Tuyên Quang là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Bộ Việt Nam [3][4].
Tỉnh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tỉnh Tuyên Quang | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bản đồ tỉnh Tuyên Quang năm 1891
Vào đầu thế kỷ 19, Tuyên Quang gồm 1 phủ là phủ Yên Bình. Phủ này quản lý 1 huyện và 5 châu[7]:
Vua Gia Long lại đổi thành trấn Tuyên Quang, rồi trở thành tỉnh dưới triều Minh Mạng. Khi Pháp mới xâm chiếm Việt Nam, phủ Yên Bình là căn cứ kháng chiến chống giặc Pháp. Người Thái, Mường, Mèo, Thổ, Nùng cùng với dân quân các tỉnh lân cận đánh quân Pháp nhiều trận khốn đốn vào những năm 1884, 1885; thêm vào đó, quân Cờ Đen quấy nhiễu vùng Tuyên Quang khá lâu. Mãi tới năm 1894, Pháp mới hoàn toàn chiếm được tỉnh này. Tuyên Quang sau năm 1954Sửa đổiSau năm 1954, Tuyên Quang có tỉnh lị là thị xã Tuyên Quang và 6 huyện: Yên Bình, Yên Sơn, Na Hang, Hàm Yên, Sơn Dương và Chiêm Hóa. Ngày 1 tháng 7 năm 1956, chuyển huyện Yên Bình về tỉnh Yên Bái quản lý[8]. Sau khi hoà bình lập lại, do việc thành lập khu tự trị Việt Bắc, Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra Sắc lệnh số 268 - SL chuyển Yên Bình sáp nhập vào tỉnh Yên Bái khi đó nằm ở khu Lao - Hà - Yên. Sau năm 1975, Tuyên Quang được hợp nhất với tỉnh Hà Giang thành tỉnh Hà Tuyên.[9] Ngày 12 tháng 8 năm 1991, tỉnh Tuyên Quang được tái lập, có 6 đơn vị hành chính gồm thị xã Tuyên Quang và 5 huyện: Chiêm Hóa, Hàm Yên, Na Hang, Sơn Dương, Yên Sơn.[10] Ngày 2 tháng 7 năm 2010, chuyển thị xã Tuyên Quang thành thành phố Tuyên Quang.[11] Ngày 28 tháng 1 năm 2011, thành lập huyện Lâm Bình trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích và dân số của các huyện Na Hang, Chiêm Hóa.[12] Tỉnh Tuyên Quang có 1 thành phố và 6 huyện như hiện nay. Tuyên Quang có diện tích 5.868km² [đứng thứ 25 trên cả nước] và dân số 784.811 người [Đứng thứ 53 trên cả nước], mật độ trung bình khoảng 124 người/1km². Dân cư Tuyên quang phát triển rất nhanh... 21,45% dân số sống ở đô thị và 78,55% dân số sống ở nông thôn [tính đến năm 2020]. Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh có 6 tôn giáo khác nhau đạt 42.761 người, nhiều nhất là Công giáo có 25.626 người, tiếp theo là đạo Tin Lành đạt 10.996 người, Phật giáo có 6.116 người. Còn lại các tôn giáo khác như Hồi giáo có 13 người, Phật giáo Hòa Hảo có sáu người và đạo Cao Đài có bốn người.[13] Tỉnh Tuyên Quang có 7 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 1 thành phố và 6 huyện với 138 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 10 phường, 6 thị trấn và 122 xã.[14]
Bài chi tiết: Danh sách đơn vị hành chính Việt Nam theo GRDP Bài chi tiết: Danh sách đơn vị hành chính Việt Nam theo GRDP bình quân đầu người Tuyên Quang là tỉnh miền núi, nền kinh tế nông-lâm nghiệp chiếm ưu thế, mô hình kinh tế trang trại kết hợp nông lâm. Trong bảng xếp hạng về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Việt Nam năm 2011, tỉnh Tuyên Quang xếp ở vị trí thứ 56/63 tỉnh thành.[15] Nông nghiệp: lúa là cây lương thực chính, sau đó là các cây ngô, sắn, khoai lang. Cây công nghiệp gồm có: chè [nhà máy chè Tuyên Quang, Tháng Mười, Tân Trào], cây sả làm tinh dầu sả, lạc, đậu, tương. Cây ăn quả có: cam, quýt, nhãn, vải, chanh. Chăn nuôi có trâu, bò, lợn, dê, gia cầm... Công nghiệp: có quặng kẽm, quặng mangan, quặng thiếc, bột kẽm, khai thác ăntimoan... Sản xuất giấy, bột giấy, xi măng, vôi. Có nhà máy thủy điện Tuyên Quang được đưa vào sử dụng chính thức ngày 30 tháng 1 năm 2008, công suất thiết kế đạt 342 MW. Nhà máy thủy điện Chiêm Hóa có công suất lắp máy 48 MW, hoàn thành tháng 3/2013 Giao thông vận tải gồm có: Vận tải đường bộ và vận tải đường thủy. Đường bộSửa đổi1. Các tuyến Quốc lộ: Tổng chiều dài: 340,6km. Gồm có 4 quốc lộ: Quốc lộ 2: Điểm đầu tại km 115 00 [thuộc xã Đội Bình huyện Yên Sơn], điểm cuối km 205 00 [thuộc xã xã Yên Lâm huyện Hàm Yên], chiều dài 90km. Quốc lộ 37: Điểm đầu km 172 800 [từ đỉnh Đèo Khế xã Hợp Thành - Sơn Dương] điểm cuối km²36 748 phà Hiên và km²38 108 cầu Bỗng [thuộc xã Mỹ Lâm huyện Yên Sơn, chiều dài 63,4km [không kể 4.0km đi chung QL.2]. Quốc lộ 2C: Điểm đầu km 49 750 [thuộc xã Sơn Nam huyện Sơn Dương], điểm cuối km147 250 [thuộc xã Lang Quán huyện Yên Sơn], chiều dài 91,2km [không kể 6,3km đi chung QL.37]. Quốc lộ 279: Từ xã Hồng Quang huyện Chiêm Hóa đến xã Đà Vị huyện Na Hang, chiều dài 96km. 2. Các tuyến đường tỉnh: Gồm có 6 tuyến, tổng chiều dài 392,6km trong đó: Tuyến ĐT.185: Điểm đầu km 211 470 [thuộc xã Nông Tiến, thành phố Tuyên Quang], điểm cuối thị trấn Vĩnh Lộc, huyện Chiêm Hóa dài 74,1km. Tuyến ĐT.186: Điểm đầu km 55 Quốc lộ 2C [Ngã ba Sơn Nam, huyện Sơn Dương], điểm cuối km 234 400 Quốc lộ 37 [thuộc xã Mỹ Bằng huyện Yên Sơn], chiều dài 84km. Tuyến ĐT.187: Điểm đầu đường ĐT.176 cũ [Đài Thị], điểm cuối đỉnh đèo Keo Mác huyện Chiêm Hóa, chiều dài: 17km. Tuyến ĐT.188: Điểm đầu từ Thị trấn huyện Chiêm Hóa, điểm cuối xã Bình An huyện Chiêm Hóa, chiều dài: 40km [không kể 5km đi chung QL.279]. Tuyến ĐT.189: Điểm đầu km 5 700 [thuộc xã Bình Xa, huyện Hàm Yên], điểm cuối thôn Lục Khang xã Yên Thuận huyện Hàm Yên, chiều dài: 61,5Km. Tuyến ĐT.190: Điểm đầu Km 166 QL.2 [thuộc xã Thái Sơn, huyện Hàm Yên], điểm cuối xã Thượng Giáp huyện Nà Hang, chiều dài: 116km [không kể 35km đi chung QL.279]. 3. Các tuyến đường huyện: Là đường nối từ trung tâm hành chính của huyện với trung tâm hành chính của xã, cụm xã hoặc trung tâm hành chính của huyện lân cận; đường nối đường tỉnh với trung tâm hành chính của xã hoặc trung tâm cụm xã. Tổng chiều dài các tuyến đường huyện trong tỉnh là 579,8km. Bao gồm: Huyện Na Hang: gồm 11 tuyến =122,5km. Huyện Chiêm Hóa: gồm 11 tuyến=146,0km. Huyện Hàm Yên: gồm 6 tuyến= 57,2km. Huyện Yên Sơn: gồm 14 tuyến=129,5km. Huyện Sơn Dương: gồm 12 tuyến=124,6km 4. Các tuyến đường đô thị: Chiều dài 141,71km, là các đường giao thông nằm trong phạm vi địa giới hành chính thành phố Tuyên Quang, các thị trấn huyện lỵ và khu Di tích lịch sử Tân Trào. Đường thủySửa đổiSông khai thác vận tải được: Sông Lô: dài 156km, TW quản lý: 85km [Phan lương – N3 Lô Gâm] - Sà lan < 200 T hoạt động mùa nước, Tuyên Quang quản lý: 71km [N3 Lô Gâm – Bạch xa]- Đò ngang Sông Gâm: dài 109 +70km, TW quản lý: 33km [N3 Lô Gâm – Chiêm Hóa] 33km [tàu, thuyền < 40T], Tuyên Quang quản lý: 76km [Chiêm Hóa - Thuý Loa] 37km [Chiêm Hóa - Na Hang] Thuyền < 5 T 2- Bến đò: Tổng số bến 44, Trong đó có giấy phép mở bến: 28 Di tích lịch sửSửa đổiLán Nà Lừa - nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Tuyên Quang
Tân Trào là tên mới, được hợp nhất từ hai xã Tân Lập và Hồng Thái vào năm 1945 [trước đây còn gọi là Kim Long và Kim Châu]. Gắn liền với chiến công oanh liệt của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, ngày nay Tân Trào có nhiều di tích lịch sử quan trọng như đình Tân Trào, đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào, lán Nà Lừa, hang Bòng… Cây đa lịch sử Tân Trào Danh lam, thắng cảnhSửa đổi
Hưởng ứng phong trào kết nghĩa Bắc - Nam, tỉnh Tuyên Quang kết nghĩa với tỉnh Bình Thuận[16][17]. Tại thành phố Phan Thiết có một con đường và một trường tiểu học mang tên "Tuyên Quang" và tại thành phố Tuyên Quang có một đường mang tên đường "Bình Thuận", một trường tiểu học và một trường trung học mang tên "Bình Thuận", một trường tiểu hoc và một trường trung học cơ sở mang tên "Phan Thiết",
Video liên quanChủ Đề |