Thế nào là thực ăn nghèo dinh dưỡng

Chế độ ăn “nghèo nàn” là nguyên nhân dẫn đến các bệnh ung thư nguy hiểm nhất: Sức khỏe phụ thuộc vào những thứ bạn nạp vào cơ thể hàng ngày

Một nghiên cứu mới được công bố cho thấy, chế độ ăn uống tác động nhiều đến sức khỏe hơn chúng ta nghĩ, đặc biệt là đối với nguy cơ phát triển các loại bệnh ung thư.

Nhiều người tin rằng các loại nước detox hoặc hoa quả có thể giúp ta ngăn ngừa bệnh ung thư hiệu quả. Tuy nhiên, sự thật cay đắng hơn: Bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư cho dù họ có lối sống như thế nào. Nhưng sử dụng thực phẩm lành mạnh và vận động thường xuyên là các tốt nhất để giảm rủi ro cho bạn.

Một số nhóm thực phẩm có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Theo ước tính, khoảng 80.100 trường hợp ung thư ở người trưởng thành trên 20 tuổi ở Mỹ năm 2015 liên quan đến chế độ ăn uống nghèo nàn, thiếu dinh dưỡng. Con số này được công bố trên tạp chí ung thư JNCI Spectrum.

Bác sĩ Fang Fang Zhang, nhà dịch tễ học về dinh dưỡng và ung thư tại đại học Tufts ở Boston, tác giả của nghiên cứu cho biết, điều này tương đương với hoảng 5,2% các trường hợp ung thư mới phát hiện ở Mỹ năm 2015, tương đương với tỷ lệ ung thư do rượu.

Các nhà nghiên cứu đã đánh giá7 yếu tố trong chế độ ăn có liên quan đến sự hình thành bệnh ung thư: Ăn ít rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ sữa, nạp quá nhiều thịt chế biến, thịt đỏ, dùng đồ uống có cồn...

Nghiên cứu của Viện khảo sát dinh dưỡng và sức khỏe quốc gia Mỹ bao gồm dữ liệu về chế độ ăn uống của người trưởng thành ở Mỹ giai đoạn 2013 - 2011. Các nhà nghiên cứu sử dụng mô hình đánh giá, so sánh rủi ro, bao gồm ước tính số ca ung thư liên quan đến chế độ ăn uống kém và đánh giá chế độ ăn uống có thể đóng vai trò như thế nào trong gánh nặng ung thư của người Mỹ. Những ước tính được thực hiện thông qua các liên kết chế độ ăn – ung thư trong các nghiên cứu riêng biệt.

Theo đó, tiêu thụ ít ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa và ăn nhiều thịt chế biến là các tác nhân quan trọng nhất gây ra căn bệnh ung thư, tiếp theo là thiếu sữa, ăn nhiều thịt chế biến sẵn, thịt đỏ, ăn ít rau và trái cây, uống đồ uống có đường. Trong đó, ung thư đại tràng và trực tràng chiếm số lượng và tỷ lệ cao nhất trong các trường hợp liên quan đến chế độ ăn uống: 38,3%. Đàn ông từ 45 đến 64 tuổi có nguy cơ mắc ung thư do chế độ ăn uống cao hơn so với các nhóm khác.

Các tác giả của nghiên cứu nhấn mạnh: "Chế độ ăn uống là một trong số ít các yếu tố rủi ro có thể thay đổi để phòng ngừa ung thư". Vì thế, chúng ta có thể giảm tỷ lệ ung thư thông qua cải thiện ăn uống các nhóm thực phẩm và chất dinh dưỡng quan trọng. Hãy bảo vệ bản thân không mắc bệnh ung thư bằng cách tránh các thực phẩm chế biến và thay vào đó chọn thực phẩm hữu cơ, rau xanh...

"Chất xơ rất quan trọng. Nó giúp cho đường ruột hoạt động dễ dàng hơn, chất thải không tích tụ và ngăn sự hình thành polyp. Sản phẩm từ sữa cũng rất quan trọng bởi chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng khác nhau. Rau và trái cây có chất phytochemical và rất nhiều chất xơ hỗ trợ tiêu hóa. Trong khi các loại thực phẩm chế biến sẵn lại đòi hỏi quá trình tiêu hóa rất lâu và thiếu chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể", theo bác sĩ Zhang.

Theo một nghiên cứu công bố năm 2018 trên tạp chí nội khoa JAMA, những người thường xuyên sử dụng thực phẩm hữu cơ có ít nguy cơ phát triển ung thư hơn. Cụ thể, họ có nhiều khả năng tránh được ung thư hạch và ung thư vú sau mãn kinh hơn những người hiếm khi hoặc không bao giờ ăn thực phẩm hữu cơ.

Theo đó, chúng ta nên tiêu thụ ít thịt đỏ để lấy protein cho cơ thể, bởi nó quan trọng với hệ miễn dịch. Tuy nhiên, thịt gia cầm hay cá thích hợp hơn thịt đỏ. Đa dạng chế độ ăn uống của bạn là điều quan trọng nhất. Bạn không cần tìm một siêu thực phẩm đặc biệt, chỉ cần tiêu thụ đa dạng các loại thực phẩm khác nhau.

Vậy tại sao người ta ăn nhiều thực phẩm chế biến? Nurgul Fitzgerald, phó giáo sư Khoa học Dinh dưỡng tại Đại học Rutgers, cho biết vì "chúng ta sống trong một thế giới tốc độ nhanh và mọi người tìm kiếm các giải pháp thuận tiện, giải pháp nhanh, bữa ăn nhanh".

Theo Minh An

Trí Thức Trẻ/CNN

Từ khóa: chế độ ăn, nghiên cứu mới, bệnh ung thư, chế độ ăn uống, nguy cơ mắc bệnh, nguy cơ mắc bệnh ung thư, Thực phẩm lành mạnh, Giảm rủi ro, nhóm thực phẩm, người trưởng thành, Dịch tễ học

Cùng chuyên mục

Xem theo ngày Ngày 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Tháng Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Tháng 4 Tháng 5 Tháng 6 Tháng 7 Tháng 8 Tháng 9 Tháng 10 Tháng 11 Tháng 12 Năm 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 XEM

Thực phẩm hay còn được gọi thức ăn, là tên gọi chung để chỉ những vật phẩm bao gồm những chất như: chất bột (cacbohydrat), chất béo (lipit), chất đạm (protein) hoặc nước. Đây là những chất cơ bản mà con người có thể tiêu thụ trực tiếp thông qua việc ăn hoặc uống.

Thực phẩm là một phần thiết yếu để có thể sống có thể hấp thụ dinh dưỡng để tồn tại chứ không vì mục đích sở thích cá nhân. Chúng thường có nguồn gốc từ động vật, thực vật, vi sinh vật hay các chế phẩm từ các nguồn nguyên liệu này.

2. Hai nguồn thực phẩm chủ yếu

Đa số các nguồn thực phẩm đều có nguồn gốc chính từ thực vật. Thức ăn lấy từ động vật thì nguồn nuôi dưỡng chúng cũng chính là thực vật. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể chia thực phẩm thành 2 nguồn chính như sau:

Thực vật

Thực vật là nguồn cung cấp thực phẩm chủ yếu và có thể dùng được nhiều bộ phận khác nhau như thân, lá, hoa, quả, hạt, rễ (củ). Các loại hạt được cho là có giá trị dinh dưỡng cao và được sử dụng nhiều để làm thức ăn cho động vật và cả con người.

Các loại hạt thường chứa chất béo không bão hòa và cung cấp hàm lượng axit béo omega 3, omega 6 khá đáng kể. Nhưng bạn nên nhớ, nên không phải tất cả các loại hạt đều có thể ăn được.

Quả hay trái cây là một phần đáng kể trong chế độ ăn uống của hầu hết các nền văn hóa. Chúng cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và một số hợp chất có lợi cho cơ thể. Một số loại trái cây thực vật, chẳng hạn như cà chua, bí ngô và cà tím, được ăn như rau. Nhưng một số khác thì cần trải qua quá trình chế biến mới có thể sử dụng.

Rau cũng là một loại thực phẩm quan trọng, chúng cung cấp vitamin, và chất xơ cho cơ thể. Rau thường bao gồm các loại rau củ (khoai tây và cà rốt,...), củ (hành tây, sắn, khoai lang,...), rau ăn lá (rau bina và rau diếp), các loại búp non (tre măng và măng tây), và rau cụm hoa (atisô và bông cải) và rau khác như bắp cải hoặc súp lơ.

Động vật

Thịt là một trong những ví dụ điển hình về thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, nó có thể là một cơ quan hoặc một bộ phận nào đó của cơ thể động vật.

Các loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật cũng khá đa dạng có thể kể đến như sữa, các chế phẩm từ sữa; những động vật đẻ trứng và trứng của chúng (trứng gà, trứng cút,...) và các cơ quan nội tạng của động vật.

3. Có bao nhiêu loại thực phẩm

Thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng là từ dùng để chỉ những thực phẩm được thêm các thành phần mới hoặc nhiều thành phần hiện có để thực hiện một chức năng bổ sung.

Đây thường là một thực phẩm liên quan đến tăng cường sức khỏe hoặc phòng chống bệnh, ngăn ngừa một số bệnh tật. Nhưng chúng không phải là thuốc chữa bệnh và cũng không thể dùng thay cho thuốc chữa bệnh.

Thực phẩm đông lạnh

Thực phẩm đông lạnh là một trong những cách bảo quản phổ biến nhất hiện nay. Phương pháp này có thể làm chậm quá trình phân hủy của thực phẩm và ức chế sự phát triển của các vi khuẩn gây hư hỏng.

Phương pháp đóng băng hay đông lạnh là dùng công nghệ cấp đông có sử dụng nhiệt độ cực thấp của nitơ lỏng -196 °C (-320 °F).

Thực phẩm tươi sống

Thực phẩm tươi sống hay còn gọi là Fresh food, là thực phẩm chưa được bảo quản chưa qua chế biến và đặc biệt là chưa hư hỏng. Chúng được hiểu là thực phẩm chưa qua các quá trình xử lý hun khói, lên men, muối chua, đóng hộp,...

Đối với rau củ quả, khi được gọi là tươi sống nghĩa là chúng mới vừa được thu hoạch, mới vừa được xử lý đúng với tiêu chuẩn "sau thu hoạch". Những sản phẩm này phải đảm bảo không bị hư hỏng, dập nát hay héo úa.

Thực phẩm đã qua chế biến

Thực phẩm đã qua chế biến là những thực phẩm đã chịu ảnh hưởng của một trong số hoặc nhiều hơn các quá trình sau: đông lạnh, đóng hộp, làm khô hay chịu các tác động của nhiệt như: chiên, xào, nướng, áp chảo,...

Loại thực phẩm sẽ có màu sắc và hương vị vô cùng dạng. Cũng chính vì vậy mà hàm lượng dinh dưỡng bên trong chúng cũng có sự thay đổi ít nhiều. Thưc phẩm đã qua chế biến cần phải có quy trình xử lý và bảo quản đúng cách để đảm bảo chất lượng và mức độ an toàn đối với người dùng.

Thực phẩm cắm trại

Đây là thuật ngữ dùng để chỉ những sản phẩm bao gồm các thành phần được sử dụng để chuẩn bị phù hợp cho cắm trại và du lịch bụi. Chúng thường được làm đông khô để làm thực phẩm bị mất nước để dễ bảo quản và mang đi.

Bên cạnh đó người ta cũng sử dụng biện pháp mất nước để khiến thực phẩm nhỏ gọn, dễ mang đi. Tuy nhiên so với biện pháp làm đông khô thì biện pháp này sẽ khiến thực phẩm có cảm giác nặng hơn.

Thực phẩm ăn kiêng

Thực phẩm ăn kiêng hay còn gọi là thức ăn kiêng là sản phẩm được sử dụng cho các chế độ ăn kiêng để giảm chất béo, carbohydrate hay đường... dung nạp vào cơ thể. Mục đích chủ yếu là để giảm cân, giảm béo hoặc thay đổi loại cơ thể.

Điểm cốt yếu của môt sản phẩm ăn kiêng chính là tìm ra một loại thực phẩm khác có chỉ số năng lượng thấp chấp nhận được để thay thế cho những sản phẩm có chỉ số năng lượng cao.

Các loại ngũ cốc hay hạt là một trong những lựa chọn hàng đầu để thêm vào sản phẩm dành cho chế độ giảm cân vì chúng giàu chất xơ nhưng lại ít hoặc không có tinh bột.

4. Các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng

Trái cây và quả mọng

Trái cây và quả mọng là một trong những thực phẩm giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe phổ biến nhất thế giới.

Đây không những là những loại thực phẩm ngọt ngào, giàu dinh dưỡng mà chúng còn rất dễ kết hợp vào chế độ ăn uống của bạn vì chúng dễ sơ chế và đôi khi có thể dùng ngay.

Các loại thịt

Thịt là một nguồn cung cấp thực phẩm cực tốt và giàu dinh dưỡng. Trong khi thịt bò chứa nhiều sắt thì thịt ức gà lại rất giàu protein.

Quả hạch và các loại hạt

Những loại thực phẩm này giòn, ngon và hơn hết là chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng mà nhiều người không có đủ, bao gồm magiê và vitamin E.

Quả hạch và các loại hạt thường cũng không cần sơ chế quá nhiều, hiện nay chúng được bán rất nhiều trên thị trường. Chúng rất dễ bổ sung vào chế độ ăn hoặc dùng như một loại thức ăn bình thường.

Rau

Rau là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào nhất trên thế giới. Bên cạnh đó chúng còn cung cấp các chất khoáng và vitamin khác, đặc biệt chúng rất dễ thêm vào chế độ ăn và mùi vị dễ ăn đối với trẻ nhỏ.

Cá và hải sản

Chúng đặc biệt giàu axit béo omega 3 và i-ốt, hai chất dinh dưỡng mà hầu hết mọi người đều thiếu.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người ăn nhiều hải sản nhất - đặc biệt là cá, chúng có xu hướng sống lâu hơn và giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh tật, bao gồm bệnh tim, mất trí nhớ và trầm cảm.

Ngũ cốc

Đây là một trong những loại thực phẩm phổ biến nhất và hiện đang là lương thực chính của hơn một nửa dân số thế giới. Trong đó, gạo lứt, yến mạch hay diêm mạch đều chứa khá nhiều chất xơ, vitamin B1 và ​​magiê.

Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu hơn về thực phẩm là gì và cách phân loại của chúng. Hy vọng bài viết mang đến cho bạn những thông tin bổ ích!

*Tham khảo và tổng hợp thông tin từ Wikipedia và Healthline

Biên tập bởi Lương Thị Thanh Trúc • Đăng 18/01/2021