Chi tiết nào sau đẩy không thuộc cơ cấu phần phối khí dùng xupap đặt

Động cơ đốt trong được trang bị trên ô tô hoạt động dựa trên quy trình nạp - nén - nổ - xả. Trong đó, chu kỳ nạp và xả sẽ được kéo dài hơn do quá trình làm việc liên lục của cơ cấu phân phối khí.

1. Nhiệm vụ và cấu tạo cơ cấu phân phối khí

- Nhiệm vụ của cơ cấu phân phối khí

Cơ cấu phân phối khí là bộ phận quan trọng trong cấu tạo động cơ, có nhiệm vụ đưa không khí vào xi lanh và xả khí thải ra bên ngoài. Quá trình dung nạp không khí của bộ phận này được thực hiện thông qua việc đóng mở định kỳ cửa nạp và cửa xả.

Cơ cấu phân phối khí có nhiệm vụ nạp đầy và xả khí thải ra bên ngoài (Nguồn: Sưu tầm)

- Cấu tạo cơ cấu phân phối khí

Hệ thống cơ cấu phân phối khí được cấu tạo từ nhiều chi tiết máy khác nhau, bao gồm:

• Trục cam: Bộ phận này là một trục liền không có khúc nối, bao gồm các vấu cam nạp, cam thải và các cổ trục. Thông thường, các vấu cam sẽ được bố trí dựa theo thứ tự nổ của từng loại động cơ hoặc chức năng của trục cam.
• Xupap: Đây là bộ phận có nhiệm vụ đóng mở cửa nạp và cửa xả trong xi lanh của động cơ đốt trong. Xupap được cấu tạo từ các loại vật liệu có khả năng chịu nhiệt cao, cứng và ít bị giãn nở.
• Lò xo xupap: Lò xo xupap cũng được cấu tạo từ vật liệu cứng nhưng lại có tính năng đàn hồi tốt. Bộ phận này thường là lò xo trụ có bước xoắn thay đổi, giúp làm giảm các dao động cộng hưởng trong quá trình hoạt động, hạn chế bị gãy lò xo.

2. Phân loại cơ cấu phân phối khí 

2.1. Cơ cấu phân phối khí dùng xupap

•  Cơ cấu phân phối khí dùng xupap đặt

Bộ phận xupap được đặt ở phần thân máy, có cấu tạo và nguyên lý hoạt động khá phức tạp. Các xupap sẽ bao gồm các chi tiết như: lò xo, xupap, trục cam, cửa nạp và cửa xả, con đội. Phía trên con đội có lắp bu lông để dễ dàng điều chỉnh các khe hở xupap, lò xo và được hãm ở đuôi của xupap bằng móng hãm. Sau đó, trục cam sẽ được trục khuỷu dẫn động thông qua cặp bánh răng hoặc đĩa xích.

• Cơ cấu phân phối khí dùng xupap treo

Đây là bộ phận được lắp đặt bên trên nắp máy, còn trục cam của xupap sẽ được lắp bên trong thân máy. Hệ thống xupap treo có cấu tạo gồm: con đội, trục cam, đũa đẩy, lò xo, vít điều chỉnh khe hở của xupap, cần mở, ống dẫn hướng và xupap. Động cơ xe ô tô có thể dùng cùng lúc hai trục cam để dẫn động riêng cho xupap nạp và xupap xả. Trong trường hợp chỉ có một trục cam trên nắp máy thì các xupap cần được bố trí thành một hoặc hai hàng. Đồng thời cơ cấu phân phối khí xupap treo sẽ không có đũa đẩy và được dẫn động thông qua đai truyền có xích hoặc bánh răng. 

Cơ cấu phân phối khí dùng xupap bao gồm các chi tiết như lò xo, con đội và một số bộ phận khác (Nguồn: Sưu tầm)

>> Xem thêm: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của xupap động cơ ô tô

2.2. Cơ cấu phân phối khí dùng van trượt

Hệ thống phân phối khí dùng van trượt được cấu tạo khá đơn giản, do đó người dùng không cần phải điều chỉnh hoặc sửa chữa. Tuy nhiên chúng lại có hạn chế là tiêu hao khá nhiều nhiên liệu trong quá trình hoạt động. Trong cơ cấu phân phối khí dùng van trượt ở động cơ hai kỳ sẽ bao gồm các-te chứa khí, khi piston trong các-te di chuyển lên xuống sẽ tạo ra áp suất khí nén. Sau đó piston mở cửa thổi và cửa xả, hòa khí từ các-te sẽ thông qua đường dẫn cửa thổi để vào bên trên piston.

2.3. Cơ cấu phân phối khí dùng hỗn hợp

Hệ thống cơ cấu phân phối khí hỗn hợp được cấu tạo gồm cả xupap và van trượt, thường được dùng ở loại có cửa thổi và xupap xả trong động cơ diesel hai kỳ. Các piston trong bộ phận này sẽ có nhiệm vụ như một van trượt để đóng mở cửa thổi, còn xupap sẽ đóng mở cửa xả.

Bộ phận cơ cấu phân phối khí là chi tiết quan trọng trong động cơ xe ô tô, do đó chủ phương tiện cần thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng bộ phận này để đảm bảo quá trình vận hành diễn ra êm ái. 

Quý khách hàng quan tâm đến sản phẩm xe ô tô của VinFast như VinFast Lux SA2.0, VinFast Lux A2.0, VinFast Fadil, VinFast President,... có thể liên hệ đăng ký lái thử và đặt mua xe ngay hôm nay để nhận được nhiều chương trình ưu đãi hấp dẫn đến từ VinFast.

Để có thêm thông tin hoặc cần hỗ trợ tư vấn về sản phẩm của VinFast, vui lòng liên hệ với chúng tôi: 

>> Xem thêm:

*Thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo.

Cấu tạo

Cơ cấu phân phối khí kiểu xupap treo có trục cam đặt trong thân máy gồm có các chi tiết sau:

• Trục cam, con đội, đũa đẩy, trục cò mổ, gối đỡ trục cò mổ, cò mổ, xupap, lò xo xupáp, đế lò xo, móng hãm, ống dẫn hướng xupáp, bệ đỡ xupáp, vít điều chỉnh khe hở nhiệt xupáp, phớt…
• Đối với cơ cấu phân phối khí kiểu xupap treo có trục cam đặt trên nắp máy có cấu tạo cũng tương tự như cơ cấu phân phối khí kiểu xupap treo có trục cam đặt trong thân máy nhưng chỉ khác là không có đũa đẩy

Nguyên lý làm việc

• Khi động cơ làm việc, trục khuỷu dẫn động trục cam quay, khi vấu cam tác động vào con đội làm con đội, đũa đẩy đi lên tác động vào cò mổ làm cò mổ quay, đẩy xupap đi xuống (mở xupap) thực hiện quá trình nạp hoặc thải khí. Lúc này lò xo xupáp bị nén lại.
• Khi cam tiếp tục quay qua vị trí tác động thì lò xo xupáp làm cho xupap đóng kín vào bệ đỡ, cò mổ, đũa đẩy, con đội trở về vị trí ban đầu, xupap đóng.

Xupap đặt

Cấu tạo

Cơ cấu phân phối khí dùng xupap đặt hình, toàn bộ cơ cấu phối khí được đặt ở thân máy gồm có:

• Trục cam, con đội, xupap, lò xo, cửa nạp và cửa xả.
• Trên con đội có lắp bu lông để điều chỉnh khe hở xupap, lò xo lồng vào xupap và được hãm vào đuôi xupap bằng móng hãm.
• Trục cam do trục khuỷu dẫn động qua cặp bánh răng hay đĩa xích

Nguyên lý hoạt động

• Khi động cơ làm việc, trục khuỷu quay với tỷ số truyền là 1/2, cơ cấu phân phối khí sẽ làm việc như sau:
• Khi đỉnh cam chưa tác dụng vào đuôi xupap, lò xo đẩy xupap đi xuống, cửa nạp hoặc cửa xả được đóng lại.
• Khi đỉnh cam quay lên, con đội tác dụng vào xupap nâng xupap đi lên, cửa nạp hoặc cửa xả từ từ được mở ra. Khi con đội tiếp xúc ở vị trí cao nhất của cam thì cửa nạp hoặc cửa xả được mở lớn nhất
• Trục cam tiếp tục quay, đỉnh cam quay xuống, lò xo căng ra đẩy xupap đi xuống đóng dần cửa nạp hoặc cửa xả. Khi con đội tiếp xúc tại vị trí thấp nhất của cam thì cửa nạp hoặc cửa xả được đóng kín hoàn toàn.
• Nếu động cơ tiếp tục làm việc trục cam tiếp tục quay thì quá trình làm việc của cơ cấu phối khí xupap đặt lại được lặp lại như trên.

So sánh ưu, nhược điểm của xupap đặt và xupap treo

Xupap đặt

Ưu điểm: • Toàn bộ cơ cấu phối khí được bố trí ở thân máy, do đó chiều cao của động không lớn.

                • Số chi tiết của cơ cấu ít nên lực quán tính của cơ cấu nhỏ, bề mặt cam và con đội ít bị mòn.

Nhược điểm:  • Vì buồng cháy không gọn nên dễ xảy ra cháy kích nổ.

                       • Do dòng khí nạp và khí xả lưu thông khó nên hệ số nạp không cao.

Xupap treo

Ưu điểm: • Do xupap bố trí trong phần không gian của xi lanh dạng treo nên buồng cháy rất gọn nên tăng được tỷ số nén của động cơ và giảm được kích nổ ở động cơ xăng.

                • Dòng khí lưu động thuận tiện nên tổn thất ít, tạo điều kiện xả sạch và nạp đầy.

Nhược điểm:  • Có nhiều chi tiết hơn cơ cấu phân phối khí dùng xupap đặt và được bố trí cả ở thân máy và nắp máy nên làm tăng chiều cao của động cơ.

                       •  Lực quán tính của các chi tiết tác dụng lên bề mặt cam và con đội lớn hơn.

Xem thêm: Tại Sao Cần Vệ Sinh Kim Phun Nhiên Liệu

Tìm hiểu thêm các tin tức khác và đăng tin mua - bán xe tại Xetai123.

Các chủ đề khác có liên quan:

1. Tin tức về chính sách cập nhật cho các bác tài

2. Kiến thức-kinh nghiệm vận hành và sửa chữa xe

3. Góc xem xế xịn

4. Tìm xe đầu tư-bán xe-nâng cấp

5. Bảng giá xe tải