Khi phối hợp can – chi với nhau ta được hệ đếm bao nhiêu đơn vị:
|
Không kết hợp khác tính âm - dương Trong cách tính toán sự vận hành của thời gian, định thứ tự và gọi tên các đơn vị thời gian, lâu nay chúng ta dùng hệ đếm gọi là can chi theo cách tính của người Trung Hoa từ thời trước, gồm 2 hệ nhỏ là hệ can và hệ chi. Tính theo trời thì có Thiên Can, gồm có 10 yếu tố phối hợp âm dương xen kẽ với nhau: Giáp (+), Ất (-), Bính (+), Đinh (-), Mậu (+), Kỷ (-), Canh (+), Tân (-), Nhâm (+), Qúy (-). Tính theo đất thì có Thập Nhị Địa Chi, cũng theo quy ước phối hợp âm dương luân phiên với nhau, gồm Tý (+), Sửu (-), Dần (+), Mão (-), Thìn (+), Tỵ (-), Ngọ (+), Mùi (-), Thân (+), Dậu (-), Tuất (+), Hợi (-). Mỗi chi lấy một con vật làm tượng trưng, trừ con rồng là loài vật hư cấu, các con còn lại là những con vật sống trên mặt đất, gần gũi với cuộc sống của người nông dân. Riêng năm Mão, người Việt Nam lấy con vật tượng trưng là con mèo, còn theo người Trung Hoa, người Nhật... thì ứng với con thỏ. Để gọi tên mỗi năm, người ta phải lấy một Can ghép trước một Chi. Ví dụ: Mậu Tuất, Kỷ Hợi, Nhâm Tý... theo quy luật kết hợp can – chi cùng tính chất (cùng màu) với nhau - dương với dương và âm với âm - còn trái dấu với nhau thì không kết hợp được. Phối hợp các can chi với nhau theo quy ước từ thời xa xưa như ở trên, ta có hệ đếm gồm 60 đơn vị, gọi là một hội (lục thập hoa giáp).... gọi là hệ Can chi hay Lục giáp. Cũng vì không thể kết hợp khác tính âm - dương theo quy ước, nên có một nửa số kết hợp sẽ không tồn tại (các ô màu xám) trong bảng (xem bảng can chi): Như vậy, căn cứ vào bảng trên, một hội (lục thập hoa giáp) gồm 60 năm sẽ bắt đầu từ năm thứ 1 (Giáp Tý) và kết thúc vào năm thứ 60 (Quý Hợi), và năm nay 2020 – năm Canh Tý – là năm thứ 37 trong lục thập hoa giáp. Từ bảng trên ta cũng dễ dàng tra cứu mà biết tên các năm tiếp theo sắp tới, ví dụ năm 2021 sẽ là năm thứ 38 trong hội, có tên Tân Sửu, năm 2022 (năm thứ 39) Nhâm Dần, năm 2023 (năm thứ 40) Quý Mão. Đồng thời cũng sẽ không bao giờ có các năm Ất Tý, Đinh Tý, Kỷ Tý, Tân Tý, Quý Tý... (không có những năm giao nhau ở tất cả các ô màu xám trong bảng trên). Thuyết tam tài Thực ra, theo truyền thống từ thuở xa xưa, cha ông ta luôn quan niệm rằng lối đặt tên của năm bao hàm cả trời - đất như vậy là hướng thượng, con người tồn tại trong khoảng đất trời phải biết sống hòa mình cùng thiên nhiên theo thuyết Tam Tài: Thiên, địa, nhân “Thiên sinh, địa dưỡng, nhân hòa”. Cho nên, khi đặt tên năm thì phải dùng cả Can của trời lẫn Chi của đất để hài hòa với con người ở khoảng giữa. Cũng có trường hợp người ta gọi tên năm theo lối nói tắt, lược bớt yếu tố can, chỉ gọi yếu tố chi: Năm Tý, năm Sửu, năm Dần... hoặc gọi luôn tên năm bằng tên con vật theo tiếng Việt: Năm Chuột, năm Trâu, năm Cọp... Suy cho cùng, đó cũng là biểu hiện của việc giao thoa tiếp biến văn hóa giữa các dân tộc trên thế giới với nhau, trên cơ sở tiếp thu cái hay, cái mới của quốc tế với lòng tự tôn dân tộc cao độ, hòa nhập mà không hòa tan, giữ vững bản sắc văn hóa nước nhà.
 GD&TĐ - Lên tiếng phản đối các vụ bạo lực, bạo hành trẻ em mà thủ phạm chính là người thân của các bé, các chuyên gia cho rằng cần có quy định rõ ràng hơn về các hành vi bạo lực gia đình. GD&TĐ - Do quá nuông chiều con hoặc quá cứng nhắc, người lớn đã vô tình khiến trẻ trở thành người thiếu trách nhiệm, hay đổ lỗi. GD&TĐ - “Tại mẹ nên con mới thế”, “Tại bạn ấy cứ đuổi nên con mới ngã”… Đó là hàng loạt chiêu đổ lỗi của trẻ trước khi nhận trách nhiệm của mình trong đó. GD&TĐ - Sang tháng 6 năm Nhâm Dần 2022, 4 con giáp may mắn này sẽ hút cạn lộc trời, gánh tiền bạc vào nhà. GD&TĐ - Xin chúc mừng những con giáp tuổi Ngọ, Mão, Hợi, Mùi được cát tinh soi chiếu, có nhiều cơ hội phát triển, nhân duyên tốt đẹp, vận trình hanh thông trong tháng 7 dương lịch. GD&TĐ - Gần đây, công việc không được thuận lợi khiến tôi cảm thấy suy sụp. Đang lúc chênh vênh nhất, tôi gặp chị, một người dày dạn kinh nghiệm. GD&TĐ - Bất kỳ cặp đôi nào trong đời sống hôn nhân của mình cũng sẽ có lúc phải trải qua một giai đoạn khủng hoảng nào đó khiến cho người trong cuộc nhiều lúc cảm thấy mệt mỏi, thất vọng về nhau và mất niềm tin vào cuộc sống chung vợ chồng. GD&TĐ - Chỉ có vỏn vẹn 5 ngày từ khi tôi nhận ra mẹ bị bệnh cho đến ngày mẹ mất. Mẹ từng là trung tâm của gia đình chúng tôi, là trái tim của ngôi nhà. Mẹ là người phụ nữ thông minh và vị tha nhất mà tôi từng biết. GD&TĐ - Theo các chuyên gia tâm lý, trẻ mỗi thời mỗi khác. Để hiểu và định hướng con phát triển toàn diện, phù hợp năng lực, nguyện vọng gia đình, cha mẹ cần có cả kiến thức và kỹ năng giáo dục con cái. GD&TĐ - Để hưởng ứng Ngày Gia đình Việt Nam (28/6), nhiều địa phương tổ chức biểu dương các gia đình tiêu biểu, nhằm lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của gia đình Việt. GD&TĐ - Ngày Gia đình Việt Nam là dịp để các thành viên trong gia đình có thời gian quây quần, ôn lại những kỷ niệm bên nhau. Trong ngày Gia đình Việt Nam, hãy dành cho cha mẹ và những người thân yêu bên bạn những lời hay và ý nghĩa nhất. GD&TĐ - Không chỉ giỏi về chuyên môn, các cô giáo Hà Nội còn khéo léo vun vén, giữ lửa trong gia đình. Cùng người bạn đời, họ xây dựng gia đình văn minh, hạnh phúc, nuôi dạy con học giỏi, chăm ngoan. GD&TĐ - Tôi đã kết hôn được 40 năm. Cách đây 4 tuần, tôi phát hiện anh đã có một mối quan hệ khác. GD&TĐ - Không trung thực hoặc thường đổ lỗi cho người khác là một trong những tính xấu của con người. Điều đáng buồn là trẻ có thể học thói xấu này từ độ tuổi rất sớm. Theo các chuyên gia, hành vi đó sẽ ảnh hưởng đến nhận thức đúng và sai của trẻ sau 4 tuổi. GD&TĐ - Không chỉ là vật dụng quan trọng trong cuộc sống, trong phong thủy, gương còn mang tác dụng hấp thụ khí, chuyển hóa năng lượng xấu, đem lại vận may, tài lộc cho cả gia đình. Nhưng đặt gương phạm phải những đại kỵ này sẽ khiến bạn khuynh gia tán sản. GD&TĐ - Chuyên gia phong thủy Song Hà chỉ ra rằng, những con giáp tuổi Tý, Sửu, Tỵ, Hợi sẽ có nhiều tài lộc và thịnh vượng trong thời gian từ 27/6 đến 3/7, nếu có cơ hội cất cánh thì phải nắm kỹ. GD&TĐ - Gia đình, cha mẹ được xem như trường học và thầy, cô giáo đầu tiên, không thể thiếu trong hành trình phát triển của bất cứ ai. Thiếu giáo dục gia đình sẽ để lại những hệ lụy, thiệt thòi, thậm chí phát triển chệch hướng ở trẻ. GD&TĐ - Ngụy Vĩnh Khang sinh năm 1983, sống tại tỉnh Hồ Nam... được mẹ dạy dỗ từ nhỏ và nhanh chóng trở thành "thần đồng" với loạt thành tích đáng nể. Tuy nhiên, anh đã gặp bi kịch khi trưởng thành. GD&TĐ - Nhà là ngôi nhà, là gia đình; là “mái ấm hạnh phúc lớn nhất mà ta từng có. Nơi đó ta được bố mẹ yêu thương chăm sóc, lo lắng…”. GD&TĐ - Tiểu Mai tuổi 18 chỉ là một cô gái yếu đuối và ngốc nghếch, không tin vào bản thân để rồi suýt đánh mất cuộc sống của mình. |
