Cách làm tan máu bầm sau phẫu thuật
Các khối tụ máu có thể hình thành ở bất cứ mạch máu nào, bao gồm tĩnh mạch, động mạch, và cả các mao mạch. Cũng vì vậy, bản chất của các khối tụ máu có thể khác nhau tùy vào vị trí của chúng, kích thước và hình dạng. Show
Tụ máu là tình trạng một ổ máu tụ lại bên ngoài các mạch máu lớn, thường là hệ quả của các chấn thương, hay các hoạt động ngoại khoa như nha khoa hay phẫu thuật thẩm mỹ. Những hoạt động này có thể làm làm vỡ các thành mạch, khiến cho máu tràn ra các vùng mô xung quanh. Các khối tụ máu có thể hình thành ở bất cứ mạch máu nào, bao gồm tĩnh mạch, động mạch, và cả các mao mạch. Cũng vì vậy, bản chất của các khối tụ máu có thể khác nhau tùy vào vị trí của chúng, kích thước và hình dạng. Tụ máu có nhiều loại mà và có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trong cơ thể. Nó có thể được nhìn thấy dưới da hoặc thậm chí dưới móng tay như những vết bầm tím có kích thước khác nhau. Hay cũng có thể xuất hiện ở sâu bên trong cơ thể nơi mà chúng ta không thể nhìn thấy được. Vị trí xuất hiện cũng có thể giúp xác định mức độ nguy hiểm của chúng. Khối máu tụ đôi khi được đặt tên theo vị trí của chúng như tụ máu ở tai, dưới móng, dưới da đầu, tụ máu ở vách ngăn mũi, dưới da, hay thậm chí là tụ máu ở lá lách, gan, ngoài màng cứng, dưới màng cứng… Tụ máu cũng là một trong những biến chứng phổ biến nhất sau phẫu thuật thẩm mỹ. Tùy thuộc vào từng loại quy trình thực hiện mà tỉ lệ và tình trạng tụ máu có thể khác nhau rất nhiều. Hiểu được các yếu tố nguy cơ hình thành nên khối máu tụ và những cân nhắc cần thực hiện trước phẫu thuật để giảm thiểu rủi ro là điều rất quan trọng để chăm sóc tối ưu cho bệnh nhân phẫu thuật thẩm mỹ. Các biện pháp phòng ngừa trước phẫu thuật khác nhau cũng có thể được thực hiện để giảm thiểu tỉ lệ tụ máu. Khả năng của bác sĩ phẫu thuật trong việc chẩn đoán đầy đủ và điều trị khối máu tụ sau phẫu thuật thẩm mỹ không chỉ đặc biệt quan trọng đối với việc chăm sóc bệnh nhân mà còn giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng nặng hơn cũng như di chứng lâu dài. Hiểu được sự phát triển của khối máu tụ cũng như biết cách kiểm soát chúng sẽ cải thiện độ an toàn cho bệnh nhân và khiến họ hài lòng hơn sau phẫu thuật. Trong bài viết này chúng tôi sẽ tập trung tìm hiểu về tình trạng tụ máu sau phẫu thuật thẩm mỹ. Triệu chứng tụ máuĐối với những khối tụ máu gần bề mặt thì các triệu chứng có thể bao gồm: đổi màu, sưng, viêm, đau khi ấn vào, đỏ, vùng da xung quanh khối tụ máu ấm hơn so với vùng da khác…Tuy nhiên những khối máu tụ ở sâu bên dưới thường khó phát hiện hơn, trong trường hợp này bệnh nhân nên thường xuyên đi kiểm tra để có thể phát hiền mức độ nghiêm trọng của nó. Các biểu hiện của tụ máu rất dễ khiến người ta nhầm mới bầm tím, tuy nhiên bầm tím xảy ra khi những mạch máu nhỏ bị vỡ, tạo ra những vùng da bị tím, xanh hoặc sậm màu. Vết bầm về bản chất không nghiêm trọng, cũng không đáng lo ngại, chúng sẽ đổi màu theo thời gian khi vết thương lành, dần dần chuyển sang màu vàng, rồi sáng màu hơn trước khi mất hẳn. Ngược lại, khối máu tụ lại hình thành khi máu chảy ra từ các mạch máu lớn hơn. Vết máu tụ nhìn trên da có thể có màu xanh đậm, hoặc đen nhưng cũng có thể khiến vùng tổn thương bị tấy đỏ. Tụ máu trong phẫu thuật thẩm mỹ có rất nhiều trường hợp buộc phải can thiệp y tế để tránh biến chứng nghiêm trọng. Chẩn đoán tụ máuTùy từng trường hợp mà các bác sĩ có thể áp dụng các kỹ thuật để chẩn đoán khối máu tụ khác nhau. Mặc dù có thể không cần thực hiện xét nghiệm máu đặc biệt để đánh giá nhưng trong một số trường hợp, ngoài kiểm tra thể chất, tiền sử y tế, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm bao gồm đánh giá công thức máu toàn phần, bảng đông máu, bảng hóa học và chuyển hóa … Ngoài ra bác sĩ có thể chụp cắt lớp vi tính (CT), siêu âm hay chụp cộng hưởng từ để xác định khối máu tụ cũng như mức độ nghiêm trọng của nó. Tỷ lệ tụ máu sau phẫu thuật thẩm mỹTụ máu là một biến chứng thường xuyên được báo cáo trong phẫu thuật thẩm mỹ. Các khối này có thể có kích thước khác nhau và có thể có nhiều dấu hiệu cũng như triệu chứng bao gồm ban đỏ, ấm da, phù, đau, tấy và trong một số trường hợp là thay đổi huyết động. Mặc dù các khối tụ máu nhỏ hơn có thể tự biến mất mà không gây ra bất kỳ vấn đề gì, nhưng các khối lớn hơn nếu không điều trị có thể gây ra hậu quả không lường cho bệnh nhân bao gồm đau, hình thành sẹo, thiếu máu cục bộ ở da và mô dẫn đến hoại tử và nhiễm trùng. Vì vậy xác định kịp thời và kiểm soát khối máu tụ là rất quan trọng ở bệnh nhân phẫu thuật thẩm mỹ. Tỷ lệ tụ máu sau các thủ tục thẩm mỹ khác nhau và bị ảnh hưởng bởi rất nhiều các yếu tố như tăng huyết áp, các loại thuốc như thuốc làm loãng máu, hay các yếu tố phẫu thuật như kỹ thuật của bác sĩ cũng như chăm sóc trước và sau phẫu thuật. Do đó tỉ lệ tụ máu được báo cáo thay đổi đáng kể trong khoảng từ 0 – 15% ở một số các quy trình thẩm mỹ như căng da cánh tay, căng da đùi, các quy trình tạo đường nét cơ thể, căng da mặt, phẫu thuật ngực, phẫu thuật tạo hình bụng…
Nguyên nhân gây tụ máu, các yếu tố nguy cơ và những vấn đề cần cân nhắc trước phẫu thuậtThông thường nếu không can thiệp thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ gì thì chấn thương tự nhiên là nguyên nhân phổ biến nhất gây tụ máu. Bất cứ tổn thương nào lên thành mạch đều có khả năng gây vỡ thành mạch và chảy máu. Lượng máu này sẽ tụ lại một chỗ và tạo thành một khối máu tụ. Với phẫu thuật thẩm mỹ, có rất nhiều yếu tố có thể góp phần gây tụ máu như độ tuổi, giới tính, chỉ số khối cơ thể, tăng huyết áp, các loại thuốc sử dụng, hay kỹ thuật thực hiện…
Ngoài ra các cá nhân mắc các tình trạng như bị bệnh gan mãn tính (lâu ngày), sử dụng rượu quá mức, rối loạn chảy máu (như bệnh Hemophilia và bệnh Von Willebrand), ung thư máu, hoặc số lượng tiểu cầu thấp (giảm tiểu cầu) cũng bị tăng nguy cơ. Kết quả các nghiên cứu cho thấy, 9 trong số 14 bệnh nhân có tiền sử sử dụng aspirin hoặc NSAID và ngừng thuốc chưa đến 2 tuần trước khi phẫu thuật đã bi phát triển khối máu tụ. Ngược lại trong số 31 bệnh nhân có tiền sử dùng aspirin và NSAID và không bị tụ máu sau phẫu thuật thì có 26 người đã ngừng sử dụng thuốc hơn 2 tuần trước khi phẫu thuật. Do đó các tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ngừng sử dụng thuốc aspirin và NSAID ít nhất 2 tuần trước khi phẫu thuật để giảm tỷ lệ hình thành khối máu tụ. Việc sử dụng một số loại thuốc khác như thuốc chống trầm cảm cũng đã được nghiên cứu và cho thấy ảnh hưởng của chúng đối với nguy cơ chảy máu và tụ máu.
Các phương pháp điều trị khối máu tụSau khi đã chẩn đoán là khối máu tụ thì tiêu chuẩn vàng để điều trị là sơ tán khối máu tụ đó. Điều này có thể được thực hiện ở phòng mổ, phòng khám hoặc ở cơ sở nào đó tùy thuộc vào tình trạng cũng như mức độ nghiêm trọng. Khối máu tụ sau phẫu thuật có thể được phân loại là nhỏ hoặc lớn. Các khối nhỏ thường không ảnh hưởng đến khả năng sống sót của da, và đôi khi có thể không yêu cầu phải chữa trị do cơ thể sẽ hấp thụ chúng theo thời gian. Với những loại cần can thiệp thì có 4 kỹ thuật chính để xử lý: dùng kim hút, dẫn lưu, hút khối máu tụ bằng kỹ thuật hút mỡ, và phẫu thuật loại bỏ. Xử lý khối máu tụ bằng kim hútĐây là phương pháp đơn giản nhất, áp dụng cho những khối máu tụ nhỏ ở ngay dưới da. Bác sĩ chỉ cần đưa mũi kim vào và hút lượng máu tụ ra, sau đó mọi thứ có thể tiếp tục lành lại như bình thường mà không cần can thiệp thêm gì. Dẫn lưu khối máu tụĐây được coi là một quy trình phẫu thuật vì có vết rạch da. Kỹ thuật này áp dụng với những tình trạng khối máu tụ lớn và nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ rạch và đặt dẫn lưu để loại bỏ máu tích tụ giúp giảm áp lực gây ra bởi khối máu tụ. Tùy theo tình trạng máu tụ mà thời gian đặt dẫn lưu có thể khác nhau ở các bệnh nhân. Quá trình hồi phục sau đó cũng nhẹ nhàng vì vết rạch nhỏ và quy trình không can thiệp nhiều. Hút khối máu tụ bằng kỹ thuật hút mỡVới những khối máu tụ lớn, bác sĩ cũng có thể tiến hành thao tác giống như hút mỡ để loại bỏ. Ưu điểm đặc biệt của phương pháp này là chỉ cần sử dụng ống cannula có gắn thiết bị hút chân không. Đây cũng là một thủ tục rất đơn giản, thông thường trước khi bắt đầu, bác sĩ sẽ tiêm vào khối máu tụ 0,3% xylocaine với adrenaline (30 mL đến 60 mL) rồi chờ trong 20 phút. Sau đó rạch một đường nhỏ bằng lưỡi dao số 11, rồi đưa ống thông cannula vào khối máu tụ. Khối máu sẽ được loại bỏ bằng cách di chuyển và kéo ống thông. Quy trình nhẹ nhàng và hoàn toàn có thể thực hiện dưới hình thức gây tê tại chỗ. Phẫu thuật loại bỏ khối máu tụKỹ thuật này áp dụng đối với những trường hợp có khối máu tụ lớn sau phẫu thuật, cần điều trị ngay lập tức vì nếu để lâu khối máu tụ sẽ mở rộng, gây phá hủy mô. Trong những trường hợp nặng với khối máu tụ ở đầu hoặc cổ thậm chí còn có thể ảnh hưởng đến đường thở và không thể được xử lý bằng cách hút hay dẫn lưu. Trong trường hợp này cần mở lại vết mổ trước đó và kiểm tra đánh giá vùng phẫu thuật cũng như trực tiếp loại bỏ khối máu tụ. Cách ngăn chặn biến chứng tụ máu sau phẫu thuậtCác biện pháp bổ trợ phổ biến nhất để giảm thiểu nguy cơ hình thành khối máu tụ sau phẫu thuật là đặt ống dẫn lưu, dùng chất trám mô, và dùng băng ép/nịt. Các nghiên cứu cho thấy việc sử dụng các biện pháp trên vừa giúp thoát dịch và máu thừa vừa giúp giảm bầm tím, do đó bệnh nhân có thể trở lại hoạt động bình thường nhanh hơn với tỉ lệ hài lòng cao hơn. Ngoài ra, bác sĩ cũng cần kiểm soát tốt tình trạng huyết áp của bệnh nhân, và tránh thao tác quá mức trong quá trình thực hiện. Về phía bệnh nhân cũng cần tránh các loại thuốc và thực phẩm chức năng làm loãng máu, tránh hút thuốc trước khi phẫu thuật, Trong thời gian hậu phẫu bệnh nhân cần tránh xoa bóp mạnh, va đập ở vùng phẫu thuật và cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn hậu phẫu của bác sĩ. Nếu phát hiện máu tụ nhẹ có thể dùng một miếng gạc nóng đắp lên vùng bị ảnh hưởng 2 – 3 lần một ngày để giúp máu được tái hấp thụ, đồng thời cố gắng giữ vùng điều trị ở vị trí cao hơn tim. Tham vấn y khoa: Bác sĩ Tâm |