Khái niệm biến trở là gì?
Khi bạn muốn điều chỉnh độ lớn của dòng điện, bạn có thể điều chỉnh rất nhiều các yếu tố. Một trong những thiết bị bạn có thể điều chỉnh được chính là biến trở. Nếu bạn là một người có tìm hiểu về điện, bạn sẽ thấy những ký hiệu biến trở như hình dưới đây. Vậy cụ thể biến trở là gì?
Biến trở là một thiết bị có thể thay đổi được chỉ số điện trở theo ý muốn của người sử dụng. Vậy cụ thể biến trở dùng để làm gì? Chúng ta có thể liệt kê ra một số công dụng của biến trở như sau:
- Điều chỉnh độ lớn của dòng điện phù hợp với mục đích sử dụng
- Điều chỉnh độ sáng bóng đèn
- Áp dụng vào âm thanh, điều chỉnh độ lớn âm thanh
Như vậy chúng ta có thể thấy được công dụng của biến trở rất quan trọng. Chúng được ứng dụng vào hầu hết các linh kiện hiện nay.
>> Xem thêm: Công tắc hành trình là gì? Bí mật ít biết về tác dụng của nó
Biến trở là gì ?
Biến trở hay còn được gọi là chiết áp với một điện trở có 3 cực. Trong đó, có một tiếp điểm có thể trượt hoặc xoay làm thay đổi giá trị điện trở tạo thành một bộ chia điện áp có thể điều chỉnh được. Nếu chỉ có hai đầu được sử dụng tức chỉ đưa ra một giá trị cố định thì lúc này biến trở hoạt động như một điện trở.
Biến trở được ký hiệu giống như thiết kế thực tế của nó với hai đầu điện trở và một đầu có thể chạy làm thay đổi giá trị của biến trở. Dù có một công dụng như nhau nhưng trên thực tế có rất nhiều loại biến trở khác nhau .
Tuỳ theo nhu cầu thực tế mà chúng ta chọn loại biến trở cho phu hợp . Ví dụ , trong bo mạch điện tử thì cần biến trở có thiết kế nhỏ gọn phù hợp với thiết kế của bo mạch. Còn trong điều khiển âm lượng thì biến trở cần có thiết kế to có núm xoay để dể dàng thao tác khi cần thay đổi âm lượng.
Cấu tạo của biến trở
Biến trở được cấu tao chính gồm 3 phần :
- Trục xoay để thay đổi giá trị điện trở
- Chân kết nối ngõ ra : 3 chân . Trong đó có một chân chạy
- Chổi thang [ vòng tròn màu đen ] làm bằng carbon cố định
Giả sử chúng ta có một biến trở 0-100 ohm thì tại hai đầu của biến trở luôn luôn đo được 100 ohm. Chân còn lại sẽ thay đổi giá trị biến trở từ 0…100 ohm tuỳ vào vị trí chúng ta xoay biến trở.
Các xác định chân chạy của biến trở
Các thiết bị cần có bao gồm :
- Biến trở bất kỳ
- Đồng hồ VOM đo được điện trở
Bước 1 :
Điều chỉnh thang đo của VOM tại vị trí đo điện trở [Ω ] . Dùng 02 đầu đo của VOM đo bất kỳ 2 chân của biến trở . Thử xoay trục của biến trở xem giá trị điện trở có thay đổi hay không .
- Trường hợp 1 : Giá trị không thay đổi . Điều này chứng tỏ 2 chân này đang là hai chân cố định của biến trở .
Bước 2 : Thử lại bằng cách , Giữ que màu đỏ của VOM với biến trở , que màu đen nối với chân còn lại của biến trở .
Bước 3 : xoay trục của biến trở . Nếu VOM thay đổi giá trị điện trở thì chân nối với que màu đen chính là chân chạy của biến trở
Nếu khi xoay trục biến trở mà giá trị không thay đổi . Xem lại bước 1 . Có thể biến trở đã không còn hoạt động
- Trường hợp 2 : nếu giá trị điện trở thay đổi thì một trong hai chân là chân chạy .
Bước 2 : dùng que màu đen nối với chân còn lại của biến trở .
Bước 3 : xoay trục của biến trở
- Nếu VOM thay đổi giá trị thì chân kết nối với que màu đỏ chính là chân chạy
- Nếu VOM không thay đổi giá trị thì hai chân đang đo là chân cố định . Suy ra , chân còn lại là chân chạy của biến trở.
Biến trở là gì?
Nói một cách đơn giản thì biến trở là một loại điện trở có thể thay đổi giá trị được.
Ví dụ như khi ta nói biến trở 5k thì tức là giá trị của nó có thể thay đổi giá trị từ 0 đến 5000Ω
Còn nếu là điện trở 5k thì nó sẽ có giá trị chính xác là 5000Ω.
Có thể tham khảo thêm về điện trở tại địa chỉ:
Điện trở là gì? Phân loại và ứng dụng
Ký hiệu biến trở:
Trong mạch điện, biến trở được biểu diễn bởi cac ký hiệu sau:
Đơn vị của biến trở:
Trong hệ tiêu chuẩn, biến trở có đơn là ohm [Ω], đọc là ôm. Đơn vị này được đặt tên dựa theo nhà vật lý học người ĐứcGeorg Simon Ohm.
Các loại biến trở:
Để phân loại, người ta chia biến trở thành 3 loại chính: biến trở con chạy, biến trở tay quay và biến trở than. Trong đó biến trở than là được sử dụng nhiều và phổ biến nhất. Còn 2 loại biến trở kia thường chỉ được dùng trong phòng thí nghiệm.
Biến trở con chạy:
Cấu tạo của biến trở này bao gồm 1 lõi hình trụ dài được làm bằng sứ, được quấn quanh bởi 1 dây kim loại có điện trở suất lớn[thường được làm bằng nicken hoặc nicrom] và 1 con chạy.
Khi con chạy trượt dọc theo cuộn dây sẽ làm thay đổi số vòng dây của dây dẫn, từ đó làm thay đổi giá trị của biến trở.
Chính vì nó có cấu tạo gồm 1 con chạy trượt dọc trên cuộn dây nên có tên là biến trở con chạy.
Biến trở tay quay:
Xét về cấu tạo, loại biến trở này cũng có các thành phần tương tự như biến trở con chạy. Tuy nhiên thay vì con chạy trượt dọc theo cuộn dây thì ở loại biến trở này, con chạy sẽ xoay xung quanh cuộn dây. Chính vì vậy nên cuộn dây cũng phải được thiết kế hình tròn thay vì là hình trụ.
Và vì nó xoay quanh cuộn dây nên nó được gọi là biến trở tay quay.
Biến trở than – chiết áp:
Đây là loại biến trở mà ta sẽ thường gặp nhất.
Loại biến trở này có phần lõi được làm bằng than. Nên nó được gọi là biến trở than.
Về nguyên lý hoạt động, nó tương tự như loại biến trở tay quay. Nghĩa là cũng bao gồm 1 con chạy xoay quanh 1 trục than được quấn dây dẫn [hay còn được gọi là vết than].
Khi con chạy xoay quanh trục này sẽ làm thay đổi số vòng dây dẫn và từ đó làm thay đổi giá trị của biến trở.
Lý thuyết biến trở - điện trở dùng trong kĩ thuật
Quảng cáo
BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT
1. Biến trở
- Biến trở là điện trở có thể thay đổi được trị số và có thể sử dụng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch.
- Cấu tạo: gồm 2 bộ phận chính:
+ Con chạy hoặc tay quay
+ Cuộn dây bằng hợp kim có điện trở suất lớn
- Kí hiệu:
- Hoạt động: Khi di chuyển con chạy [hoặc tay quay] thì sẽ làm thay đổi chiều dài của cuộn dây có dòng điện chạy qua ⇒ làm thay đổi điện trở của biến trở.
2. Các loại biến trở thường dùng
Có nhiều cách phân loại biến trở:
- Phân loại biến trở theo chất liệu cấu tạo:
+ Biến trở dây quấn
+ Biến trở than
- Phân loại biến trở theo bộ phận điều chỉnh:
+ Biến trở con chạy
+ Biến trở tay quay
3. Điện trở dùng trong kĩ thuật
- Điện trở dùng trong kỹ thuật thường có trị số rất lớn.
- Được chế tạo bằng lớp than hoặc lớp kim loại mỏng phủ ngoài một lớp cách điện
- Có hai cách ghi trị số điện trở dùng trong kỹ thuật là:
+ Trị số được ghi trên điện trở.
+ Trị số được thể hiện bằng các vòng màu sơn trên điện trở [4 vòng màu]
Sơ đồ tư duy về biến trở - điện trở dùng trong kĩ thuật
Bài tiếp theo
-
Bài C2 trang 29 SGK Vật lí 9
Giải bài C2 trang 29 SGK Vật lí 9. Bộ phận chính của biến trở trên các hình 10.1a, b gồm con chạy [tay quay] C và
-
Bài C3 trang 29 SGK Vật lí 9
Giải bài C3 trang 29 SGK Vật lí 9. Biến trở được mắc nối tiếp vào mạch điện, chẳng hạn vói hai điểm A và N của các
-
Bài C4 trang 29 SGK Vật lí 9
Trên hình 10.2 vẽ các kí hiệu sơ đồ của biến trở. Hãy mô tả hoạt động của biến
-
Bài C5 trang 29 SGK Vật lí 9
Giải bài C5 trang 29 SGK Vật lí 9. Vẽ sơ đồ mạch điện hình 10.3
-
Bài C6 trang 29 SGK Vật lí 9
Giải bài C6 trang 29 SGK Vật lí 9. Tìm hiểu trị số điện trở lớn nhất của biến trở được sử dụng và cường độ lớn nhất
- Lý thuyết ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
- Bài C7 trang 110 SGK Vật lí 9
- Lý thuyết hiện tượng khúc xạ ánh sáng
- Bài C6 trang 118 SGK Vật lí 9
Quảng cáo
Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lí lớp 9 - Xem ngay
Báo lỗi - Góp ý
✅ biến trở là gì có tác dụng như thế nào hãy kể tên một số biến trở thường sử dụng
biến trở Ɩà gì có tác dụng như thế nào hãy kể tên một số biến trở thường sử dụng
Hỏi:
biến trở Ɩà gì có tác dụng như thế nào hãy kể tên một số biến trở thường sử dụngbiến trở Ɩà gì có tác dụng như thế nào hãy kể tên một số biến trở thường sử dụng
Đáp:
baothah:Có thể chỉnh ѵà thay đổi giá trị
Để điều chỉnh hoạt động c̠ủa̠ mạch điên
Biến trở thường dùng : biến trở tay quay
Có thể chỉnh ѵà thay đổi giá trị
Để điều chỉnh hoạt động c̠ủa̠ mạch điên
Biến trở thường dùng : biến trở tay quay
Có thể chỉnh ѵà thay đổi giá trị
Để điều chỉnh hoạt động c̠ủa̠ mạch điên
Biến trở thường dùng : biến trở tay quay