Trong các tác nhân của phong hóa lí học tác nhân nào phá hủy đá và khoáng vật mạnh nhất

– Khái niệm: Ngoại lực là lực có nguồn gốc từ bên trên bề mặt Trái Đất.

– Nguyên nhân: Do nguồn năng lượng của bức xạ Mặt Trời.

– Các tác nhân của ngoại lực gồm: các yếu tố khí hậu, các dạng nước, sinh vật và con người.

II. Tác động của ngoại lực

1. Quá trình phong hóa

– Khái niệm: Là quá trình phá hủy, làm biến đổi các loại đá và khoáng vật do tác động của sự thay đổi nhiệt độ, nước, ôxi, khí CO2¬, các loại axit có trong thiên nhiên và sinh vật.

– Nơi diễn ra: Xảy ra mạnh nhất trên bề mặt Trái Đất.

– Các dạng phong hóa: hóa học, lí học và sinh học.

a. Phong hóa lí học

– Khái niệm: Là sự phá hủy đá thành các khối vụn có kích thước khác nhau, không làm biến đổi màu sắc, thành phần hóa học của chúng.

– Nguyên nhân chủ yếu: Sự thay đổi nhiệt độ, sự đóng băng của nước, tác động của con người,…

– Kết quả: đá nứt vỡ, mảnh vụn,…

Hình 9.1. Đá nứt vỡ do nhiệt độ thay đổi đột ngột

b. Phong hóa hóa học

– Khái niệm: Là quá trình phá hủy, chủ yếu làm biến đổi thành phần, tính chất hóa học của đá và khoáng vật.

– Nguyên nhân: Tác động của chất khí, các chất khoáng chất hòa tan trong nước,…

– Kết quả: Đá và khoáng vật bị phá huỷ, biến đổi thành phần, tính chất hoá học.

Hình 9.2. Hang động – kết quả của sự hòa tan đá vôi da nước

c. Phong hóa sinh học

– Khái niệm: Là sự phá hủy đá và khoáng vật dưới tác động của sinh vật.

– Nguyên nhân: sự lớn lên của rễ cây, sự bài tiết các chất,…

– Kết quả: Đá bị phá hủy về mặt cơ giới và mặt hóa học.

– Sản phẩm: Một phần tạo thành lớp vỏ phong hóa, một phần tạo ra sản phẩm cho quá trình vận chuyển và bồi tụ.

Hình 8.3. Rễ cây làm cho các lớp đá bị rạn nứt

Comments

comments

Câu 1: Ngoại lực là

• A. Lực phát sinh từ lớp vỏ trái đất.
• B. Lực phát sinh từ bên trong trái đất.
• C. Lực phát sinh từ các thiên thể trong hệ mặt trời.
• D. Lực phát sinh từ bên ngoài trên bề mặt trái đất.

Câu 2: Rãnh nông được hình thành do tác nhân nào sau đây?

• B. Dòng chảy tạm thời,
• C. Dòng chảy thường xuyên.
• D. Băng hà.

Câu 3: Nguồn năng lượng sinh ra ngoài lực chủ yếu là

• A. nguồn năng lượng từ đại dương [ sóng , thủy triều , dòng biển .. ].
• B. nguồn năng lượng từ các vụ thử hạt nhân.
• D. nguồn năng lượng từ lòng đất.

Câu 4: Thung lũng, sông suối được hình thành do tác nhân ủầo sau đây?

• A. Nước chảy tràn.
• C. Dòng chảy thường xuyên.     
• D. Băng hà.

Câu 5: Tác nhân của ngoại lực là

• A. sự nâng lên và hệ số của vỏ trái đất theo chiều thẳng đứng.
• C. sự uốn nếp các lớp đá.
• D. sự đứt gãy các lớp đất đá.

Câu 6: Quá trình phong hóa là

• B. quá trình làm các sản phẩm đã bị phá hủy, biến đổi rời khỏi vị trí ban đầu.
• C. quá trình di chuyển các sản phẩm đã bị phá hủy biến đổi từ nơi này đến nơi khác.
• D. quá trình tích tụ [ tích lũy ] các sản phẩm đã bị phá hủy , biến đổi.

Câu 7: Cường độ phong hóa diễn ra mạnh nhất ở bề mặt trái đất, vì đó là nơi.

• A. trực tiếp nhận được năng lượng của bức xạ mặt trời.
• B. tiếp xúc trực tiếp với khí quyển , thủy quyền và sinh quyển.
• C. chịu tác động mạnh mẽ từ các hoạt động của con người.

Câu 8: Kết quả của phong hóa lí học là

• A. chủ yếu làm biến đổi thành phần tính chất hóa học của đá và khoáng vật.
• C. chủ yếu làm cho đá và khoáng vật nứt vỡ nhưng đồng thời làm thay đổi thành phần tính chất hóa học của chúng.
• D. phá hủy đá và khoáng vật đồng thời di chuyển chứng từ nơi khác.

Câu 9: Quá trình phong hóa lí học xảy ra mạnh nhất ở

• A. miền khí hậu cực đới và miền khí hậu ôn đới hải dương ấm , ẩm.
• B. miền khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm và miền khí hậu ôn đới.
• D. miền khí hậu xích đạo nóng , ẩm quanh năm.

Câu 10: Tác nhân nào sau đây không phải của phong hóa sinh học?

• A. Nấm.      
• B. Rễ cây.   
• C. Vi khuẩn.

Câu 11: Quá trình nào sau đây diễn ra do tác nhân nước chảy mặt?

• A. Xâm thực.        
• B. Mài mòn.
• C. Thổi mòn.        
• D. Khoét mòn.

Câu 12: Khe rãnh xói mòn được hình thành do tác nhân nào sau đây?

• A. Nước chảy tràn.
• C. Dòng chảy thường xuyên.
• D. Báng hà.

Câu 13: Phong hóa lí học xáy ra chủ yếu bởi tác động của

• A. trọng lực.
• B. nước và các hợp chất hòa tan trong nước , khí cacbonic, ooxxi , axit hữu cơ.
• C. vi khuẩn , nấm , dễ , cây, ...

Câu 14: Phong hóa hóa học là quá trình

• A. phá hủy đá và khoáng vật nhưng không làm biến đổi chúng về thành phần và tính chất hóa học.
• C. chủ thiếu làm nứt vỡ đá và khoáng vật nhưng đồng thời làm thay đổi thành phần và tính chất hóa học của chúng.
• D. phá hủy đá và khoáng vật đồng thời di chuyển chúng tới nơi khác.

Câu 15: Những tác nhân chủ yếu của phong hóa hóa học là

• A. sự thay đổi nhiệt độ, sự đóng băng của nước, sự kết tinh của các chất muối
• B. vi khuẩn, nấm, rễ cây
• D. sự va đập của gió, sóng, nước chảy, tác động của con người,..

Câu 16: Phong hoá hoá học diễn ra mạnh ở các vùng có khí hậu

• B. nóng, khô.
• C. lạnh, ẩm.
• D. lạnh, khô.

Câu 17: Ở miền khí hậu lạnh, phong hoá lí học xảy ra mạnh do

• B. nước đóng băng sẽ nặng hơn, đè lên các khối đá làm vỡ khối đá.
• C. khối đá bị lạnh sẽ giòn hơn và dễ vỡ hơn.
• D. khí hậu lạnh giúp cho nước dễ thâm nhập vào đá và phá hủy đá.

Câu 18:  Địa hình do nước chảy trên bề mặt tạo thành các rãnh nông, các khe rãnh xói mòn, các thung lũng sông, suối,... được gọi là

• A. địa hình thổi mòn.
• B. địa hình khoét mòn.
• C. địa hình mài mòn.

Câu 19: Nội lực và ngoại lực là hai lực

• A. cùng chiều nhau, có vai trò như nhau trong việc tạo ra các dạng địa hình trên bề mặt Trái Đất.
• B. ngược chiều nhau, ít có vai trò trong việc hình thành các dạng địa hình trên bề mặt Trái Đất.
• C. cùng chiều nhau, làm cho địa hình Trái Đất ngày càng cao hơn.

Câu 20: Những cánh đồng giữa núi của nước ta ở Điện Biên, Sơn La, Hoà Bình được hình thành do quá trình

• A. xâm thực bởi băng hà.
• C. sự vận động nâng lên của địa hình hai bên.
• D. thổi mòn do gió.

Câu 21: Đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long của nước ta được hình thành do dạng bồi tụ nào?

• B. Gió
• C. Sóng biển.
• D. Con người.

Câu 22: Hang động Phong Nha – Khẻ Bàng do loại phong hóa nào hình thành?

• A. Lý học.
• B. Hóa học.
• C. Sinh học.

Câu 23: Hoang mạc Xahara do loại phong hóa nào hình thành?

• B. Hóa học.
• C. Sinh học.
• D. Sinh học – hóa học.

Câu 24: Ở Việt Nam quá trình bóc mòn tác động đến dạng địa hình nào nhiều nhất?

• B. Đồng bằng.
• C. Cao nguyên.
• D. Trung du.

Câu 25: Yếu tố nào sau đây không phải do phong hóa lý học?

• A. Khí hậu lạnh.

• B. Thay đổi nhiệt độ.

• D. Thể tích tăng lên.