòng giáo dục tổ chức…vào hè hoặc trong năm học. Ngoài ra giáo viên cần tham gia tự học, tự bồi dưỡng vào ngày nghỉ, giờ nghỉ.
4. Cần xác định được nội dung tự học, tự bồi dưỡng phù hợp. Tự học, tự bồi dưỡng ở đây không chỉ bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ mà còn bồi dưỡng về đạo đức, tác phong, kĩ năng sư phạm.Trong quá trình bồi dưỡng về đạo đức, tác phong, kĩ năng sư phạm người giáo viên cần học tập ở mọi nơi, mọi lúc trong cuộc sống cũng như trong công việc.
Học tập, bồi dưỡng thông qua các mối quan hệ với đồng nghiệp, với phụ huynh, với học sinh, với xã hội.Từ đó hoàn thiện nhân cách người giáo viên. Khi bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ cần biết lựa chọn tài liệu, nghiên cứu thu thập thông tin một cách có chọn lọc phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Có thể tìm tài liệu bồi dưỡng qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua mạng internet, qua sinh hoạt chuyên môn… Giáo viên cần bổ sung kịp thời những kiến thức về tin học, ngoại ngữ, đổi mới về phương pháp, trang bị cho mình những kiến thức về văn hóa, xã hội, những hiểu biết pháp luật.
5. Để quá trình tự học, tự bồi dưỡng có hiệu quả phải biết lựa chọn các hình thức bồi dưỡng phù hợp với khả năng, sở trường của mình. Hình thức tự học, tự bồi dưỡng thông qua hoạt động cá nhân giảng dạy, nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu các công văn, chỉ thị, thông tư…Hình thức tự học, tự bồi dưỡng qua hoạt động tập thể như tham gia các hoạt động sinh hoạt chuyên môn, qua các hoạt động chính trị, xã hội, qua đào tạo nâng chuẩn.
6. Trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng bản thân phải biết tự kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng của mình. Hoạt động này giúp mình nhìn nhận lại những việc đã làm và chưa làm được trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng, từ đó kịp thời điều chỉnh, bổ sung kế hoạch nhằm đạt mục tiêu bồi dưỡng.
Tự học, tự bồi dưỡng được hình thành trong quá trình luyện tập kiên trì có hệ thống, trên cơ sở ý thức trách nhiệm, tính tự giác cao.Hình thành thái độ động cơ phấn đấu đúng đắn để hoàn thiện phẩm chất nhân cách, nâng cao năng lực, phương pháp, tác phong công tác và uy tín nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Người viết: Nguyễn Thị Minh Trang