5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022

Bạn có biết rằng Xơ gan, nhiễm virus viêm gan B (HBV), nhiễm virus viêm gan C (HVC), rượu bia,…là những nguyên nhân dẫn tới bệnh ung thư gan.

Ung thư gan gồm ung thư gan nguyên phát và thứ phát. Ung thư gan nguyên phát phát triển từ các tế bào trong gan. Ung thư gan thứ phát do các tế bào ung thư ở các bộ phận khác của cơ thể đi vào gan gây ra các khối u di căn.

Ung thư gan hiện xếp thứ ba trong số 10 bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới nước ta; với hơn 9.000 ca bệnh mỗi năm (có thể tăng lên hơn 11.000 vào năm 2020). Bệnh khó sàng lọc phát hiện sớm vì ở giai đoạn sớm biểu hiện bệnh thường mơ hồ, ít được chú ý tới.

Hãy cùng tìm hiểu…

Top 5 nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư gan

Xơ gan

80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có biểu hiện của xơ gan. Do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan được xem là yếu tố nguy cơ của HCC.

Virus viêm gan B (HBV)

Nhiễm HBV làm tăng nguy cơ phát triển HCC 100 lần. Khoảng 80% trường hợp mắc HCC trên thế giới và 70% ở Việt Nam là do HBV gây ra. Mỗi năm có khoảng 0,5% người nhiễm HBV mạn tính sẽ phát triển thành HCC.

Virus viêm gan C (HCV)

Virus này là thủ phạm gây khoảng 30-50% trường hợp HCC ở Mỹ, và 7% trường hợp HCC ở Việt Nam.

Rượu bia

Uống rượu bia thường xuyên là nguyên nhân quan trọng của xơ gan. Xơ gan do rượu chiếm khoảng 15% các trường hợp mắc HCC.

5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022

Một số bệnh

Bệnh thừa sắt (hemochromatosis), bệnh di truyền tyrosin huyết và bệnh viêm gan mạn tự miễn thể hoạt động là nguyên nhân gây xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển HCC.

Ngoài ra, các yếu tố khác ít có bằng chứng thuyết phục như nhiễm độc tố aflatoxin B1(được tiết ra từ nấm Aspergillus), steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), thuốc uống tránh thai, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Cách phòng chống ung thư gan

Tiêm phòng văcxin viêm gan B là biện pháp quan trọng hàng đầu.

  • Tránh xa những chất độc hại, tiềm ẩn gây ung thư như thực phẩm bị ẩm mốc, nhiễm độc.
  • Hạn chế uống rượu bia, thuốc lá, chất kích thích…
  • Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần.
  • Tích cực vận động thể chất.
  • Chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ nướng, bổ sung chất xơ trong trái cây, rau xanh…

Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, ngành y tế đã có những bước tiến lớn trong việc tầm soát và điều trị ung thư. Mặc dù một số loại ung thư có thể chẩn đoán và điều trị, điều quan trọng hơn là trang bị kiến thức về sức khỏe để giúp bản thân phòng ngừa trước các nguy cơ gây bệnh.

Hãy cùng Doctor Anywhere tìm hiểu về ung thư tại Việt Nam và 5 căn bệnh ung thư chiếm tỉ lệ lớn nhất ở nước ta hiện nay nhé!

Sơ lược tình hình ung thư tại Việt Nam

Tỷ lệ ung thư ở Việt Nam năm 2020 là 159,7 trên 100.000 người (0,1597%). Theo xếp hạng, tỷ lệ này của Việt Nam:

  • Xếp thứ 16 ở châu Á (theo bảng xếp hạng 6 tháng do Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC)
  • Xếp thứ 92 trên thế giới trong số 185 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng bảy bậc so với vị trí 99/185 vào năm 2018

Cả nước ghi nhận 122.690 ca tử vong do ung thư vào năm 2020, trong đó ung thư gan là nguyên nhân hàng đầu, chiếm 20,6% tổng số ca tử vong.

5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022

Ảnh bởi Chinnapong từ iStock

Ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam là loại nào?

Việt Nam báo cáo 182.563 trường hợp mắc ung thư mới vào năm 2020, trong đó những loại ung thư phổ biến nhất là:

  • Hạng 1: Ung thư gan (14,5%)
  • Hạng 2: Ung thư phổi (14,4%)
  • Hạng 3: Ung thư vú (11,8%)
  • Hạng 4: Ung thư dạ dày (9,8%)
  • Hạng 5: Ung thư đại trực tràng (9%)

Trong đó, ở nam giới Việt Nam, 5 loại ung thư phổ biến nhất là gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng và tuyến tiền liệt. Còn với phụ nữ, đó là ung thư vú, phổi, đại trực tràng, dạ dày và gan.

Tìm hiểu về 5 bệnh ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam

Các loại ung thư liệt kê dưới đây đều không có biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu nên khó phát hiện sớm. Kết quả, bệnh thường không được phát hiện sớm cho đến khi chuyển nặng, ung thư ở giai đoạn cưới hoặc tế bào lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

1. Ung thư gan

Ung thư gan chiếm tỉ lệ lớn nhất trong các bệnh ung thư ở Việt Nam (năm 2020) ở cả hai giới tính chung và ở riêng nam giới. Thêm vào đó, đây cũng là loại hàng đầu gây tử vong do ung thư.

Khi ung thư gan phát triển, người bệnh có thể nhận thấy một hoặc nhiều triệu chứng phổ biến như:

  • Bụng sưng to, khó chịu ở vùng bụng trên bên phải
  • Sờ thấy cục cứng ở phía bên phải ngay dưới khung xương sườn
  • Đau gần xương bả vai phải hoặc ở lưng
  • Vàng da, vàng lòng trắng của mắt
  • Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu
  • Mệt mỏi bất thường
  • Buồn nôn, ói mửa
  • Ăn mất ngon
  • Giảm cân không rõ lý do

Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý là những triệu chứng này cũng có thể do các tình trạng sức khỏe khác gây ra. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đến gặp với bác sĩ để nhận chẩn đoán chính xác hơn.

2. Ung thư phổi

Ung thư phổi bắt đầu từ phổi và có thể di căn đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác trong cơ thể, chẳng hạn như não. Ung thư từ các cơ quan khác cũng có thể di căn đến phổi.

Các triệu chứng ung thư phổi có thể bao gồm:

  • Ho nhiều, ho ra máu hoặc ho kéo dài
  • Đau ngực
  • Hụt hơi, thở khò khè
  • Lúc nào cũng cảm thấy rất mệt mỏi
  • Giảm cân không rõ nguyên nhân
  • Các đợt viêm phổi lặp đi lặp lại cùng với các hạch bạch huyết sưng hoặc to bên trong ngực ở khu vực giữa phổi

Những triệu chứng này cũng có thể xảy ra với các bệnh khác. Nếu bạn có một số triệu chứng này, hãy đến gặp với bác sĩ để nhận chẩn đoán chính xác hơn.

5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022

Ảnh bởi Medical News Today từ Pinterest

3. Ung thư vú

Ung thư vú là khi các tế bào trong vú phát triển ngoài tầm kiểm soát. Bệnh có thể lây lan ra bên ngoài vú thông qua các mạch máu và mạch bạch huyết.

Ung thư vú có nhiều loại khác nhau phụ thuộc vào loại tế bào chuyển biến thành ung thư như: tiểu thùy (tuyến sản xuất sữa), ống dẫn sữa và mô liên kết. Hầu hết các bệnh ung thư vú bắt đầu trong các ống dẫn sữa hoặc các tiểu thùy.

Triệu chứng của ung thư vú sẽ khác nhau ở mỗi người. Một số người không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào, một số khác lại có các dấu hiệu cảnh báo:

  • Nổi cục ở vú hoặc dưới cánh tay (nách)
  • Sưng một phần vú, kích ứng hoặc lõm da vú
  • Da đỏ hoặc bong tróc ở vùng núm vú hoặc vú
  • Tụt núm vú hoặc đau ở vùng núm vú
  • Tiết dịch từ núm vú khác với sữa mẹ, bao gồm cả máu
  • Đau ở bất kỳ vùng nào của vú
  • Bất kỳ thay đổi nào về kích thước hoặc hình dạng của vú

Hãy nhớ rằng những triệu chứng này có thể xảy ra với các tình trạng khác không phải là ung thư. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đến gặp ngay bác sĩ để nhận chẩn đoán chính xác hơn.

5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022

Ảnh bởi Anna Tarazevich từ Pexels

4. Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày xảy ra khi các tế bào ung thư phát triển trong lớp niêm mạc của dạ dày, tạo thành khối u. Quá trình này thường diễn ra chậm. Thông thường, ung thư dạ dày phát triển trong nhiều năm.

Một số triệu chứng phổ biến nhất của ung thư dạ dày là:

  • Ợ chua thường xuyên, đầy hơi liên tục
  • Khó tiêu và thường xuyên ợ hơi
  • Ăn mất ngon, cảm giác no sớm
  • Đau bụng dai dẳng
  • Mệt mỏi quá mức

Khi ung thư tiến triển hoặc di căn có thể xuất hiện các biểu hiện khác như:

  • Phân có máu
  • Buồn nôn và ói mửa
  • Một khối u ở đầu dạ dày
  • Vàng da (nếu ung thư di căn đến gan)
  • Giảm cân mà không rõ nguyên nhân

5. Ung thư đại trực tràng

Đại tràng được gọi là ruột kết hoặc ruột già, còn trực tràng là lối đi nối đại tràng với hậu môn. Vậy nên, ung thư đại trực tràng là tên gọi của loại ung thư liên quan đến đại tràng và trực tràng. 

Đôi khi các khối u bất thường, được gọi là polyp, hình thành trong ruột kết hoặc trực tràng. Theo thời gian, một số polyp có thể chuyển thành ung thư. Các xét nghiệm sàng lọc có thể tìm thấy các polyp để loại bỏ trước khi chúng chuyển thành ung thư.

Nguy cơ bị ung thư đại trực tràng tăng lên theo tuổi tác. Các yếu tố rủi ro khác bao gồm:

  • Bệnh viêm ở ruột
  • Tiền sử cá nhân/gia đình bị ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng

Các yếu tố lối sống có thể góp phần làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng:

  • Ít vận động
  • Ăn ít trái cây và rau củ
  • Ăn ít chất xơ và nhiều chất béo hoặc ăn nhiều thịt chế biến sẵn
  • Thừa cân và béo phì
  • Tiêu thụ rượu, thuốc lá

Tác nhân lối sống gây ưng thư hàng đầu cần phóng tránh

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn một phần ba số ca tử vong do ung thư có thể được ngăn ngừa bằng cách tránh các yếu tố nguy cơ hàng đầu về lối sống:

  • Chỉ số khối cơ thể (BMI) cao
  • Ăn ít trái cây và rau quả
  • Thiếu hoạt động thể chất
  • Hút nhiều thuốc
  • Lạm dụng rượu bia

Các chuyên gia y tế cho biết, hút thuốc lá nhiều và lạm dụng rượu bia góp phần làm tăng tỷ lệ tử vong do ung thư gan ở nam giới Việt Nam.

5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022

Ảnh bởi Stefan Obermeir từ Getty Images

Việt Nam là một trong những quốc gia có dân số uống rượu nhiều nhất thế giới. Hơn 4,6 tỷ lít bia đã được tiêu thụ vào năm 2019, tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm trước. Cả nước chi trung bình 3,4 tỷ đô la cho rượu mỗi năm, tương đương 300 đô/người, trong khi chi cho các vấn đề sức khỏe liên quan trung bình là 113 đô/người, theo Bộ Y tế.

Thêm vào đó, Việt Nam cũng là một trong những quốc gia có số người hút thuốc cao nhất thế giới, với 15,6 triệu người hút thuốc chi 31 nghìn tỷ đồng (1,36 tỷ USD) cho thuốc lá mỗi năm. Nước ta cũng nằm trong số 15 quốc gia có giá thuốc lá thấp nhất trên thế giới, theo WHO.

Tổng kết

Với những con số nêu trong bài, tình hình ung thư tại Việt Nam đang tiến triển theo chiều hướng xấu. Để ngăn ngừa hoặc góp phần vào quá trình điều trị, tất cả chúng ta cần tránh 5 thói quen xấu trong lối sống hằng ngày kể trên cũng như đến các trung tâm y tế để tầm soát ung thư.

Nếu bạn cần những hướng dẫn ban đầu hoặc có bất kì thắc mắc y tế nào, hãy truy cập ứng dụng Doctor Anywhere để kết nối ngay với những bác sĩ, chuyên gia uy tín của chúng tôi. Đừng quên nhập mã XINCHAO để được miễn phí thăm khám 4 chuyên khoa Nội, Nhi, Tai Mũi Họng, Dinh Dưỡng.

5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022

5 bệnh hàng đầu trên thế giới năm 2022


Tham khảo từ VNExpress, Thư viện Y học Quốc gia Mỹ (NCBI), CDC Mỹ, Healthline

Xem thêm:

  • 6 định kiến sai lầm phổ biến về căn bệnh ung thư
  • Cẩn thận với những căn bệnh nguy hiểm đang "trẻ hoá"
  • Cách cải thiện tình trạng sức khỏe của gan

5 bệnh phổ biến nhất trên thế giới là gì?

Bệnh truyền nhiễm phổ biến..
Chickenpox..
Cảm lạnh thông thường..
Diphtheria..
E coli..
Giardiasis..
HIV/AIDS..
Bệnh bạch cầu đơn nhân truyền nhiễm ..
Cúm (cúm).

5 căn bệnh hàng đầu là gì?

5 điều kiện y tế hàng đầu..
Suy tim..
Stroke..
Suy thận (suy thận).
Pneumonia..

7 bệnh giết người là gì?

7 Bệnh nguy hiểm nhất trong lịch sử: Bây giờ họ đang ở đâu ?..
Cái chết đen: Bệnh dịch hạch.....
Quái vật lốm đốm: Bệnh đậu mùa.....
Hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS) ....
Cúm gia cầm: Không chỉ một cho các loài chim.....
Ebola: Trên radar một lần nữa.....
Bệnh phong: Một căn bệnh đáng sợ có tính năng trong Cựu Ước ..

4 bệnh chính là gì?

Có bốn loại bệnh chính: bệnh truyền nhiễm, bệnh thiếu hụt, bệnh di truyền (bao gồm cả bệnh di truyền và các bệnh di truyền không di truyền) và các bệnh sinh lý.infectious diseases, deficiency diseases, hereditary diseases (including both genetic diseases and non-genetic hereditary diseases), and physiological diseases.