Đầu tiên, chúng ta cần hiểu giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là gì. Đó là phương pháp giáo dục cho trẻ từ khi còn là bào thai đến khi 6 tuổi. Phương pháp này tập trung vào trí não, kích thích bé phát huy tối đa hiệu quả làm việc của não bộ để có trí tuệ và tinh thần tốt nhất.
Thời điểm vàng để áp dụng các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là từ khi bé còn trong bụng mẹ. Quan điểm này cũng đã được học giả Sajudang Lee người Hàn Quốc viết trong cuốn sách về thai giáo của mình. Phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh có thể áp dụng từ 0 - 3 tháng tuổi và kéo dài đến khi bé được 6 tuổi.
Có nên giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh?
Các bố mẹ nên quan tâm tới việc giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh bởi việc này sẽ đem lại nhiều lợi ích cho cả bé và bố mẹ như:
- Giúp bé phát triển nhanh, toàn diện và giàu cảm xúc từ khi còn nhỏ.
- Hỗ trợ bé thích nghi nhanh với môi trường sống bên ngoài bụng mẹ: Khi chúng ta giáo dục sớm cho bào thai, bé sẽ được tiếp xúc với âm thanh, ánh sáng, ngôn ngữ... Do đó, khi bé ra đời, những yếu tố này đã trở nên quen thuộc. Bé nhanh chóng thích nghi với môi trường bên ngoài bụng mẹ, hạn chế sự bỡ ngỡ, sợ sệt.
- Giúp bé hợp tác với người thân tốt hơn: Từ nhỏ, bé đã được nghe tiếng gọi từ người thân, bé có cảm tình, thấu hiểu và có xu hướng hợp tác với người thân tốt hơn.
- Giúp bé phát triển toàn diện: Cách phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh vừa hỗ trợ bé tư duy nhanh chóng, thông minh, vừa giúp não phải của bé phát triển để bé sáng tạo, nhạy bén hơn.
- Rèn luyện các đức tính tốt: Bé được giáo dục sớm sẽ biết cách phân biệt điều nên làm và không nên làm từ khi còn nhỏ, được lớn lên một cách có định hướng. Bé có các đức tính và phẩm chất tốt đẹp.
- Bước đệm vững chắc cho tương lai: Với nền tảng là một em bé thông minh, giàu cảm xúc, học hỏi nhanh, bé có nhiều cơ hội phát triển tốt hơn cho tương lai của mình.
Cách giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh theo từng giai đoạn
Phụ huynh khi áp dụng các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh cần chú ý tác động vào cả 5 giác quan. Điều đó sẽ đảm bảo bé phát triển toàn diện, đồng đều:
Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh 0 - 3 tháng tuổi
Ở giai đoạn này, bé còn nhỏ nên các phương pháp giáo dục sớm tuy chưa đa dạng nhưng vẫn rất cần thiết. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả bố mẹ có thể áp dụng:
- Thị giác: Bạn cho trẻ tiếp xúc với ánh sáng từ đèn pin và ánh nắng từ khi bé còn trong bụng mẹ. Khi bé sinh ra, chúng ta vẫn có thể cho bé tiếp xúc với các ánh đèn dịu nhẹ trong phòng. Bạn cũng nên dùng các thẻ học, tranh truyện cho bé sơ sinh, đặc biệt là các thẻ học với 2 màu tương phản đen trắng.
- Thính giác: Để giúp bé có cảm nhận và phân biệt được âm thanh tốt hơn, hãy thường xuyên cho bé nghe nhạc. Bố mẹ, người thân trong gia đình cũng nên nói chuyện với bé mỗi ngày với giọng nói trìu mến, yêu thương và sử dụng các từ ngữ đơn giản, dễ hiểu.
- Xúc giác: Mẹ nên cầm tay bé và trò chuyện cùng bé mỗi ngày. Mẹ cũng có thể cho bé chạm vào đa dạng chất liệu như những chiếc khăn mềm, các loại chăn ấm áp, các loại đồ chơi treo nôi cũi, những chiếc xúc xắc phát ra âm thanh… Việc này sẽ giúp xúc giác của bé cảm nhận tốt hơn mọi thứ ở môi trường bên ngoài.
- Vị giác: Dưới 6 tháng tuổi, thức ăn duy nhất của bé là sữa mẹ. Những thứ mẹ ăn vào sẽ ảnh hưởng tới mùi vị sữa mẹ và đó cũng là cách để bé được tiếp xúc với những mùi vị khác. Mẹ có thể ăn đa dạng thực phẩm nhưng hãy luôn đảm bảo độ an toàn và tránh những món quá nặng mùi vì có thể khiến bé khó chịu và bỏ bú.
- Khứu giác: Muốn bé phát triển khứu giác tốt, mẹ hãy cho bé ngửi nhiều mùi khác nhau, nhưng cần đảm bảo các mùi đó đều an toàn, tốt nhất, đó nên là mùi của thức ăn đã được nấu chín hoặc mùi của các sản phẩm chuyên dùng cho trẻ sơ sinh.
Giáo dục sớm cho trẻ 3 - 6 tháng tuổi
Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh ở giai đoạn từ 3 đến 6 tháng tuổi có thêm nhiều bài tập và phương pháp rèn luyện phức tạp hơn.
- Thị giác: Mẹ cho bé ngắm nhìn những bức tranh thiên nhiên, phong cảnh, động vật… Qua đó, đôi mắt của bé được rèn luyện hiệu quả và khả năng cảm thụ nghệ thuật của bé cũng tốt hơn.
- Thính giác: Mẹ tiếp tục cho bé nghe nhạc, nói chuyện với bé kết hợp với ngôn ngữ cơ thể và biểu cảm khuôn mặt.
- Xúc giác: Giáo dục sớm cho trẻ 3 tháng tuổi không thể bỏ qua việc cho bé tiếp xúc với nhiều đồ vật khác nhau. Mẹ nên cho bé tập cầm nắm đồ chơi, bế bé để chân bé chạm đất hoặc chạm tường,...
- Vị giác: Mẹ ăn đa dạng món ăn để bé cảm nhận được sự thay đổi mùi vị của sữa mẹ.
- Khứu giác: Mẹ cho bé ngửi mùi thơm từ các trái cây, thức ăn... và luôn đảm bảo độ an toàn cho bé.
Các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh nổi tiếng
Có 4 phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh hiệu quả, được các chuyên gia khuyến khích áp dụng đó là:
Phương pháp giáo dục sớm Shichida
Đây là phương pháp có nguồn gốc từ đất nước Nhật Bản, xuất hiện từ năm 1960. Với phương pháp này, chuyên gia nhấn mạnh rằng giai đoạn từ 0 đến 3 tháng tuổi là giai đoạn vàng cho giáo dục sớm. Người lớn sẽ kích thích bé phát triển cả 5 giác quan của mình một cách đồng đều.
Phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh Shichida tập trung vào các yếu tố như: Phát triển não bộ, giáo dục tinh thần cho trẻ nhận thức sớm, giáo dục dinh dưỡng.
Phương pháp giáo dục sớm Montessori
Đối với phương pháp Montessori, chúng ta cần tôn trọng sự phát triển tâm, sinh lý của bé. Điểm nổi bật của phương pháp này là trang bị các kiến thức, nền tảng khoa học cho bé. Phương pháp Montessori phù hợp với các bé ở giai đoạn từ 2 đến 6 tuổi.
Phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman
Glenn Doman là phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh bằng thẻ học nhằm khơi gợi sự thông minh của bé. Thông qua đó, não bộ của bé sẽ học được cách ghi nhớ, lưu giữ thông tin và phân tích, tư duy logic. Phương pháp này không dạy bé biết đọc, biết viết mà tác động đến trí thông minh của bé.
Phương pháp giáo dục sớm STEAM
Phương pháp này là sự kết hợp của các lĩnh vực Khoa học [Science], Công nghệ [Technology], Kỹ thuật [Engineering], Nghệ thuật [Art] và Toán học [Math]. Cách giáo dục này đề cao khả năng thực tiễn của bé, cho phép bé tự khám phá cũng như phát huy được óc sáng tạo và tư duy của mình. STEM cũng là phương pháp hỗ trợ bé nâng cao kỹ năng mềm của mình.
Trên đây là những thông tin cơ bản về giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh. Hy vọng bài viết sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ lợi ích và các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh nổi tiếng nhất hiện nay.
---
Mamibabi là app Giáo dục sớm với hàng trăm bài chơi đơn giản chỉ từ 5 phút/ngày giúp bé phát triển trí thông minh vượt trội và tăng cường khả năng vận động. Tải Mamibabi miễn phí tại đây: //mamibabi.com.vn/app
Lợi ích của việc dạy trẻ từ sớm
Giáo dục sớm có thể đem lại cho trẻ 5 tố chất cần thiết sau:
- Não linh hoạt, hai nửa bán cầu được mở rộng, tư duy nhạy bén, tưởng tượng phong phú. - Có thân thể khỏe mạnh, thích đùa vui vận động, có nhiều thói quen tốt. - Hứng thú với nhiều sở thích, bao gồm bơi lội, quan sát, đặt câu hỏi, đọc… - Có phẩm chất tính cách tốt, bao gồm sự tự tin, dũng cảm, tự điều chỉnh cuộc sống, thích lao động, thích giao tiếp, quan tâm đến người khác.
- Thích những đồ vật đẹp, thích nghe âm nhạc khiêu vũ, thích mỹ thuật, nhiệt tình với cuộc sống, nhạy cảm với ngôn ngữ, hành vi.
Tầm quan trọng của giáo dục từ sớm
Não của trẻ sẽ được uốn nắn trong quá trình trưởng thành. Ở giai đoạn đặc biệt từ 0 đến 6 tuổi trẻ nên được kích thích đúng cách và đầy đủ, nếu không, sự phát triển bình thường sẽ mất đi.
Một thử nghiệm cơ bản: những chú mèo con bị bịt mắt từ khi mới sinh, sau vài tháng chúng được cho phép nhìn, kết quả là chúng không thể nhìn thấy ngay. Lý do là não của chúng đã không có cơ hội để kích thích phát triển những tế bào thần kinh thị giác.
Giai đoạn từ khi sinh ra đến 6 tuổi, đặc biệt trước 3 tuổi là thời gian não của trẻ phát triển nhiều nhất.
Những năm đầu tiên của cuộc đời đặt nền tảng cho sự phát triển trí tuệ của tuổi vị thành niên và tuổi trưởng thành.
Từ lúc thụ thai, các tế bào thần kinh của não phát triển nhanh hơn bất kỳ tế bào nào khác trong cơ thể của trẻ. Tốc độ phát triển này của não vẫn được duy trì tới năm 6 tuổi: Khi mới sinh kích thước não là 25% kích thước não người lớn, 1 tuổi là 50%, 2 tuổi là 75% và đến 3 tuổi não bé đã phát triển bằng 90% não người lớn.
Não người lớn chứa hơn 100 tỉ neuron thần kinh, phần lớn trong số đó được hình thành trong suốt 5 tháng đầu tiên trong bụng mẹ. Nghiên cứu gần đây cho thấy rằng những tế bào thần kinh mới sẽ được hình thành trong suốt cả cuộc đời – nhưng chỉ với số lượng đủ để thay thế những tế bào đã chết.
Giáo dục từ sớm – Nên hay không?
Nếu có một lý do quan trọng nào cản trở các bậc phụ huynh không quan tâm tới việc dạy con sớm, đó chính là họ nghi ngờ về lợi ích và sự phù hợp của chương trình giáo dục sớm tại nhà hoặc tại trung tâm giáo dục sớm.
Bạn được bảo rằng dạy trẻ học là một công việc tuyệt vời, nhưng bạn thực sự cần biết tất cả các yếu tố và luận điểm ủng hộ hay chống lại việc học sớm để đi đến một kết luận hợp lý cho riêng mình.
Nền tảng của việc Giáo dục từ sớm
Não của trẻ được lập trình để học, biến những đứa trẻ thành những người có khao khát thành công lớn nhất thế giới. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cũng không phải đến trường và không phải chịu đựng những bài kiểm tra. Đối với trẻ HỌC ĐƠN GIẢN LÀ SỰ THÍCH THÚ!
Cha mẹ theo phương pháp giáo dục sớm cần nhớ
* Giáo dục sớm không phải là đào tạo thần đồng
Những ai theo phương pháp này với mong muốn biến con mình trở thành những thần đồng hay thiên tài thì đừng theo làm gì, vì mục đích của phương pháp này không phải là để biến những đứa trẻ trở thành thiên tài hay thần đồng. Mục đích là để các bậc cha mẹ hiểu được tầm quan trọng của việc nuôi dạy con từ sớm, từ đó biết cách nuôi dạy con để phát huy tối đa những khả năng và tố chất mà con cái của mình có, giúp con cái mình có nền tảng vững chắc về sức khỏe, trí tuệ, và nhân cách và sau này trở thành những người có ích cho xã hội.
* Thiên tài là do nỗ lực bản thân
Lật lại lịch sử của tất cả thiên tài hay thần đồng trên thế giới này đều có chung một điểm là họ đều không phải là do thiên bẩm hay do trời phú cho họ tài năng đó, mà 99% những người đó đều được áp dụng phương pháp nuôi dạy từ sớm, tức là được cha mẹ họ nuôi dạy từ khi mới lọt lòng .Yếu tố gen chỉ chiếm một phần rất nhỏ, còn lại tất cả những tài năng phi thường mà họ có được đều được hình thành nhờ giai đoạn nuôi dưỡng đúng đắn từ 0-6 tuổi, đặc biệt là giai đoạn từ 0-3 tuổi.
* Giáo dục càng sớm càng tốt
Vì sao phải nuôi dạy trẻ từ sớm? Bởi vì bộ não của trẻ chỉ phát triển đến năm 6 tuổi, còn sau 6 tuổi thì hầu như không phát triển nữa. Và giai đoạn từ 0-3 tuổi [bộ não hoàn thiện 80%] là giai đoạn trẻ có khả năng học tập tốt nhất, khả năng nhớ, liên tưởng,…là vô hạn, nó cũng quyết định sự hình thành về tính cách và năng lực của trẻ. Nếu ví khả năng mà bộ não của trẻ tiếp nhận thông tin và tri thức như một chiếc computer thì giai đoạn 0-3 tuổi giống như là hardware còn sau giai đoạn đó chỉ như là software mà thôi. Chúng ta thường hay cho rằng trẻ con thì không biết gì, mặc nhiên coi việc giáo dục trẻ là bắt đầu khi trẻ đi mẫu giáo, hay vào lớp 1 trở đi mới chú trọng. Thực tế nghiên cứu lại cho thấy phát triển trí tuệ của trẻ sau 4 tuổi là đã quá trễ, đợi đến khi vào lớp 1 thì lại càng không thay đổi nhiều được trí tuệ hay khả năng của trẻ nữa.
* Người mẹ là quan trọng nhất
Thời kì 0-3 tuổi là thời kì không một ai có thể thay thế được vị trí và vai trò của người mẹ trong việc nuôi dạy trẻ. Sợi dây gắn kết được hình thành giữa mẹ và trẻ đã có từ khi trẻ trong bụng mẹ, rồi khi trẻ được sinh ra thì mẹ chính là người gần gũi nhất. Tình thương của người mẹ được trẻ cảm nhận vô cùng đặc biệt so với những người khác, đặc biệt là giọng nói của mẹ. Nếu giai đoạn này mà trẻ phải xa mẹ và được người khác chăm sóc thì trẻ sẽ không bao giờ cảm nhận đầy đủ được tình yêu của mẹ, dù sau này người mẹ có muốn bù đắp bao nhiêu đi nữa. Hơn nữa, giai đoạn này sự hình thành tính cách, năng lực, trí tuệ của trẻ là phát triển mạnh mẽ nhất, nếu người mẹ không ở bên mỗi ngày thì trẻ sẽ không được phát huy hết khả năng của mình, và tính cách của trẻ cũng bị ảnh hưởng bởi những yếu tố của người xung quanh nhiều hơn là của mẹ. Vì thế đừng bao giờ giao việc chăm con, chơi với con cho người khác ở giai đoạn này.
* Giáo dục sớm không chỉ dành cho người giàu
Phương pháp áp dụng nuôi con từ sớm có thể dành cho mọi gia đình dù giàu có hay khó khăn về tiền bạc. Bởi vì sao? Để có thể nuôi dạy con tốt thì dù có phương pháp tốt, có nhiều tiền thế nào đi nữa mà các bậc cha mẹ thiếu đi bốn yếu tố sau thì không thể nào thành công được đó là: Yêu thương, kiên nhẫn, trò chuyện và khen ngợi. Những điều đó cha mẹ nào cũng có thể cho con cái mình, nó chỉ phụ thuộc vào cách mà cha mẹ làm mà thôi.
Nguồn: tham khảo internet