Mot the gioi moi

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Thuật ngữ "Trật tự thế giới mới" đã được sử dụng để chỉ bất kỳ giai đoạn lịch sử mới nào chứng minh sự thay đổi mạnh mẽ trong tư tưởng chính trị thế giới và cán cân quyền lực. Mặc dù có nhiều cách hiểu khác nhau về thuật ngữ này, nó chủ yếu gắn liền với khái niệm ý thức hệ về quản trị toàn cầu chỉ trong ý nghĩa của những nỗ lực tập thể mới để xác định, hiểu hoặc giải quyết các vấn đề trên toàn thế giới vượt quá khả năng giải quyết của từng quốc gia.

Cụm từ "Trật tự thế giới mới" hoặc ngôn ngữ tương tự đã được sử dụng trong giai đoạn kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất liên quan đến tầm nhìn của Woodrow Wilson vì hòa bình quốc tế; [a] Wilson kêu gọi Liên minh các quốc gia ngăn chặn sự xâm lược và xung đột. Cụm từ này được sử dụng một cách tiết kiệm vào cuối Thế chiến II khi mô tả các kế hoạch cho Liên Hợp Quốc và hệ thống Bretton Woods một phần vì các mối liên hệ tiêu cực của nó với Liên minh các quốc gia thất bại. Tuy nhiên, nhiều nhà bình luận đã áp dụng thuật ngữ hồi tố cho trật tự được đặt ra bởi những người chiến thắng trong Thế chiến II như là một "trật tự thế giới mới".

Ứng dụng được thảo luận rộng rãi nhất về cụm từ thời gian gần đây xuất hiện vào cuối Chiến tranh Lạnh. Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev và Tổng thống Hoa Kỳ George H. W. Bush đã sử dụng thuật ngữ này để cố gắng xác định bản chất của thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh và tinh thần hợp tác quyền lực tuyệt vời mà họ hy vọng có thể thành hiện thực. Công thức ban đầu của Gorbachev là phạm vi rộng và duy tâm, nhưng khả năng báo chí của ông bị hạn chế nghiêm trọng bởi cuộc khủng hoảng nội bộ của hệ thống Xô Viết. So sánh, tầm nhìn của Bush không bị thu hẹp: "Một trăm thế hệ đã tìm kiếm con đường khó nắm bắt này cho hòa bình, trong khi một ngàn cuộc chiến nổ ra trên khắp nỗ lực của con người. Ngày nay, thế giới mới đang vật lộn để sinh ra, một thế giới hoàn toàn khác với người mà chúng ta đã biết ".[1] Tuy nhiên, với tình trạng đơn cực mới của Hoa Kỳ, tầm nhìn của Bush là thực tế khi nói rằng "không có sự thay thế nào cho sự lãnh đạo của Mỹ".[1] Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 được coi là thử nghiệm đầu tiên của trật tự thế giới mới: "Bây giờ, chúng ta có thể thấy một thế giới mới xuất hiện. Một thế giới trong đó có triển vọng rất thực về trật tự thế giới mới. [... Chiến tranh vùng Vịnh đưa thế giới mới này vào thử nghiệm đầu tiên ".[2][3]

Tham khảo và ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ A search of the American Presidency Project for the exact phrase "new world order" returned no hits for President Woodrow Wilson, but it is the case that Wilson used the phrase "new order of the world" in a speech given ngày 9 tháng 9 năm 1919 to the University of Minnesota Armory in Minneapolis, and that he also used the phrase "new international order" in a speech given ngày 11 tháng 2 năm 1918 to Congress shortly after the Fourteen Points Speech on ngày 8 tháng 1 năm 1918. Wilson also used the phrase, "new order" in several speeches when speaking about his aspirations and vision for the future. It is also the case that diplomat William C. Bullitt did use the exact phrase "new world order" in correspondence dated ngày 3 tháng 2 năm 1918 and kept within the Woodrow Wilson Papers by the Library of Congress. One could also search for "new world order" within The Papers of Woodrow Wilson Digital Edition from the Rotunda service of the University of Virginia Press to see a number of other uses of the phrase by various people around the end of the First World War. Note that tính đến tháng 3 năm 2019 content within The Papers of Woodrow Wilson Digital Edition is generally available after registration only on a trial basis, but that institutional users can get further access.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b “Archived copy”. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 6 năm 2016. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2016.Quản lý CS1: bản lưu trữ là tiêu đề (liên kết)
  2. ^ “Document: New world order: George Bush's speech, 6 Mar 1991”. Al-bab.com. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 5 năm 2011. Truy cập ngày 17 tháng 10 năm 2017.
  3. ^ Lawrence Freedman, 'The Gulf War and the New World Order,' Survival, 33/3, (1991): p 195-196.

Mot the gioi moi

Người nhà ông Trump ‘mách lẻo’ với FBI về tài liệu mật ở Mar-a-Lago?

09:56 20/08/2022 0

Các nguồn tin cho rằng FBI lục soát khu nghỉ dưỡng của cựu Tổng thống Trump có thể đã dựa trên tin báo của một thành viên gia đình ông, vì họ biết rõ những nơi cần tìm.

Mot the gioi moi

Nga sẽ cắt cung khí đốt trong 3 ngày, gia tăng sức ép lên EU

08:41 20/08/2022 0

Công ty Gazprom cho biết sẽ đóng cửa Nord Stream 1, đường ống chính dẫn khí đốt từ Nga tới châu Âu, trong 3 ngày vào cuối tháng 8, giữa lúc EU đang tìm cách ứng phó với khả năng thiếu hụt năng lượng trong mùa đông.

Mot the gioi moi

Ông Tập và ông Putin sẽ gặp nhau vào tháng 9?

08:07 20/08/2022 0

Báo The Wall Street Journal nói Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể gặp nhau bên lề một hội nghị tại Uzbekistan vào giữa tháng 9.

Mot the gioi moi

Nga triển khai tên lửa bội siêu thanh đến lãnh thổ ở Baltic

06:34 20/08/2022 0

Hôm qua, Hãng Reuters dẫn thông báo của quân đội Nga với nội dung đã tăng viện tên lửa bội siêu thanh Kinzhal cho vùng Kaliningrad trên bờ biển Baltic.

Mot the gioi moi

Thành phố 20 triệu dân ở Trung Quốc tắt đèn, thang cuốn do thiếu điện

19:31 19/08/2022 0

Thành phố Thành Đô với hơn 20 triệu dân ở tây nam Trung Quốc đã ra lệnh tắt nhiều thiết bị điện chiếu sáng, đèn quảng cáo nhằm tiết kiệm điện.

Mot the gioi moi

Bí quyết làm nông ít tốn kém và năng suất cao từ Đan Mạch

17:51 19/08/2022 0

Hôm nay (19.8), tại TP.HCM, Hội thảo “Kinh nghiệm và giải pháp của Đan Mạch trong sản xuất nông nghiệp và thực phẩm bền vững” đã diễn ra nhân chuyến làm việc của đoàn doanh nghiệp Đan Mạch tại Việt Nam.

Mot the gioi moi

Tỉ phú Tiêu Kiến Hoa lãnh 13 năm tù, tập đoàn bị phạt 8,1 tỉ USD

16:45 19/08/2022 0

Tỉ phú mang quốc tịch Trung Quốc và Canada Tiêu Kiến Hoa bị tuyên án 13 năm tù, trong khi Tập đoàn Tomorrow Holdings của ông bị phạt 55,03 tỉ nhân dân tệ (8,1 tỉ USD).

Mot the gioi moi

Trừng phạt Nga kiểu lợi bất cập hại

15:30 19/08/2022 0

Sau khi Cộng hòa Czech và một số nước quyết định không cấp thị thực nhập cảnh cho công dân Nga, thì Phần Lan và Đan Mạch đang dự định hành động tương tự.

Mot the gioi moi

Quần đảo Solomon nhận khoản vay đầu tiên từ Trung Quốc

13:10 19/08/2022 0

Quần đảo Solomon đã nhận được khoản vay đầu tiên từ Trung Quốc từ khi nước này chuyển quan hệ ngoại giao từ Đài Loan sang Bắc Kinh vào năm 2019.

Mot the gioi moi

Thủ tướng Phần Lan phủ nhận dùng ma túy sau vụ lộ video tiệc tùng

12:20 19/08/2022 0

Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin cho biết bà đã hát, nhảy và uống rượu, những "điều hết sức hợp pháp", tại bữa tiệc cùng bạn bè, sau khi trở thành tâm điểm chú ý vì video "thác loạn".

Mot the gioi moi

Campuchia 'kiên định' để Trung Quốc hỗ trợ nâng cấp căn cứ hải quân phía nam Biển Đông

11:36 19/08/2022 2

Trở về từ chuyến công du Trung Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh tuyên bố sẽ tiếp tục hiện đại hóa Căn cứ Hải quân Ream với sự hỗ trợ của Bắc Kinh.

Mot the gioi moi

Em gái Lãnh đạo Kim Jong-un đáp trả nặng lời về đề nghị của Tổng thống Hàn Quốc

11:31 19/08/2022 0

Bà Kim Yo-jong, em gái quyền lực của nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un, nói tổng thống Hàn Quốc nên "ngậm miệng" sau khi ông tái khẳng định Seoul sẵn sàng cung cấp viện trợ kinh tế nếu Bình Nhưỡng giải trừ vũ khí hạt nhân.

Mot the gioi moi

Phạm nhân bắt cóc, chôn sống 26 trẻ em được ân xá tại Mỹ

11:00 19/08/2022 0

Phạm nhân thụ án chung thân vì bắt cóc, chôn sống 26 trẻ em và một người đàn ông vào năm 1976 vừa được ân xá tại Mỹ.

Mot the gioi moi

Chủ tịch Trung Quốc và Tổng thống Nga sẽ tham dự G20 tại Indonesia

10:30 19/08/2022 0

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin đều có kế hoạch tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 tại Bali vào tháng 11, Hãng tin Bloomberg hôm 19.8 dẫn lời Tổng thống Indonesia Joko Widodo.

Mot the gioi moi

Mỹ muốn ngăn doanh nghiệp Trung Quốc mua đất nông nghiệp

07:57 19/08/2022 1

Các nghị sĩ Mỹ lo ngại việc những công ty Trung Quốc đầu tư, mua đất nông nghiệp sẽ ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.

Mot the gioi moi

Nga di chuyển tên lửa bội siêu thanh đến Kaliningrad

07:57 19/08/2022 0

Hôm 18.8, Nga tuyên bố triển khai tiêm kích được trang bị tên lửa bội siêu thanh đến Kaliningrad, vùng cực tây của nước này dọc theo biển Baltic, theo Reuters đưa tin hôm 19.8.