[1]
Ngày soạn: 24/8/2019 Tiết 2
CHƯƠNG I: TRÁI ĐẤT
Bài 1: VỊ TRÍ, HÌNH DẠNG VÀ KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐẤT
I . Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
- Biết vị trí Trái Đất trong hệ Mặt Trời, hình dạng, kích thước của Trái Đất.
- Trình bày được khái niệm kinh tuyến, vĩ tuyến. Biết được qui ước về kinh tuyếngốc, vĩ tuyến gốc, kinh tuyến Đông, kinh tuyến Tây, vĩ tuyến Bắc, vĩ tuyến Nam,nửa cầu Đông, nửa cầu Tây, nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam.
2. Kĩ năng
- Xác định được vị trí Trái Đất trong Hệ Mặt Trời.
- Xác định được kinh tuyến gốc, vĩ tuyến gốc, nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam trên bảnđồ và quả Địa Cầu.
* Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục
- Tư duy: Tìm kiếm và xử lí thơng tin về vị trí của Trái Đất trong Hệ Mặt Trời, vềhình dạng và kích thước của Trái Đất về hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến trên lược đồvà Quả Địa Cầu .
- Tự nhận thức: Thể hiện sự tự tin khi làm việc cá nhân.
3. Thái độ
- Gây hứng thú cho các em hình thành ý thức, thái độ học tập với bộ mơn Địa lí.
4. Định hướng năng lực được hình thành
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo,năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngơn ngữ, năng lực tínhtốn.
- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, sử dụng sốliệu thống kê, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mơ hình, video clip.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Giáo viên
- Quả Địa Cầu. Các hình 1, 2, 3 [sgk].- Máy tính, máy chiếu
2. Học sinh - Xem kĩ bài trước ở nhà
- Tìm hiểu vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời.- Tìm hiểu hình dạng, kích thước của Trái Đất.
III. III. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học
- Phương pháp: Đàm thoại, gợi mở, khai thác sơ đồ.
[2]
IV. Tổ chức hoạt động dạy và học
1. Ổn định lớp [1 phút]
Lớp Ngày giảng HS vắng Ghi chú
6A
6B
6C
2. Kiểm tra bài cũ [4 phút]- Nêu nội dung của mơn địa lí lớp 6?- Làm thế nào để học tốt mơn địa lí?
3. Bài mới - Mở bài [2 phút]
Trong vũ trụ bao la, Trái Đất tuy rất nhỏ nhưng lại là thiên thể duy nhất cósự sống. Từ xưa đến nay con người ln muốn khám phá những bí ẩn của Trái Đất.Với sự tiến bộ của khoa học và sự nghiên cứu miệt mài của các nhà nghiên cứumột số bí ẩn như hình dạng, kích thước, vị trí… của Trái Đất đã được giải đáp. Đểhiểu rõ hơn về vấn đề này cô và các em sẽ vào bài 1.
Hoạt động 1: Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt trời
- Mục tiêu: Nêu được các hành tinh trong hệ mặt Trời, vị trí Trái Đất trong hệ MặtTrời và ý nghĩa của vị trí.
- Thời gian: 13 phút- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi.
- Phương pháp: Đàm thoại, thuyết trình, gợi mở.
Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản
Hoạt động 1: Vị trí của Trái Đất trong
hệ Mặt Trời
- Hành tinh là những ngôi sao không tựphát sáng. Mặt trời là ngôi sao tự phátsáng.
- Hs tự quan sát hình 1: Hệ Mặt Trời- Hệ Mặt Trời là hệ gồm các hành tinhquay xung quanh Mặt Trời. Hệ Mặt Trờigồm có mấy hành tinh?
- Kể tên 8 hành tinh trong hệ Mặt Trời?- Cho biết Trái Đất nằm ở vị trí thứ mấytrong các hành tinh theo thứ tự xa dầnMặt Trời?
- Gv yêu cầu Hs trả lời.- Gv chốt kiếnthức, mở rộng:
+ Thời cổ đại bằng mắt thường quan sát
1. Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt
Trời
- Mặt Trời cùng 8 hành tinh quayquanh nó gọi là hệ Mặt Trời.
[3]
được 5 hành tinh [Kim, Thuỷ, Hoả, Mộc,Thổ]. 1781 bắt đầu có kính thiên văn conngười phát hiện sao Thiên Vương. 1846phát hiện sao Hải Vương. 1930 phát hiệnsao Diêm Vương.
………...……….
Hoạt động 2: Hình dạng, kích thước của Trái Đất - hệ thống kinh - vĩ
tuyến.
- Mục tiêu:
+ Trình bày được khái niệm kinh tuyến, vĩ tuyến. Biết được qui ước về kinh tuyếngốc, vĩ tuyến gốc, kinh tuyến Đông , kinh tuyến Tây, vĩ tuyến Bắc, vĩ tuyến Nam,nửa cầu Đông, nửa cầu Tây, nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam.
+ Xác định được kinh tuyến gốc, vĩ tuyến gốc, nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam trên bảnđồ và quả Địa Cầu
- Thời gian: 20 phút
- Kĩ thuật: kĩ thuật chia nhóm, trình bày 1 phút, đọc tích cực.
- Phương pháp: Đàm thoại, dạy học theo nhóm, gợi mở, khai thác sơ đồ.
Hoạt động của GV và HS Nội dung chính
- Hình dạng và kích thước của Trái
Đất
- Trong trí tưởng tượng của người xưaTrái Đất có hình dạng như thế nào quaphong tục bánh chưng, bánh dày?
- Hành trình vòng quanh TG củaMazenlang năm 1522 hết 1083 ngày đãcó câu trả lời đúng về hình dạng củaTrái Đất. Trái Đất có hình dạng như thếnào ?
- Quan sát hình 2 sgk. Đọc độ dài bánkính, đường xích đạo? Nhận xét gì vềkích thước Trái Đất?
- Gv yêu cầu Hs trả lời.
- Gv chốt kiến thức, dùng quả Địa Cầukhẳng định hình dạng Trái Đất.
2. Hình dạng, kích thước của Trái
Đất - hệ thống kinh - vĩ tuyến
a] Hình dạng và kích thước của
Trái Đất
- Trái Đất có hình cầu và có kích thướcrất lớn.
+ Độ dài bán kính Trái Đất: 6.378 km.+ Độ dài đường Xích đạo: 40.076km .- Quả Địa Cầu là mơ hình thu nhỏ củaTrái Đất.
[4]
- Gv kể chuyện bánh chưng, bánh dày.
- Hệ thống kinh - vĩ tuyến
[Suy nghĩ - cặp đơi - chia sẻ]- Hs quan sát hình 3 sgk cho biết:
- Các đường nối liền 2 điểm cực Bắcvà Nam trên quả Địa Cầu là đường gì?Độ dài như thế nào?
- Những vịng trịn trên quả Địa Cầuvng góc với các đường kinh tuyến lànhững đường gì? Độ dài?
- Đọc mục 2 sgk và cho biết qui ướckinh tuyến gốc, vĩ tuyến gốc, kinhtuyến Đông , kinh tuyến Tây, vĩ tuyếnBắc, vĩ tuyến Nam, nửa cầu Đông , nửacầu Tây, nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam.- Hs thảo luận cặp đôi về những nộidung trên.
- Gv u cầu đại diện các cặp đơi trìnhbày - nhận xét.
- Gv tóm tắt và chốt kiến thức, nêu ýnghĩa của hệ thống kinh vĩ tuyến vàcho Hs biết trên bề mặt Trái Đất khơngcó đường kinh vĩ tuyến.
b] Hệ thống kinh, vĩ tuyến
* Khái niệm
- Kinh tuyến là những đường nối liền 2điểm cực Bắc và cực Nam trên quả ĐịaCầu, có độ dài bằng nhau
- Vĩ tuyến là những vịng trịn trên quảĐịa Cầu vng góc với kinh tuyến.
* Một số qui ước
- Kinh tuyến gốc là kinh tuyến số số
00, đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở
ngoại ô thành phố Luân Đôn [NướcAnh]
- Vĩ tuyến gốc là vĩ tuyến sồ 00 [ Xích
đạo]
- Vĩ tuyến Bắc là những vĩ tuyến nằmtừ Xích đạo đến cực Bắc.
- Vĩ tuyến Nam là những vĩ tuyến nằmtừ Xích đạo đến cực Nam.
- Kinh tuyến Đông là những kinhtuyến nằm bên phải kinh tuyến gốc.- Kinh tuyến Tây là những kinh tuyếnnằm bên trái kinh tuyến gốc.
- Nửa cầu Đơng là nửa cầu nằm bên
phải vịng kinh tuyến 200 T và 1600 Đ.
- Nửa cầu Tây là nửa cầu nằm bên trái
vòng kinh tuyến 200 T và 1600 Đ.
- Nửa cầu Bắc là nửa bề mặt Địa Cầutính từ Xích đạo đến cực Bắc.
- Nửa cầu Nam là nửa bề mặt Địa Cầutính từ Xích đạo đến cực Nam.
………...………..
4. Tổng kết và hướng dẫn học tập [5 phút]
* Tổng kết:
- Cho HS xác định vị trí tâm bão ngày 13/8/2018 [kinh tuyến 1130 Đ, vĩ tuyến
200B] hình 12 - sgk, cho biết bão xảy ra ở biển nào? Thời điểm nào? Ở đâu?
[5]
- Làm bài tập 1,2/8 sách giáo khoa
* Hướng dẫn học tập:
- Chuẩn bị bài 3: Tỉ lệ bản đồ
Vào các ngày nào thì nửa cầu Bắc,Nam ngả nhiều nhất về phía mặt trời,Tại sao ?
Từ xích đạo lêncực Bắc là nửa cầu Bắc [Bắc bán cầu] [0 độ-> 90 độ Bắc]
Từ xích đạo xuống cực nam là nửa cầu nam [nam bán cầu] [0 độ-> 90 độ Nam]
Bên phải kinh tuyến gốc là nửa cầu đông [đôngbán cầu] [Phải]
bên trái kinh tuyến gốc là nửa cầu tây [ tây bán cầu ] [Trái]
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 8 SGK Địa lí 6
Đề bài
Hãy chỉ nửa cầu Bắc nửa cầu Nam các vĩ tuyến Bắc và vĩ tuyến Nam trên quả Địa Cầu hoặc trên hình 3.
Lời giải chi tiết
- Nửa cầu Bắc: nửa bề mặt địa cầu tính từ Xích đạo đến cực Bắc.
- Nửa cầu Nam: nửa bề mặt địa cầu tính từ Xích đạo đến cực Nam
- Vĩ tuyến Bắc: những vĩ tuyến nằm từ Xích đạo đến cực Bắc.
- Vĩ tuyến Nam: những vĩ tuyến nằm từ Xích đạo đến cực Nam.
Nêu cách xác định vị trí của nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam
Nêu cách xác định vị trí của nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam, nửa cầu Đông, nửa cầu Tây trên quả Địa Cầu.