Tham vấn y khoa: Bác sĩ Lê Duy Thảo – Trung tâm IVF Hồng Ngọc
Chắc hẳn có nhiều người tò mò về hành trình trứng và tinh trùng gặp nhau cũng như quá trình thụ thai diễn ra như thế nào và phải mất bao lâu để biết được kết quả đã thụ thai thành công. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp hết những thắc mắc của mọi người.
Đối với phụ nữ vào mỗi chu kỳ kinh nguyệt thì buồng trứng sẽ rụng khoảng từ 1 đến 3 quả trứng. Trung bình mỗi quả trứng chỉ có thể tồn tại trong vòng 24 giờ sau khi rụng.
Sau khi rụng, trứng sẽ di chuyển qua ống dẫn trứng để đến tử cung và đợi để gặp tinh trùng và nếu thụ tinh thành công thì người phụ nữ có thể sẽ mang thai.
Mặt khác, nếu quá trình thụ tinh không xảy ra thì trứng sẽ bị các đại thực bào tiêu hóa.
Theo ước tính, một người phụ nữ có thể phóng thích khoảng 400 trứng tính từ khi kỳ kinh đầu tiên cho đến khi mãn kinh.
Khác với phụ nữ, khi mỗi kỳ kinh nguyệt chỉ rụng khoảng từ 1 quả trứng thì đàn ông lại luôn sản xuất tinh trùng thường xuyên. Các tinh trùng sẽ sống một vài tuần trong cơ thể đàn ông và thường phải mất 2-3 tháng cho chu kỳ tái tạo tinh trùng.
Mỗi khi xuất tinh, nam giới sẽ xuất ra khoảng 40-300 triệu tinh trùng và chỉ có duy nhất một tinh trùng có thể vượt qua “các chướng ngại vật” để tiến tới thụ tinh với trứng.
Sau khi xuất tinh thì tinh trùng sẽ qua âm đạo hướng về phía tử cung đi qua tử cung đến vòi trứng tìm gặp trứng. Tại đây, tinh trùng sẽ tiết ra chất làm mềm vỏ trứng để có thể chui vào được bên trong noãn. Và khi có một tinh trùng thành công chui vào noãn thì trứng sẽ ngay lập tức tiết ra chất làm cứng vỏ để không cho các tinh trùng khác có cơ hội xâm nhập.
Quá trình thụ tinh sẽ diễn ra trong thời gian nhanh nhất khi tinh trùng gặp luôn được trứng tại đoạn đầu của vòi. Thời gian ước tính ngắn nhất mất khoảng 45 phút và chậm nhất là 12 tiếng. Tuy nhiên, nếu tinh trùng không gặp được trứng thì sẽ phải đợi trong khoảng thời gian từ 2-3 ngày khi trứng rụng để có thể thụ tinh.
Một trong những yếu tố cũng ảnh hưởng đến thời gian tinh trùng gặp trứng chính là đặc điểm của tinh trùng. Theo đó, những tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y thường khỏe hơn, di chuyển nhanh hơn nhưng thời gian sống lại tương đối ngắn. Ngược lại những tinh trùng mang nhiễm sắc thể X có tốc độ di chuyển chậm hơn nhưng lại tồn tại lâu hơn.
Bên cạnh đó có một số nguyên nhân có thể gây cản trở cho quá trình tinh trùng gặp trứng như:
Chất nhầy ở cổ tử cung: nếu vào những ngày rụng trứng thì chất nhầy sẽ lỏng hơn và giúp tinh trùng có thể dễ dàng chui qua. Nhưng đối với những ngày không phải rụng trứng thì chất nhầy sẽ đặc hơn và cản trở tinh trùng có thể tiến vào bên trong.
Ngoài ra, trong một số trường hợp, chất nhầy cổ tử cung của người phụ nữ cũng có thể hình thành kháng thể để kháng tinh trùng của người chồng.
Tìm hiểu thêm về kháng thể kháng tinh trùng trong miễn dịch sinh sản tại đây.
Độ ph trong âm đạo: trong môi trường âm đạo thì độ ph có tính axit nên tinh trùng khó có thể tồn tại được.
Hệ miễn dịch: tinh trùng có thể bị tiêu diệt ngay bởi các tế bào bạch cầu vì hệ miễn dịch của phụ nữ vốn vô cùng nhạy cảm.
Quá trình thụ thai được tính từ lúc trứng bắt đầu thụ tinh cho tới khi phôi thai làm tổ trong tử cung. Sau khi thụ tinh thành công, khoảng 3-4 ngày sau trứng sẽ bắt đầu di chuyển để đi vào tử cung tìm nơi làm tổ. Trong quá trình di chuyển, hợp tử sẽ bắt đầu phân bào và hình thành nên phôi nang.
Phôi nang sẽ đi về phía tử cung và quá trình này có thể mất đến 3 ngày. Khi phôi nang bám vào thành tử cung sẽ dần dần hình thành nên phôi thai và nhau thai. Quá trình làm tổ thường mất khoảng 7 đến 10 ngày. Nếu tính khoảng thời điểm từ sau khi quan hệ đến khi thai nhi làm tổ trong tử cung sẽ mất khoảng thời gian từ 14 đến 17 ngày.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp phôi nang lại bám vào một nơi khác ngoài thành tử cung và thường nằm trong ống dẫn trứng, đây chính là hiện tượng mang thai ngoài tử cung. Nếu không điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng vô cùng nguy hiểm cho ống dẫn trứng.
Ngoài ra cũng có những trường hợp kể cả khi thụ tinh thành công thì cũng không thể thụ thai vì trong quá trình phân bào, hợp tử gặp phải những bất thường về nhiễm sắc thể khiến cho phôi bị vỡ trước khi kịp làm tổ trong tử cung.
Mặt khác, giới tính của thai nhi được quyết định bởi nhiễm sắc thể của tinh trùng lọt vào bên trong trứng đầu tiên. Nếu trứng thụ tinh với tinh trùng mang nhiễm sắc thể X thì đứa bé sẽ mang giới tính nữ. Còn nếu trứng thụ tinh với tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y thì giới tính sẽ là nam.
Ngoài những phương pháp kiểm tra thụ thai thành công như dùng que thử hay chính xác nhất là xét nghiệm nồng độ HCG trong máu thì có một số biểu hiện bên ngoài giúp nhận biết dấu hiệu mang thai như:
Căng tức ngực, nhũ hoa dần sậm màu: hiện tượng này xảy ra khi tinh trùng và trứng thụ tinh thành công dẫn đến lượng hormone thay đổi đột ngột, làm cho lượng máu tuần hoàn đến ngực nhiều hơn gây ra sự căng tức ở ngực.
Trễ kinh: đây được coi là dấu hiệu mang thai dễ nhận biết nhất và có độ chính xác cao. Khi trứng thụ tinh thành công thì kỳ kinh nguyệt sẽ không đến nữa trong suốt thai kỳ. Sau khi sinh xong kỳ kinh nguyệt sẽ quay trở lại.
Ra máu bất thường: nếu chưa đến kỳ kinh nguyệt tiếp theo mà phụ nữ lại xảy ra hiện tượng ra máu thì có thể đó là dấu hiệu thụ thai vì khi trứng thụ tinh bám vào lớp nội mạc tử cung để làm tổ thì một vài mảnh niêm mạc có thể bị bong ra gây ra hiện tượng này.
Bên cạnh các dấu hiệu như trên thì một vài triệu chứng mà phụ nữ cũng thường có như cảm thấy mệt mỏi, thân nhiệt cao hơn bình thường, thường xuyên bị chuột rút hoặc đi tiểu thường xuyên,…
Để giúp cho quá trình thụ thai diễn ra suôn sẻ hơn thì có một số cách có thể hỗ trợ các cặp vợ chồng tăng tỷ lệ thành công như:
Hai vợ chồng cần đảm bảo thể trạng sức khỏe tốt nhất, hạn chế sử dụng các loại chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá,… Ngoài ra tinh thần, giảm thiểu áp lực stress cũng là yếu tố quan trọng giúp việc thụ thai dễ dàng hơn.
Ngoài ra, thời điểm vàng quan hệ giúp dễ có thai nhất là 5 ngày trước rụng trứng và trong ngày rụng trứng.
Tìm hiểu thêm về cách tính ngày rụng trứng tại đây.
Bên cạnh đó, sau khi quan hệ tình dục, người nữ không nên thụt rửa âm đạo mà thay vào đó hãy nằm ngửa tại chỗ và kê gối dưới mông trong khoảng 20 đến 30 phút để giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn.
Fanpage Trung Tâm IVF Hồng Ngọc: //www.facebook.com/ivfhongngoc2014
Xem thêm:
Quan hệ xong tinh trùng chảy ra ngoài có thai được không?
Số lượng tinh trùng trong một lần xuất tinh như thế nào là bình thường?
10 sự thật về quá trình thụ tinh mà bạn nên biết.
Quá trình thụ thai diễn ra như thế nào và trong bao lâu?
Tác giả:
Kim NgânUpdate on:
March 22, 2022
Quá trình thụ thai xảy ra khi tinh trùng kết hợp với tế bào trứng. Quá trình thụ thai diễn ra như thế nào, trong bao lâu? Đây là một câu hỏi khá thú vị mà nhiều phụ nữ và các ông chồng muốn tìm hiểu. Sau đây Sức Khỏe 24 Giờ xin chia sẻ đến bạn những kiến thức này.
Quá trình thụ thai là sự kết hợp của tinh trùng và trứng
Quá trình thụ thai xảy ra khi có sự kết hợp giữa trứng [ở người phụ nữ] và tinh trùng [ở đàn ông]. Khi tinh trùng gặp được trứng, quá trình thụ thai sẽ diễn ra, hình thành nên phôi thai. Phôi thai sẽ được vận chuyển tới tử cung làm tổ.
Tế bào trứng
Ở người phụ nữ khỏe mạnh bình thường sẽ có 2 buồng trứng và 2 buồng này sẽ có một lượng trứng nhất định để phục vụ cho chức năng sinh sản của nữ giới. Theo một nghiên cứu, mỗi một bé gái khi sinh ra sẽ có khoảng 1 triệu quả trứng ở hai buồng trứng.
Vào mỗi chu kỳ kinh nguyệt, ở buồng trứng sẽ có ít nhất từ 1 – 3 quả trứng chín và rụng. Sau khi rụng, trứng thường phải đi qua một đoạn dài khoảng 10cm gọi là ống dẫn trứng để đến tử cung.
Trứng thường chỉ sống được đến 24h, nếu gặp được tinh trùng nó sẽ được thụ tinh. Còn nếu không gặp được tinh trùng, trứng sẽ bị thoái hóa và kết thúc hành trình của nó tại tử cung, lớp niêm mạc tử cung bong ra và trứng cũng bị đẩy ra ngoài theo máu kinh nguyệt.
Tinh trùng
Không giống với tế bào trứng ở nữ giới, tinh trùng ở nam giới thường mất khoảng thời gian khá lâu để hình thành, thường là từ 2 – 3 tháng. Thường thì tinh trùng có thể sống khoảng vài tuần trong cơ thể nam giới kể từ khi sản sinh ra. Nếu ở bên ngoài không khí, tinh trùng chỉ sống được từ 30 – 60 phút.
Nam giới khi xuất tinh vào trong âm đạo của người phụ nữ sẽ có khoảng 300 – 500 triệu tinh trùng được phóng vào. Tuy nhiên chỉ một tinh trùng khỏe mạnh nhất đi tìm gặp được trứng để thụ tinh. Còn các tinh trùng còn lại đều không đủ khả năng đi gặp trứng.
Quá trình thụ thai diễn ra như thế nào?
Quá trình thụ thai diễn ra khi nam giới phóng tinh trùng ra ngoài về phía âm đạo. Ngoài ra, các chất dịch có ở đầu dương vật trước khi xuất tinh cũng có một số ít lượng tinh trùng. Các tinh trùng này sẽ bắt đầu một cuộc tranh đua để đi tìm trứng, duy chỉ có một tinh trùng khỏe nhất mới có thể bơi đi tìm trứng. Còn các tinh trùng khác đều không đủ sức để đi tìm trứng hoặc bị chết do môi trường âm đạo của người phụ nữ chứa axit.
Sau khi vượt qua vòng 1, các tinh trùng sẽ phải đối mặt với dịch nhầy ở khu vực tử cung của nữ giới. Thường thì vào những ngày hành kinh, chất nhầy ở cổ tử cung thường ở dạng lỏng do lượng estrogen trong máu cao, tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng di chuyển vào gặp trứng.
Trong khoảng 12 tiếng khi vào tử cung, chỉ còn khoảng 10 tinh trùng còn sống sót. Và đến 36 tiếng sau thì số lượng tinh trùng sẽ giảm dần.
Tiếp theo, các tinh trùng sẽ gặp thêm một thử thách mới đó là xâm nhập vào trong bên trong trứng. Các tinh trùng sẽ tìm mọi cách để vào được bên trong lớp vỏ trứng này. Sau khi có một tinh trùng dũng cảm vào được bên trong, lớp vỏ ngoài của trứng sẽ tiết ra một chất dịch nhằm ngăn chặn không cho bất kỳ kẻ nào vào nữa. Lúc này tinh trùng đã vào được bên trong kết hợp với trứng tạo thành hợp tử, tức là quá trình thụ thai đã diễn ra thành công trong cơ thể của người phụ nữ.
Quá trình thụ thai diễn ra trong bao lâu?
Sau khi tinh trùng được phóng vào âm đạo qua việc nam giới xuất tinh khi đạt cực khoái, các tinh trùng sẽ phải vượt qua quãng đường dài là khoảng 18cm từ cổ tử cung đến ống dẫn trứng để gặp trứng và thụ tinh.
Nhìn chung, thời gian ngắn nhất để tinh trùng gặp được trứng là khoảng 45 phút hoặc 12 tiếng [đối với những tinh trùng chậm chạp nhất] kể từ khi nam giới xuất tinh. Theo nghiên cứu, tinh trùng sống được trong cơ thể là từ 3 – 5 ngày. Trong thời gian này, nếu nữ giới rụng trứng thì trứng có thể được thụ thai.
Làm gì để hỗ trợ quá trình thụ thai?
Hiện nay có nhiều phương pháp hỗ trợ quá trình thụ thai được dễ dàng hơn. Cụ thể:
- Cách 1: Các cặp vợ chồng cần phải xác định chính xác ngày rụng trứng thì mới biết rõ ngày nào quan hệ để thụ thai thành công. Theo một nghiên cứu, có thể vào những ngày cổ tử cung có chất nhầy dai, trong và ra nhiều sẽ là ngày dễ thụ tinh và sau 2 ngày này chính là lúc trứng rụng.
- Cách 2: Một phương pháp hỗ trợ quá trình thụ thai được nhiều chuyên gia sản phụ khoa đưa ra đó là tư thế nằm sau khi quan hệ tình dục. Sau khi giao hợp, người phụ nữ đừng nên đứng dậy ngay và cũng đừng thụt rửa âm đạo. Hãy sử dụng một chiếc gối dưới mông khoảng 20 – 30 phút và nằm ngửa để tinh trùng có thể bơi nhanh đến gặp trứng. Lưu ý các chị em không nên nằm lên trên người chồng của mình.
Ngoài ra còn một số yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thụ thai:
- Sức khỏe tốt cũng là yếu tố quyết định đến việc thụ thai có thành công hay không. Cả hai vợ chồng khi muốn có con nên đi khám sức khỏe tổng quát để giúp phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề bất thường [nếu có] giúp việc thụ thai diễn ra thuận lợi, nhanh chóng hơn.
- Nếu thường xuyên sử dụng bia, rượu, thuốc lá cùng các chất kích thích khác thì vợ hoặc chồng nên dừng lại để tránh ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
- Cuối cùng, nếu đã cố gắng quan hệ tình dục không sử dụng bất kỳ biện pháp phòng tránh nào trên 1 năm mà vẫn chưa thụ thai thì nên đến bác sĩ sản phụ khoa để được tư vấn cụ thể.
Dấu hiệu quá trình thụ thai đã thành công
Dưới đây là một số dấu hiệu thông báo rằng quá trình thụ thai đã thành công [dấu hiệu mang thai] và bạn sắp được làm mẹ.
- Chậm kinh: Đây là dấu hiệu mà rất nhiều chị em tin tưởng và khá hiệu quả để nhận biết mình đã mang thai hay chưa. Thường thì sau sinh, tùy thuộc vào từng trường hợp mà kinh nguyệt sẽ trở lại sớm hay muộn.
- Tiểu nhiều lần: Sau khi quan hệ 1 tuần, chị em sẽ thường xuyên có cảm giác muốn đi tiểu, tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm. Nguyên nhân là do tử cung của chị em phát triển chèn ép vào bàng quang gây cảm giác tiểu nhiều lần, buồn tiểu.
- Âm đạo ra máu bất thường: Vùng kín của chị em sẽ có một chút dịch màu hồng hoặc nâu kèm biểu hiện khó chịu, đau nhẹ tại vùng bụng dưới do việc cấy phôi thai vào tử cung thành công, còn gọi là máu báo thai.
- Mệt mỏi: Đây cũng có thể là dấu hiệu thụ thai thành công mà nhiều chị em gặp phải. Quá trình tiết hormone progesterone trong thai kỳ khiến chị em cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức.
- Âm đạo đổi màu sẫm: Do sự thay đổi về nội tiết tố da của chị em khi mang thai. Cô bé của chị em sẽ có màu sậm và tối hơn, chị em có thể sử dụng một chiếc gương soi để nhận biết sự thay đổi này.
- Ngực thay đổi: Dấu hiệu này khá thường gặp nên có rất nhiều chị em sau khi mang bầu nhận ra. Cảm giác cứng, sưng, đau tại ngực do sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể sau khi trứng được thụ tinh với tinh trùng. Chị em có thể sử dụng áo ngực rộng rãi, thoáng mát hơn và bổ sung nhiều vitamin cho cơ thể. Cảm giác khó chịu tại vùng ngực sẽ giảm dần và biến mất sau khi chị em thích nghi được sự thay đổi của hormone.
- Chuột rút: Chuột rút là một dấu hiệu rất bình thường khi chị em mang thai do sự điều chỉnh của tử cung khi có một bào thai đang dần phát triển ở khu vực này. Chuột rút tuy được coi là biểu hiện bình thường nhưng nếu biểu hiện này kéo dài kèm theo các triệu chứng bất thường như xuất hiện những cơn đau dữ dội ở 1 bên hông thì chị em nên đi thăm khám càng sớm càng tốt.
- Nóng bất chợt: Những cơn nóng bất chợt sau khi thụ thai thành công thường khiến các mẹ bầu ra nhiều mồ hôi, nóng bừng mặt, đỏ mặt. Biểu hiện này có thể kéo dài đến 50 phút và kèm theo một số dấu hiệu khác như chuột rút, ngực căng.
Có thể bạn quan tâm:
- Cách tính ngày rụng trứng để sinh bé trai hoặc bé gái
- Cách tính tuổi thai cực chuẩn
Sự hình thành và phát triển của thai nhi diễn ra như thế nào?
Sau khi thụ thai, hợp tử cần phải làm tổ ở buồng tử cung của người phụ nữ và bắt đầu phân chia thành một khối tế bào gọi là phôi nang. Phôi nang cần di chuyển xuống tử cung và bám vào thành tử cung để làm tổ, sau đó phát triển thành một nhau thai và phôi thai. Việc làm tổ của phôi thai và nhau thai thường diễn ra trong khoảng 2 tuần sau khi trứng rụng.
Sau khi diễn ra quá trình thụ thai, chị em phụ nữ sẽ không có kinh nguyệt trong khoảng 9 tháng tiếp theo. Chị em có thể kiểm tra que thử thai để biết được mình có đang mang thai hay không.
Trong một số trường hợp, trứng sau khi đã được thụ tinh lại không bám vào lớp màng mỏng trên thành tử cung mà lại bám vào những vị trí khác như ống dẫn trứng hoặc ở một cơ quan khác trong ổ bụng hình thành thai ngoài tử cung. Hiện tượng này cực kỳ nguy hiểm và cần phải khắc phục ngay để tránh nguy hiểm cho thai phụ.
Như vậy, quá trình thụ thai diễn ra cực kỳ gian nan trong cơ thể của người phụ nữ. Với những thông tin này hy vọng các bạn đã hiểu rõ hơn về quá trình thụ thai cùng những thông tin bổ ích. Chúc các bạn có một sức khỏe tốt và luôn vui vẻ!