Bà bầu nghén nhiều có tốt không

NGHÉN là tình trạng rất phổ biến trong thai kỳ với các triệu chứng như: buồn nôn, nôn ói, mệt mỏi, ăn uống kém ngon miệng, giảm cân, mất nước…Nghén thường xảy ra vào buổi sáng nên có tên tiếng Anh là “morning sickness”, tuy nhiên nó có thể xảy ra vào bất cứ buổi nào trong ngày.

Nghén thường xảy ra vào trước tuần thai thứ 9 và kết thúc trước tuần 12-14. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp nghén kéo dài qua vài tháng và có thể suốt thai kỳ.

Khoảng 0,3 – 3% thai kỳ bị tình trạng NGHÉN NẶNG (Hyperemesis gravidarum), mẹ nôn ói nhiều làm giảm trên 5% cân nặng và các biến chứng khác của tình trạng mất nước. Lúc này mẹ cần được điều trị để giảm nôn ói, bồi hoàn nước và điện giải. Nếu nặng hơn nữa có thể cần nhập viện. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ nghén nặng:

• Mang đa thai (song thai, tam thai…)

• Thai kỳ trước cũng bị nghén (có thể nặng hoặc nhẹ)

• Có mẹ hoặc chị em gái bị nghén nặng

• Tiền sử bị chóng mặt khi thay đổi tư thế hoặc đau đầu migraine

• Mang thai là con gái

Hình minh họa - Nguồn Internet

Ngoài nghén do thai thì nôn và buồn nôn còn có thể do một số nguyên nhân khác như: viêm dạ dày trá tràng, ngộ độc thực phẩm, bệnh tuyến giáp, bệnh túi mật…Cần báo cho BS biết để phát hiện những bệnh lý này nếu mẹ bị nôn, buồn nôn với tính chất không giống như thông thường:

• Nôn và buồn nôn xảy ra sau tuần thai thứ 9

• Nôn và buồn nôn kèm một trong các triệu chứng: đau bụng, sốt, đau đầu, bướu cổ

NGHÉN ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO ĐẾN THAI?

Nghén thường không ảnh hưởng đến thai nhi và không cho thấy là em bé bị nguy hiểm. Ngược lại nghén cho thấy thai đang phát triển tốt, bánh nhau tăng tiết một số nội tiết tố như BhCG, estrogen vào máu mẹ và làm mẹ bị nghén. Một vài nghiên cứu cho thấy những mẹ bị nghén trong thai kỳ có tỷ lệ sẩy thai thấp hơn người không nghén. Tuy nhiên nếu mẹ bị nghén quá nhiều và bị sụt cân thì có thể làm bé bị nhẹ cân lúc sanh. Một số trường hợp mẹ đang nghén bỗng đột ngột hết nghén thì mẹ nên đi khám lại để kiểm tra tình trạng thai.

ĐIỀU TRỊ KHÔNG DÙNG THUỐC

 • Một số nghiên cứu cho thấy uống vitamine 3 tháng trước thụ thai có thể làm giảm tần suất và độ nặng của nghén.

• Quá no hay quá đói đều làm tăng cảm giác nôn, buồn nôn. Do đó mẹ nên chia nhỏ cữ ăn thành nhiều bữa thay vì chỉ ăn 3 cữ chính. Thêm các cữ như xế trưa, xế chiều, tối trước khi ngủ. Thử ăn vài cái bánh bích quy, snack vào buổi sáng khi vừa ngủ dậy để trung hòa acid dạ dày sau một đêm ngủ dài.

• Tránh các loại mùi gây khó chịu có thể khởi phát cảm giác buồn nôn như mùi nước hoa, nước xịt phòng, nước tẩy rửa, mùi tỏi, cà phê… Mở cửa sổ để phòng thông thoáng và tránh nơi ngột ngạt.

• Tránh các thức ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn quá ngọt, nặng mùi…

• Thử các thức ăn đơn giản, dễ tiêu hóa, không mùi, không dầu mỡ, khô như chuối, cơm, bánh mì, mỳ ý, khoai tây, ngũ cốc… Các loại thực phẩm mát lạnh như sa lát, sữa chua, trái cây hoặc súp lạnh cũng giúp ích cho hệ tiêu hóa trong thai kỳ.

• Thuốc sắt có thể gây kích thích dạ dày và tăng cảm giác buồn nôn. Do đó mẹ có thể ngưng sắt trong giai đoạn nghén nhiều và bắt đầu uống lại khi nghén giảm đi. Đừng quên vẫn tiếp tục uống viên acid folic đơn thuần trong giai đoạn này.

• Thử ngậm gừng tươi, mứt gừng, kẹo gừng, trà gừng

• Uống nhiều nước. Các loại nước lạnh, chua, có mùi dễ chịu như nước chanh, nước cam, bạc hà, trà xanh…có thể làm mẹ dễ chịu hơn. Nên uống nước 30p trước và sau khi ăn thức ăn đặc để tránh làm dạ dày quá đầy sau ăn.

ĐIỀU TRỊ BẰNG THUỐC

Nếu sau khi thay đổi sinh hoạt và chế độ ăn vẫn không cải thiện tình trạng và sau khi loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây nôn, buồn nôn thì BS có thể chỉ định một số loại thuốc giúp điều trị:

• Vitamin B6 và doxylamine: Vitamin B6 là thuốc an toàn, không cần kê toa để giảm buồn nôn nhưng tác dụng khá yếu. Nếu không cải thiện có thể kết hợp thêm doxylamine. Loại viên phối hợp 2 thuốc này không gây nguy hiểm lên thai và đã được FDA công nhận sử dụng tại Mỹ năm 2013 cho điều trị nôn và buồn nôn trong thai kỳ.

• Thuốc chống nôn: nếu vitamin B6 và doxylamine không đủ cải thiện tình trạng thì BS có thể chỉ định thêm thuốc chống nôn cho mẹ. Một số loại có thể dùng an toàn trong thai kỳ nhưng cũng có nhiều loại cần cân nhắc, chỉ sử dụng khi lợi ích lớn hơn nguy cơ. Do đó mẹ nên đi khám BS chứ không nên tự mua toa về nhà uống.

Ốm nghén thường xảy ra trong vòng bốn tháng đầu của thai kỳ. Ước tính có khoảng 70 - 80% phụ nữ mang thai bị ốm nghén, thường bắt đầu vào khoảng tuần thứ 6 của thai kỳ. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng nôn nghén khi mang bầu là do progesterone - một hormone steroid nội sinh có trong chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai và phát triển phôi thai tăng cao.

Khi bước vào giai đoạn đầu của thai kỳ, triệu chứng buồn nôn và nôn làm thay đổi hầu hết sinh hoạt của mẹ bầu. Bên cạnh đó còn có những nhận định chưa đầy đủ làm mẹ bầu thêm rối trí. Hãy cùng Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH) tìm hiểu và “giải mã” chủ đề này để vượt qua giai đoạn nghén nhẹ nhàng và trang bị thêm kiến thức cần thiết mẹ nhé!

► Ốm nghén có ảnh hưởng đến thai nhi? 

Thực tế, ốm nghén nhẹ nói chung không có hại, ngược lại còn cho thấy nhau thai khỏe mạnh đang sản xuất nhiều hormone hỗ trợ mang thai, thai nhi đang phát triển tốt. Một số trường hợp làm cơn nghén trầm trọng hơn thông thường là do mang thai đôi hoặc sinh ba, tinh thần mệt mỏi quá mức, căng thẳng về cảm xúc, di chuyển nhiều… Nếu thuộc nhóm tỷ lệ ốm nghén nghiêm trọng như buồn nôn và nôn không kiểm soát, mất cân bằng điện giải, suy dinh dưỡng và mất nước, không thể ăn uống, bị sốt, mẹ cần phải liên hệ bác sĩ để được hỗ trợ và can thiệp kịp thời.

► Ốm nghén mẹ có nên ăn nhiều? 

Đối với mẹ bầu bị nghén nặng, thức ăn sẽ không còn là niềm vui mà có thể là "ác mộng”, một trong những nguyên nhân làm cho cơn buồn nôn gia tăng. Thậm chí nhiều mẹ bầu có suy nghĩ giảm lượng ăn đồng nghĩa sẽ giảm nguy cơ buồn nôn và nôn. Nhưng đây là một quan niệm khá thiếu sót, vì lúc này cơ thể đang kiệt sức và mất nước, nếu không bổ sung dinh dưỡng cần thiết sẽ có nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.

Một chế độ dinh dưỡng tối ưu không chỉ giúp cơ thể tăng sức đề kháng, đồng thời đối với một số thực phẩm còn hỗ trợ giảm cơn nghén. Dưới đây là các mẹo nhỏ giúp thuyên giảm cơn nghén hiệu quả: 

• Chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày;
• Bổ sung nhiều protein và carbs;
• Ưu tiên các thức ăn lỏng, dễ hấp thu;
• Ưu tiên các thực phẩm nhạt, ít gia vị;
• Tránh các chất kích thích, có mùi mạnh;
• Trà gừng có thể giảm dịu cơn nghén, nhưng không uống quá nhiều;
• Nên uống vitamin tổng hợp mỗi ngày, cần tham khảo ý kiến bác sĩ kê đơn phù hợp với tình trạng sức khỏe. 

► Ốm nghén càng nặng con sẽ thông minh, đúng hay sai? 

Hiện nay vẫn chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh chỉ số IQ của thai nhi do mức độ nghén quyết định. Chỉ số IQ của thai nhi được quyết định bởi các yếu tố di truyền, dinh dưỡng thai kỳ, thai giáo... Vì vậy mẹ cần chú trọng dinh dưỡng trong thai kỳ, bổ sung axit folic trước và trong khi mang thai, thúc đẩy sự phát triển hệ thần kinh của thai nhi. Ngoài ra bổ sung các nhóm thực phẩm giàu Omega, DHA, dầu thực vật trong chế độ ăn mỗi ngày sẽ giúp phát triển não bộ thai nhi.

► Đột nhiên hết nghén có nguy hiểm không?   

Điều này còn xem xét đến thời điểm kết thúc nghén. Hầu hết các phụ nữ sẽ cảm thấy thuyên giảm cơn nghén vào tuần thứ 12 trở đi. Nếu cơn nghén kết thúc trong giai đoạn này thì đó là hiện tượng rất bình thường trong thai kỳ. Tuy nhiên, nếu cơn nghén kết thúc đột ngột ở tuần thứ 6 trở đi thì mẹ bầu cần tham khảo ý kiến bác sĩ, đây cũng có thể là một trong những tín hiệu cho thấy bào thai ngưng phát triển (thai lưu) hoặc sảy thai. Khi có dấu hiệu này, thai phụ cần liên hệ ngay bác sĩ và đi khám để xác định nguyên nhân, tránh những biến chứng ảnh hưởng cho mẹ và bé.

Nhằm chăm sóc tốt nhất cho mẹ và bé trong thai kỳ, với Gói chăm sóc Sức khỏe thai sản tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH), các bác sĩ và chuyên gia sẽ đồng hành sâu sát với thai phụ trong suốt thai kỳ. Bên cạnh khám và điều trị định kỳ, các bác sĩ còn đưa ra giải pháp cụ thể cho những triệu chứng, bệnh của mẹ bầu trong những trường hợp đột xuất. Ngoài ra, các gói khám thai tại AIH được thiết kế khoa học theo từng giai đoạn của thai kỳ với các mốc thăm khám, xét nghiệm quan trọng được lên kế hoạch chi tiết và đặt hẹn định kỳ. Sự phối hợp liên chuyên khoa Tim mạch, Nội tiết, Dinh dưỡng,… cùng các bác sĩ Sản khoa theo dõi và tư vấn cụ thể cho từng trường hợp có bệnh lý và biến chứng thai kỳ, nhằm mang lại sự chăm sóc toàn diện cho mẹ và bé. 

Tại Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH), các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng sẽ theo dõi, tư vấn cụ thể cho từng trường hợp để các thai phụ có kế hoạch chăm sóc hợp lý nhất cho sức khỏe của mẹ và bé. AIH là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam áp dụng mô hình phòng sinh tiêu chuẩn Mỹ - LDRP, cho phép sản phụ và gia đình có những trải nghiệm “vượt cạn” tiện nghi và thoải mái tại một phòng duy nhất cho cả 4 giai đoạn: Chuyển dạ - Sinh (thường) - Hồi phục - Theo dõi sau sinh.

Đặc biệt, đơn vị chăm sóc đặc biệt dành cho nhi sơ sinh (NICU) tại AIH được trang bị hiện đại đạt chuẩn, cùng sự phối hợp đội ngũ chuyên gia hàng đầu gồm bác sĩ, điều dưỡng nhi sơ sinh, chuyên gia vật lý trị liệu, chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa, hỗ trợ kịp thời cho các ca sinh, đảm bảo an toàn và sự chăm sóc tốt nhất cho bé ngay từ khi chào đời. 

Thai nghén là như thế nào?

Tại sao lại có hiện tượng nghén?

Tại sao bầu con gái lại nghén nhiều?

Có phải ai cũng nghén?